فصل چهاردهم:بوبین (سلف)

فصل چهاردهم

بوبین(سلف)

- تعریف بوبین: به تعداد دور سیمی که حول یک محور یا هسته ای پیچانده میشود بوبین یا سیم پیچ میگویند.

- تعریف چوک: بوبینهایی را که دارای هسته ی فلزی و تعداد دور استاندارد میباشند را چوک میگویند

- میدان مغناطیسی اطراف یک سیم حاصل از عبور جریان مستقیم؛ اگر یک جریان dc از یک هادی عبور کند زمانیکه جریان از صفر تا ماکزیمم افزایش پیدا میکند،میدان اطراف سیم نیز از صفر تا ماکزیمم افزایش پیدا میکند. با ثابت شدن جریان در مقدار ماکزیمم میدان نیز مقدار ماکزیمم ثابت میشود. حال اگرجریان از ماکزیمم به صفر کاهش پیدا کند میدان اطراف سیم از ماکزیمم به سمت صفر نزول میکند.

- تغییرات میدان در صورتی وجود دارد که تغییرات جریان وجود داشته باشد.

- میدان ایجاد شده در یک هادی حاصل از جریان متناوب (ac): همانطور که قبلاً گفته شد جریان متناوب دارای یک شکل موج سینوسی است که در آن جریان و ولتاژنسبت به زمان مقدارشان تغییر میکند. این تغییرات دامنه باعث میشود که یک میدان متغییر با زمان اطراف سیم ایجاد میشود.

خود القایی: افزایش یا کاهش جریان در هادی سبب گسترش یا فروکشمیدان مغناطیسی در اطراف هادی میشود و نیرو محرکه ای متناسب با تغییرات میدان در هادی القا میکند. این خاصیت را خود القایی میگویند.

- مقدار نیرو محرکه ی الکتریکی خود القا به چه عواملی بستگی دارد و چگونه محاسبه میشود؟

مقدار نیرو محرکه الکتریکی خود القا را به emf دامنه و فرکانس جریان عبوری از هادی بستگی دارد.

- جهت نیرو محرکه خود القا: جهت نیرو محرکه خود القا همیشه طوری است که اثر آن با تغییر عامل بوجود آورنده ی خود ((جریان)) است.

قانون لنز: طبق این قانون هر تغییر در جریان عبوری از یک هادی باعث ایجاد نیرو محرکه خود القایی میشود که اثر آن با تغییرات جریان مخالف است بر این اساس میتوان نیرو محرکه ی خود القا را، نیروی ضد محرکه ی القایی نامید.

- تاًثیر شکل هادی بر خود القایی: علاوه بر دامنه و فرکانس جریان شکل فیزیکی هادی بر خود القایی موثر است. اگر یک هادی به صورت یک بوبین باشد. اولاً به دلیل اینکه چوک آن بیشتر است نیروی ضد محرکه((cemf)) بیشتر ایجاد میشود. ثانیاً چون هر خط میدان در بیش از یک نقطه از هادی نیروی ضد محرکه ی القایی ایجاد میکند نیروی خود القایی قویتراست لذا هر چه تعداد حلقه های یک سیم پیچ بیشتر باشد نیروی ضد محرکه ی الکتریکی قویتر خواهد بود.

cemf= -l×δi÷δt

اندوکتانس((ضریب خود القایی)): یک خصوصیت فیزیکی است که بر اساس تاثیری که شکل سیم پیچ در عبور جریان دارد تعریف میشود. بنابراین طبق تعریف میتوان گفت اندوکتانس عبارت است از خاصیت هر هادی در مقابل هر تغییر درشدت جریان عبوری از آن و آنرا با حرف ((l))و واحدش((h)) یا هانری است.

- تعریف هانری: عبارت است از نیروی ضد محرکه ی یک ولتکه به ازاء تغییر جریان یک آمپر ایجاد میشود.

- عوامل موثر در ضریب خود القا به دو دسته تقسیم میشوند:1= جنس هسته

2- عوامل فیزیکی {1-تعداد دور سیم پیچ 2-طول سیم پیچ 3-سطح مقطع هسته

l=μ×a×n2÷l

- تعریف ثابت زمانی: طبق تعریف عبارت است از به مدت زمانی که مدت زوان در یک سلف به2/63% مقدار ماکزیمم یا مینیمم خود برسد مقدار ثابت زمانی در یک سلف ((مدارسلفی)) به مقدار مقاومتrو اندوکتانس ł بستگی دارد. ثابت زمانی را با حرف تاو((ĩ)) نشان میدهند و واحدش ثانیه است. و رابطه ی آن چنین است.

ĩ=l÷r=10×10-3÷2=5×10-3 یا ĩ=5ms

- بوبین در جریان متناوب: بوبین در جریان متناوب علاوه بر خاصیت القایی دارای خاصیت اهمی میباشد ولی مقدار مقاومت اهمی سلف بقدری ناچیز است که برخی اوقات میتوان آنرا نادیده گرفت و فقط خاصیت سلفی آنرا در نظر گرفت

- مقاومت القایی: به تاثیر نیروی ضد محرکه ی القایی برمدار مقاومت القایی میگویند آنرا با ((xl)) و واحدش Ω است . مقدار مقاومت القایی از رابطه ی زیر بدست می آید.

kl= 2πfl

پرسش

1- خود القایی وضریب خودالقایی را تعریف کنید؟

2- قانون لنز چیست؟

3- دو بوبین با ضریب خود القای 100میلی هانری را یکبار بطور سری و یکبار بطور موازی به هم وصل میکنیم ضریب خود القایی کل در دو حالت چقدر میشود؟

فصل چهاردهم:بوبین (سلف)

مطالب مشابه :

ادوات برق قدرت

سوالات مبانی برق صفحات 25 تا 54

فصل پانزدهم

درمورد رشته ی الکترو تکنیک

نمونه سوالات مبانی برق قسمت 2

تشریح فصل پنجم *(مغناطیس و الکترو مغناطیس)*

مبانی برق

فصل شانزدهم

فصل چهاردهم:بوبین (سلف)

روان شناسی رنگها

تشریح فصل پنجم (مغناطیس و الکترو مغناطیس)