محمد زاهدي اصل نیاری

خلاصه : محمد زاهدي اصل در سال 1324 روستاي نيار اردبيل متولد شد. مقطع كارشناسي و كارشناسي ارشد به ترتيب در رشته مددكاري اجتماعي و مديريت امور فرهنگي در تهران گذراند و دكتراي مديريت اجتماعي را در سال 1367 در تركيه اخذ كرد

وي يكي از مددكاران با تجربه اي است كه اسلوب، دانش، تكنيك اين حرفه را در كلاسهاي درس آموزشگاه خدمات اجتماعي اموخته و پس از آن سالهاي طولاني تلاش و تحقيق وتدريس و تاليف داشت را پشت سر گذاشته است

در حال حاضر وي در دانشگاه علمي ، طباطبايي و دانشگاه شاهد و امام حسين (ع) به تدريس خدمات اجتماعي، مددكاري جامعه اي و ... در مقطع مختلف مي پردازد. و رياست انجمن مددكاري اجتماعي ايران را نيز بر عهده داشته است.
گروه : علوم انسانی
رشته : مدیریت دولتی
گرايش : مددكاري اجتماعي
خاطرات کودکي : محمد زاهدي اصل در روايت از آن سالهاي دور و سخت روستاي « نيار» از رنج و خاطره كودكي 6 ساله مي گويد كه هر صبح و عصر با همراهي دوستان همكلاسي اش، صداي گام ها و اندوه غمها و اولين تلاشهاي بي ادعاي خود را، در فاصله نيار تا اردبيل، با پاي پياده بر راه هاي و خاك ها به يادگار مي گذاشتند و در مبارزه و ستيز با سرماي استخوان سوز و زير صفر درجه به بهانه كورسوي اميدي كه در دل داشت استواري و صبوري را سرمشق مي كردند.

اوضاع اجتماعي و شرايط زندگي : محمد زاهدي اصل در آخرين روزهاي سرد سال 1324 ه.ش در روستاي « نيار» از توابع استان اردبيل متولد شد. شرايط خانوادگي وي با مشكلات خاص روستا مواجه بود: « مشابه بسياري از خانواده هاي آن زمان خانواده ما نيز كثير الاولاد بود كه در نهايت غير اولين فرزند فوت شده و شش خواهر و سه برادر .

معمولا دختران را در سنين پايين شوهر ميدادند و من شاهد ازدواج دو خواهر بزرگترم بودم. در سايه تلاشهاي پدر وضعيت اقتصادي خانواده بهتر شد و به تدريج به امر كشاورزي توام با كاسبي در مغازه وضعيت مطلوبتري حاصل شد و اين تلاش پدر تا زمان فوت و سن 80 سالگي ادامه داشت.»

تحصيلات رسمي و حرفه اي : محمد زاهدي اصل مدرك كارشناسي خدمات اجتماعي « مددكاري اجتماعي» را درسال 1350 در تهران و مدرك كارشناسي ارشد در رشته مديريت امور فرهنگي درسال 1350 آن نيز در تهران و اخذ مدرك دكتراي مديريت اجتماعي را درسال 1367 - با هزينه شخصي - از دانشگاه استانبول تركيه اخذ كرد.

خاطرات و وقايع تحصيل : از خاطرات دوران ابتدايي و متوسطه محمد زاهدي اصل جز سختي راه و سرماي زمستان و كتك خوردن از همشاگرديها در راه مدرسه و تشويق و تمجيد معلم ها و نيز دوران دانشجويي زندگي با همدوره ايها در يك اطاق اجاره اي چيزي خاصي نبوده.

وي درسال 1350 به عنوان مسئول موسسات خدمات اجتماعي عازم اروميه شد. پس از آن زاهدي اصل فرازو نشيب هاي زيادي را در زمينه تحصيل ، تحقيق و خدمت پشت سرگذاشت ، در حالي مدرك كارشناسي ارشد در تهران و دكتري خود را در رشته مديريت اجتماعي در تركيه اخذ كرد كه با وجود همراهي همسر و پنج فرزند خردسال، و به عهده گرفتن هزينه تحصيل به علت مخالفت معاون وقت وزير علوم با بورس تحصيلي رنج ها و مرارت هاي بسياري بر خانواده زاهدي اصل تحميل شد.

فعاليتهاي ضمن تحصيل : سال 1350 هجري شمسي محمد زاهدي اصل ديگر يك كارشناس مددكاري اجتماعي بود كه به اصرار فرمانفرمائيان در آغازين سالهاي خدمت، به عنوان مسول موسسات خدمات اجتماعي عازم اروميه شد.

استادان و مربيان : از استادان محمد زاهدي اصل مي توان به « ستاره فرمانفرمائيان » اشاره كرد كه زاهدي اصل در كلاسهاي درس ايشان در آموزشگاه عالي خدمات اجتماعي در مقطع كارشناسي شركت مي كرد.

هم دوره اي ها و همکاران : محمد زاهدي اصل از همدوره ايهاي خود به صميمي ترين دوستشان در دوره كارشناسي به شهيد عباس ارشاد اشاره ميكند كه در هفتم تير شهيد شد.

همسر و فرزندان : محمد زاهدي اصل در سال 1349 با دختردايي خود ازدواج نمود كه حاصل آن پنج فرزند ، سه پسر و دو دختر ميباشد. كه پسرها بعد از فراغت از تحصيل مشغول كارند و دختر بزرگتر با اخذ مدك كارشناسي ارشد به تدريس زبان خارجه مشغول و دختر كوچكترشان دانشجوي هنر دانشگاه الزهرا است.

وقايع ميانسالي : انفجار مواد منفجره در دوران خدمت و سوختگي چشم و صورت ناشي از آن، فوت دومين فرزندم در پنج ماهگي به علت نارسايي قلبي و غده تيروييد، شهادت نزديك ترين دوست در حادثه 7 تير،‌ جنگ تحميلي و صحنه هاي پر مخاطره در خوزستان، و لحظه هاي روزهاي انقلاب از جمله جلسات مخفيانه انجمن اسلامي مددكاران اجتماعي و عضويت در كميته استقبال امام و گروه محافظان ايشان در بهشت زهرا و ... از وقايع آن دوران محمد زاهدي اصل است که به آن اشاره ميكند.

مشاغل و سمتهاي مورد تصدي : مددكاري اجتماعي و كارشناس امور دانشجويي در دانشگاه تهران 57-1350--- رياست دانشكده خدمات اجتماعي و سرپرستي آموزشگاه عالي آموزشياري 62-1360 ---معاونت اداري و مالي و جانشين معاونت دانشجويي دانشگاه الزهراء 63- 1362--- مدير گروه برنامه ريزي اجتماعي دانشگاه علامه طباطبايي 69-13۷۰--- سرپرست دانشگاه علامه طباطبايي 1368 --- مديريت گروه علوم اجتماعي دانشگاه شاهد 1369 --- مدير گروه خدمات اجتماعي دانشگاه علامه طباطبايي 75-1371و ... عضو شوراى دانشگاه علامه طباطبايى، ۸۲-۱۳۷۶ --- رئيس دانشكده علوم اجتماعى دانشگاه علامه طباطبايى، ۸۲-۱۳۷۸ عضو شوراى سياستگذارى سازمان بهزيستى كشور رياست انجمن مددكارى اجتماعى ايران مدير گروه علوم اجتماعى دانشگاه شاهد، ۷۹-۱۳۷۲ معاونت پژوهشى و تحصيلات تكميلى دانشكده علوم اجتماعى دانشگاه علامه طباطبايى، ۱۳۷۶

فعاليتهاي آموزشي : محمد زاهدي اصل فعاليتهاي آموزشي خود را از سال 1354 بصورت حق التدريس با دانشگاه خدمات اجتماعي سابق شروع كرد و بعد از انقلاب به رياست دانشكده مذكور در سال 1360 در آمد. وي استاد پايه 26 دانشگاه علامه طباطبايي درسال 1384 بوده است. در حال حاضر محمد زاهدي اصل در دانشگاه علامه طباطبايي، دانشگاه شاهد و دانشگاه امام حسين(ع)، به تدريس خدمات اجتماعي ، مددكاري جامعه اي در دوره كارشناس و مديريت منابع انساني ، سيستم هاي مديريت، سمينار سازمان ها و مسائل رفاه اجتماعي ، خدمات اجتماعي مديريت سازمان ها و نهادهاي فرهنگي در دوره كارشناسي ارشد مي پردازد.

مراکزي که فرد از بانيان آن به شمار مي آيد : محمد زاهدي اصل مسئول راه اندازي دانشكده علوم انساني دانشگاه شاهد در سال 1371 بوده است. از ديگر تلاشهاي او در سالهاي اخير ، طراحي ، تهيه و تنظيم برنامه دوره رشته مددكاري اجتماعي بوده كه در حال حاضر مراحل تصويب در دانشكده علوم اجتماعي دانشگاه علامه طباطبايي طي مي كند.

- دفتر آموزش سازمان بهزيستي كشور كه بعدا تبديل به دانشگاه علوم بهزيستي شد - دانشگاه شاهد از بدو تاسيس و همچنين مسئول راه اندازي دانشكده علوم انساني آن - هيئت موسس انجمن مددكاري اجتماعي ايران و رياست آن در حال حاضر.

ساير فعاليتها و برنامه هاي روزمره : علاوه بر اينكه محمد زاهدي اصل از چهره هاي شناخته شده در عرصه مددكاري اجتماعي است . مطالعات زيادي در مباحث تاريخي خصوصا تاريخ معاصر دارد، به طوري كه در اين حوزه نيز نظرات كارشناسي و علمي او مورد توجه قرار ميگيرد. از فعاليتهاي علمي و پژوهشي زاهدي اصل مي توان به برنامه ريزي امور فرهنگي چگونگي گذران اوقات فراغت كاركنان دانشگاه تهران، اهميت ضرورت سياستگذاري در اوقات فراغت، بررسي وضعيت امور رفاهي كاركنان سازمان تامين اجتماعي، بازنشستگي ، نيازها و مسائل بازماندگان سازمان تامين اجتماعي و ... اشاره كرد.

آرا و گرايشهاي خاص : محمد زاهدي اصل از ايمان، اخلاص، وفاى به عهد، صداقت و صبر به عنوان اصول و شرايط خدمات اجتماعى نام مى برد و مى نويسد: «صبر در بعد اجتماعى نظير تحمل ديگران، تلاش در خشنودى مسلمين، رعايت حقوق آنها، ايجاد روابط حسنه با امت اسلامى مى تواند وحدت و انسجام جامعه اسلامى را عينيت ببخشد.

مصداق بارز صبر در خدمات اجتماعى، گشاده رويى است كه به عنوان يك صفت عالى انسانى مطرح مى شود. در زمينه حمايت از نيازمندان جامعه، ملاطفت و خوش خلقى اهميت بسزايى دارد و از مؤثرترين عواملى است كه مى تواند اعتماد و اطمينان مخدوم به خادم را فراهم آورد و موجب تحكيم روابط سازنده و ارزشمند متقابل شود.»

يكى از مباحث عمده و مهم مددكارى اجتماعى، بحث اصول و ارزشهاست. اصول عمومى مددكارى اجتماعى عبارتند از : پذيرش، فرديت، رابطه حرفه اى، مشاركت، رازدارى حرفه اى و خودآگاهى.

زاهدى اصل در بين كليه اصول مددكارى اجتماعى، اصل خودآگاهى مددكار را مهمترين اصل مى داند. «به دليل اينكه اگر مددكار اجتماعى در تحقق اين اصل ناكام بماند قطعاً در تحقق و رعايت تمامى اصول و حتى ارزش هاى مددكارى اجتماعى ناموفق خواهد بود. در سايه خودآگاهى است كه مددكار اجتماعى مى تواند به دور از هرگونه تعصبات، لغزش هاى اخلاقى و حرفه اى، هر نوع پيشداورى، در خدمت مراجعان قرار گيرد و در زندگى و حل مشكلات آنها اثرگذار باشد. «چه نتوانى بدانى كيستى ‎/ جهد كن چندانكه دانى كيستى» خودآگاهى مترادف با خودشناسى و خودشناسى مقدمه و لازمه خودسازى است. در واقع مى توان گفت كه در دنيا يك حقيقت وجود دارد و آن شناسايى خود است و حتى مى توان خودسازى را شرط عدالت خواهى دانست.

عمده ترين مسائلى كه مددكاران اجتماعى با آن درگير هستند را مى توان در رابطه با مسائل مختلف مربوط به محيط جست وجو كرد. «خانواده، مدرسه، محل كار ، خويشاوندان، دوستان و ... از عوامل محيطى تلقى مى شوند. در بسيارى از اوقات، تلاش انسان براى ايجاد تغيير در برخى از شرايط محيط اطرافش به نتيجه مطلوب و دلخواه نمى رسد و به ناچار، او از بخشى از آرمان هاى خويش صرف نظر مى كند و به طور نسبى وضعيت موجود را مى پذيرد و با آن كنار مى آيد. پس مى توان گفت كه هم ايجاد تغيير در شرايط محيط انسانى امرى نسبى است و هم تطابق و سازگارى با آن ، آنچه در مددكارى مهم است آن كه مددجو اين شرايط را در حد درك و فهم خود و با راهنمايى مددكار بشناسد، امكانات اجتماعى موجود براى ايجاد تغيير در اين شرايط را بشناسد و حداكثر مساعى خود را براى ايجاد تغيير به كار گيرد و نتيجه كار را به عنوان يك واقعيت بپذيرد.»

يكى از نگرانى هاى محمد زاهدى اصل بروز آسيب در اجتماع و آثار و تبعات آن است. «آسيب هاى متعددى را مى توان در جامعه مشاهده كرد ، مثلاً اكنون پديده اعتياد به مواد مخدر به عنوان يك آسيب جدى در كشور مطرح است. تكدى و فرار دختران از منزل هم نمونه هاى بارز ديگرى از آسيب هاى اجتماعى هستند. البته موضوع فرار دختران از منزل، خود ممكن است پيامدهاى ديگرى را نيز به دنبال داشته باشد. بى شك آسيب به هر اندازه و در هر سطحى نگران كننده است. وقتى ما صحبت از جامعه اسلامى مى كنيم انتظار نداريم كه برخى آسيب ها بيش از حد معمول در جامعه مشاهده شوند.» از ديگر دغدغه هاى محمد زاهدى اصل موضوع رفاه اجتماعى است. «در جهان امروز، رفاه اجتماعى بخشى از زندگى و فرهنگ انسانى تلقى مى شود و گسترش نظريه هاى انسان دوستى با تأكيد بر مسئوليت همگان نسبت به يكديگر و همچنين پيشرفت علوم اجتماعى و زيستى در پيدايش نگرش هاى جديد درخصوص رفاه اجتماعى مؤثر بوده است، نيازهاى اساسى از مقوله معيشت فراتر رفته و زمينه هاى غيرمادى را نيز شامل مى شود، به طورى كه در عصر حاضر پديده «امنيت» به عنوان يكى از مهمترين مشخصه هاى رفاه اجتماعى تلقى مى شود، به نحوى كه محور اصلى توسعه در قرن حاضر را «امنيت انسانى» تشكيل مى دهد.»

جوائز و نشانها : پژوهشگر برتر دانشگاه علامه سال 1379 ، دو نوبت پژوهشگر نمونه دانشكده علوم اجتماعي ، استاد نمونه دانشگاه علامه سال 1376

آثار :
    1  مباني رفاه اجتماعي
      ويژگي اثر : انتشارات دانشگاه علامه طباطبايي، 1381
2  مباني مددكاري اجتماعي
      ويژگي اثر : چاپ 1377و چاپ دوم 1382 انتشارات دانشگاه علامه طباطبايي
3  مجموعه مقالات جايگاه مددكاري اجتماعي در جمهوري اسلامي ايران
      4  مجموعه مقالات نقش مددكاري اجتماعي در كنترل آسيب هاي اجتماعي و ...
      5  مقدمه اي بر خدمات اجتماعي در اسلام
      ويژگي اثر : بنيان فلسفي خدمات اجتماعي پرداخته شد و درباره آثار و نتايج خدمات اجتماعي در بعد فردي و اجتماعي بحث شده است. «مقدمه اى بر خدمات اجتماعى در اسلام» عنوان كتابى است كه در سال ۱۳۷۱ هجرى شمسى تأليف كرد. در اين كتاب به بنيان فلسفى خدمات اجتماعى پرداخته شده و درباره آثار و نتايج خدمات اجتماعى در بعد فردى و اجتماعى بحث شده است. محمد زاهدى اصل معتقد است خدمات اجتماعى موجب پاداش حقيقى و اجر اخروى شده، تزكيه نفس و آمرزش معصيت را درپى دارد. قوت قلب و اطمينان از آينده را باعث مى شود، به افزايش روزى كمك مى كند، روح اخوت و تفاهم ميان امت اسلامى را ترويج مى نمايد و به تأمين عدالت اجتماعى و قسط در جامعه منجر مى شود.

محمد زاهدي اصل نیاری

مطالب مشابه :

جشن فارغ التحصیلی دانشجویان دانشگاه الزهرا’ (س)

آیین نامه پوششی دانشگاه بین المل قزوین؛ اسباب خنده یک نماینده مجلس

سر آغاز

اطلاعيه معاونت آموزشي و امور دانشجويي وزارت بهداشت ، درمان و آموزشي پزشكي

محمد زاهدي اصل نیاری

ذره بین: شورای صنفی چگونه می تواند تشکیل شود !؟!// طرحی پیشنهادی به یک طرح دانشجو محور

توزيع كارت و برگزاري آزمون ورودي دوره كارشناسي ارشد