شهرستان دامغان

برخی از تاريخ نگاران بر اين عقيده اند که در سده ی چهارم پيش از ميلاد، جمعی از مغان در مسير رودخانه ای که امروزه به چشمه علی مشهور است؛ سكنی گزيدند و به همين علت اين منطقه نخست «ده مغان» ناميده شد و به مرور زمان به دمغان و سرانجام به دامغان تبديل شده است. دامغان يكی از شهرستان های استان سمنان است كه از شمال به شهرستان های گرگان، كردكوی، بهشير، از خاور به شهرستان شاهرود، از جنوب به خور و بيابانك و انارک (از بخش های شهرستان نايين) و از باختر به شهرستان‌های سمنان و ساری محدود می شود. پايه هاي اقتصادي شهرستان دامغان را به ترتيب كشاورزی، دام داری و صنعت تشكيل مي دهد. صنايع دستی شهرستان دامغان؛ چاپ قلم كار، نمد مالی، قالی بافی، جاجيم بافی، كرباس و پارچه بافی را شامل مي شود. بيش ترين صنايع مدرن شهرستان دامغان به صنايع غذايی مربوط است كه شامل تهيه خشك بار، شيرينی و لبنيات مي شود. شهرستان دامغان يكي از مناطق استان سمنان است كه داراي آثار تاريخي, قديمي وطبيعي قابل توجهي است

مکان های دیدنی و تاریخی

تضادهاي جذاب و ديدني سبب شده شهرستان دامغان از نظر جاذبه هاي طبيعي با اهميت باشد. چشمه علي در 35 كيلومتري شمال شهر دامغان و چشمه آبسيچ در 4 كيلومتري دامغان و هم چنين چشمه كشت دشت در 66 كيلومتري شمال باختر دامغان از جمله مهم ترين جاذبه هاي طبيعي شهرستان دامغان هستند. پارك جنگلي دامغان كه از جمله مناطق سبز و با اهميت سراسر استان است؛ در اين شهرستان واقع شده ضمن آن كه كوير حاج علي قلي در جنوب دامغان از مناطق با ارزش جهانگردي است.
شهرستان دامغان هم چنين يكي از مناطق استان سمنان است كه داراي آثار تاريخي, قديمي و قابل توجهي است. قلعه هاي قديمي, عمارت ها و ساختمان هاي تاريخي و بازار از جمله مهم ترين ديدني هاي شهرستان دامغان به شمار مي آيند. به علت زلزله هاي متعددي كه در اين منطقه به وقوع پيوسته آثار خيلي قديمي در اين منطقه وجود ندارد و قدمت بيش تر جاذبه هاي تاريخي اين منطقه به دوره هاي پانصد سال قبل باز مي گردد.

صنايع و معادن

صنايع شهرستان دامغان به دو دسته صنايع دستي و مدرن نقسيم مي شود. اين استان از لحاظ صنايع و معادن از اهميت زيادي برخوردار است. دراين شهرستان معادن زيادي شناسايي شده اند كه بعضي از آن ها به بهره برداري رسيده اند.
صنايع دستی شهرستان دامغان؛ چاپ قلم كار، نمد مالی، قالی بافی، جاجيم بافی، كرباس و پارچه بافی را شامل مي شود. هم چنين پشم ريسی كه از آن، دستكش، شال گردن، ژاكت ‌و جوراب تهيه می شود نيز در نواحی كوهستانی رايج است.
بيش ترين صنايع مدرن شهرستان دامغان به صنايع غذايی مربوط است كه شامل تهيه خشك بار، شيرينی و لبنيات مي شود. معادن اين شهرستان نيز از اهميت اقتصادي برخوردارهستند.ازجمله معادن مهم اين شهرستان مي توان معادن زغال سنگ, معادن سرب و روي و معدن طلا را نام برد.
معادن زغال سنگ اين منطقه بيش تر در ارتفاعات شمال و شمال خاوری دامغان وجود دارند كه مملو از ذخاير زغال سنگ است. معدن طالو(24 كيلومتری شمال خاوری)، معدن منصوركوه (20 كيلومتری باختری)، معدن هپال و سال دره (30 كيلومتری شمال) و معدن آهوانو (20 كيلومتری شمال باختری) از جمله معادن شناخته شده زغال سنگ در اين منطقه به شمار مي آيند.
معادن سرب و روي دشتبو (در 32 كيلومتری باختر قوشه) و تويه (در5 كيلومتری شمال باختری آبادی تويه) نيز از جمله معادن فعال سرب و روي در منطقه دامغان به شمار مي آيند. معدن طلايی نيز در«كه زر» در80 كيلومتری جنوب دامغان وجود داشته است وهم چنين معادن فراوان گچ و آهك نيز دراين شهرستان وجود دارد كه تعدادی از آن ها مورد بهره برداری گرفته اند.

کشاورزی و دام داری

پايه هاي اقتصادي شهرستان دامغان را به ترتيب كشاورزی، دام داری و صنعت تشكيل مي دهد. كشاورزی دراين شهرستان بسيار فعال و از بازدهی نسبتا بالايی برخوردار است. محصولات متنوعي كشاورزی دامغان را تشكيل داده اند كه برخي ازآن ها وجهه اي صادراتی دارند. عمده اين محصولات شامل پسته، ‌پنبه، گندم، جو، انگور، چغندر قند، تره بار، سيب، زردآلو، گردو، گلابی، ‌و آفتاب گردان مي شوند. انواع توليدات كشاورزي از جمله پسته، پنبه، چغندرقند و خشكبار از صادرات اين شهرستان به شمار مي آيند.
دام داری نيز در كنار كشاورزي يكي از اركان اقتصادي منطقه است. دام داري در شهرستان دامغان بيش تر به روش سنتی صورت می گيرد و دردهستان های ييلاقی و خوش آب و هوا مانند رودبار، ‌حومه و ... ‌اشخاصی هستند كه فعاليت خود را بيش تر بر روی دام داری و دام پروری متمركز نموده اند. اين دام داران اگر چه با روش قديمی به فعاليت می پردازند ولی فرآورده های آن ها از قبيل : پوست، پشم و لبنيات علاوه بر تأمين نيازمندی های محلی براي صادرات نيز در نظر گرفته مي شود.

وجه تسميه و پيشينه تاريخي

برخی از تاريخ نگاران بر اين عقيده اند که در سده ی چهارم پيش از ميلاد، جمعی از مغان در مسير رودخانه ای که امروزه به چشمه علی مشهور است سكنی گزيدند و به همين علت اين منطقه نخست «ده مغان» ناميده شد و به مرور زمان به دمغان و سرانجام به دامغان تبديل شده است.
دامغان در زمان اشك سوم و تيرداد اشكاني پايتخت پايتخت زمستانی شاهان اشكانی بود و تا كشته شدن يزدگرد، آخرين پادشاه ساسانی، موقعيت خود را حفظ كرد. اين شهر تا قرن اول ميلادی اهميت خود را حفظ كرد و مركز ايالت بزرگ قومس بود.
در دوره های حكومت امويان، عباسيان، ‌طاهريان، سامانيان، سربداران و ديلميان دامغان از موقعيتی قابل توجه برای امرا و حكومت ها برخورداربود. منطقه دامغان در زمان سلجوقيان، از جمله پايگاه های مهم پيروان فرقه اسماعيليان بود و در سال های 483 تا 654 هجری قمری وقايع مهمي برای اين فرقه در اين منطقه روی داد. آثار قلعه های موجود، بر اين رويداد و حضور فعال پيروان اسماعيليه درمنطقه دلالت دارد.
بين سال های 700 تا 900 هـ . ق، ‌منطقه دامغان شاهد حضور حكمرانان مختلف بود. يکی از مهم ترين رويداد های اين سال ها حمله سپاهيان تيمور لنگ در سال 769 هـ . ق است که طی آن باقی مانده اهالی دامغان که از كشتار چنگيزخان در امان مانده بودند، به جرم پناه دادن به تاتار ها، از دم تيغ گذشتند. منطقه دامغان كه در دوران صفويان، افشاريان و زنديان مورد توجه و شاهد رويدادهای سياسی متعدد بود در دوران قاجاريه اهميتی به سزا يافت. عده ای از حكمرانان سلسله قاجاريه نيز در اين منطقه چشم به جهان گشودند كه باباخان و فتحعلی خان از آن جمله بودند. در اين ميان فتحعلی شاه علاقه ای وافر به دامغان داشت. دامغان دردوره قاجار از اهميت و آباداني برخوردار بود و هم اكنون نيز از جمله مناطق با اهميت استان سمنان به شمار مي آيد كه در برگيرنده شهرها, روستاها و آبادي هاي زيادي است.

شهرستان دامغان

مطالب مشابه :

چشمه علی دامغان

شهرستان دامغان

بنای جشمه علی

سفرنامه چشمه باداب سورت

نمای زیبا از روستاي کچب محله شهرستان نكا

دامغان

تکیه پهنه کلا- شهرستان ساری-استان مازندران

دامغان

پسته دامغان

باغ گلها - اصفهان- نوروز87