مداخله در بافت فرسوده شهری با استفاده از روش دگرگونی
مقدمه
از جمله مهمترین مشکلاتی که امروزه عموم شهر های جهان با آن رو به رو هستند ، به وجود آمدن بافت هاي نامنظم و فرسوده پيرامون و درون شهري است كه معضلات متعدد اجتماعي فرهنگي و اقتصادي وکالبدی خاصي را بدنبال دارد كه برطرف كردن اين مشكلات هزينه و زمان زيادي را مي طلبد. فرسودگی در شهر ها در دو بعد کالبد و فضا رخ می دهد، که این امر باعث بی سازمانی ، عدم تعادل ، عدم تناسب و بی قوارگی آن می شود. از این روست که شهر های امروزی برای حل این مشکل نیازمند مرمت می باشند.[1]
مرمت شهری[2] که در اواخر دهه 1970 در اروپا مطرح شد ، همواره در پی پاسخ گفتن به فوریتهای ناشی از فرسودگی های کالبدی و عملکردی والزامات ناشی از آنها بوده است . هدف مرمت شهری تنها اقدامات کالبدی و فضائی نبوده و عملی فرهنگی و فرهنگ ساز است که در پی پیوند بین گذشته و آینده است .[3] تا كنون مرمت در ايران بيشتر متوجه بناهاي تاريخي بوده است و با توجه معمارانه به بازسازي و حفاظت از نماهاي ميراثي و تزئينات داخلي شكل گرفته است . اما با رخ داد رشد شتابان در كلان شهرهاي ايران تهديد بافتهاي تاريخي و سكونتگاه هاي كهن رويكرد به احياء بافتهاي قديمي و مرمت شهري نيز مورد توجه قرار گرفت . مي توان عملكرد بازسازي بافت هاي قديمي را به دو دسته اصلي متمايز نمود:
1- بازسازي فيزيكي و استحكام بخشي كالبدي و روان بخشي با هدف اصلاح محيط زندگي و عملكرد بين فضائي در بخش شهري مورد مرمت ، به نظر مي رسد در ايران عمدتاً اين نظريات به رويكر دهاي معماري و تجديد ارزشهاي بصري در تمامي نماي ساختمان هاي تاريخي و ميراثي و فرهنگي منجر شده است.
2- ساماندهي فعاليتها و برنامه ريزي ساختاري ، با هدف ايجاد انگيزه هاي بازسازي ، و روان بخشي محيط سكونت گاهي همراه با مردم و اهالي و نهايتاً تحقق بهسازي كالبدي كه بيشتر توسط شهرسازان وبرنامه ريزان مورد توجه قرار گرفته است. به نظر مي رسد،در ايران، روش اول تجربيات گوناگون ( و ناتمام ) به جاي گذاشته و به نظر مي رسد غالباً در تحصيل هدف اصلاح عملكردي و ساماندهي روابط بين فضائي بخش مورد بازسازي و ساير بخشهاي شهري ناكام مانده است. برنامه ريزي ساختاري،و دقت در روابط بين فضائي، رويكرد نوين مرمت شهري بوده و در حال شكل گيري است.
به طور کلی مرمت شهری را دخالت آگاهانه در فضای شهری برای جلوگیری از فرسایش و معاصر سازی[4] آن تعریف کرده اند.این اقدام به سه روش انجام می شود که شامل بهسازی[5] ، نوسازی[6] و بازسازی[7] می باشد .
الف- بهسازی
در این نوع مداخله اصل بر وفاداری به گذشته و حفظ آثار هویت بخش در آنهاست فعالیت بهسازی با هدف استفاده از امکانات بالقوه و بالفعل موجود و تقویت جنبه های مثبت و تضعیف جنبه های منفی از طریق حمایت ، مراقبت ، نگهداری ، حفاظت ، احیاء ، وحدت بخشی و تعمید صورت می پذیرد . دخالت در این بافتها مستلزم رعایت ضوابط و مقررات سازمان میراث فرهنگی می باشد .
ب- نوسازی
در این نوع مداخله حد وفاداری به گذشته از انعطاف پذیری بیشتری برخوردار است و بر حسب مورد از مداخله اندک تا تغییر را شامل می شود . فعالیت نوسازی با هدف افزایش کارایی و بهره وری ، بازگرداندن حیات شهری می باشد و از طریق نو کردن ، توانبخشی ، تجدید حیات ، انطباق ، دگرگونی صورت می پذیرد .
ج- بازسازی
در این نوع مداخله نه تنها هیچ الزامی برای حفظ گذشته وجود ندارد بلکه با هدف ایجاد شرایط جدید زیستی و کالبدی - فضایی و از طریق تخریب ، پاکسازی ، دوباره سازی صورت می پذیرد.
هرکدام از این سه روش شامل مجموعه اقداماتی می باشد که با توجه به نوع و میزان فرسودگی بافت مورد استفاده قرار می گیرد .
باتوجه به تعاریف مذکور مفهوم دگرگونی[8] یا تبدیل که در این مقاله مورد بررسی قرار گرفته است، یکی از مجموعه اقدامات نوسازی بافت های شهری می باشد .
تعاریف و مفاهیم
حوزه معنایی عام:
واژه دگرگونی و تبدیل در فرهنگ لغات فارسی عبارت از تغییر پذیرفتن ، تغییر دادن ، عوض کردن می باشد که این تغییر و عوض کردن در جنبه های مختلف کالبدی، اجتماعی ،اقتصادی ، سیاسی ، عقیدتی ، مذهبی و غیره تحقق می یابد. در منابع و مقالات مختلف فارسی ، این واژه به معنای تغییر خط تغییر جبهه تغییر شکل تغییر ماهیت وتغییر عقیده می باشدو مجموعه اقداماتی را شامل می شود که بتواند به تغییرات از پیش گفته شده به نحوی پاسخ گویند که اخلال حادث شده از این تغییرات از میان بردارند .
معادل این واژه در زبان انگلیسی conversion می باشد که معانی مختلفی در فرهنگ لغات گوناگون انگلیسی دارا می باشد. در لغت نامه آکسفورد[9] این واژه " عمل یا فرآیند تغییر از یک شکل سیستم یا کاربرد به شکل سیستم یا کاربرد دیگر " و در زمینه دیگر "تغییر مذهب و یا تغییر کیش " معنی شده است . در فرهنگ جامع آکسفورد [10] نیز برای واژه دگرگونی معانی متعددی همچون "قلب ، تغییر، تبدیل"[11] ، "تعویض ، تغییر شکل دادن ، بهتر کردن" [12]یا "عملی که در ان یک ساختمان با هدف استفاده جدیدی تغییر می یابد"، ذکر شده است.
حوزه معنایی خاص :
این واژه در علوم مختلف معانی گوناگونی دارد . در علم کامپيوتر به معنایتبديل فرمی از دیتا به فرم دیگر، در علم عمران به معنای تغییر و تبدیل ، در قانون به معنای آزار و خطای تعمدی به اموال شخصی ، در فقه به معنای تغيير مذهب ، در علم روانشناسى به معنای نوکيشى و در علم بازرگانى به معنایتسعير ودر زبان شناسی به معنای خلق یک کلمه از کلمه موجود دیگر بدون هیچ گونه تغییری درفرم آن می باشد.[13]
همچنین در فرهنگ جامع آکسفورد کلمات هم معنی و واژه های مرتبطی در حوزه کالبد و بنا از جمله تجدید بنا و بازسازی[14] ، از نو بنا کردن[15]، توسعه مجدد[16]، طراحی مجدد کردن[17] ، تجدید نظر و باز نو ساخت[18]،تجدید اسکان و توانبخشی [19] برای این واژه آورده شده است.
حوزه مفهومی خاص" دگرگونی" در علم شهرسازی و مرمت شهری:
مفهوم دگرگونی در دوحوزه بنا و بافت مطرح می شود. حوزه بنا بیشتر به جنبه های معماری و حوزه بافت به جنبه های شهرسازی و مرمت شهری اشاره دارد. دگرگونی در بافت ، بر ابعاد فضا(کالبد) ، فعالیت و انسان(بعد اجتماعی) تأثیر می گذارد. این مفهوم در ارتباط با علم مرمت شهری شامل انجام اقداماتی نظیر تغییر شکل ، تغییر کاربری و تغییر ماهیت درجهت بهبود وضعیت موجود بافتهای فرسوده شهری می باشد . از این رو مفهوم این واژه در شهرسازی و مرمت شهری در زمینه تغییر و تبدیل بنا، مجموعه ویا فضاهای کهن شهری به کار گرفته می شوند که نیاز به معاصر سازی[20]دارند و می توان با هریک از تغییرات مورد نظر این امر را به انجام رسانید.[21] افزون بر آن یکی از بارزترین مفاهیم دگرگونی در علم شهرسازی تبدیل زمین های زراعی وکشاورزی[22] اطراف شهرها به کاربری های شهری در جهت توسعه فیزیکی شهرها می باشد. به علاوه ، در حوزه اجتماعی شهر ها این مفهوم به نوعی دگرگونی در بافت جمعیتی و ساختار اجتماعی - فرهنگی یک منطقه دلالت دارد.
تبدیل و دگرگونی – در مقابل باز سازی و تجدید ساخت – به معنای تغییر در ساختار عملکردی و به طور کلی در تغییر ساختار بنا به منظور استفاده بهینه از فضاها و امکانات موجود است .[23]
روش شناسی
چرخه زندگی و فعالیت در شهر مدیون ساختار و عملکرد های(کالبد و فعالیت) شهری می باشد که به وسیله فاکتورهای گوناگون شکل گرفته اند. عملکردهای شهری همواره تابع تغییرات هستند. با توجه به اهمیت صرفه جویی در استفاده از منابع ، ساختارهای کالبدی و فضائی پایدار شهر ها می بایست به گونه ای باشند که شرایط لازم برای ایجاد فعالیت های انعطاف پذیر و قابلیت تبدیل و باز تبدیل را داشته باشند. این امر در یک راهبرد توسعه محلی جدید می تواند به عنوان قابلیت دگرگونی شهری توضیح داده شود. از این رو با توجه به اهمیت پایداری شهر های امروزی، وجود قابلیت دگرگونی و تغییر در بافت های شهری چه از لحاظ کالبدی و چه از لحاظ عملکردی یکی از فاکتور های مهم ایجاد یک شهر پایدار می باشد.
به طور کلی آنچه که پروژه های تغییر یا دگرگونی در فضاهای شهری ، در پی پاسخ به آن می باشند ،عبارتند از:
1- چه نظریات و ایده هایی پشت این تغییر و دگرگونی وجود داشته و چه شیوه ها وروشهایی برای اجرایی شدن آن مورد استفاده قرار گرفته است ؟
2- چه عواملی در این دگرگونی ها از جمله تغییر کاربری ها شرکت داشته اند ؟
3- نتایج این پروژه ها تا چه حد پایدار ومورد پذیرش عموم مردم بوده است؟
دگرگونی یا تبدیل در آن دسته از فضاهای شهری صورت می گیرد که عملکرد یا طراحی موجود آنها چه از لحاظ بوم شناسی و چه از لحاظ کیفیت زیر ساختی محیط به نحوی است که انتظارات کاربران خود را برآورده نکرده ، لذا کاربران این گونه فضاها را برای استفاده انتخاب نمی کنند[24]و در نتیجه این فضاهای شهری به فضاهای مرده ای تبدیل می شوند که فاقد کاربرد بهینه می باشند.
برخی از نواحی شهری که دارای ظرفیت کافی برای دگرگونی هستند شامل موارد زیر می باشند:[25]
• نواحی دارای کاربری های مسکونی بزرگ که شامل امکانات کافی برای مسکن هستند
• بخش های قدیمی درون شهر
• مناطق هسته ای ناهمگن/ مراکز شهر
• مناطق هسته ای ناهمگن/ مراکز حومه
• مکان های شغلی غیر متمرکز
• فضاهای کوچک و پرت ( منزوی )
• سایت های صنعتی کوچک
• زمینهای بایر بزرگ داخل شهری
• تأسیسات و امکانات عمومی[26]
برای انجام فرایند دگرگونی در بخش های مختلف شهری که دارای ظرفیت های مورد نیاز این کار هستند ، لازم است ابتدا قابلیت های بالفعل و بالقوه موجود در آنها شناسایی شده و برآورد دقیقی از امکانات و اقدامات مورد نیاز به دست آورد. سپس با توجه به الزامات دگرگونی شهری راهبرد های مورد نیاز برای استفاده از این ظرفیت ها را تدوین و ساختارهای موجود شهری با ساختارهای جدید تطبیق داده شوند.[27]
اصول مداخله در بافت های فرسوده شهری با استفاده از روش دگرگونی ، بر پایة تغییر مداوم موضوع و معنی در متن و باز بینی ودگرگونی فضای پیرامون آن می باشد. روش مداخله دگرگونی، موضعی – موضوعی و زمان اقدام آن کوتاه مدت و مقطعی می باشد. سیاست ها و راهبرد های این نوع از مداخله که معمولاً در دو بعد کالبدی و اجتماعی نمود پیدا می کند، شامل دگرگونی وسیع و یکباره و قهر آمیز در بافت، تغییر در کالبد بنا و انعطاف پذیری آنها،تبدیل فضاهای بی مصرف به فضاهای باز عمومی ، تغییر کاربری به منظور معاصر سازی با توجه به سازگاری محیطی ، کالبدی ، عملکردی و همچنین دگرگونی اقشار اجتماعی و بافت جمعیتی می باشد.
روشهای دگرگونی:
متداول ترین روش های مداخله دگرگونی در درون بافت شهرها عبارتند از:
1- احیاء و توسعه شهری که هدف آن دگرگونی وتبدیل بلند مدت زمین های قابل ساخت به فضاهای باز وسبز است، که در جهت احیای شهری و حفظ و نگهداری محیط است . هدف تغییرات دائمی و در واقع نوعی منطقه بندی دوباره می باشد . مثالهایی از این نوع دگرگونی عبارتست از ایجاد مناطق طبیعی ردیفی و فضاهای درختکاری شده وگسترش پارکها ومراکز شهری موجود است.
2- تغییر کاربرد و طراحی زمین های شهری که نیاز به مجوز طراحی یا تغییرمالکیت ندارند. در این زمین ها طرح های پیشنهادی بلند مدت برای ساخت وساز وجود دارد در حالی که به آنها مجوز های موقت برای کاربری هایی که باعث بهبود کیفیت فضاهای شهری هستند را می دهند. کاربری های موقت عبارتند از : کاشت باغچه ها در فضاهای باز بین ساختمانها وپر کردن فضاهای خالی در مراکز شهری قدیمی با ایجاد نمایشگاههای هنری ویا باغچه کاری قطعات بزرگ مسکونی که در آنها تخریب درمقیاس بزرگ صورت گرفته است . این نوع تغییر در کاربری ها که به صورت موقت انجام می شود شامل مناطق مسکونی، سایت های با زیرساختهای صنعتی و سایر مکان هایی که کاربری موقت در آنها ممکن می باشد.
چگونگی مداخله در بافت های فرسوده شهری با روش دگرگونی و جایگاه آن در طرح های شهری:
همانطور که قبلاً ذکر شد روش دگرگونی از جمله اقدامات نوسازی بافت های فرسوده می باشد. با توجه به این امر که دخالت در بافتهای فرسوده در ایران بایستی با روشی غیر از طرح تفصیلی صورت گیرد از این رو اسناد هدایت و کنترل توسعه در بافت های فرسوده با بافت های معمولی تفاوت دارد. طرح ویژه ا ی که از یک سو به ملاحظات تخصصی بافت های فرسوده و از سوی دیگر به مطالبات کیفی فضایی-کارکردی شهر پاسخ دهد، "طرح ویژه نوسازی بافت فرسوده" می باشد. این طرح در چارچوب سیاست های طرح جامع تهیه می شود.
طرح ویژه نوسازی نیز در دو سطح، طراحی و تدوین شده است. سطح یک ،طرح تفصیلی نوسازی می باشد که در سطح محله ای تهیه می شود و سطح دو، طرح منظر شهری که خود شامل دو مرحله طراحی و تحقق پذیری و الویت بندی است، می باشد.
به طور کلی تحقق اهداف نوسازی در گرو اقداماتی است که در چهار رده به هم پیوسته انجام می شود:
- اقدامات پایه ای و نظری؛ که به تعمیق شناخت موضوع و تعیین چهارچوب های مورد نیاز از طریق تحقیقات نظری و میدانی صورت می گیرد.
- اقدامات زمینه ای و پشتیبانی؛ که بر اساس اقدامات سیاسی ، برنامه ریزی و چارچوب های حقوقی،مالی و پشتیبانی موضوع، طرح های ویژه نوسازی را تولید می نماید.
- اقدامات زیربنایی ؛ که عمدتاً متکی بر تولید زمین و تملک در موارد لازم جهت انجام اقدامات اساسی و زیر ساختی است.
- اقدامات توسعه ای ؛ که اساساً متکی بر ورود و حضور مردم در عرصه نوسازی محلات است.[28]
معرفی تجارب مداخله در بافت فرسوده با استفاده از روش دگرگونی
· تجربه کشور انگلستان – شهر لیورپول[29]
میدان کنسرت : افزودن ارزش با فضای عمومی جدید
این پروژه در فضایی به وسعت 2/0 هکتار در وسط مرکز شهر ، نزدیک ایستگاه مرکزی و خیابان دیوک/ خیابان بولد، که خود در دست نوسازی بودند، می باشند.
پروژه مذکور شامل نوسازی یک محدوده صنعتی باقیمانده در وسط شهرمی باشد، که با حذف یک ساختمان به قصد ایجاد یک میدان جدید و توسعه ساختمان هایی در اطراف آن برای کاربری های آمیخته صورت گرفته است.
این توسعه با همراهی شورای شهر به اجرا درآمد. یک کارخانه شیمیایی متروکه و یک محوطه متروکه پشت خیابان مورد استفاده قرار گرفت ، و با استفاده از فضا، میدانی شهری با آمیزه ای از کاربری های جدید و پر جنب جوش به وجود آمد.ناحیة متروکه قبلی به مکانی در مرکز شهر بدل شد که مردم می توانند در آن زندگی و کار و تفریح کنند. در این توسعه ، پیاتزایی به وجود آمد که محل کنسرت فضای آزاد و نمایشگاه ، تعدادی بار ، رستوران ، کلوپ های شبانه ، گالری عکس، دفاتر و 18 آپارتمان لوکس شد. برآورده شده که در این طرح 180 شغل ایجاد شده است. این طرح از جانب انجمن نوسازی شهری بریتانیا، انستیتوی سلطنتی معماران بریتانیا و انجمن شهری مرسیساید جوایزی برده است.
با سرمایه گذاری در قلمرو عمومی، این مکان که قبلاً متروکه بود به پاتوق جذاب جدیدی تبدیل شده است.
· تجربه کشور انگلستان - سور بی بریج[30]
یورکشایر غربی ، ایجاد آینده های نو
این پروژه عبارتست از تغییر کاربری پنج ساختمان بازمانده آسیای آبی برای تأمین مسکن ، باشگاه قایق سواری، کارگاه ها، واحدهای خرده فروشی ، دفاتر، یک هتل/ رستوران ویک مرکز موزه و بازدید .
در سال 1984 پنج آسیا که بر شهر مسلط بودند همه تعطیل شدند بعضی آتش گرفته و بقیه متروکه شده بودند . از آن پس شهر نو سازی شد.کل شهر می بایست سازگاری یابد و عوض شود، زیرا کاربری اصلی و فعالیت اصلی آن از بین رفته بود و فعالیتهای تکمیلی نیز متوقف شده بود.
نخستین فاز باز سازی در سال 1985به راه افتاد: یک مسیر استاندارد وبین المللی قایق رانی در رودخانه کا لدر. از لحاظ اینکه در مرکز شهر بود، این طرح کاملاً جدیدی بود و تماشاگران هم از آن استقبال کردند. یکی از برجسته ترین ساختمان های باقیمانده کارلتن میل بود که سازة پنج طبقه داشت . کار باسازی به همراه آمیزه ای از کاربری ها در آن به وجود آمد.یک ساختمان دیگر نیز که ( انبار نمک) نام دارد تعمیر و مرمت شد و سوئیت های دفتری و تسهیلا تی برای پیشا هنگان دریا در آن ساخته شد . سور بی بریج نمونه خوبی است از این که چگونه نه فقط ساختمانها بلکه شهر می تواند خود را باز تعریف کند و اگر ساختار پایه ای امکان دهد در طی زمان دگرگون شود.
از نمونه های دیگر پروژه های مداخله در بافت شهری با روش دگرگونی می توان به تبدیل مغازه های متروکه به صورت دفاتر معماری در ادینبرگ، و یا کارخانه جوراب بافی در لیستر (پکس) که امروزه به مساکن، دفاتر و یک رستوران تبدیل شده است، اشاره کرد.
· تجربه کشور آمریکا – ایالت کالیفرنیا[31]
تبدیل زمین های زراعی به زمین های با کاربری شهری
در کشور آمریکا روش مداخله دگرگونی و تبدیل بیشتر در حوزه تغییر کاربری زمین کاربرد دارد. ایالت کالیفرنیا یکی از مهم ترین ایالت های کشور آمریکا در زمینه کشاورزی و یکی از مهم ترین مناطق تولید محصولات کشاورزی در جهان می باشد. افزون بر این مطلب ، این ایالت دارای بالاترین نرخ رشد جمعیت در آمریکا می باشد که سالانه بالغ بر 400000 نفر ، ساکن جدید را در خود جای می دهد. به همین جهت سالانه حدود 200000 هکتار از زمین های کشاورزی این ایالت به زمین های شهری تبدیل می شوند. با ادامه این افزایش جمعیت با گذشت زمان زمین های کشاورزی بیشتری در جهت توسعه شهری می بایست تغییر کاربری پیدا کنند.
امروزه تبدیل و تغییر کاربری زمین های غیر شهری از جمله زمین های زراعی به زمین با کاربری شهری ، در اکثر کشورهای جهان به علت رشد سریع جمعیت امری غیر قابل اجتناب است.
· تجربه کشور ایران
در ایران مفهوم دگرگونی و تبدیل علاوه بر تغییر کاربری زمین ، بیشتر در حوزه بنا وتغییر کاربرد آن مورد استفاده قرار می گیرد. برای مثال به چند نمونه موردی در این زمینه اشاره می گردد:
- تبدیل خانه قدیمی به موزه ملی – یزد
- تغییر کاربری خانه ها و یا کاروانسراها به هتل – خانه ملک التجار ،یزد
- تبدیل خانه موید علایی به کاربری اداری - یزد
- تبدیل کاروانسرای پاسنگان به مرکز توریستی – قم
- تغییر کاربری خانه مجتهدزاده به دارالقرآن – اصفهان
- تغییر کاربری حسینیه ناظم التجار به کتابخانه و مرکز فرهنگی - یزد
- تبدیل و تغییر کاربری خانه های قدیمی به دانشگاه – اصفهان
نمونه های دیگر نیز در شهر های مختلف ایران دیده می شود. این نوع تغییرات در بنا هم باعث تبدیل آنها به فضای زنده و قابل استفاده شده هم به حفاظت بنا های تاریخی کمک می کند.
جمع بندی و نتیجه گیری
آنچه که از مطالب آورده شده در بخش های مختلف مقاله و با توجه به تجارب داخلی و تجارب بین المللی نتیجه می شود آن است که ، روش مداخله دگرگونی یا تبدیل که یکی از اقدامات نوسازی بافت های فرسوده شهری می باشد، در دو حوزه بافت و بنا ، در جنبه های مختلف فضا (تغییر در کالبد)، انسان (تغییر در بافت اجتماعی) و فعالیت (تغییر در نوع کاربری ) کاربرد دارد. در روش مداخله دگرگونی، به غیر از جنبه تغییر کاربری زمین که در اکثر کشور ها رایج است، تفاوتی که در این روش مداخله در ایران و سایر کشور ها مشاهده می شود ، آن است که در ایران این روش معمولاً در مورد بنا های قدیمی و تغییر کاربری آنها در جهت حفاظت از این بنا ها صورت می گیرد. در حالی که در سایر کشور ها علاوه بر آن، تغییر و دگرگونی در حوزه بافت به وفور مشاهده می شود. با توجه به مفهوم واژه در حوزه های مختلف ، دگرگونی یا تبدیل معادل فارسی مناسبی برای آن می باشد.
منابع و مآخذ:
1- کتاب "مرمت شهری"- تألیف سید محسن حبیبی، ملیحه مقصودی
2- فرآیند نوسازی بافت های فرسوده شهر تهران»-دکتر علیرضا عندلیب
3- کتاب "راهنمای طراحی شهری"- ترجمه رضا رضایی
4- فصلنامه هفت شهر – شمار های یازده،دوازده و سیزده
5- دایرةالمعارف«ویکی پدیا»-wikipedia
6- فرهنگ لغات فارسی دهخدا و معین
7- دیکشنری Oxford
8- دیکشنری Concise Oxford Thesaurus
9-"New Urban Conversion Potential" - BBR-Online-Publikation, Ed.: BBR, Bonn- May 2003
10-"Paving Paradise:A New Perspective on California Farmland Conversion"- Edward Thompson, Jr.-AFT California Director-November 2007
11-"Urban Growth, Rural Land Conversion and the Fiscal Well-Being of Local Municipalities" -By Steven Deller - Department of Agriculture and Applied EconomicsUniversity of Wisconsin-Madison/Extension
12-"Farmland Conversion: Perceptions and Realities"
Nicolai V. Kuminoff, Alvin D. Sokolow and Daniel A. Sumner1-University of California1و3 - کتاب "مرمت شهری"- تألیف سید محسن حبیبی، ملیحه مقصودی
[2]-Urban Renovation
[4]-Regeneration
Rehabilitation-[5]
Renovation-[6]
Reconstruction-[7]
Conversion-[8]
Oxford Dictionary-[9]
Concise Oxford Thesaurus-[10]
[11]-Alteration
[12]-Modification
13- برگرفته از دایرةالمعارف«ویکی پدیا»-wikipedia
Reconstruction-[14]
[15]-Rebuilding
[16]-Redevelopment
Redesign-[17]
Renovation-[18]
Rehabilitation-[19]
[20]- Regeneration
21 - کتاب "مرمت شهری"- تألیف سید محسن حبیبی، ملیحه مقصودی
farmlands-[22]
23-24-25-برگرفته از مقاله " New Urban Conversion Potential" - BBR-Online-Publikation, Ed.: BBR, Bonn May 2003
[26]-
• large residential estates inclusive supplementary facilities to housing
• old inner-city quarters
• heterogeneous core areas / city centres
• heterogeneous core areas / sub-centres
• decentralised office locations
• (solitary) retail areas
• minor industrial sites
• large inner-city wastelands
• community service facilities
27- برگرفته از مقاله " New Urban Conversion Potential" - BBR-Online-Publikation, Ed.: BBR, Bonn May 2003
28-« فرآیند نوسازی بافت های فرسوده شهر تهران»-دکتر علیرضا عندلیب
29و30- کتاب "راهنمای طراحی شهری"- ترجمه رضا رضایی
31-"Paving Paradise:A New Perspective on California Farmland Conversion"- Edward Thompson, Jr.-AFT California Director-November 2007
مطالب مشابه :
ملیحه سعیدی
برای درک گرایش ملیحه سعیدی به آفرینش و ای، تنبک، مسعود حبیبی، دف، و دایره
آلبوم نوای قریه از ملیحه سعیدی و حوروش خلیلی
مازرون - آلبوم نوای قریه از ملیحه سعیدی و حوروش خلیلی مسعود حبیبی - دف و
آلبوم هزار آوا از ملیحه سعیدی
مازرون - آلبوم هزار آوا از ملیحه سعیدی - که مازندران شهر ما یاد باد ××××× همه بر و بومش
موضوع مقالات درس مبانی فنآوری اطلاعات
فناوری نوین - موضوع مقالات درس مبانی فنآو ملیحه حبیبی
کشیک بخش داخلی بیمارستان حضرت رسول جدید
ملیحه شیروانی . محمود یاسمن حبیبی
مداخله در بافت فرسوده شهری با استفاده از روش دگرگونی
1- کتاب "مرمت شهری"- تألیف سید محسن حبیبی، ملیحه زندگی نامه دکتر کیومرث حبیبی
صعود قله میشو
صدف تمنا، زهرا حبیبی، ملیحه شریفی، شهلا قربانی، سمیه خیری، الهه صالحی، فاطمه باباخانی.
نمرات شیوه نگارش فارسی در مطبوعات
ملیحه بادران امین حبیبی ۵/
برچسب :
ملیحه حبیبی