گردو
در یونان قدیم و در مصر باستان در معبد ژوپیتر برای كسانی كه تازه ازدواج
می كردند، برگ و شاخه های گردو را زیر پایشان می انداختند وبر این باور
بودند كه عروس و داماد از قید جادو و طلسم رها شده و خوشبخت زندگی خواهند
كرد.
برابر بررسی های دیرین شناسی گیاهی و گرده شناسی در روی كره ی زمین، گونه
های مختلف گردو از زمان های بسیار قدیم به ویژه از دوران سوم زمین شناسی
وجود داشته است.
و از دوران چهارم زمین شناسی به بعد آثار درخت گردو از جمله گرده ی آن در كشورهای اروپای شرقی به دست آمده است .
منشاء درخت گردو را اسیای غربی و نواحی هیمالیا می دانند . در ایران نیز
گردو در جنگلهای شمال از استارا تا گلی داغ در جلگه و ساحل تا ارتفاع۲۲۰۰
متر از سطح دریا انتشار دارد و به طور پراكنده یا كم و بیش انبوه در جنگلها
از جمله جنگلهای غرب و در راه سنندج به مریوان به طور خودرو دیده می شوند
ولی وحشی بودن آن در ایران مشكوك است.
احتمالا كهن ترین درخت گردو در ایران در "اورگان" شهر كرد وجود دارد. برابر
نوشته ای كه از نزدیك این درخت از زیر خاك بدست آمده است، تاریخ كاشت آن
به زمان یزدگرد ساسانی و حدود۱۴۰۰ سال پیش می رسد.
● طبقه بندی گیاهی
گردو با نام علمیJuglans از خانواده ی Juglandaceae است. نام علمی این جنس
از كلمه لاتین Jovis-Glans به معنی فندق ژوپیتر گرفته شده است.
انواع این درخت در چین ،ژاپن،فرانسه و آمریكا كشت می شود مهمترین گردوهای
موجود دردنیا معروف به گردو ی ایرانی است . زیرا ابتدا از ایران به خاور
میانه و از آنجا به یونان و روم و سپس به انگلستان و بعد به امریكا برده
شده است. گردو ی ایرانی تنها گونه ای از این خانواده است كه مغز آن از نظر
خوراكی مصرف اقتصادی دارد .
گردوی معمولی درختی است یك پایه كه بلندی آن از ۱۰ تا ۲۵ متر متغییر
است،گردو دارای برگهای مركب شانه ای است و درختی یك پایه است كه گلهای نر و
ماده روی یك درخت به صورت جدا گانه ظاهر می شوند.
گامت های ماده گردو دگر گشن است گرده افشانی آن به وسیله باد انجام می شود و حشرات در آن نقشی ندارند.
● پراكنش جغرافیایی
درخت گردو از درختان بسیار با ارزش و از پهن برگان است كه در بسیاری از
نقاط جهان در نیمكره شمالی از مركز تا شرق اروپا و قفقاز و شمال و مركز
ایران تا دامنهای هیمالیا و كشور چین و ژاپن و همچنین گونه هایی از آن در
آمریكای شمالی و جنوبی به طور طبیعی می رویند و كاشته می شوند. تنها جنگل
طبیعی باقی مانده از این محصول در دنیا هم اكنون در قرقیزستان و در شرایط
بسیار خوب موجود است .
در ایران كاشت گردو از دره گز و مغان در شمال كشور تا اقلید فارس در جنوب و
از ارتفاعات جنوب غربی ارومیه تا كوه تفتان در جنوب شرقی بین طولهای
جغرافیایی ۴۵تا ۶۵ درجه به خوبی می رویند ولی بهترین بازدهی مربوط به
باغهایی است كه در ارتفاعات دامنه های البرز، خراسان ، آذربایجان و دامنه
های زاگرس ( به ویژه تفرش،گلپایگان و تویسركان ) قرار دارند . همچنین اطراف
كوههای لاله زار و جبال بارز منطقه ایاست كه از مراكز عمده گردو كاری كشور
به حساب می آید.
● ارقام
گردوهایی که در نقاط گردو خیز ایران کاشته شده اند از گونه گردی معمولی یا
Juglans هستند. رقم های این گونه از نظر باغبانی هنوز کاملاٌ مشخص نشده
اند. این گردوها در نقاط مختلف ایران با نام های گونگون محلی نامیده می
شوند.
با وجود تفاوت های ظاهری ،ممکن است برحی از انواع ،رقم واحدی باشند ولی نام
های گوناگون داشته باشند. با این توصیف مهمترین انونع گردو که در ایران
کاشته می شوند عبارتند از :
گردوی کاغذی ، سنگی ، ماکویی ، سوزنی ، نوک کلاغی ، ضیا آبادی ، خوشه ای ،سبزوار ،
آمیخته خراسان ،مازندران ، شهمیرزاد ، قزوین و طالقان ، آذربایجان ، همدان وتویسرکان ، سایر مناطق .
● سطح زیر کشت گردو در جهان
بر اساس اطلاعات سازمان خواربار جهانی (FAO) در سال ۱۹۷۷، سطح زیر کشت گرئو
جهان ۵۱۸۴۹۰ هکتار بوده است که نسبت به سال گذشته یک درصد کاهش ونسبت به
سال ۱۹۸۸(سال پایه) ۲۲درصد افزایش داشته است .
از سال ۱۹۸۸تا۱۹۹۷در یک دوره ده ساله سطح زیر کشت گردو در جهان بهطور کلی
سیر صعودی داشته است . در آغاز دوره مورد بررسی (سال پایه) سطح زیر کشت
گردو جهان ۴۲۳۲۷۱ هکتار بوده که در سال ۱۹۹۷به ۵۱۸۴۹۰ هکتار رسیده است.
دراین دوره سطح افزایشی برابر ۲۲درصد و مقدار تولید افزایشی برابر ۲۷درص-د
نشان می دهد.
در بین کشورهای جهان چین با دارا بودن ۱۶۰۰۰۰ هکتار اراضی زیر کشت گردو به
تنهایی حدود ۳۱ درصد از کل اراضی زیر کشت گردو را به خود اختصاص داده ومقام
اول را داراست . پس از آن آمریکا با ۶۸۸۰۰ هکتار ، ترکیه با ۵۷۴۵۰ هکتار
وایران با ۴۱۷۶۶ هکتار به ترتیب مقام های دوم تا چهارم را به خود اختصاص می
دهند .
▪ سطح زیر کشت گردو در ایران
براسا س آخرین اطلاعات موجود ، سطح زیر کشت گردو در ایران در سال زراعی
۷۶-۷۵ برابر ۴۱۷۶۶ هکتار بوده است که نسبت به سال زراعی گذشته حدود ۱۷ درصد
ونسبت به سال پایه ۲۵۹ درصد افزایش نشان می دهد .
سطح زیر کشت گردو در ده سال مورد بررسی به طور کلی سیر صعودی داشته است ،
در آغاز دوره (سال پایه) سطح زیر کشت گردو ایران ۱۱۶۴۴ هکتار بوده که درسال
زراعی ۷۶-۱۳۷۵به ۴۱۷۶۶ هکتار رسیده است .
بر اساس آمار موجود در سا ل ۱۳۷۶ بیشترین سطح زیر كشت در استان كرمان با
۵۱۷۱ هكتار كه ۴/۱۲ درصد از سطح زیر کشت گردو کشور می باشد پس از کرمان که
مقام اول را از این نظر دارا است استان های همدان ، قزوین ف آذربایجان شرقی
، کرمانشاه ، خراسان و فارس به ترتیب دوم تا هفتم را به خود اختصاص داده
اند. استان سیستان وبلوچستان با ۵ هکتار کمترین سطح زیر کشت گردو در کل
کشور را دارد. کرمان ، همدان ، قزوین ، آذربایجان شرقی ،کرمانشاه ،خراسان و
فارس جمعاٌ ۵۴ درصد از سطح زیر کشت گردو کل کشور را داشته و مهمترین مناطق
کشت گردو به شمار می آیند .
● تولید گردو در جهان
بر اساس آخرین اطلاعات منتشر شده از سوی سازمانم خوار بار جهانی مقدار
تولید گردو جهان درسال ۱۹۹۷ برابر ۱۰۹۷۰۶۴ تن بوده است که نسبت به سال قبل
۲/۲ درصد و نسبت به سال پایه (۱۹۸۸) ۲۷ درصد افزایش نشان می دهد .
در بین کشورهای جهان ، ده کشور هر یک بیش از ۲۰۰۰۰ تن گردو در سال ۱۹۹۷
تولید کرده اند که دربین آنها آمریکا با تولید ۲۴۴۰۰۰ تن ، رتبه اول
راداراست. این کشور به تنهایی ۲/۲۲ درصد گردو جهان را تولید می کند. پس از
آمریکا ، چین با تولید ۲۴۰۰۰۰ تن دومین کشور عمده تولید کننده گردو جهان به
شمار می رود .
ایران با تولید ۱۲۴۸۷۲ تن ، ۴/۱۱ درصد از تولید گردو جهان را دارا است و مقام سوم را به خود اختصاص داده است.
در بین کشورهای عمده تولید کننده گردو جهان ، میزان تولید سال ۱۹۹۷ نسبت به
سال گذشته در کشورهای آمریکا ، چین ، ایران و فرانسه افزایش و در کشورهای
رومانی ، هند ویونان کاهش تولید وجود داشته و در بقیه کشورها تولید تغییری
را نشان نمی دهد .
▪ تولید گردو در ایران
در سال زراعی ۷۶-۱۳۷۵ میزان تولید گردو در کشور ۱۲۴۸۷۲ تن است که نسبت به
سال گذشته ۳/۱۰ درصد افزایش و نسبت به سال پایه ۲۳۰درصد افزایش داشته است .
میزان تولید گردو کل کشور در ده سال مورد بررسی از ۳۷۸۲۱ تن آغاز شده وبه
۱۲۴۸۷۲ تن رسیده است . کمترین میزان تولید گردو کل کشور در سال زراعی
۶۷-۱۳۶۶ بوده که این روند از ابتدای دوره مورد بررسی سیر صعودی داشته تا
اینکه در سال ۷۶-۱۳۷۵ به رقم ۱۲۴۸۷۲ تن رسیده است.
براساس آمار موجود در سال ۱۳۷۶ بالاترین مقدار تولید در استان همدان با
تولیدی برابر ۲۰۱۷۵ تن می باشد که ۱۶درصد از تولید کل کشور را به خود
اختصاص داده است و پایین ترین مقدار با ۲۰تن از تولید کل کشور مذبوط به
استان سیستان وبلوچستان است .
پس از همدان ، استان فارس از نظر تولید گردو در مقام دوم قرار دارد که با
احتساب تولید استان های آذربایجان شرقی ، تهران ، کرمان ، قزوین ، کردستان ،
کرمانشاه و خراسان جمعاٌ ۷۲درصد از تولید کل کشور را به خود اختصاص داده
اند و مهمترین مناطق تولید به شمار می آیند.
● عملكرد گردو در جهان
درسال ۱۹۹۷ براساس اطلاعات به دست آمده از فائو ، متوسط عملكرد گردو در
جهان ۲۱۱۶ كیلوگرم در هكتار بوده است كه نسبت به سال قبل با ۷۲ كیلوگرم
(۵/۳درصد ) ونسبت به سال ۱۹۸۸ (سال پایه) با ۷۲ كیلوگرم افزایش ، ۵/۳ درصد
رشد داشته است .
در بین كشورهای عمده تولید كننده گردو در سال ۱۹۹۷ كشور رومانی با متوسط
تولید ۱۴۱۳۶ كیلوگرم در هكتار بالاتریت عملكرد را به خود اختصاص داده است و
نسبت آن به عملكرد جهانی ۶۶۸ درصد بالاتر است. پس از رومانی ، آمریكا با
تولید ۳۵۴۷ كیلوگرم در هكتار در جایگاه دوم قرار دارد . كشورهای ایران و
اكراین نیز به ترتیب با عملكردهای ۲۹۹۰ و۲۳۴۱ كیلوگرم در هكتار دررتبه های
بعدی قرار گرفته اند كه بالاتر از عملكرد جهانی بوده است .كشور هند با
متوسط تولید ۸۶۸ كیلوگرم در هكتار پایین ترین عملكرد را در بین كشورهای
عمده تولید كننده این محصول به خود اختصاص داده است .
در سال ۱۹۹۷ عملكرد در هكتار گردو ایران ۲۹۹۰ كیلوگرم بوده كه نسبت به متوسط جهانی ۱۴۱ درصد بوده است.
▪ عملكرد گردو در ایران
عملكرد در هكتار گردو كل كشور در سال زراعی ۷۶-۱۳۷۵ ، ۲۹۹۰ كیلوگرم بوده كه
نسبت به سال گذشته ۵/۵ درصد و نسبت به سال پایه (۶۷) حدود ۸ درصد كاهش
داشته است .
در دوره ده ساله مورد بررسی ، بیشترین مقدار عملكرد گردو با ۴۲۶۶ كیلوگرم
به سال زراعی ۷۲-۷۱ وكمترین آن با ۲۹۶۱ كیلوگرم به سال زراعی ۶۸-۱۳۶۷ مربوط
است .
دربین استان های كشور در سال زراعی ۷۶-۱۳۷۵ بالاترین تولید در واحد سطح با
۸۰۰۰ كیلوگرم مربوط به استان خوزستان وپایین ترین آن با ۶۰۳ كیلوگرم متعلق
به استان قم بوده است.
● آب وهوا
درخت گردو درطول تابستان و زمستان نسبت به گرما و سرمای بیش از حد حساس
است. در طول دوره خواب زمستانه ، گردو می تواند سرمای ۱۱- درجه سانتی گراد
را بدون خسارت جدی تحمل کند ولی پس از شروع رشد ، سرمای ۲- تا ۳- درجه
سانتی گراد موجب از بین رفتن برگها ، شاخه ها و گلها شده ودر نتیجه محصول
کاهش می یابد. به علاوه شاخ و برگ درختانی که تا اواخر پاییز به رشد خود
ادامه می دهند در معرض خسارت سرما قرار می گیرد. مقاومت ارقام مختلف گردو
نسبت به سرما متفاوت است.
دمای بالاتر از ۳۸ درجه سانتی گراد موجب آفتاب سوختگی پوست سبز و چروکیدگی
مغز گردو می شود و گاهی اوقات نیز میوه ها پوک می شوند. در رطوبت نسبی کم و
دمای بالاتر از ۴۰ درجه سانتی گراد ، به گردو خسارت جدی وارد می شود. دمای
پایین تابستان نیز مناسب نیست زیرا موجب می شود میوه ها به اندازه کافی پر
نشود . هوای خنک در طی فصل رشد ، برداشت محصول را به تاخیر انداخته و در
نتیجه باغداران متضرر می شوند. بنابراین هوای خنک و فصل رشد کوتاه از عوامل
محدود کننده پرورش گردو هستند. گردو نیز مانند سایر میوه ها مناطق معتدله
در زمستان به مقدار سرمای معینی نیاز دارد تا خواب آن برطرف شود که به این
ترتیب در بهار رشد رویشی و گلدهی کافی خواهد داشت. در صورت عدم وجود سرمای
کافی ، بازشدن جوانه ها و گلدهی نامنظم شده وبه تاخیر می افتد واین موجب
کاهش محصول و خشک شدن سر شاخه ها می شود. نیاز سرمایی ارقام مختلف گردو
متفاوت است.
▪ بارندگی
بارندگی و رطوبت در اواخر فصل بهار و در تابستان موجب افزایش شیوع بیماری
بلایت گردو می شود ولی ارقامی که برگهای آنها دیرتر ظاهر می شود ، معمولاً ا
ز آلودگی مصون می مانند. در صورتی که میزان بارندگی سالیانه حدود ۸۰۰ میلی
متر باشد می توان درخت گردو را با موفقیت کاشت ولی در مناطق خشک تر آبیاری
تکمیلی نیز ضروری است. در شرایط آب وهوایی بسیار خشک احتمال دارد که
درختان رشد مطلوبی داشته باشند ولی میوه ها به خوبی پر نمی شوند. درختان
گردو نسبت به شرایط نامطلوب سازگار هستند. مشاهده شده است که در شرایط
نامساعد محیطی ، پرورش درختان گردو به صورت درختچه از نظر سازگاری مناسب
بوده است.
▪ خاک
قبل از کاشت گردو ابتدا باید خاک رویی ، خاک زیرین ، زهکشی ، واکنش شیمیایی
خاک (pH) و قابل استفاده بودن عناصر مختلف مورد آزمایش قرار گیرد. تجزیه
خاك رویی وخاك زیرین اطلاعات مفیدی در مورد وضعیت خاك به دست می دهد. خاك
رویی باید حاصلخیز بوده و زهكشی خوبی داشته باشد. گردو در مقایسه با سایر
میوه های معتدله كه معمولاً در خاك هایی با اسیدیته كم رشد می كنند ، به
خاك خنثی نیاز دارد. میزان اسیدیته خاك در قابل جذب بودن مواد معدنی مؤثر
است.
اكثر عناصر معدنی در دامنه اسیدیته ۶ تا ۷ برای گیاه قابل جذب است. معمولاً
در مناطق سرد واكنش شیمیایی خاك اسیدی است كه با اضافه كردن آهك ، می توان
آنرا افزایش داد. غیر از خاك رویی ، وضعیت خاك زیرین نیز برای گردو اهمیت
دارد زیرا ریشه های آن تا عمق ۳ متری خاك نفوذ می كنند. خاك زیرین باید
عاری از سنگ ، رس سفت و لایه های غیر قابل نفوذ كه رشد ریشه را محدود می
كنند باشد. درخت گردو خاك فقیر ، خاك سطحی و خاك خشك را بهتر از شرایط آب
وهوایی نامساعد تحمل می كند. در ضمن خاك باید عاری از نماتد های مولد زخم
ریشه و بیماریهای قارچی باشد.
مطالب مشابه :
گردو
نگاهی نو به علم باغبانی تعداد زیادی گونه درخت گردو وجود مطالعات علمی
گیاهشناسی گردو،انواع جنس و گونه وارقام گردو،نقش گرده افشانی در کیفیت میوه گردو
گلکاری علمی وعملی،باغبانی درخت گردو به خاطر داشتن چوب محکم و سخت در نجاری نیز
هرس درختان گردو
انجمن علمی مهندسی باغبانی گردو يك درخت يك پايه مي باشد و گل هاي نر روي شاخه هاي
آفات مهم درخت گردو
باغبانی دانشگاه ترجمه عالی جدول نامهای علمی و گاهي صدها لارو روي يک درخت تنومند گردو
معرفی درخت گردو
وبلاگ آدونیس - معرفی درخت گردو - وبلاگ علمی پژوهشی در زمینه علوم باغبانی
گردو
فروش و خدمات باغبانی و از دوران چهارم زمین شناسی به بعد آثار درخت گردو از نام علمی این
برچسب :
باغبانی علمی درخت گردو