در گدایی، حرفه ای باش! - شیخ محمدبهاری اجابت دعا
عارف سالک، عالم ربّانی، حکیم فرزانه، مجتهد عادل، فقیه نامدار، حضرت آیةاللَّه شیخ محمّد بهاری، از برجسته ترین شاگردان آخوند ملا حسین قلی همدانی بود.
شیخ محمدبهاری اجابت دعا
آخوند همدانی درباره بهاری فرمود:
«شیخ محمّد بهاری حکیم اصحاب من است.» (۸)
آخوند او را وصی خود قرار داده بود. (۹)
علاّمه تهرانی از استاد خود، علاّمه طباطبایی و او از استاد خود، آیةاللَّه سید علی قاضی نقل میکند که حاج احمد کربلایی فرمود: «ما پیوسته در خدمت ملا حسین قلی همدانی بودیم و آخوند همدانی 100% مال ما بود، ولی همین که آقای بهاری با آخوند روابط آشنایی بست، آخوند دائماً در خدمت او بود و بیشتر با او مراوده داشت و در واقع، آخوند را از ما گرفت.» (10)
آیتالله شیخ محمّد بهاری از شخصیتهای نادر و انسان کامل و وارستهای بود که همه آشنایان او به پاکی، صداقت و عدالت او اذعان داشتند. امام خمینی؛ در تفسیر سوره حمد میفرماید: یکی از آقایان میگفت که اسم کسی را پیش مرحوم شیخ محمد بهاری ظاهراً بردند (ایشان) گفت: عادل کافری است . گفتیم : عادل است یعنی چه ؟ کافر است یعنی چه ؟ گفت : عادل است برای اینکه روی موازین شرعی عمل میکند و هیچ معصیت نمیکند. اما کافر است برای اینکه خدایی که او میپرستد خدا نیست ! (۱۲)
اگر بفرمایند این زبانها را از کجا یاد گرفتی بگو:
بلبل از فیض گل آموخت سخن، ورنه نبود
این همه قول و غزل تعبیه در منقارش
وی به درخواست یکی از سالکان اهل طریقت، دستورالعملی عرفانی نوشته است بدین شرح:
«جناب مشهدی فلان را عرض میشود ان شاء الله تعالی موفق بوده و خواهید بود، شنیدم به بعضی از موالیان حقیر عرضه داشتهاید که فلانی کاغذی که مشتمل بر مواعظ و نصایح باشد برای من بنویسد، و حقیر دو کلمه مینویسم، و آن دو کلمه این است که اگر با مجاهدهی نفس در مقام عمل راه میروی گوارایت باد و اگر خدا نکرده نکبت چاک گریبان را گرفته، در عمل تکاسُل ورزیدی و نتوانستی به عمل پیش بروی، لااقل گدایی را از دست مده به تضرع و زاری بکوش در خلوات به دروغی به چسب تا صادق شود، چه این که گدا مجانی طلب است، اگر جِدّی داشته باشد، مقصودش حاصل است، اگر در جواب بفرمایند: مثل تو بندهی مفلسی را لازم نداریم، به نحو تذلّل عرض کن: گدای ره نشین سلاطین در عِداد بندگان او نخواهد بود، و اگر بفرمایند: نافرمانی میکنی؛ به طریق خوشی عرض کن هر کس شأنی دارد اگر فرمودند قهّاریت من پس در کجا ظاهر خواهد شد، به شیرینی عرض کن: در آنجا که با سلطنت جناب اقدست معارضه نماید، اگر فرمودند بیرونش کنید، به التماس بگو:
نمیروم ز دیار شما به کشور دیگر برون کنیدم از این در آیم از در دیگر
اگر بفرماید قابلیت استفاضه از من را نداری، جواب عرض کن به دستیاری اولیاء خودت کرامت فرما، الحاصل اگر رو ترش نماید، تبسم کنان التماس کن، اگر از تو اعراض ملتجی شو بگو با صدای بلند:
به ولله و به بالله و به تَالله به حق آیهی نصرٌ مِنَ الله
که مو از دامنت دست برندیرم اگر کشته شوم الحکم لله
اگر بفرمایید جرأت این حرفها را از کجا به هم بستی؟ عرض کن: حلم تو اشاره میکند، اگر بفرمایند این زبانها را از کجا یاد گرفتی بگو:
بلبل از فیض گل آموخت سخن، ورنه نبود
این همه قول و غزل تعبیه در منقارش
الحاصل گدایی را گفتند ول مکن تا هیچوقت محتاج نباشی، از گدایی خیلی کارها ساخته میشود، غرض از مجاهده خود را عاجز دانستن و به معرض گدایی در آوردن است والله العالم. عرض سلام ما را به من وجب الابلاغُ الیهم [هر کس که رساندنِ (سلام من) به او واجب است] انشاء الله از آقایان و خواتین [خانمها] و غیر هم خواهید رسانید، زیاده جز التماس دعا عرض ندارد.»(5)
فراوری: شکوری
گروه دین تبیان
منابع:
(1) روزنامه جمهوری اسلامی، شماره 3342.
(2) سیمای فرزانگان، ج 3، ص 58.
(3) توحید علمی و عینی، ص 17.
(4) تفسیر سوره حمد، ص 120.
(5). بهاری همدانی، محمدباقربن محمد جعفر؛ تذکرة المتقین ،تهران، نور فاطمه (سلام الله علیها)
,