بافت‌های فرسوده، نوسازی را بلعید!

15 درصد تهرانی‌ها در 600هزار واحد مسکونی فرسوده ساکن هستند
بافت‌های فرسوده، نوسازی را بلعید!

«سه هزارو 300 هکتار بافت فرسوده در تهران شناسایی شده است»...

الهام صادقی - «سه هزارو 300 هکتار بافت فرسوده در تهران شناسایی شده است» وزیر مسکن و شهرسازی درحالی از وجود این میزان بافت فرسوده در پایتخت خبر می‌دهد که به گفته حمزه شکیب، رئیس کمیسیون توسعه و عمران شورای شهر تهران در محدوده بافت‌های فرسوده شهر تهران 216 هزار واحد و در کل شهر تهران نیز حدود 600 هزار واحد مسکونی فرسود وجود دارد. این درحالی است که معضلی به نام بافت فرسوده با توجه به آسیب‌های فردی و اجتماعی که با خود به همراه دارد سال‌هاست که نام تهران را همراهی و شهروندانش را تهدید می‌کند. شاید به همین دلیل است که همواره طرح‌های مختلفی از سوی شهرداری یا سایر سازمان‌های دست‌اندر‌کار برای برون‌رفت این کلانشهر از چنین مشکلی پیشنهاد شده و حتی تا حدودی در جاده اجرایی شدن پیش رفته است اما سرانجام آن جز پابرجا بودن این مشکل نبوده است.
همانطور که رئیس کمیسیون توسعه و عمران شورای شهر تهران نیز معتقد است، شورای شهر تهران مصوبات متعددی در مورد بافت‌های فرسوده داشته است و سعی شده مردم در جریان اجرای این پروژه‌ها مشارکت داشته باشند اما متأسفانه هیچ کدام از آنها آنطور که باید نتیجه نداده است. وی برای مثال از 18 هزار واحد مسکونی یاد می‌کند که قرار بود از سال 86 در محدوده بافت‌های فرسوده تحویل داده شود اما تا به حال حدود 400 واحد هم واگذار نشده است. حمزه شکیب اضافه می‌کند: متأسفانه سازمان نوسازی شهر تهران به جای اقدامات اساسی در راستای حل مشکلات بافت‌های فرسوده تشکیلات عریض و طویل و 18 شرکت جدید را اضافه کرده است و باید درباره شرایط جدید اقدامات این مجموعه بازنگری‌هایی صورت گیرد.
تخفیف‌ها و تشویق‌ها‌ از شورای شهر تهران برای ساخت و ساز در بافت‌های فرسوده از دیگر مواردی است که قرار بوده تا چهره کلانشهری را که از قدیمی بودن برخی از بناهایش در رنج است تغییر دهد اما عدم استقبال از این راهکار نیز باعث شده تا هنوز بناهایی در شهر 9میلیون نفری وجود داشته باشد که قدمت آنها چندین برابر استاندارد‌های جهانی است و سلامت شهروندانش را به طرق مختلف تهدید می‌کند و به مخاطره می‌اندازد. بی‌علاقگی از سوی شهروندان و انبوه‌سازان که شکیب علت آن را شرایطی می‌داند که باعث توقف کار انبوه‌سازان شده است؛ امری که از نظر وی علتش را باید در نحوه و روش کار شهرداری و شورای شهر جست‌وجو کرد؛ همان عدم سود‌دهی برای مردم و سازندگان واحدهای مسکونی.
با این وجود اگر چه رسول خادم رئیس کمیسیون برنامه و بودجه شورای شهر تهران تحقق سند چشم‌انداز و طرح جامع تهران را منوط به اجرای موفقیت‌آمیز طرح نوسازی بافت‌های فرسوده می‌داند و تا حدی از تلاش شهرداری برای انجام برخی فعالیت‌ها در جهت حل این معضل دفاع می‌کند اما سناریوهای طراحی شده برای نوسازی بافت‌های فرسوده از جمله تملک تدریجی یا پلاک به پلاک اینگونه املاک را خلاف نظر کارشناسی شورای شهر می‌داند و آن را کاری پرزحمت و زمان‌بر ذکر می‌کند.
به گفته خادم شورای شهر تهران نهایت ظرفیت خود را برای فراهم کردن زمینه‌های لازم داشته و طرح‌های بسیار مناسب و کارشناسی شده‌ای را حتی فراتر از نیاز شهر تهران ارائه کرده، اما متأسفانه این طرح‌ها تاکنون به عملکرد مناسبی منجر نشده است.
این درحالی است که 15درصد جمعیت تهران در بافت‌های فرسوده ساکن هستند که 60درصد آنها زیر 100 متر مساحت دارند و به تبع ساکنان آنها با مشکلات عدیده‌ای مواجهند و پیشنهاد گاه به گاه راهکارهایی که تنها در حد تصمیم، تدوین و گاهی فراتر از آن تا حد پیشرفت ابتدایی در کانال‌های اجرایی و توقف در پشت چراغ قرمز مشکلات و موانع شاید پیش‌بینی نشده تنها روزنه امیدشان است. از آن جمله می‌توان به ارائه تسهیلات به مالکان خانه‌های قدیمی اشاره کرد؛ خبری که مدیر عامل سازمان نوسازی شهرداری تهران که گویای تدبیر جدیدی شهرداری پایتخت برای حل معضل نخ نمایی است که این روزها شهروندان نیز به آن عادت کرده‌اند تا جایی که ما در برخی از مناطق شاهد همزیستی مسالمت‌آمیز بافت فرسوده و برج‌های سر به فلک کشیده هستیم.
پروانه رایگان، پرداخت یارانه، طرح تجمیع شهرداری (چند پلاک را یک پلاک کردن‌)، تهیه طرح جامع که تاسال 1390 اجرایی خواهد شد و ارائه چند هزار هکتار زمین ذخیره به عنوان (زمین پشتیبان‌) که یکی از بندهای آن است و. . . از برنامه‌هایی است که درویش از آن به عنوان برنامه‌های جدید شهرداری برای احیا و بازسازی بافت‌های فرسوده یاد می‌کند و ادامه می‌دهد: هم اکنون شش هزار انبوه‌ساز رتبه‌بندی شده در تهران وجود دارد و 45 درصد ساخت و سازها به وسیله انبوه‌سازان انجام شده است.
وی عرضه اوراق مشارکت و فروش متری زمین را پشتوانه خوبی برای انبوه‌سازان دانسته و می‌گوید: شهرداری تهران از مشارکت انبوه‌سازان استقبال می‌کند.
نیاز به تأمین اعتبار شاید یکی از مهم‌ترین توجیهات مسؤولان شهری برای تأخیر در امر ساماندهی بافت‌های فرسوده‌ای باشد که شاید حتی فروش اوراق مشارکت نیز چندان گشایشی در آن ایجاد نکند زیرا از نظر معاون وزیر مسکن و شهرسازی برای نوسازی و بهسازی هر هکتار بافت فرسوده حداقل 10 میلیارد تومان اعتبار لازم است. به گفته صادقی60 هزار هکتار بافت فرسوده در کشور شناسایی شده است که برای نوسازی و بهسازی آنها 600 هزار میلیارد تومان اعتبار لازم است. وی با بیان اینکه اقدامات مناسبی در سال‌های اخیر برای بهسازی و نوسازی بافت‌های فرسوده انجام شده است، ادامه می‌دهد: اما حجم کار بسیار گسترده است.
صادقی با بیان اینکه برای 27 هزار هکتار از بافت‌های فرسوده طرح تهیه شده است، می‌افزاید: از سال 1377 تا پایان 87 حدود شش هزار 583 میلیارد تومان در بافت‌های فرسوده اعتبار هزینه شده که 97 درصد آن سهم مردم و سه درصد نیز سهم دولت بوده است.
فروش متری مسکن نوسازان هم از دیگر مواردی است که شاید بتوان آن را نشانه‌ای برای عزم مسؤولان در گره‌گشایی از این مشکل دانست، اگرچه از نظر شکیب طرح فروش متری مسکن نوسازان موفق نبوده و پیشرفت آن در حد صفر است و باید با این روند فعلی اقدامات حتماً در مورد آن تجدیدنظر صورت گیرد.
به هرحال ساماندهی به وضعیت بافت فرسوده نه تنها در کلانشهری به نام تهران بلکه در تمام کشور از موضوعاتی است که باید در دستور کار شهرداران و سایر مسؤولان ذی‌ربط قرار گیرد تا علاوه بر اصلاح منظر شهری از بروز آسیب‌های اجتماعی جلوگیری شود زیرا همانطور که می‌دانیم چنین مکان‌هایی بهترین فضا برای افرادی هستند که ما از آنها با نام بزهکار یاد می‌کنیم.
با این وجود به گفته رئیس شورای شهر تهران در جریان بازدید چند نفر از اعضای شورا از طرح‌های شهرداری تهران در بافت‌های فرسوده در آبان ماه، متأسفانه آنچه در این پروژه‌ها انجام شده چنگی به دل نمی‌زند و آنطور نیست که حداقل نگرانی‌ها را درباره این محدوده‌های پرخطر برطرف کند.
مهدی چمران راه‌حل رفع این مشکل را مشارکت مردم و همراهی بانک‌ها برای دادن وام‌های مناسب می‌داند زیرا از نظر وی چنانچه این همکاری‌ها صورت گیرد و سرمایه‌گذاران نیز به صورت گسترده وارد صحنه ساخت و ساز شوند، می‌توان به شکل یک پازل زمین‌های فشرده بافت‌های مسکونی را با ساخت و سازهای جدید جابه‌جا کرده و فشار زیادی را به ساکنان آنها وارد نیاورد.
وی با تأکید‌ بر اینکه تعداد مورد نظر شورای شهر تهران در مورد تعداد واحدهای مسکونی معوض در این محدوده مطابق با آنچه قول داده شده بود نیست و قرار شد مدیرعامل سازمان نوسازی شهر تهران گزارش اقدامات را به صورت مبسوط به کمیسیون توسعه و عمران شورا بیاورد، در جریان بازدید خود گفته بود متأسفانه آنچه در این پروژه‌ها انجام شده چنگی به دل نمی‌زند و آنطور نیست که حداقل نگرانی‌های ما را در خصوص این محدوده‌های پرخطر برطرف کند.
به نظر می‌رسد با وجود گذشت چند سال و ارائه راهکارهای متنوع هنوز هم باید به دنبال راه حل‌های جدیدی بود ضمن اینکه نباید این نکته را از نظر دور داشت که هرسال بر تعداد خانه‌هایی که عمر آنها به پایان می‌رسد به عبارتی در فهرست بافت‌های فرسوده جای می‌گیرند، افزوده می‌شود.

انتهای خبر / پایگاه اطلاع رسانی جوان / کد خبر 103335

بافت‌های فرسوده، نوسازی را بلعید!

مطالب مشابه :

وام بافت فرسوده

نقشه محدوده مناطق شهرداری تهران - کتاب اول

محدوده شهر تهران

بافت فرسوده

بافت‌های فرسوده، نوسازی را بلعید!

بافتهای فرسوده شهری

بافت فرسوده ،‌تعامل یا تضاد بین طراحی و برنامه ریزی شهری

انواع نقشه

پرداخت وام ارزان قیمت در بافت های فرسوده شهری