آموزش های اولیه گیتار تازه کارها بخوانند

آموزش های اولیه گیتار

چه گیتاری نخریم؟چه سبکی می نوازیم؟

تمرین های اولیه

در ایـران خیلی جـا افتـاده است کـه فکـر می کـنند گیتار های مشخصی «فقط» برای سبـک های مشخصی کـاربـرد دارند. عده ای بر این باورند که گیتارهای آکوستیک با سیم های نایلونی را فقط برای سبک های اسپانیایی و نواختن موسیقی کـلاسیـک می تـوان بـه کـار بـرد؛ معلـوم است که از این علاقه مندان کسی آلبوم «Unplugged» اریک کلپتون را در نیویورک ندیده و نشنیده است یا نتوانسته است صدای گیتار آکوستیک با سیم فلزی (استاندارد) را از صدای کیتـار آکوستیک با سیم های نـایـلونی (مشهور به کلاسیک) تشخیص بدهد. عده ای دیگر این باور را دارند که گیتـار نـواختن در سبک های راک و سبک ها ی خشن تر هیچ ربطی به انواع گیتار های آکوستیک پیدا نمی کند و فقط باید با گیتار الکتریک به سراغ این سبک های موسیقی رفت؛ به علت همه گیر نبودن گـیتـارهای بیـس (Bass که معمولا در ایران «باس» تلفظ می شود) کج فهمی کمتری درباره این گیتارها وجود دارد؛ یک بررسی مجمل درباره انواع گیتارها را بخوانید تا نوبت به چگونگی خرید گیتار برسد.

خانواده گیتار سه عضو اساسی دارد: اول گیتارهایی هستند که صدای آن ها را بدون نیاز به آمپلی فایر و با حجم بالا به راحتی می توان شنید. این گیتارها که به صورت سنتی و قبل از کشف برق ( و چیزهای وابسته مانند آمپلی فایر . . .) وجود داشتند درست مانند باقی سازهایی که به افزوده شدن حجم صداهاشان (Amplification) احتیاجی نیست، «گیتار آکوستیک» نامیده می شوند. گیتارهای آکوستیک در اندازه های متنوع و شکل های گوناگون ساخته می شوند. اول از همه گـیتـار آکـوستـیـک عـادی (Fret) روی دسته (Finger Board یا Fret Board )
تا قبل از محل اتصال دسته به جعبه صدا هستند. جعبه صدا در این گیتار هم درست مثل عمده گیتارهای آکوستیک دیگر دارای سوراخ صدا ( یا سوراخ خروج صدا Sound Hole) است. از محل اتصال دسته به بدنه تا محل واقع شدن سوراخ صدا تعدادی دیگر پرده روی گیتار تعبیه شده است که معمولاً کمتر گیتـاریستی بـه سـراغ نـواختن روی آنها می رود؛ عمده گیتاریست ها اگر بخواهند به سراغ این پرده های پایین تر بروند از گیتارهایی استفاده می کنند که راهی در آنها برای دسترسی بهتر به پرده های آخر ( از 12 تا معمولاً 19 و گاه 20 یا 21 ) باز شده است. این راه فقط در قسمت پایینی گیتار باز می شود و گیتارهای آکوستیک یاد شده را ( Got A Way) (برشی برای راه) می خوانند.

سومین نوع گیتارهای آکوستیک، گیتارهای «12 سیمه» هستند. این گیتارها مانند گیتارهای آکوستیک عادی ساخته می شوند و من تا به حال یک گیتار 12 سیممه که Got A Way باشد ندیده ام. این موضوع یک دلیل جدی دارد. فرت های 12 به بعد گیتار عموماً برای نواختن ملودی است در حالی که گیتار 12 سیمه صرفاً برای نواختن آکورد کاربرد دارد و طبعاً نیازی به باز کردن محل دسترسی به فرت های بعدی نیست. سیم های گیتار 12 سیـمه دو تا، دو تا مثل همـان کوک اصلی گیتار کوک می شوند.: به این ترتیب که هر دو سیم در محل یک سیم قرار می گیرند و یک سیم صدایی اکتاو سیم دیگر دارد. یعنی گیتار 12 سیمه صـدای دو گیتـار آکوسـتیـک را می دهد که سیم های آن ها صدایی یک اکتـاو زیـرتر و بم تر نسبت به همدیگر دارند.

گیتارهای آکوستیک با سیم نایلونی (کلاسیک) از نظر کلیات فرق چندانی با گیتارهای آکوستیک دیگر ندارند. سیم گیرهای گیتارهای کلاسیک الزاماً از جنس پلاستیک (یا مواد دیگر به جز فلز) است در حالی که سیم گیرهای گیتارهای آکوستیک با سیم های فلـزی و فنـری از جنس فلز ساخته می شود. چوب های نصب شده داخل جعبه صدای گیتارهای آکوستیک شکل و چینش دیگری دارند و در برخی موارد، از چوب های دیگری در ساخت گیتارهای کلاسیک استفاده می شود.

معمولاً گیتـارهای کلاسیـک بـه جـای 14 پـرده ای که از سیم گیرهای گیتار آکوستیک تا محل اتصال دسته به بدنه روی آن تعبیه شده، فقط 12 پرده دارند. تمام این فرق ها معمولاً به این معناست که صدای گیتارهای آکوستیک با سیم نایلونی قدری نرم تر، مهربان تر و در مجموع دخترانه تر است، در حالی که صدای گیتارهای آکوستیک بـا سیـم های فـلزی و فنری قدری خشن، زنگ دار و شفاف تر است که در مجموع صفت «مردانه» را به ذهن ها متبادر می کند. برای شنیدن صدای گیتارهای آکوستیک با سیم های نایلونی می توانید تقریباً هر نوار رایج در بازار موسیقی پاپ را بشنوید و من به جز نوارهای کوروش یغمایی (که در آن ها هم در مواقعی صدای گیتار آکوستیک با سیم نایلونی به گوش می رسد) کمتر نواری را سراغ دارم که در آنها گیتار آکوستیک با سیم فلزی را بشنوید. (لذا از این به بعد هر وقت اسم «گیتار آکوستیک» آمد به معنی گیتار آکوستیک با سیم های فلزی است؛ گیتارهای آکوستیک با سیم نایلونی در مواقع لزوم ذکر می شوند.)

ذکر یک نکته دیگر در این جا بی مورد نیست که بسیاری از مردم چندان از آن با خبر نیستند. در کشورهای دنیا (به جز ایران، ترکیه و برخی کشورهای مشابه) گیتار کلاسیک صرفاً برای نواختن موسیقی کلاسیک (باخ، پاگانینی و . . .)به کار برده می شود، در حالی که گیتار آکوستیک، ساز رایج برای نواختن تمام سبک های پاپ (مردمی)، فولکلور و سبک های موسیقی روز است.

بحث گیتار آکوستیک را با اشاره به وسایلی که روی این گیتارها نصب می شود می توان به اتمام رساند. در استـودیـوهـای معتـبـر موسیـقی جهـان تقریبـاً همیـشه رو به روی سـازهـای آکـوستـیـک میـکروفـون (یا میکروفون هایی) می گذارند تا صدا به طبیعی ترین شکل ممکن ضبط شود. در اجراهای زنده نیاز واضح وجود دارد که نوازنده بتواند روی صحنه حرکت کند. از طرف دیگر امکان دارد صدایی که میکروفون جذب می کند و به بلندگوها می رود دوباره توسط میکروفون جذب و باز به بلندگوها فرستاده شود که نتیجه آن سوت ممتدی است که فیدبک (Feedback) نام دارد.

به این دلیل وسایل الکترومغناطیسی ای طراحی شده اند که کارکرد میـکروفون را دارنـد امـا به فیـدبک منـجر نمی شوند (یا دست کم انواع خوب آن ها منتهی به فیدبک نمی شوند). این وسایل پیکاپ Pickup نام دارند و در محل های مختلفی از انواع گیتارهای آکوستیک به صورت دایم یا موقت تعبیه می شوند. انواع قابل جداسازی این پیکاپ ها را معمولاً روی سوراخ صدا جای می دهند، در حالی که برای انواع غیرقابل جداسازی پیکاپ ها، معمولاً رایج ترین محل داخل کاسه صدا است. برای گیتارهایی که دارای پیکاپ غیر قابل جداسازی هستند در بسیاری از موارد آلولایزرهایی نیـز روی گیتـار تـعبـیـه می شوند تا بتوان صدایی را که به آمپلی فایر می رود تغییر داد. بیشتر این آلولایزرها دارای سه محدوده صوتی هستند (بم، زیر و متوسط) و یک شستی تعیین حجم صدا (ولوم) دارند و با باطری کار می کنند (معمولا باطری های کتابی 9 ولت). اگر دیدید شکل ظاهری برخی از گیتارها با هم فرق دارد معمولاً به همین دلیل است.

گیتارهای الکتریک

بعد از مدتی که از ساخت گیتارهای آکوستیک و نصب پیکاپ روی آن هـا گذشت، عـده ای به این نتیجه رسیدند که می شود گیتارهایی را ساخت که متفاوت باشند و کارکردهای بیشتری داشته باشند. پرده بیشتری در دسترس نوازنده باشد و امکان تَرَک برداشتن و شکسته شدن آن ها کمتر باشد. از طرف دیگر کمتر مانند گیتارهای آکوستیک صدایی «چوبی» بدهند و صداهای آن ها متفاوت باشد. نتیجه کاهش حجم کاسه صدا بود و قدری تو پر شدن چوب بدنه گیتار، تعبیه 2 پیکاپ (که به دلیل واقع شدن در محل های متفاوت طیف صدای متفاوتی را می گرفتند و بعداً با ایجاد تغییراتی در ساخت پیکاپ ها، این تغییرات بیشتـر شد) بـه ایـن تـرتـیـب می بینید که گیتارهای الکتریک فرزند گیتارهای آکوستیک هستند و شرح تغییراتی که در آن ها به عمل آمده است، حجمی چند برابر این مقاله را می طلبد. پس فقط به اختصار به برخی از ویژگی های این گیتارها اشاره می شود: به جای 12 تا 14 فرت قابل استفاده در گیتارهای آکوستیک، در گیتار الکتریک معمولا 21 تا24 فرت در دسترس برای نوازنده است. برخی از گیتارهای الکتریک از وسیله ای به اسم بازوی لرزاننده (Vibrator) یا (Tremolo Bar) بـرخوردارند که در محل اتصال سیم ها به بدنه واقع شده است و با تکان دادن خرک (قطعه ای که سیـم ها به آن ختم می شوند) می توان سیم ها را ارزاند. این وسیله معمولاً در بسیاری از موارد فاقد کاربرد است، اما روی بسیاری از گیتارها قرار گرفته است. همچنین گیتارهای الکتریک دارای یک سوئیچ هستند که تعیین کننده وضع فعال یا غیر فعال بودن پیکاپ ها است. یک نمونه عالی از انواع صداهای تولیدی توسط گیتار الکتریک را می توانید در نوار چشم انداز (مارتی فردمن و کیتارو) در بازار بشنوید.

گیتار بیس

در سبک های موسیقی ای که به موسیقی پاپ منتهی شدند، از قسمت های بم ساز پیانو برای نواختن قطعه های بم (که معمولاً در یک زمان فقط از نواختن یک نت تشکیل شده است) استفاده می شد. بعداً انجام این وظیفه به گردن کنتر باس (ساز موسیقی کلاسیک) افتاد و از دهه 1940 به بعد که لئوفندر (موسس کارخانه مشهور فندر) توانست آن 4 سیم بم را به گیتار منتقل کند و پیکاپ مناسبی برای جذب صدای بم و انتقال آن به آمپلی فایر بسازد، گیتار بیس ساخته شد به این ترتیب می بینید که گیتار بیس بر خلاف انواع دیگر گیتار بچه کنترباس است و نه گیتار آکوستیک.

گیتار بیس معمولاً 4 سیم دارد که در مواردی به 5 سیم و در برخی موارد (مثل گروه Pearl Jam) تا 12 سیم افزایـش پیـدا می کنـد. تقریبـاً در همه آثـار موسیقی غیرکلاسیک صدای گیتار بیس را می توان شنید و آثار مشخصی را نمی توانیم برای تجربه صدای گیتار بیس پیشنهاد کنیم.

چه طور گیتار بخریم

الف) قبل از اینکه تصمیم بگیرید چه گیتاری می خواهید، ببینید که چه نوع موسیقی را بیشتر گوش می دهید و بعد، ببینید دلتان می خواهد چه جور موسیقی را برای چه مخاطبی بنوازید. چه قدر حاضرید هزینه کنید و چه قدر وقت برای نواختنتان
می گـذارید؟ تـوجـه کـنید کـه گیتار آکوستیک با سیم های نایلونی نسبتاً ارزان تر است، اگر بخواهید پاپ بنوازید هم، خیلی وقت نمی برد. گیتار آکوستیک خوب گران است و شـکل دست هـا را عوض می کند و نواختن آن به چیرگی بیشتری احتیاج دارد. خوب نواختن گیتار الکتریک کار واقعاً سختی است و بر خلاف 2 سبک دیگر، اشتباه نواختن را نمی توان با زیبایی طبیعی صدای ساز مخفی کرد. ساختن یک صدای خوب هم حسابی وقت
می برد و برای یک نوازنده خوب گیتار الکتریک شدن، باید تقریباً از همه تفریحاتتان چشم پوشی کنید. وبلاگ «استامینوفن»
می نویسد «باستوری یک شغل تمام وقت است» (نقل به مضمون)، من می گویم «صدای خوب درآوردن از گیتار الکتریک یک شغل نیمه وقت است»

ب) حواستان باشد از آشناها برای خرید گیتار کمک نگیرید، به سراغ دوستانتان بروید! بسیاری از مغازه ها به آشناها پورسانت می دهند، اما دوست شما بهترین کس برای کمک به خرید شماست.

پ) اگر دوستی ندارید که کمکتان کند به سراغ اینترنت بروید؛ اجناس با مارک های معتبر قابل اعتماد تر هستند.

ت) از سوال کردن نترسید. بخواهید که سلامت گیتار را برایتان چک کنند: اگر دیدید فردی برای خرید گیتار به یک مغازه آمده که شما هم در آن مغازه حضور دارید، از او بخواهید سلامت گیتار را برایتان امتحان کند. معمولاً کسی این درخواست شما را رد نمی کند.

ث) با جسارت تخفیف بگیرید. در عمده مغازه ها سود فروش گیتار 50 تا 100 درصد است: مغـازه دارها به غریبه ها قیمت پرتی می دهند. راحت می توانید تخفیف بگیرید.

ج) مغازه های معتبر را بشناسید. مغازه معتبر از مارک معتبر بهتر است. مغازه دار معتبر جنس خوب را به قیمت خوب می فروشد و چون به اعتبار خود اهمیت می دهد، شما را فریب نمی دهد.

چ) بـا همـان گیتـاری کـه دوست داریـد شروع کنید: می گویند اول آدم باید گیتار آکوستیک با سیم نایلونی بنوازد، بعد گیتار آکوستیک، بعد گیتار الکتریک یا بیس. تجربه ثابت کرده است که همه این کارها واجب نیست؛ اگر چه ضرری ندارد. اما با گیتاری شروع کنید که آن را دوست دارید، بعد که گوشتان حساس تر شد شاید سراغ گیتارهای دیگری بروید، شاید هم نروید!

ح) اگر می توانید، گیتار بهتری بخرید: صدای خوب باعث ادامه اشتیاق هنرجو به فراگیری هنر می شود. پس اگر مطمئنید که می توانید یک ساز خوب بخرید و توانایی پرداخت را هم دارید، یک گیتار خوب بخرید؛ چون حتی اگر پشیمان شوید و بخواهید سازتان را بفروشید، ساز خوب خیلی بهتر فروش می رود.

خ) بدانید و آگاه باشید که گیتار خوب، الزاماً نباید زیبا هم باشد؛ پس صرفاً به خاطر قیافه یک ساز آن را نخرید؛ البته اگر قیافه یک گیتار خیلی بدتان آمد آن را نخرید؛ چون وقتی لذت بردن است، دلیلی وجود ندارد که آدم خودش را با دیدن چیزی که از آن متنفر است عذاب دهد.

د) حواستان را جمع کنید که وقت خریدن گیتار بیس یا گیتار الکتریک، حداقل باید پولی به اندازه کل ساز را کنار بگذارید، که بـا آن آمـپلی فایـر و افـکت بخرید. اگر بودجه تان واقعاً محدود است، یک گیتار آکوستیک خوب بخرید و آن رایاد بگیرید و بعد، درس بدهید تا بتوانید بعداً با پولی که به دست آورده اید گیتار بخرید.

ذ) گول مارک را نخورید. مطمئناً مارک شناخته شده از مارک گمنام بهتر است، اما خیلی از کارخانه های معتبر، اجناس درجه چهارشان را در چین می سازند و به کشورهایی مثل ایران می فرستند؛ حواستان باشد که گوش شما باید با صدای ساز هماهنگی داشته باشد.

تمرین های اولیه

می خواهید گیتار را شروع کنید؟ بدانید که باید دست کم روزی یک ساعت گیتار بنوازید و حتماً هر روز هم باید تمرین کنید. پاراگراف تمام.

موضوع بالا آن قدر مهم بود که یک پاراگراف تمام را به آن اختصاص دادم، اما این به معنی بی اهمیت بودن بقیه موضوع ها نیست؛ باید حواستان باشد که:

1. خوب به هر چه که می نوازید گوش کنید.

2. خوب به هر چه که دیگران می نوازند گوش کنید.

3. صدای هر نت را درست، دقیق و شفاف در بیاورید. همه قرار نیست جیمی هندریکس باشند.

4. برای درست درآوردن صدای هر نت، باید انگشتان را عمود روی سیم بگذارید.

5. انگشتان را تا آن جا که ممکن است به پرده (فرت ها) نزدیک بگیرید.

6. دسته گیتار را طوری بگیرید که انگار یک طناب بسیار کلفت را در دستتان گرفته اید.

7. در شروع کار حتما با مضراب بنوازید.

8. موقع مضراب زدن دستتان را از مچ ( نه از آرنج) حرکت بدهید.

9. نگذارید صدا قطع شود، تا زمانی که نت بعدی را می نوازید (حتی المقدور) اجازه دهید صدای نت قبلی بیاید.

10. بدانید که سرعت فضیلت نیست، آرام بنوازید.

11. بدانید که باید 1000 ساعت گیتار بزنید تا خودتان خوشتان بیاید، 100000 ساعت باید بنوازید تا دیگران خوششان بیاید؛ پس فکر نکنید همه باید صدای تمرین شما را بشنوند.

12. حتی المقدور رو به روی آینه تمرین کنید.

1+12. بدنتان را روی گیتار خم نکنید، ستون فقراتتـان بـاید صاف باشد، در غیر این صورت احتمال بـروز بیماری هـای مخصوص نـوازنـدگـان (مثل: T4 Syndrome) افزایش پیدا می کند. این را برای مورد سیزدهم گذاشتم و شماره مورد را به شکلی که می بینید نوشتم تا یادتان نرود.

14. اگـر نـتـوانـسـتـید در چـنـد سـاعـت اول (یا چند روز اول) تمرین صدای خوبی از ساز در بیاورید نا امید نشوید، همه با همین مشکلات روبرو هستند.

15. از وقتی که به تمرین اختصاص می دهید برای بازی کردن با نت ها چیزی را کم نکنید، اما اگر وقت اضافه دارید، در آوردن صدای نت های مختلف و گوش دادن به آنها مفید است.

16. بدانید و آگاه باشید که عمده آدم ها راجع به زمانی که ساز می نوازند دروغ می گویند. تازه کـارهـا معمولاً ادعـا می کنند خیـلی ساز نواخته اند، کهنه کارها معمولاً می گویند که تازه کارند تا دیگران را با دروغ به تعجب بیندازند که «چه قدر با استعدادند». قرار نیست در شروع کار خوب ساز بنوازید، خودتان را با دیگران مقایسه نکنید.

17. حتی وقتی نمی نوازید، انگشتان دست چپ تان را نزدیک گیتار نگه دارید.

تمرین

با توجه به تمام شرایط یاد شده در بالا، انگشت 1 یا سبابه را روی پرده 5، سیم 6، می گذارید و مضراب می زنید. بعد انگشت 2
(یا میانی) را روی پرده 6، سیم 6 می گذارید و مضراب می زنید.بعد انگشت 3 (حلقه) را روی پرده 7، سیم 6، می گذارید و مضراب می زنید. بعد انگشت 4 (کوچک) را روی پرده 8، سیم 6، می گذارید و مضراب می زنید. در حین کار با انگشتان 2 و 3 و 4 انگشتان دیگرتان را از روی پرده هایی که قبلاً روی آنها انگشت گذاری کرده اید برنمی دارید و همان انگشت 3 را روی پرده 7 است مضراب می زنید.

بعد به آرامی انگشت 3 را برمی دارید تا همان انگشت 2 که روی پرده 6 است، آن جا بماند و مضراب بزنید. یادتان باشد که وقتی انگشتانتان را از روی سیم بر می دارید، آن ها را نزدیک سیم نگه دارید.

حالا همه تمرینی که از روی پرده 5، سیم 6، تشریح کردیم از پرده 5، سیم 5، شروع کنید و بعد سراغ سیم 1 و 2 و 3 و 4 بروید. بعد همین تمرین را از پرده 6 شروع کنید و بعد به نوبت سراغ پرده های 7 و 8 و 9 شروع کنید و به اتمام برسانید. بعد به سراغ پرده 4 بروید و بعد نوبت پرده های 1 و 2 و 3 است. در آخـر سیـم 6 را دست بـاز (بدون گرفتن هیچ پرده ای) بزنید و بـه همـان روشی کـه گفته شد پرده های 1 و 2 و 3 را با انگشت های 1 و 2 و 3 بگیرید و تمرینی را که گفته شده روی سیم ها به همین روش بنوازید. اگر کل این کار 1 ساعت طول کشید که فبها، اما اگر کمتر شد تا آن وقت که یک ساعت تمرینتان تمام شود تمرین کنید.

در دست گرفتن مضراب

طوری مضراب را بین انگشتان شصت و سبابه بگیرید که راحت باشید و ضمناً 1.5 تا 3 میلی متر از نوک مضراب از بین انگشتانتان بیرون بیاید. مضرابتان را با سفتی میانه انتخاب کنید (یعنی روی مضراب نـوشتـه باشد Medium) مضـراب هـای بسیـار محکم (Hard یا Heavy) به درد سولـو یـا مـلـودی می خورند و مضراب های خیلی نرم برای نواختن آکورد مناسب اند؛ مضراب های خیلی نرم برای نواختن آکورد مناسب اند؛ بعداً با بررسی مضراب های مختلف می توانید ببینید کدام مضراب به کارتان می آید.

حالا اگر دارید از خودتان سوال می کنید که چرا یک فرمول دقیق ندادیم، دلیلش این است که به شما علاقه مندیم و به خصوص یاد دادن به شما را دوست داریم، آخرین فرمول شما برای این شماره به این شـرح است: انـگشت سبـابـه تـان را طـوری افقی
می گیرید که ناخنتان رو به زمین باشد، بعد مضراب را طوری روی انگشتان بگذارید که زمین نیفتد و نوک آن 5/1 تا 3 میلی متر از انگشتتان خارج تر باشد. بعد شستتان را طوری روی مضراب می گذارید که نسبت مضراب با نوک انگشتتان تغییر نکند. تقریباً همین کار را تا روزی که باز شما را در همین صفحات ببینیم و چیزهای بیشتری را تعریف کنیم. تمرین کنید

آموزش های اولیه گیتار تازه کارها بخوانند

آموزش های اولیه گیتار

مطالب مشابه :

اسم زیبا برای بچه

رازهای تبلیغات موثر در مغازه یا فروشگاه

آموزش های اولیه گیتار تازه کارها بخوانند

تکه ای که دوست نداری!؟

سوغاتی های تایلند و مراکز خرید در تایلند

احمد رضا احمدی

مغازه‌اي به نام نويسنده سرشناس