مقاله پژوهشی در مورد قرآن و اجتماع

بسم الله الرحمن الرحيم<?xml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" />

رشته : مقاله

موضوع مقاله : قرآن و اجتماع

با استفاده از سوره مباركه يوسف

مقدمه:

از آنجا كه خداوند طبق بيان خود در قرآن كريم انسان را اشرف مخلوقات بيان نموده و جانشين خود در زمين قرار داده است با حكمت خودبه انسان عقل عطا نموده و اورا در معرض آزمون قرار داد تا با نشان دادن خود درجه كسب كند و بهترين ملاك و بالاترين درجه را براي او تقوي درنظر گرفت : (( اِنَّ اَكْرَمَكُمْ عِنْدَاللهِ اَتْقيكُمْ )) وچون يكي از صفات ثبوتيه خداوند عدالت است خداوند كتاب ((قرآن)) را بعنوان مكمل عقل براي او فرستادوبراي اينكه از كتاب استفاده صحيح برده شود مفسر ارسال نمود – پيامبر (ص) و ائمه طاهرين (ع) – پس اگر ما درست به تعاليم قرآن و انبياء بنگريم و آنرا سر لوحه زندگي و كار خود قار دهيم بدون شك به پيشرفت مورد قبول پروردگارخواهيم رسيد.

در اين مقاله كوتاه نقش قرآن در اجتماع را در سوره مباركه يوسف از آيه 1 تا 50 بررسي مي كنيم تا مشخص شود اگر كسي به تمام آيات قرآن توجه كند به كمال مطلق انساني كه همان جانشيني خداوند است خواهد رسيد.

جامعه و نياز او به وحي الهي

طبق آيات همين سوره ، حضرت يوسف در خواب ديد كه يازده ستاره و خورشيد و ماه او را سجده مي كردند و طبق تعبير حضرت يعقوب كه به حضرت يوسف فرمودند : شما توسط خداوند برگزيده شده ايد و به مقام پيامبري خواهيد رسيد؛ معلوم مي شود كه وحي رسيدن به افراد و برگزيده شدن آنان به مقام پيامبري از طرف خداوند است و افراد خاصي را شامل مي شود چون او يعني خداوند دانا و حكيم است و بر مبناي حكمتش براي انسان مفسر و راهنما گزينش مي كند چون در غير اين صورت لطف و رحمت و مهرباني پروردگار زير سوال خواهد رفت لذا اگر افرادي فقط تنها به عقل و بدون استفاده از تعاليم جهان شمول قرآن و انبياء و زندگي جهان را در دست گيرند هم خود و هم جامعه را به بي راهه خواهند برد و اكنون غرب وتفكرغربي مي خواهد جهان بدون خداوند را تبليغ نمايد كه اين مشكل اصلي جوامع بشري است و لازم است با اين تفكر براي نجات انسان مقابله شود.

حسد و حسادت بعنوان يک بيماري روحي و رواني

آنچه ازآيات قرآن در اين سوره و حتي در سوره هاي ديگر قرآن مخصوصا آيه ((7)) همين سوره بر مي آيد اين است كه اين بيماري مي تواند در تمام افراد اجتماع وجود داشته باشد حتي فرزندان پيامبران به گونه اي كه قصد قتل و هلاكت برادر خود را بنمايند. بعنوان مثال برادران حضرت يوسف وقتي اين مقام را براي او متوجه شدند تصميم به قتل او گرفتند و او را در چاه افكندند. نمونه ديگر اين عمل قتل هابيل توسط برادرش قابيل است آنجا كه ديد هديه برادرش هابيل مورد پذيرش خداوند واقع شد و هديه او رد شد حسادت ورزيد و برادرش را كشت و قرآن بارها انسان را براي نجات از اين بيماريها ، پناه بردن به ذات اقدس الهي را يادآور شده است .

رعايت حقوق فرزندان

آنچه ازتعاليم الهام بخش قرآن و اسلام بر مي آيد اين است كه انسان بايد نسبت به تمام فرزندان خود لطف و مرحمت نمايد و كوشش كند در هر زمان عدالت را نسبت به فرزندان رعايت كند و به گونه اي نباشد كه با لطف و اهميت دادن به يكي يا تعدادي از فرزندان حس حسادت را در ديگران تقويت نمايد.

انسان و مبارزه او با شيطان

انسان از آنجا كه با انتخاب او به عنوان جانشيني خداوند رتبه گرفت و خداوند از موجودات ديگر خواست كه اين رتبه آدم را ارج نهند و او را سجده كنند و تمامي موجودات دستور خداوند را اجابت نمودند شيطان تمرد از دستور حق تعالي نمود و از سجده آدم سر باز زد و خداوند او را از درگاه خود راند و مورد غضب خداوند واقع گرديد . لذا كينه انسان را به دل گرفت و گفت كه تمام انسانها را گمراه خواهم نمود و خداوند هم فرمود هر كس از دستورات تو پيروي كند به دوزخش مي فرستم به همين علت انسان دائما در معرض اغواي شيطان است مگر ((مخلصين له الدين))

شيطان براي فريب انسان راههايي دارد

انسان با فطرت پاك آفريده شده است و در فطرت نيك سرشت است و پرستش و پرسيدن را دوست دارد. شيطان گاهي برا ي فريب حتي ازهمين فطرت پاك استفاده مي كند به گونه اي كه انسان را وادار به گناه و عمل غير اخلاقي مي نمايد و مي گويد خداوند توبه پذير است و بعدا توبه خواهي كرد و چندان او را به اين عمل وادار مي كند كه فرصتي برا ي توبه پيدا نكند . لذا در آيات قرآني و احاديث تذكر داده شده است كه اطراف گناه نرويد چون گناه نكردن آسانتر از توبه كردن است.

توکل به خدا

انسانهاي متقي و پرهيز كار آنان كه به عظمت پروردگار به يقين رسيده اند دائما با ياد خداوند قلبشان آرام است (( اَلا بِذِكْرِ اللهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوُبْ)) و در سخت ترين موقعيت مشكلي ندارند. حضرت يوسف نيز پس از شنيدن سخنان پدر به الطاف خفييه الهي يقين حاصل نمودندلذا وقتي برادرانش او را در چاه افكندند در قعر چاه قلبش آرام بود و چيزي نگذشت كه وعده الهي محقق شد و به او وحي رسيد كه غم مخور و دلشاد باش.

صبردر مصائب

آنچه در آيات قرآن و آياتي در همين داستان آمده است نتيجه گرفته مي شود كه بايد در مقابل مصائب صابر و بردبار بود و از خداوند استمداد طلبيد و تنها او را عبادت كرد (( اِ يّاكَ نَعْبُدُ وَ اِ يّاكَ نَسْتَعينُ)) چون در صورتيكه تنها او را عبادت كنيم و از او استعانت بخواهيم كفايت مي كند چون اوست كه تنها مي تواند ما را از هر بلايي برهاند و غير از او را قدرتي نيست .

غلبه قدرت خداوند بر همه قدرتها

طبق ايات وقتي برادران يوسف او را به چاه انداختند به آن اكتفا نكردند و زماني كه متوجه شدند قافله اي او را در اختيار دارد بسيار از او بد گويي نمودند تا او را كم ارزش و بي مقدار جلو دهند اما چون خواست الهي اقتدار يوسف بود او را به اقتدار رسانيد و مقام نبوت را به او اعطا نمود و همه در مقابل قدرت و عظمت او مغلوب و ناتوان بودند. گر چه بسياري از مردم بر اين حقيقت آگاه نيستند كه امر خداوندبر همه نافذ و قاهر است و اراده خلق مقهور امر حتمي و قطعي خداوند است.

پناه بردن به ذات اقدس الهي در مقابله با نفس پليد

اگر انسان در مقابله با هواي نفس به خداوند پناه ببرد هيچگاه هواي نفس بر او پيروز نخواهد شد همانگونه كه حضرت يوسف در مقابل خواست عمل زشت بانوي خانه تن نداد و به فرمان خداوند پناه برد و اظهار داشت خداوند مرا مقامي منزه و نيكو عطا كرده چگونه خود را به ستم و عصيان آلوده كنم كه خداوند هرگز ستمكاران را رستگار نسازد. در چنين تفكري است كه (برهان روشن )كه لطف خاص خداوند است نصيب يوسف مي شود ولي آنجا كه يوسف براي آگاه شدن پادشاه از وضعش در زندان به جواني متوصل مي شود و خداوند را از يادمي برد لطف خداوند شامل حال او نشده و مدت زيادي در زندان مي ماند.

نجات توسط خداوند پس از پناه بردن به ذات اقدس او

اگر انسان به ذات اقدس الهي از شر شيطان پناه ببرد خداوند خود راه نجات فراهم مي كند همانگونه كه براي يوسف پس از پاسخ ندادن به عمل زشت بانوي خانه و فرار او ودر معرض تهمت و افتراء قرار گرفتن راه نجات پيدا نمود. (سخن گفتن كودك در گهواره)

پيدا نمودن مقام در نزد پروردگار نيازمند تلاش و کوشش است

اگر بخواهيم در نزد پروردگار داراي مقامي باشيم بايد بها پرداخت كنيم و به بهانه مقام قرب الهي حاصل نخواهد شد . همانگونه كه يوسف پس از اثبات بي گناهي به دليل حسن و جمالي كه پروردگار به او بخشيده بود در امان نبود و براي نجات از گرفتاري و پاكي عفت خود زنداني شد و با اين وسيله مكرو دسيسه زنان را از خود دور نمود.

وجود نيرو ، و حسي غير از حواس ظاهري

در قرآن كريم بارها و در قصص مختلف در اين باره سخناني آورده شده است كه انسان در عالم خواب چيزهايي به او مي رسد كه واقعيت دارد و در عالم بيداري ظاهر مي شود كه به روياي صادقه معروف است مثل همان خوابي كه دو جوان در زندان ديدند و از حضرت يوسف تعبير خواستند و يا خوابي كه عزيز مصر ديد و براي تعبير از يوسف كمك خواستند ، آنچه مسلم است اين است كه انبياء علم تعبير خواب داشتند آنجا كه يوسف فرمود: ((اين علم را خداوند به من آموخته است زيرا من آئين گروهي كه به خدا بي ايمان و به آخرت كافرندترك گفتم)) و اين نشان مي دهد كساني يا افرادي كه به خدا ايمان ندارند نمي توانند تعبير خواب بنمايند . از طرفي از مقدرات الهي كسي نمي تواند فرار كند وآنچه خداوند براي كسي يا كساني تقدير كند بدون كم و كاست انجام خواهد گرفت و اگر در مفاهيم و ادعيه آمده است دعا قضا را بر مي گرداند آن قضايي است كه حتمي و قطعي نشده است و آن تقدير ها با دعا تغيير خواهند كرد.

برنامه ريزي و آينده نگري

خداوند در بيان اين داستان واقعيت هايي را براي زندگي بشر نمايان مي كند كه دائما در حال اتفاق است و در طول تاريخ تكرار مي شود و از اين داستانها بايد عبرت گرفت آنجا كه حضرت يوسف پس از اين كه از او در خواست مي شود كه تعبير خواب كند مي گويد نظام اجتماعي و وضعيت آب و هوايي دائما يكسان نيست ودر آينده بنا به خواست پروردگار خوشكسالي پيش خواهد آمد و خداوند ما را مي آزمايد و لذا بيان مي دارد اكنون كه توان بهره برداري صحيح از نعمات الهي وجود دارد بايد به درستي استفاده شود و از استفاده نا بجا و اسراف پرهيز شود و با استفاده از روشهاي علمي بهره وري بالا رود تا زندگي در پيچ و خم روزگار در حالت تعادل باقي بماند و با اين شيوه انسان را به آينده نگري وادار مي كند.

نتيجه :

در اين مقاله و تحقيق كوتاه كه تنها از يك سوره قرآن آنهم با استفاده از50 آيه صورت گرفت روشن و آشكار مي گردد كه قرآن كتاب برنامه زندگي است . انسان هر چقدر از نظر علمي آگاه تر شود برداشتهاي او از قرآن وسيعتر خواهد شد و انسان را به اين فكر وا مي دارد كه اگر فقط و فقط قرآن را سر لوحه كار خويش قرار دهد نياز به پيروي از بيگانگان ندارد و آنچه آنان به وسيله پيشرفت علوم عقلي بدست آورده اند بسيار كوچكتر از مفاهيم بلند قرآني مي باشد بعنوان مثال اگر در جوامع گوناگون از آزادي سخن گفته مي شود واقعيت آزادي ، در اسلام است و اگر از حقوق بشر سخن به ميان مي آيد اسلام به غير از حقوق بشر حتي حقوق حيوانات را نيز در دستور كار خويش قرار داده است و اگر دانشمنداني در تحقيق پا را فراتر نهاده به كُرات ديگر مي روند اين قرآن است كه مي گويد : ((قُلْ سيرُوا فِي الْارْضِ ثُمَ انْظُررُ اكَيْفَ كانَ عاقِبَهُ الْمُكَذِّبينَ)) برويد و در زمين بگرديد اما چرا ؟ اين كه ببينيد عاقبت دروغگويان را آنان كه در ظاهر سخنان فريبنده دارند و در عمل اعمالي بسيار پستر از حيوانات . برخورد كشورهاي به ظاهر متمدن در زندان هاي عراق ، افغانستان ، ابوغريب وگوانتانامو كه بر هيچ كس پوشيده نيست.

مقاله پژوهشی در مورد قرآن و اجتماع

مطالب مشابه :

دکلمه حاملان قرآن

شعر در مورد قرآن

متون ادبی (دکلمه های قرآنی)

دکلمه زیبا در مورد حضرت مهدی(عج)

دکلمه هایی از شهدا+شعر درباره شهید+متن زیبا در مورد شهید و شهادت (جدید و زیبا)

مقاله پژوهشی در مورد قرآن و اجتماع

برگزاری جشن قرآن و جشن تکلیف کلاس سوم دبستان محمد رضا خسروانی جناح