آماده شدن برای مسابقات آزمایشگاهی -برش و رنگ آمیزی بافت های گیاهی

در این روش برشها را به مدت ۱۵ تا ۲۰ دقیقه در آب ژاول می گذارند تا برشهای بی رنگ گردند، یعنی از رنگهای حیاتی مانند کلروفینل- کاروتن- گزانتوفیل زدوده شوند و مواد درون سلول تخلیه گردند.
بعداز شستشو دادن برشها را با آب اسیددار می شویند و آنها را بسته به نوع رنگ چند ثانیه تا چند دقیقه داخل رنگ قرار داده و بعداز شستن با آب، نوع بافت مورد نظر را با توجه به رنگی که گرفته است تشخیص می دهند.
اگر دیواره سلولی از جنس چوب، چوب پنبه، یا کوتین باشد با رنگ آبی متیل به رنگ آبی، با رنگ فوشین بازی به رنگ قرمز روشن و با رنگهای سبز متیل یا سبز ید به رنگ سبز در می آید.
-ولی اگر دیواره سلولی از جنس سلولز باشد با رنگ قرمز کنگو به رنگ قرمز با کارمن زاجی به رنگ صورتی، با قهوه ای بیسمارک به رنگ زرد و زرد قهوه ای و با هماتوکسیلین به رنگ بنفش در می آید.
رنگ آمیزی مضاعف
وقتی که مشاهده چند نوع بافت با هم و یا بافتهای مرکب مورد نظر است از روش رنگ آمیزی مضاعف استفاده می شود. در این روش ابتدا برشها را مثل مرحله رنگ آمیزی ساده در آب ژاول و آب اسید قرار داده و سپس پس از شستشو در یک محلول رنگ کننده که دیواره های سلولی (چوبی، چوب پنبه ای و کوتینی) را رنگ می کند قرار
می دهند سپس آنها را از یک رنگ کننده دیواره سلولی سلولزی می گذارنند.
مراحل مختلف یک نوع رنگ آمیزی مضاعف که در این آزمایشگاه انجام می شود به ترتیب زیر است:
۱-در یک شیشه ساعت مقداری آب ژاول بریزید. برشها را از آب خارج کرده بمدت ۱۵ تا ۲۰ دقیقه در آب ژاول قرار دهید تا برشها کاملا بی رنگ شده و محتویات سلولی از بین برود.
۲-برشها را دو تا سه بار با آب بشوئید.
۳-بمدت تقریبا یک دقیقه برشهای شستشو یافته با آب را داخل شیشه ساعت حاوی آب اسید قرار دهید تا اثر آب ژاول خنثی گردد. و مواد زائدی که توسط آب ژاول از بین نرفته است حل نماید.
۴-برشها را دو تا سه بار شستشو دهید.
۵-برشها را بمدت ۱۵ تا۳۰ ثانیه داخل محلول فوشین بازی یا سبزمیتل قرار دهید. دقت کنید که از رنگ سبزمیتل فقط یک یا دو قطره بریزید.
۶-برشها را با آب بشوئید.
۷-برشها را بمدت ۱۵ تا ۳۰ ثانیه در قهوه ای بیسمارک و یا ۱۵ تا ۲۰ دقیقه در کارمن زاجی قرار دهید.
۸-برشها را برای آخرین بار با آب شسته سپس با تهیه پرپاراسیون در زیر میکروسکپ مشاهده کنید.
جدول زیر راهنمای رنگ ها، زمان رنگ آمیزی، نوع بافتها و جنس بافتها، رنگی که بافت به خود می گیرد (رنگ آمیزی مضاعف) می باشد.

نوع رنگ آمیزی

نام رنگ

زمان

نام و جنس بافت

رنگ یافت پس از رنگ آمیزی

نوع۱

کارمن زاجی

سبز متیل

۲۰-۱۵ دقیقه

۳۰-۱۵ ثانیه

پارانشیم-کلانشیم-آبکش(سلولز)

آوندهای چوبی-اسکرانشیم-چوب پنبه

صورتی

سبز

نوع ۲

کارمن زاجی

آبی متیل

۲۰-۱۵ دقیقه

۳۰-۱۵ ثانیه

پارانشیم-کلانشیم-آبکش(سلولز)

آوندهای چوبی-اسکرانشیم-چوب پنبه

صورتی

آبی

نوع۳

قهوه ای بیسمارک

سبز ید

۶۰-۳۰ ثانیه

۳۰-۱۵ ثانیه

پارانشیم-کلانشیم-آبکش(سلولز)

آوندهای چوبی-اسکرانشیم-چوب پنبه

زرد-زرد قهوه ای

سبز

نوع۴

قهوه ای بیسمارک

فوشین بازی

۶۰-۳۰ ثانیه

۳۰-۱۵ ثانیه

پارانشیم-کلانشیم-آبکش(سلولز)

آؤندهای چوبی-اسکرانشیم-چوب پنبه

زرد-زرد قهوه ای

قرمز گلی

مشاهده سلول گیاهی و بافت اپیدرم
مواد و وسایل مورد نیاز
-پیازخوراکی(Allium cepa)- برگ شمعدانی- برگ تره- پنس- لام- لامل- سوزن تشریح
مراحل کار:
۱- قطعه ای از اپیدرم پشتی فلس پیاز را جدا کرده و روی لام تمیز قرار دهید سپس قطره ای اب روی اپیدرم ریخته و لامل با زاویه ۴۵ درجه در یک لبه قطره آب قرار دهید و منتظر بمانید تا آب در لبه لامل پخش شود. سپس با سوزن تشریح لامل را روی قطره بگذارید و فشار دهید. اگر حبابهای هوا وجود دارند، با چند ضربه ملایم آنها را خارج کنید.
و بعد زیر میکروسکپ سلولهای اپیدرمی پیاز را مشاهده کنید ضمنا سلول گیاه را نیز مورد بررسی قرارداده و اجزای سلول و دیواره های سلولی را تا آنجا که قابل رویت است مشاهده نمائید.
۲- قطعه ای از اپیدرم تره را جدا کرده و به کمک پنس روی لام بگذارید دقت کنید که پارانشیم کلروفیلی به اپیدرم نچسبد قطره ای آب روی اپیدرم ریخته و بعداز گذاشتن لامل در زیر میکروسکپ مشاهده نمائید.
۳-قطعه ای از اپیدرم تحتانی برگ شمعدانی را به کمک پنس جدا کرده و پرپاراسیون تهیه کنید سپس آنرا زیر میکروسکپ مورد مشاهده قراردهید.
-شکل سلولهای اپیدرمی پیاز را رسم نموده و اجزاء سلول را نامگذاری کنید.
-اشکال سلولهای اپیدرمی تره را نیز پس از مشاهده رسم نموده و نامگذاری کنید.
-اشکال سلول های اپیدرمی شمعدانی (Geranium) را رسم نموده و نامگذاری کنید شکل کرکها را نیز پس از مشاهده رسم کنید.
-فرق بین اپیدرم شمعدانی و تره وپیاز را بیان کنید.
-مشاهده بافت چوپ پنبه
-مشاهده بافت پارانشیم ذخیره ای
-مشاهده دانه های نشاسته
مواد و وسایل مورد نیاز
-سیب زمینی- آب ژاول- آب اسید- آبی متیل- کارمن زاجی یا قهوه ای بیسمارک- تیغ تیز- سوزن تشریح- شیشه ساعت- لام- لامل و محلول ید (معرف نشاسته)
سیب زمینی (solanum tubersum)
مراحل کار:
۱-برشهای نازک از پوست سیب زمینی و یک مقداری از پارانشیم ذخیره ای چسبیده به چوب پنبه(پوست) را تهیه کنید.
-برشها را به مدت ۱۵ تا۲۰ دقیقه در آب ژاول قرار داده و پس از شستشو با آب آنها را یک دقیقه در آب اسید دار نگهدارید و دوباره چند بار با آب شستشو دهید.
-برشها را ۱۵ تا ۳۰ ثانیه در سبز میتل یا آبی میتل قرار داده بلافاصله با آب خوب شستشو دهید بطوری که بعداز چند بار شستن رنگی از نمونه ها ضایع نشود.
-برشها را به مدت ۱۵تا ۲۰ دقیقه در کارمن زاجی و یا ۳۰ تا۶۰ ثانیه در قهوه ای بیسمارک بگذارید بعد آنها را شسته و پرپاراسیون را آماده نمائید و زیرمیکروسکپ بافت چوب پنبه و پارانشیم ذخیره ای را مطالعه کنید.
-شکل سلولها را در بافت چوب پنبه و پارانشیم ذخیره ای رسم کنید.
-دیواره سلولی بافت چوب پنبه و پارانشیم ذخیره ای با چه رنگی رنگ می گیرند.
۲-مشاهده دانه نشاسته
از آب سیب زمینی به کمک تیغ با اسکالپل برداشته و به روی لام ریخته و یک قطره محلول ید اضافه نمائید و لامل را روی آن قرار داده زیر میکروسکپ مشاهده کنید.
-دانه های نشاسته با محلول ید به چه رنگی در می آید؟
-مشاهده بافت گزیلم و تزئینات چوب در آوند های جوبی ساقه کدو
-مشاهده بافت فلوئم یا آبکش در ساقه کدو مسمائیCucurbita-pepo
مواد و وسایل لازم
ساقه کدو- مغز آقطی- آب ژاول- آب اسید- آبی میتل- کارمن یا قهوه ای بیسمارک- تیغ نو وتیز- سوزن تشریح- شیشه ساعت- لام- لامل
مراحل کار:
ساقه کدو را طوری در داخل شکاف مغز آقطی یا یونولیت قرار دهید که بتوانید از آن برش طولی تهیه نمائید و برشهای نازکی از آن را بریده و در داخل آب ژاول بمدت ۱۰ دقیقه نگهدارید بعد آنها را چند بار با آب مقطر شسته و یک دقیقه در آب اسید قرار دهید و دوباره چند بار آنها شستشو دهید و مراحل دیگر رنگ آمیزی مضاعف را با رعایت زمانهای آنها تا آخر ادامه دهید و پس از آخرین شستشو چند نمونه را انتخاب کرده و روی لام بگذارید و با اضافه کردن یک قطره آب لامل را روی آن قرار داده و سپس زیر میکروسکپ مشاهده نمائید.
-مشاهدات خود را بار رسم شکل و نامگذاری کامل کنید.
-مشاهده ساختمان اولیه ریشه در ریشه زنبق (تک لپه ای) Iris
-مشاهده ساختمان اولیه ریشه در ریشه آلاله (دو لپه ای علفی)
مواد و وسایل مورد نیاز
ریشه آلاله- ریشه زنبق- آب ژاول- آب اسید- سبز متیل- کارمن یا قهوه ای بیسمارک- تیغ تیز- سوزن تشریح- شیشه ساعت- لام- لامل
مراحل کار:
در مغز آقطی یا یونولیت یک شکاف عمودی ایجاد کرده و ریشه را در شکاف طوری قرار دهید که برشهای عرضی تهیه شود سپس آنها را رنگ آمیزی مضاعف کنید و در نهایت بهترین نمونه را که کم رنگترین آنها بوده و درته آب می ماند انتخاب کرده و پر پاراسیون را آماده سازید و در زیر میکروسکپ ریشه تک لپه ای را مورد مطالعه قرار دهید.
-شکل قسمتی از برش عرضی ریشه زنبق و آلاله را که تمامی بافتهای ریشه را نشان
می دهد کشیده و نامگذاری کنید.
-فرق ما بین ریشه زنبق و آلاله را از نظر ساختاری مشخص نمائید.
مشاهده ساختمان ریشه گیاه دو لپه ای چوبی چند ساله
به دلیل اینکه تهیه لام برای اینگونه ریشه ها در شرایط آزمایشگاهی که میکروتوم وجود ندارد و بافتهای چوبی موجود در ریشه بوسیله تیغ قابل برش گیری نمی باشند لذا جهت مطالعه این نوع ریشه ها می توان از لامهای آماده و یا ترنس پرنسی های موجود بهره برد. برای مثال Tilia sp یا لاله درختی نمونه خوبی برای مطالعه معرفی می گردد. این برش نمونه یک ریشه جوان چوبی چند ساله است. زمانی که این برش کمتر از یکسال سن دارد، از نظر ساختار مشابه ریشه آلاله است. ولی در نمونه های چند ساله چوب ثانویه به وسیله کامیپوم آوندی در حلقه های سالانه متحدالمرکز مشابه ساقه ایجاد شده است. و آبکش ثانویه بیرون چوب ثانویه واقع شده است پس از مشاهده به سوالات زیر پاسخ دهید، ایا اندودرم وجود دارد؟ آیا اپیدرم هنوز کامل است؟ آیا پوست وجود دارد؟
-مشاهده ساختمان ساقه علفی گیاه دو لپه ای نعناع(Labiatae)
-مشاهده ساختمان ساقه گیاه تک لپه ای جگن(Cyperacea yuncus)
مواد و وسایل مورد نیاز و مراحل کار همانند جلسات قبل بوده و فقط زمان نگهداری برشها در آب ژاول برای ساقه نعناع ۱۰-۵ دقیقه و برای ساقه جگن۲۰-۱۵ دقیقه می باشد.
نمونه های میکروسکپی آماده شده را زیر میکروسکپ مورد مشاهده قرار داده و مطالعه نمائید
-شکل قسمتی از برش را که گویای ساختمان ساقه نعناع باشد رسم نموده و نامگذاری کنید.
-شکل قسمتی از ساقه جگن را نیز کشیده و نامگذاری کنید.
-ساقه گیاه دو لپه ای و تک لپه ای را با هم مقایسه کرده و وجه تمایز آنها را بیان نمائید.
-جهت مشاهده ساختمان ساقه چند ساله چوبی در باز دانگان و نهاندانگان می توان از لام های آماده و یا از ترانس پرنسی های موجود استفاده نمود. و با توجه به مشاهدات به سوالات زیر پاسخ مناسب دهید:
۱-در چوب نهاندانگان و بازدانگان کدام نوع سلول سبب استحکام اصلی می شود.
۲-لوله های هدایت کننده آب در نهاندانگان و بازدانگان چه نامیده می شوند؟
۳-دو ویژگی ساختاری عنصروسلی که نسبت به تراکئید، آن را یک سلول هدایت کننده آب برتر می سازد چیست؟

مشاهده ساختمان برگ
جهت مشاهده ساختمان برگ می توان از برگ ذرت (تک لپه ای Nerium oleander) برگ خرزهره (و لپه ای بیابانی) و کاج (سوزنی برگ Needle pine)برش عرضی تهیه نمود.
مواد و وسائل لازم و مراحل کار جهت مشاهده ساختمان داخلی برگ همانند جلسات قبل بوده و زمان نگهداری در داخل آب ژاول ۲۰-۱۵ دقیقه برای هر سه برش می باشد.
در تهیه برش برگ ذرت و خرزهره باید برگ را طوری داخل شکاف یونولیت قرار داد که رگبرگ اصلی بصورت عمودی داخل شکاف قرار گرفته که در این صورت برش های تهیه شده عرضی خواهند بود.
پس از مشاهده لامهای آماده شده مزو فیل سه گیاه مورد نظر با هم مقایسه گردد.
-شکل رگبرگ اصلی و قسمتی از پهنک و نیز انتهای پهنک را رسم نموده ونامگذاری کنید.
-شکل برگ کاج را نیز کشیده و نامگذاری کنید.
-وجود روزنه داخل کریپت چه کمکی به گیاه خرزهره می کند.
-روزنه های موجود در سه گیاه در مقایسه با یکدیگر به چه صورت دیده می شود.

آماده شدن برای مسابقات آزمایشگاهی -برش و رنگ آمیزی بافت های گیاهی

مطالب مشابه :

نقاشی یونولیت

آماده شدن برای مسابقات آزمایشگاهی -برش و رنگ آمیزی بافت های گیاهی

جگونه یک توپ پلاستیکی بزرگ بسازیم

طرحهای جالب برای کار بر روی یونو لیت

آزمایشگاه تشریح مورفولوژی گیاهی - جلسه دهم

آز مورفولوژی گیاهی

کاربرد یونولیت در وسایل کمک آموزشی