تالار شهر

تالار شهر در ایران

Urban Architecture

City Hall in Iran

علیرغم سابقه طولانی احداث تالار شهر در دنیا که در یادداشت پیشین به برخی از نمونههای آن اشاره گردید، پرداختن به این امر مهم در کشور ما تاکنون در مرحله طرح و برگزاری مسابقات معماری باقی مانده است. جدیترین اقدام صورتگرفته در این زمینه طرح تالار شهر تهران بود که در سال 1356 به مسابقه گذاشته شد و در نهایت طرح کنزو تانگه، معمار ژاپنی، برنده شد، اما این طرح هرگز به مرحله اجرا نرسید. این در حالی است که کشور ما از نظر داشتن فضاهای عمومی از پیشینهای غنی برخوردار است، بطوری که بازارها و میدانها در گذشته فضاهای مهم ارتباطی، اجتماعی و اقتصادی شهر بودند و در مقیاسهای گوناگون همواره محلی برای تجمع مردمی و استقرار انواع فعالیتهای اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و ورزشی به شمار میرفتند.

اگرچه نزدیک به دو دوره از فعالیت مجدد شوراها در کشور میگذرد، لیکن شوراها از فضاهای کارآ، مناسب و شایستهای برخوردار نیستند که همین امر مشکلاتی را برای متولیان امور شهری و شهروندان فراهم آورده است. شوراها در حال حاضر با توجه به شأن و مقامی که در کشور ما دارند، نیازمند نماد کالبدی مناسبی هستند، نمادی که نشانگر جایگاه مهم شوراها و تجلیگاه مشارکت مردم در امور شهر باشد. بدینترتیب به نظر میرسد زمان آن فرا رسیده تا این موضوع مورد توجه متولیان امور شهری در سطح کشور قرار گیرد و تدابیر مناسبی برای نحوه استقرار کالبدی شوراها در شهر اندیشیده شود. بر این اساس، لازم است خلق فضاها و ساختمانهای شهری جدید و ارائه طرحهایی برای ساخت تالار شهر در شهرهای کشور، با توجه به فرهنگ غنی معماری و شهرسازی ایرانی، در دستور کار معماران ایرانی قرار گیرد، موضوعی که دیگر کشورها بیش از یک قرن است پاسخ مناسبی برای آن یافتهاند. این بناها بایستی به عنوان نمادهای شهری از معماری جدید و در عین حال باهویتی برخوردار بوده و ضمن برقراری ارتباط مناسب با بستر تاریخی و فرهنگی شهر ایرانی، توانایی پاسخگویی به نیازهای انسان امروزی را نیز داشته باشند.

ـ

تالار شهر در جهان

Urban Architecture

City Hall in The World

سابقه احداث تالار شهر در دنیا به بیش از یک قرن پیش باز میگردد و امروزه در اکثر شهرهای دنیا بنایی با نام تالار شهر وجود دارد که ساختمان بسیاری از آنها از قدمت تاریخی برخوردار است. برای اینکه تصویری کلی از معماری تالار شهر در جهان داشته باشیم، نگاهی داریم به برخی نمونههای مطرح تالار شهر در جهان:

تالار شهر شیكاگو

þ تالار شهر شیکاگو، با قدمتی نزدیک به یک قرن، یکی از زیباترین بناهای شهر شیکاگوست که شورای شهر شیکاگو از سال 1967 تاکنون در آن به فعالیت خود ادامه داده است. در این تالار قابهای برجستهای از سنگ گرانیت در کنار در ورودی قرار دارد که نمادی از چهار شخصیت برجسته شهر است.

تالار شهر مونترال

þ تالار شهر مونترال در سال 1875 با سبک مشهور به Second Empire توسط Henry Maurice Perrault، معمار کانادایی، طراحی شده است. این ساختمان یک بار در اثر آتش سوزی تخریب شده و در سال 1926 مجدداً ساخته شده است.

تالار شهر منچستر

þ تالار شهر منچستر که توسط Alfred Waterhouse، معمار انگلیسی، طراحی شده، ساختمانی به سبک گوتیک ویکتورین است که در سال 1877 ساخته شده است. در داخل تالار، نقاشیهای دیواری Ford Madox Brown، نقاش انگلیسی، تصاویر گویایی از تاریخ شهر منچستر را در معرض دید شهروندان قرار دادهاند.

تالار شهر پاریس

þ تالار شهر پاریس که در زبان فرانسه به Hôtel de Ville مشهور است، در سال 1928 با الهام از معماری رنسانس طراحی شده و در حال حاضر مقر اداری شهرداری و انجمن شهر پاریس است. این مکان علاوه بر کارکرد اداری، محل برگزاری جشنهای بزرگ نیز میباشد. در ضمن نقاشیهای دیواری داخل بنا گویای وقایعی هستند که شهر پاریس در طول تاریخ شاهد آنها بوده است.

تالار شهر دالاس

þ تالار شهر دالاس که به شکل یک هرم واژگون توسط آی. ام. پی (I. M. Pei)، معمار چینی ـ آمریکایی، طراحی شده، بخاطر استفاده متفاوت از شکلهای هندسی در طرح آن مشهور است. در اطراف این تالار میدانی وجود دارد که برای فستیوالها و سایر رویدادها مورد استفاده قرار میگیرد.

تالار شهر تورنتو

þ تالار شهر تورنتو که در سال 1965 افتتاح شده، حاصل یک رقابت بینالمللی معماری است و توسط Viljo Revell، معمار فنلاندی، طراحی شده است. ساختمان این مجموعه که یکی از جاذبههای گردشگری شهر محسوب میشود، شامل دو برج منحنی شکل از بتن مسلح و شیشه است که یک تالار نعلبکی شکلی را که محل تشکیل جلسات شورای شهر است، در میان گرفتهاند. شهروندان تورنتو قادرند از نزدیک در جریان نشستهای شورا در این تالار قرار گیرند. یکی از مراکز مهم پیرامونی این تالار، میدانی است که به عنوان یک مرکز تفریحی و جذاب و همچنین محلی برای برگزاری کنسرت رایگان و جشن سال نو عمل میکند.

تالار شهر بوستون

þ تالار شهر بوستون که در سال 1968 افتتاح شده، توسط Kallman, McKinnell and Knowles طراحی شده است. طبقه همکف این تالار عمومیترین فضای آن است که به یک پلازای شهری در مقابل تالار باز میشود.

تالار شهر لندن

þ تالار شهر لندن که ساختمان آن شبیه یک تخممرغ است، توسط نورمن فاستر طراحی شده و اجرای آن در سال 2000 به پایان رسیده است. این بنا علاوه بر آنکه مجموعه شهرداری و شورای شهر لندن را در خود جای داده است، از عملکردهای مختلف یک مجموعه فرهنگی ـ خدماتی نیز برخوردار میباشد. همچنین شهروندان میتوانند به راحتی وارد این ساختمان شوند و اعضای منتخب خود در شورای شهر و شهرداری را در حال کار ببینند.

معماری شهری

تالار شهر؛ نماد معمارانه مردم‎سالاری

Urban Architecture

City Hall; The Architectural Symbol of Democracy

تالار شهر (City Hall) که در تمام دنیا به عنوان یکی از مردممدارترین ساختمانهای عمومی شهر، از شأن و منزلتی والا برخوردار است، مکانی برای انجام کلیه امور اجتماعی شهر میباشد. تالار شهر در درجه نخست فضایی برای استقرار یکی از مردمسالارترین نهادهای شهری یعنی انجمنها و شوراهای شهر و سپس مرکزی برای گردهمآییهای عمومی و ارتباط و تعامل میان مردم در عرصه مسائل شهری است. نقش این فضا در اکثر شهرهای دنیا گردهمآوری شهروندان و ترغیب آنها به همکاری با یکدیگر و مشارکت در امور شهر میباشد. به همین جهت تالار شهر بایستی به همه شهروندان و فعالیتهای جمعی شهر تعلق داشته باشد.

ساختمان تالار شهر به عنوان یکی از مهمترین ساختمانهای عمومی شهر، از دیرباز مورد توجه خاص معماران و مدیران شهری بوده و در بیشتر شهرهای جهان زیباترین و باشکوهترین بنای شهر به تالار شهر اختصاص یافته است. تالار شهر سمبل و نماد شهر به شمار میرود و باید ضمن برخورداری از ظرافت و زیبایی، تا حدودی دارای ارزش و روحیه مونومانتال (یادمانی) باشد؛ یک معماری قوی و مصمم که نماد شرکت عامه مردم در امور شهرشان است. همچنین تالارهای شهر باید بگونهای طراحی شوند که توأمان پاسخگوی نیازهای فضایی شورای شهر و نیازهای فرهنگی و اجتماعی شهروندان باشند. کارآیی این بناها بستگی تام به فضاهایی دارد که امکان مشارکت مردم را در امور شهر فراهم نماید.

از آنجا که تالار شهر مکانی متعلق به همه مردم شهر است، آنچه در طراحی ساختمان آن بایستی مد نظر باشد، طراحی مدلی معمارانه از مردمسالاری است. در طراحی تالار شهر بایستی اصل بر حل شدن در بافت شهری، شفافیت و آزادی باشد. ساختمان تالار شهر به عنوان یک بنای عمومی مردمسالار باید از درجه زیادی از شفافیت برخوردار باشد و به گونهای تفکیکناشدنی و تنگاتنگ و نیز متواضعانه با بافت شهری و محیط پیرامون خود درآمیزد، به گونهای که نتوان به آسانی مرز مشخصی میان حوزه متعلق به بنا و حوزه عمومی متعلق به شهر، قائل شد. در این صورت دیگر این ساختمان را نمیتوان صرفاً بنا نامید، بلکه این بنا / فضای شهری به عنوان شکل شناوری از بنا و فضای شهری، به بخشی تفکیکناپذیر از شهر تبدیل میشود و لاجرم به همه شهروندان تعلق مییابد. بر این اساس، نزدیک بودن تالار شهر به فضاهای مهم شهری مانند میدانها، از جمله مهمترین عواملی است که تاکنون در اکثر شهرهای دنیا مورد توجه معماران و مدیران شهری قرار گرفته است.

امروزه تالارهای شهر در بیشتر شهرهای جهان، علاوه بر کارکرد اصلی خویش، به عنوان مکانهایی تفریحی و فرهنگی برای برگزاری جشنها و مناسبتهای ملی و نیز جذب گردشگر به شمار میروند که همین امر زیبایی و چشمگیر و منحصربفرد بودن معماری آنها را در کانون توجه مدیران شهری قرار داده است تا از این رهگذر بتوانند گامی در راه توسعه صنعت گردشگری و مطرح ساختن هر چه بیشتر شهر تحت مدیریتشان بردارند.

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

این یادداشت به همراه یادداشت‎های نقش بناها و فضاهای عمومی در شهر و پیشینه بناها و فضاهای عمومی در جهان، در روزنامه همشهری مورخ یكشنبه 29 خرداد 1384 به چاپ رسیده است.

فرستنده مقاله: مسعود مرعشی

تالار شهر

مطالب مشابه :

معرفی تالار شهر (City Hall)

مطالعات تالار شهر

دانلود مطالعات تالار شهر و شورای شهر

تالار شهر در جهان

شورای شهر لندن London City Hall

تالار شهر لندن (2002_1998) معمار طراح : سر لرد نورمن فاستر

معماری تالارها

تالار شهر