شاخص های نهایی کیفیت پرستاری

قطعنامه مجمع بهداشت جهانی 12/54 در سال 2006 :

پرستاران و ماماها نقش حیاتی و هزینه – اثربخشی را در کاهش مرگ و میر، بیماریزایی، ناتوانی، و ارتقاء شیوه های زندگی سالم ایفا می کنند.

افزایش سطح خدمات فوریتی، حجم کاری زیاد و کمبود تعداد پرستاران، تأثیر بسزایی بر کیفیت مراقبتهای پرستاری گذاشته، و نگرانی هایی را در جامعه پرستاری در خصوص ایمنی بیماران و کیفیت مراقبت ها در بیمارستانها ایجاد نموده است.

سوالاتی كه هميشه ذهن برنامه ريزان و تصميم گيرندگان سازمانهای بهداشتی درمانی را به خود مشغول داشته است:

چگونه می توان هزينه های بيمارستانی را كاهش داد؟

چگونه می توان رضايت مددجویان را برآورده كرد؟

چگونه می توان کیفیت را در خدمات بيمارستانی افزايش داد؟

کیفیتQuality

کیفیت به معنای خصوصیات یک خدمت است که بر رضایتمندی و یا دستیابی به خواسته های مشتری/ بیمار تاثیر می گذارد.

کیفیت متناسب بودن با اهداف و دستیابی به استانداردها نیز تعریف می شود.

پذیرفته ترین تعریف کیفیت "میزان برآورده کردن نیازها و خواسته های مشتریان (بیماران) است".

کیفیت شامل دو بخش بهم وابسته است:

ü کیفیت حقیقی : مواجهه با استانداردها و دستیابی به انتظارات فردی

ü کیفیت ادراک شده: دستیابی به انتظارات مشتری

کیفیت مراقبت پرستاری از دیدگاه پرستاران در ایران

تعریف کیفیت:

ü ارائه خدمات ایمن و مطابق با استانداردهای پرستاری به مددجو به گونه ای که منجر به رضایت بیمار/مددجو گردد.

عوامل موثر در ارائه خدمات پرستاری با کیفیت:

√ مشارکت در مراقبت

√ عوامل سازمانی

√ عوامل اجتماعی و فرهنگی

(زاغری و همکاران، 2007)

مولفه های کیفیت در بخش بهداشت و درمان

1) ایمنی Safety

2) اثربخشی Effectiveness

3) کارآیی Efficiency

4) وقت شناسی Timeliness

5) مددجو محوری Client-Centeredness

6) عدالت و انصاف Equity

انجمن کیفیت امریکا(ASQ) 2004

جایگاه مراقبت با کیفیت در پرستاری

هدف از برنامه های تضمین کیفیت، اطمینان از ارائه مراقبت مناسب به همه مددجویان است

شاخصهای عملكردی، امكان ارزيابی عملكرد سازمان را در جهت تحقق اهداف خاص، فراهم می آورند.

کنترل و نظارت نقش مهمی در مدیریت بر عملکرد افراد دارد.

جایگاه کنترل در فرآیند مدیریت

مراحل اصلی در فرایند کنترل

فرآیند کنترل

استاندارد چیست

استاندارد تعیین سطح قابل قبولی از عملکرد افراد در مقایسه با عملکرد ایده آل است.

استانداردها، كيفيت مراقبت مورد انتظار در يك مركز را تعريف و تعيين، و عملکرد ها را هدایت می کنند.

توصیف سطح مطلوبی از عملکرد که براساس آن می توان کیفیت را در ابعاد ساختار، فرآیند و برآیند ( نتیجه کار ) مورد قضاوت قرار داد .

کمیسیون اعتبار بخشی مراکز مراقبت سلامتی (JCAHO ) از سال 1951:

رهبر و پیشرو در توسعه بالاترین استانداردها برای کیفیت و ایمنی در ارائه مراقبت سلامتی

ارزشیابی سازمانهای مراقبت سلامتی

استانداردها : نمایانگر سطح مطلوب و قابل دستیابی کیفیت و ایمنی است

برای دستیابی و حفظ اعتبار بخشی، سازمانهای مراقبت سلامتی باید با این استانداردها هماهنگ گردند. (کمیسیون اعتبار بخشی،2004).

دو گروه اصلی استانداردهای کمیسیون اعتبار بخشی مراکز مراقبت سلامتی (JCAHO ):

استانداردهای متمرکز بر بیمار

استانداردهای مدیریت مراکز مراقبت سلامتی

استانداردهای متمرکز بر بیمار

Ë دسترسی به مراقبت و تداوم مراقبتها

Ë حقوق بیمار و خانواده

Ë ارزیابی دقیق بیمار

Ë مراقبت از بیمار

Ë آموزش بیمار و خانواده

استانداردهای مدیریت مراکز مراقبت سلامتی

Ë مدیریت و بهبود کیفیت

Ë فرماندهی، رهبری و مدیریت

Ë تسهیل مدیریت و ایمنی مددجویان

Ë مهارتها و آموزش های علمی و عملی کارکنان

Ë مدیریت اطلاعات

Ë پیشگیری و کنترل عفونت ها

انجمن پرستاران امریکا و اتحادیه ملی پرستاری دستورالعمل هایی را جهت کمک به استانداردسازی خدمات سلامتی منتشر نمودند.

در طی دهه 1960 انجمن پرستاران امریکا ANA به بررسی فعالیتهای پرستاری و توسعه استانداردهای پرستاری پرداخت که همین اقدام پایه و اساسی برای برنامه های تضمین کیفیت شد.

این انجمن فرایندی را برای ارزشیابی کیفیت مراقبت از بیمار تدوین نمود.

(مارینر تومی، 2008)

طبقه بندی استانداردهای مراقبت

v بر اساس طبقه بندی انجمن پرستاران امریکا (ANA)

v همچنین یافته های پژوهشی گسترده در کشور طی سالهای 1384 تا 1386:

استانداردهای ساختار Structure Standards

استانداردهای فرآیند Process Standards

استانداردهای برآیند Outcome Standards

انواع استاندارد

استانداردهای ساختار ( وضعیت سازمانی )

استاندارهای فرآیند ( چگونگی انجام کار)

استانداردهای برآیند( نتایج کار)

تعریف استاندارد مراقبت

¯ استاندارد بیانیه ارزشمند و مكتوب قوانین، شرایط و عملكرد کارکنان در قبال بیماران، کارکنان، و یا سازمان است.

¯ استانداردها، كیفیت مراقبت مورد انتظار در یك مركز را تعریف و تعیین و عملکردها را هدایت می کنند.

¯ استانداردها تعاریف معتبر و پذیرفته شده ای از کیفیت مراقبت و سطح عملکرد مناسبی هستند که با اجماع افراد متخصص یک رشته، برای جمعیت یا گروهی خاص تدوین می شوند.

ویژگی های استاندارد

√ مرتبط

√ هدفمند

√ قابل قبول

√ عینی

√ قابل دستیابی

√ قابل اندازه گیری

ü استانداردها فقط با وجود معیارها و شاخص ها ( Indicators ) برای اندازه گیری و ارزشیابی اثربخشی و کیفیت آنها، معتبر می شوند.

ü استانداردهایی که بدون معیار اندازه گیری نوشته می شوند، مانند خط کشی هستند که هیچ خط نشانه دار برای اندازه گیری روی آن وجود نداشته باشد.

ü بنابراین مقیاس اندازه گیری، تخمینی، بدون دقت و متفاوت خواهد شد.

شاخص ها

• عباراتی روشن و قابل اندازه گیری، درابعاد ساختار، فرآیند و برآیند بوده و متفاوت از استانداردها می باشند.

• شاخص ها، معیارهای ویژه ای برای اندازه گیری عملکرد واقعی سازمان یا فرد (پرستار) می باشند.

• شاخص های عملکردی، ابزارهای کمّی برای ارزیابی مراقبت های سلامتی هستند و می توانند در پایش عملکردها مورد استفاده قرار گیرند.

عوامل موثر برکیفیت خدمات پرستاری و ارتباط آنها بر اساس الگوی سیستمی در ایران

استانداردهای ساختار

q ویژگیهای نسبتاً ثابت مربوط به سازمان شامل ارائه دهندگان مراقبت، ابزارها، منابع و عوامل فردی و سازمانی هستند مانند:

ü دسترسی به خدمات آزمایشگاهی و رادیولوژی

ü نسبت پرستار به بیمار

ü میزان تحصیلات کادر پرستاری و سایر کارکنان

ü منابع مالی ضروری برای ارائه مراقبت

استانداردهای ساختار در پرستاری بالینی

الف) استانداردهای مدیریت و رهبری سازمانی

مثال:

ü ساعات آموزش ضمن خدمت مدیر پرستاری درحیطه مدیریت

ü ساعات آموزش ضمن خدمت سوپروایزرهای بالینی در حیطه مدیریت در سال

ü وجود شرح وظایف مصوب کارکنان پرستاری (به تفکیک رده ها) در واحد پرستاری

ü تعداد برنامه های کنترل و نظارت بر مراقبتهای پرستاری منطبق با اهداف بیمارستان

ü تعداد بازدیدهای بالینی مدیر پرستاری از فعالیتهای پرستاران در بخش ها در هر ماه

ب) استانداردهای منابع و نیروی انسانی

مثال:

ü نسبت تعداد کل کارکنان پرستاری (در همه رده ها) به ازای تخت فعال

ü نسبت تعداد پرستارکارشناس به تعداد کل کارکنان پرستاری

ü نسبت تعداد پرستار کارشناس به پزشک

ü نسبت تعداد پرستار کارشناس به ازای تخت فعال

ü میانگین ساعات اضافه کاری پرستاران در ماه

ü وجود بانک اطلاعاتی نیروی انسانی پرستاری در بیمارستان

•

ج) استانداردهای مربوط به هزینه ها و امکانات

مثال:

ü میزان ساعات بازآموزی کارکنان پرستاری

ü نسبت هزینه های صرف شده جهت فراهم نمودن امکانات و شرایط ایمنی محیط برای بیماران به کل هزینه های بیمارستان در سال

ü وجود مواد و رسانه های آموزشی برای بیماران در بخش ها

ü وجود امکانات و تسهیلات آموزشی (از قبیل کتابخانه / اینترنت) برای پرستاران در بیمارستان

نحوه ارائه خدمات، روش ها و برنامه هایی است که باید برای دستیابی به اهداف سازمانی بکار گرفته شود.

استانداردهای فرآیند بر اساس وضعیت موجود و بصورت موردی قابل تعدیل هستند.

این استانداردها نسبت به استانداردهای ساختار، تأثیر مستقیم تری بر کیفیت خدمات دارند.

¯ تدوین استانداردها بر اساس "فرآیند پرستاری" Nursing Process

¯ این دسته از استانداردها را می توان در پنج گام فرآیند پرستاری شامل ارزیابی، تشخیص، برنامه ریزی، اجرا و ارزشیابی گنجاند.

ü بررسی و ارزیابی Assessments

ü تشخیص و شناسایی برآیندها

Nursing Diagnosis / Outcome Identification

ü برنامه ریزی Planning

ü اقدامات بالینی/ اجرا Implementation

ü ارزشیابی Evaluation

¯ سایر استانداردهای فرآیند شامل :

حمایت و آسایش بیمار Comfort & Support

ارتباط موثر EffectiveCommunication

حساسیت های فرهنگی CulturalSensitivity

ثبت و گزارش نویسی Documentation & KeepingRecord

تحرک مددجو Mobility

استاندارد های تغذیه و آب و الکترولیتها Nutrition & Hydration

بهداشت فردی Personal Hygiene

ایمنی و ارزیابی خطر Safety & Risk Assessment

شاخص های فرآیند

بطور کلی با توجه به استانداردهای فرآیند دو گروه شاخص فرآیندی وجود دارد:

1) شاخص های مربوط به زمان ونحوه مراقبت

2) شاخص های مربوط به رضایتمندی پرستار و شرایط محیط کار

1) استانداردهای رضایتمندی مددجو

2) استانداردهای اجتناب و پیشگیری از وقوع عوارض و حوادث مراقبتی

شاخص های برآیند در پرستاری بالینی

مثال:

میزان رضایتمندی بیمار از مراقبتهای پرستاری

نسبت تعداد بیمارانی که از نحوه برخورد و ارتباط پرستار با بیمار رضایت دارند به تعداد کل بیماران بستری در بخش

نسبت تعداد موارد زخم های فشاری در بیماران به کل بیماران بستریِ نیازمند مراقبت ویژه در ماه

نسبت تعداد موارد التهاب وریدی (فلبیت) در بیماران به تعداد کل بیماران تحت درمان وریدی در ماه

شاخص های نهایی کیفیت پرستاری

با سپاس

شاخص های نهایی کیفیت پرستاری

مطالب مشابه :

اولويت هاي پژوهشي دانشگاه علوم پزشکی شیراز

مهمترین عناوین اعتبار بخشی بیمارستانها

تولید علم: ایران تا سال 2018 به رتبه چهارم تولید علم جهان دست می یابد.

خبرنامه فرزان: اجرای مرحله نخست از ارزشیابی مجلات علوم پزشکی کشور به پایان رسید.

گزارش کارآموزی در عرصه بهداشت محیط- بیمارستان و تصفیه خانه آب و فاضلاب

شاخص های نهایی کیفیت پرستاری

خواص درمانی چای سبز

موانع نظارت وزارت بهداشت بر سلامت محصولات کشاورزی: نبود بارکد محصولات کشاورزی، شناسنامه زمین، تکنولو

سیستمهای اطلاعات بیمارستان

شناخت و بررسی نقش کوآنزیم Q10 در بدن