درس اصول سخنوري (جزوه نهايي)

Normal 0 false false false EN-US X-NONE FA /**//**//**//**//* /*]]>*/ /* Style Definitions */ table.MsoNormalTable {mso-style-name:"Table Normal"; mso-tstyle-rowband-size:0; mso-tstyle-colband-size:0; mso-style-noshow:yes; mso-style-priority:99; mso-style-qformat:yes; mso-style-parent:""; mso-padding-alt:0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; mso-para-margin-top:0cm; mso-para-margin-right:0cm; mso-para-margin-bottom:10.0pt; mso-para-margin-left:0cm; line-height:115%; mso-pagination:widow-orphan; font-size:11.0pt; font-family:"Calibri","sans-serif"; mso-ascii-font-family:Calibri; mso-ascii-theme-font:minor-latin; mso-hansi-font-family:Calibri; mso-hansi-theme-font:minor-latin;}

چهار مهارت ارتباطي:

1. صحبت كردن

2. گوش دادن

3. نوشتن

4. خواندن

از آنجا كه بنيان جامعه را ارتباط گفتاري و شفاهي تشكيل مي دهد، مهارت صحبت كردن و گوش كردن بيشترين بخش برقراري ارتباط انسان ها را به خود اختصاص مي دهد، براساس آمار 74 درصد انسان ها از مهارت صحبت كردن و گوش كردن براي برقراري ارتباط استفاده مي كنند،‌ براين اساس مي توان به نقش ارتباط گفتاري در جوامع بشري پي برد.

علل گرايش مردم به ارتباطات شفاهي:

انسان ها به دلايل زير علاقه مند به برقراري ارتباط شفاهي هستند:

1. سرعت انتقال پيام

2. سهولت انتقال پيام

3. رهايي از قواعد پيچيده دستوري

4. دريافت سريع بازخورد از مخاطب

5. بدون نياز به ابزار و وسايل

6. تأثير ارتباط مستقيم و حضوري

7. امكان استفاده از زبان بدن

8. برقراري ارتباط با طيف گسترده اس از انسان ها با هر سطح سواد و دانش

همواره به يادداشته باشيد: گفتن، مطلوب تر از نوشتن و شنيدن مطلوب تر از خواندن است، تنها نقطه ضعف ارتباط شفاهي، سنديت نداشتن آن است.

اهميت آموزش گفتار:

صحبت كردن منحصراً يك استعداد غريزي ـ ژنتيكي نيست، بلكه فن و مهارتي است كه با يادگيري، تمرين و تجربه حاصل مي شود.

ارتباط شفاهي و سخنوري:

سخنوري نوعي ارتباطي شفاهي است، ارتباطات شفاهي خود گونه اي از ارتباطات انساني هستند كه در آن گوينده، كلام را به شنونده منتقل مي كند و هدف در آن انتقال پيام است، ارتباطات شفاهي و گفتاري، خود به چند دسته تقسيم مي شوند كه عبارتنداز:

1. ارتباط گفتاري دو جانبه

2. ارتباط گفتاري در يك جمع كوچك

3. سخنراني عمومي

4. ارتباطات گفتاري در رسانه هاي جمعي كه در واقع ارتباط شفاهي يك سويه محسوب مي شود.

گفتگوي معمولي و سخنراني شباهت ها و تفاوت ها:

1. شباهت ها:

1.1 هر دو داراي ساختار و سازمان هستند.

1.2 در هر دو هدف انتقال پيام است.

1.3 در هر دو بازخورد مخاطب مشخص است و باتوجه به واكنش مخاطب مي توان لحن و كلام را تغييرداد.

1.4 باتوجه به سطح سواد، سن و جنس مي توان مطلب را تهيه و تنظيم كرد و يا بيان نمود.

2. تفاوت ها:

2.1 سخنوري داراي ساختار رسمي و جدي است و براي آن بايد برنامه ريزي كرد.

2.2 سخنراني داراي زمان بندي است.

2.3 تعداد مخاطبان در سخنراني بيشتر است.

2.4 زبان سخنراني رسمي است و در آن از اصطلاحات و جمله بندي عاميانه خبري نيست.

2.5 روش و نحوه ارائه مطالب در سخنراني متفاوت است.

2.6 در بين سخنراني كسي مدام سخنان سخنران را قطع نمي كند.

تاريخچه سخنوري:

سخنوري منشأ تحولات بسياري در تاريخ بشر بوده است، بسياري از تمدن ها، انقلاب ها، بسيج نيروي انساني در هر زمينه اي از جمله دفاع در برابر جنگ ها، ترويج ارزش ها و باورها، نقش بسيار مؤثر و جدي داشته است. بررسي تاريخ تمدن بشر نشان مي دهد كه انسانها به فن سخنوري آگاه بوده اند و از آن براي اقناع و تأثيرگذاري استفاده مي كردند، اما به درستي مشخص نيست كه چه كسي براي اولين بار از فن سخنوري استفاده كرده است.

تاريخچه سخنوري در ايران:

منابع بسيار مستدلي وجود دارد كه ايرانيان از زمان ايران باستان سخنرانان متبحري بوده اند از آن جمله:

1. اشاره اعراب صدر اسلام به تبحر ايرانيان در سخنوري در كتب تاريخي نظم و نثر خود.

2. اشاره شرق شناسان به اين مسأله كه خطيبان يوناني از ايرانيان فن سخنوري مي آموختند.

3. كتاب مقدس زرتشتيان (اوستا) كه در آن طبقه زبان آوران كه همان سخنوران هستند، اشاره شده است.

تاريخچه سخنوري در ساير ممالك:

1. يونانيان كه نخستين بار براي دفاع از حق مالكيت از اين فن استفاده كرده اند.

2. رومي ها، بعد از يونان باستان در اين فن شهره هستند.

3. در قرون وسطي سخنوري رو به انحطاط گذاشت و تنها به سخنوري مذهبي منحصر و محدود گرديد.

4. از زمان رنسانس تاكنون با پيشرفت علم و تكنولوژي سخنوري نيز در تمامي ابعاد و حيطه ها پيشرفت كرده و اكنون بهترين سخنوران در سه كشور انگليس، فرانسه و آمريكا وجود دارند.

تعريف سخنوري:

مجموعه اي از فنون و تكنيك هاي كلامي و زباني است كه سخنران بوسيله آن پيام خود را منتقل مي كند و اصلي ترين هدف در سخنراني اقناع كردن است.

انواع سخنراني:

طبقه بندي انواع سخنراني عبارتست از:

1. سخنراني براساس هدف:

هر سخنراني يكي از پنج هدف زير را دنبال مي كند:

1.1 اطلاع رساني

1.2 اقناع كردن

1.3 ترغيب و تشويق

1.4 تأثيرگذاري

1.5 تفريح و سرگرمي

2. سخنراني براساس رسمي و غير رسمي:

براين اساس سخنراني به دو دسته تقسيم مي شود:

2.1 سخنراني عمومي يا Public Speech

2.2 سخنراني رسمي با Public Speech

3. سخنراني براساس قدرت بيان سخنور:

سخنراني براساس قدرت بيان سخنور، خود به چهار دسته تقسيم مي شود:

3.1 عالم سخنور: سخنراني است كه هم برآنچه مي گويند،‌ آگاه و عالم و هم قدرت بيان خوبي دارد.

3.2 عالم بي سخن: علم و آگاهي دارد اما قدرت بيان ندارد.

3.3 جاهل سخنور: علمي براي عرضه ندارد اما همواره سخن مي گويد.

3.4 جاهل بي سخن: نه علم دارد و نه قدرت بيان.

4. سخنراني براساس استفاده از متن:

به دو دسته تقسيم مي شود:

4.1 سخنراني با متن كه سه حالت دارد:

4.1.1 استفاده كامل از متن

4.1.2 گاهي مراجعه به متن

4.1.3 يادداشت برداري

4.2 سخنراني بدون متن، كه سخنران از حافظه خود استفاده مي كند و تمام مطالب را به خاطر مي سپارد.

5. سخنراني براساس موضوع:

باتوجه به اينكه موضوعات سخنراني متنوع اند، اين نوع تقسيم بندي نيز طيف گسترده اي دارد، مانند: علمي، سياسي، هنري، قضايي و ... .

مراحل سخنراني:

هر سخنراني هر چقدر همكه غير رسمي و ساده باشد، سه مرحله زير را دارد:

1. مقدمه

2. متن

3. نتيجه

1. مقدمه:

اصولي كه در مقدمه رعايت مي شود، عبارتند از:

1. به نام خدا

2. سلام و احوال پرسي (سلام 100% ضروري است، اما احوال پرسي در اغلب موارد ضرورتي ندارد)

3. تشكر از مخاطب (بنا به شرايط از مخاطب تشكركنيد، بدليل تحمل گرما، سرما،‌ محدودبودن فضا و يا بدليل صبر و حوصله و دقتي كه براي سخنراني شما دارد)

4. اظهار خرسندي: بابت زماني كه به شما اختصاص داده شده تا درباره آن موضوع صحبت كنيد.

5. معرفي: در مورد معرفي دو حالت ايجاد مي شود يا شخصي سخنران و سابقه علمي او را معرفي مي كند و سپس او را براي سخنراني دعوت مي كند و يا ممكن است اين اتفاق نيفتد و سخنران خود ناچار به معرفي خود گردد، معرفي باعث ايجاد اعتماد در مخاطب مي شود كه سخنران درباره آنچه سخنران خواهدگفت، علم و سابقه دارد.

6. معرفي موضوع: درباره آنچه كه راجع به آن سخن خواهيد گفت، در يك جمله توضيح دهيد.

7. نحوه مشاركت مخاطب: در بعضي از سخنراني ها مخاطب تنها شنونده است اما در بعضي ديگر مخاطب مي تواند در حين سخنراني و يا در پايان آن سؤالات خود را مطرح كند كه دراين حالت سخنران است كه نحوه مشاركت را اعلام مي كند.

8. شروع جذاب: آغاز هر كاري مهم ترين بخش آن است، اگر شروع خوبي داشته باشيد مي توانيد مخاطب را تا پايان با خود همراه كنيد.

براي داشتن يك شروع جذاب مي توانيد از يك آيه، حديث، شعر، متن جذاب و جالب مرتبط با موضوع استفاده كنيد، گاه مي توانيد سؤالات تفكر برانگيزي كه با موضوع مرتبط است را بيان كنيد، همواره سعي كنيد ابتدا در دل مخاطب نفوذ و سپس بر ذهن او تأثيرگذاريد.

مقدمه:

مواردي كه بايد سخنران در متن رعايت كند، عبارتند از:

1. تاريخچه و سوابق موضوع

2. تشريح و توصيف موضوع و ابعاد مختلف آن

3. دلايل و استدلال ها

4. نظرات صاحبنظران

5. آوردن مثال و نمونه

6. پاسخ به سؤالات ممكن

روشهاي ارائه متن:

روش هاي ارائه متن به 3 شكل زيراست:

1. روش اول: روش تدمن:

ابتدا نظريه را مطرح و سپس دلايل را بيان مي كنيم و بعداز آن براي دلايل خود مثال و نمونه مي آوريم.

2. روش دوم: روش برف پاك كن:

نيم كره چپ مغز مربوط است به اطلاعات و نيم كره راست مغز مربوط است به مثال ها و شواهد، در اين روش ابتدا اطلاعات مي دهيم،‌ سپس مثال مي آوريم، دوباره اطلاعات مي دهيم و مثال مي آوريم.

روش برف پاك كن بدليل اينكه دو نيم كره راست و چپ مغز مخاطب را در آن واحد درگير مي كند، روش خوبي است.

3. روش سوم: روش استفاده از پاورپوينت:

استفاده از پاورپوينت بدليل اينكه حواس مختلف مخاطب را درگير مي كند، بسيار خوب است، شنيدن همراه با ديدن مؤثرتر واقع مي شود، اما به شرطي كه موارد زير را در مورد پاورپوينت رعايت كنيد:

3.1 قاعده 5 * 5: در هر اسلايد نبايد بيشتر از پنج خط قراردهيد و هر خط نبايد بيش از پنج كلمه داشته باشد، تعداد اسلايدها نبايد زياد باشد، اگر حجم زيادي از مطالب در هر اسلايد قراردهيد، مخاطب به جاي گوش دادن به سخنراني شما تمركز برروي يادگيري ناخودآگاه ذهنش را درگير خواندن مي كند، اگر تعداد مخاطبان محدودباشد،‌ مي توان از اسلايدهاي بيشتر استفاده كرد.

3.2 زمان استفاده از پاورپوينت پشت به مخاطب نايستيد، حتماً براي توضيح مطالب از لپ تاپ استفاده كنيد تا ناچار نشويد پشت خود را بع مخاطب برگردانيد.

3.3 متكي به مطالب پاورپوينت نباشيد، اگر يكي از وسايل دچار مشكل شد، ‌براي ادامه سخنراني آماده باشيد و ادامه دهيد و نيز اگر تمام حواس خود را جذب نگاه كردن به صفحه لپ تاپ كنيد، ارتباطات ديداري را با مخاطب از دست مي دهيد و مهم ترين تكنيك سخنراني را رعايت نخواهيدكرد.

3.4 اگر براي واضح شدن صفحه پاورپوينت ناچار به تاريك شدن مكان سخنراني بود، حتماً در جايي قراربگيريد كه نور در چهره شما بتابد تا مخاطب ارتباط چشمي خود با شما را حفظ كند.

3.5 اگر در صفحه نمايش چيزي كه درباره آن توضيح مي دهيد، قرارندارد دكمه B لپ تاپ را فشاردهيد تا صفحه خالي شود و تمام تمركز مخاطب به سخنان شما باشد.

3.6 قبل از سخنراني تمامي وسايل را چك كنيد تا در زمان سخنراني دچار مشكل نشوند.

3.7 ضمن اينكه دقت مي كنيد مطالب تايپ شده غلط نباشند، به اين مسأله نيز دقت داريد كه اطلاعات و مسائل شما علمي، براساس تحقيق و به روز باشد.

2. نتيجه:

در قسمت نتيجه سخنران، جمع بندي و خلاصه مطالب ارائه شده را بيان مي كند، بنا به موضوع به ارائه جنبه هاي كاربردي بحث مي پردازد، درصورت نياز منابع مورداستفاده را معرفي مي كند و ضمن تشكر از مخاطبان و برگزاركنندگان جلسه از مخاطبان خداحافظي مي كند.

دقت داشته باشيد كه پايان هم به انداز آغاز مهم است، سعي كنيد سخنراني خود را زيبا و جذاب پايان دهيد. در اين بخش نيز مي توانيد از تكنيك هاي شروع جذاب بهره مند شويد.

انواع مكث:

مكث به موقع در بين كلمات از تكنيك هاي سخنراني است، انواع عبارتنداز:

1. مكث تشخيصي: سه جمله در ميان مكث در يك يا دو ثانيه اي تا ذهن مخاطب تشخيص دهد، چه مي گوييد.

2. مكث ناگهاني: اين نوع مكث نيز بسيار مؤثر است و موجب تمركز مخاطب مي شود.

3. مكث تأكيدكننده: در اين روش مطلب مهم را بيان كرده، دو ثانيه مكث و سپس دوباره آن را تكرار مي كنيم.

4. مكث تكميل كننده: در اين روش شما مطلبي را بيان مي كنيد كه يقين داريد مخاطب باقي آن را مي داند، قسمتي از مطلب را بيان مي كنيد و باقي آن را اجازه مي دهيد، خود مخاطب تكميل كند.

مخاطب شناسي:

توجه به مخاطب در سخنراني از جنبه هاي متفاوتي مورد توجه است:

1. انتخاب موضوع:درصورتيکه موضوع سخنراني از قبل توسط برگزارکننده سخنراني تعيين نشده باشد، براي انتخاب موضوع بسيار به مخاطب توجه مي کنيم، از نظر يک نياز مخاطب، دو علاقه مخاطب، سه سطح سواد و معلومات مخاطب و چهار سطح فرهنگ مخاطب

2. در زمان تهيه سخنراني به سؤال زير پاسخ مي دهيم:

2.1 براي چه کساني سخنراني مي کنم؟

2.2 در طي سخنراني مي خواهم مخاطب و شنونده چه چيزي را بداند و بپذيرد؟

2.3 باتوجه به نوع مخاطب بهترين روش ارائه سخنراني کدام است؟

3. انواع شنوندگان و مخاطبان در يک جلسه سخنراني:

3.1 نجواگران

3.2 پاسخگويان به تلفن همراه

3.3 مخالفان هميشگي

3.4 پرسشگران حرفه اي

3.5 تأخيري ها

3.6 چرت زنان

3.7 افرادي که مدام داخل و خارج مي شوند

3.8 کساني که به هر دليلي جلسه را ترک مي کنند.

3.9 کساني که حرکات غير متعارف انجام مي دهند

3.10طنزپردازان

3.11تفسيرکنندگان سخنان سخنران

3.12تکرارکنندگان سخنان سخنران

3.13نجواگران در زمان يادداشت برداري

3.14افراد منظم، دقيق، مشتاق و ضابطه مند

3.15حاضران دعوت نشده

3.16برهم زنندگان نظم جلسه

نکاتي پيش از جلسه:

1. هر يک ساعت سخنراني چند ساعت مطالعه نياز دارد.

2. تمرين هر چند متبحر باشيد

3. آراستگي ظاهر (کفش، لباس و ...)

4. پيش از سخنراني استراحت کافي داشته باشيد و از خوردن حجم زيادي از غذا بپرهيزيد.

5. چند دقيقه قبل از سخنراني در محل حاضر باشيد.

6. براي جلوگيري از اضطراب از تکنيک هاي ان بهره ببريد.

7. اگر آب در درسترس نبود، حتماً طلب کنيد.

8. همراه بردن دستمال کاغذي در صورتيکه تعريق داريد.

ويژگي هاي کلام اثربخش:

از آنجا که ارتباط يعني اطلاعاتي که به مردم داده مي شود، بمنظور اگاه ساختن، اطلاعاتي که از مردم گرفته مي شود بمنظور آگاه شدن و ايجاد هماهنگي و همبستگي بين اطلاعات داده شده و گرفته شده، بنابراين بايد سعي کرد در هر نوع ارتباطي، کلام ما اثربخش باشد. اگر درباره موضوعي که به آن اعتقاد نداريد و يا برآن تسلط نداريد صحبت کنيد، کلام شما اثربخش نخواهدبود، از نکاتي که باعث اثربخشي کلام مي شود، لحن شماست در يک ارتباط مؤثر و خوب هرگز 3 کلمه ي سلام، لطفاٌ و تشکر را فراموش نکنيد و همواره به يادداشته باشيد، انچه که مي گوييد ديگر قابل اصلاح نيست و هميشه در زمان سخن گفتن جانب احتياط را رعايت کنيد.

ويژگي کلام اثربخش:

1. صداقت

2. شفافيت

3. اميدبخشي

4. لحن محترمانه

تكنيك هاي كنترل استرس:

1. نفس عميق: 7*7*7 تا هفت مي شماري،‌دم مي كشي ـ تا هفت مي شماري حبس مي كني ـ تا مي شماري و خارج مي كني

2. آهسته سرانگشتان خود را فشار دهيد.

3. دست تان را محكم به صورت پاشش آب تكان دهيد.

4. يك روز يا ساعاتي قبل از شروع سخنراني، همه چيز را چك كنيد.

5. تمرينات سخنراني را به صورت مستمر انجام دهيد.

تكنيك هاي سخنراني:

1. براي مدت زمان 2 تا 3 دقيقه متني را خوانده و صداي خود را ضبط كنيد، سپس معايب و محاسن خواندن خود را برروي كاغذي بنويسيد.

2. به سخنراني نفرات مورد علاقه تان گوش داده و نكات مثبت آن را يادداشت نماييد ...

3. براي يادداشت برداري از نصف كاغذ A5 استفاده مي كنيم.

4. كلمات را دو خط در ميان مي نويسيم.

5. كلمات را واضح و به صورت خلاصه مي نويسيم (مواردي همچون: عددها،‌ موضوعات اصلي و شماردني ها)

6. همه چيز را نمي نويسيم.

7. يادداشت ها بايد يك رو باشد.

8. صاف مي ايستيم و يا مي نشينيم و سر كمي به عقب است.

9. دست ها گره نشود و باز باشد و رو به مخاطبان باشد.

10. دست ها صاف نباشد و پشت دست ها به مخاطبان نباشد.

11. دست در حالت پذيرا باشد و مشت و بسته نباشد.

12. دست ها پشت نباشد.

13.

درس اصول سخنوري (جزوه نهايي)

مطالب مشابه :

نكات آغاز سخنراني

چگونه يك سخنراني ماندگار ايراد كنيم؟

سخنوري و آداب سخنراني

فنون سخنرانی

سه داستان استیو جابز در سخنرانی دانشگاه استنفورد

درس اصول سخنوري (جزوه نهايي)

متن سخنراني دکتر ادهم ضرغام :

داستان تکان دهنده ی نماز یک دختر بچه