« هادي مرزبان » در گفتگو با قدس اعلام كرد ؛ آماده اجرا در مشهد هستيم

« هادي مرزبان » در گفتگو با قدس اعلام كرد ؛ آماده اجرا در مشهد هستيم

 

* آي سان نوروزي
«هادي مرزبان» متولد 1333 سبزوار است. كارشناسي بازيگري و كارگرداني اش را از دانشگاه هنرهاي زيبا گرفته و در سال 1357 در رشته طراحي و كارگرداني تئاتر از دانشگاه برونل انگلستان دانش آموخته شده است.




مرزبان تجربه هاي تئاتري اش را از سال 1347 با بازي در نمايش «رستم و سهراب» شروع كرده و تاكنون در بيش از 30 تئاتر، مجموعه تلويزيوني و فيلم سينمايي سابقه بازيگري داشته است كه از جمله آنها مي توان به مجموعه هاي «گالشهاي مادربزرگ»، «تنهاترين سردار»، «پهلوانان نمي ميرند»، «روشن تر از خاموشي» و فيلمهايي چون «ابليس»، «جنگل بان» و «آخرين تك سوار ايل» اشاره كرد.
مرزبان همچنين تا به حال بيش از 17 نمايش را هم كارگرداني كرده كه 9 نمايش براساس نمايشنامه هاي «اكبر رادي» بوده است؛ «پلكان» (1363)، «آهسته با گل سرخ» (1367)، «هاملت با سالاد فصل» (1369)، «آميز قلمدون» (1376)، «شب روي سنگفرش خيس» (1378)، «باغ شب نماي ما» (1381)، «ملودي شهر باراني» (1384)، «پايين، گذر سقاخانه» (1385) و «لبخند باشكوه آقاي گيل» (1386). مرزبان كه حالا به كارگردان متنهاي رادي معروف است، در حال حاضر نمايش «لبخند باشكوه آقاي گيل» را در تالار اصلي در حال اجرا دارد.
* شما معمولاً پيش از شروع اجراي يك نمايش كار بعدي گروه تان را هم اعلام مي كنيد. يادم مي آيد در نشست مطبوعاتي «پايين، گذر سقاخانه» گفتيد كار بعديتان «دكتر نون...» نوشته «حسين پاكدل» خواهد بود. چرا اين نمايش را روي صحنه نبرديد؟
** بله، من هميشه برنامه دو، سه كار بعدي ام را از پيش مي دانم، «دكتر نون...» هم نمايشي بود كه مي خواستم براي اجراي امسال آن را تمرين كنم، حتي مراحل پيش توليد اين نمايش هم انجام شد و بازيگران را هم انتخاب كرديم، اما بنا به دلايلي اين اتفاق نيفتاد و امكان اجراي نمايش فعلاً ميسر نشد. بنابراين، ترجيح دادم «لبخند باشكوه آقاي گيل» را كه از سه سال پيش در مورد آن با اكبر رادي صحبت كرده بودم، به روي صحنه ببرم.
* اكبر رادي نمايشنامه «لبخند باشكوه آقاي گيل» را در سال 1352 نوشته است؛ شما همان متن 34 سال پيش را اجرا كرده ايد؟
** نه، اين نمايش سال 1351 نوشته شده و ركن الدين خسروي براي اولين بار آن را به روي صحنه برده است. اما آقاي رادي بتازگي با يك بازنگري دوباره تغييرات جزيي در نمايشنامه ايجاد كرده و آنچه در حال حاضر روي صحنه است براساس آخرين نوشته ايشان بعد از بازنويسي و چاپ در كتاب «صحنه آبي» توليد شده است. متأسفانه ما در اين نمايش برخلاف كارهاي ديگر، به دليل بيماري آقاي رادي نتوانستيم از حضور مستقيم ايشان نيز بهره مند باشيم.
* آقاي مرزبان! خيليها مي گويند كه هادي مرزبان در كارهايش خيلي متكي به متن است و خودش به عنوان كارگردان دخالت كمتري در نمايش و اجراي آن دارد. نظر شما در اين خصوص چيست؟
** كساني كه چنين چيزي را مي گويند يا از متن بي اطلاعند و يا اينكه اجراي ما را نديده اند. اما اگر كسي واقعاً متن را خوانده و اجرا را ديده باشد، خواهد فهميد كه ما در اجرا چه كرده ايم. در اين محدوده كارهاي زيادي هست كه به هر حال مربوط به كارگردان است؛ منتها ما همواره به متن وفادار بوده ايم و هيچ چيز جديدي به آن اضافه نكرده ايم؛ به عنوان مثال، من در اين نمايش مسأله عشق را خيلي برجسته به نمايش درآورده ام، در حالي كه در متن چنين پرداختي نسبت به آن نشده است.
* به نظر من، متن با اينكه مربوط به سه دهه پيش است، اصلاً تاريخ مصرف گذشته نيست. شما با چه ديدي نسبت به اين مسأله به سراغ متن رفتيد؟
** من بيش از هر چيز اشرافيت را از متن گرفته ام. حال مي خواهد در لباس فئوداليسم باشد يا در لباس كارخانه داري. منظور من يك اشرافيت در حال اضمحلال و فروپاشي بوده است كه در مقطعي از تاريخ ايران خودش را نشان مي دهد و شايد تا به امروز هم وجود داشته باشد. به نظر من، اين اشرافيت به هر صورت و در هر لباسي كه باشد، در پايان محكوم به فناست. در عين حال اعتقادم اين است كه اين اشرافيت هنوز تمام نشده است.
* شما در سينما و تلويزيون هم تجربه هايي در حوزه بازيگري داشته ايد. ارزيابي تان از كار در اين زمينه ها چيست؟
** من يك مدت آمدم و شروع كردم به كار در فيلم و سريال؛ منتها كارم در سينما و تلويزيون گرفت و نقشهاي خيلي خوبي را بازي كردم. اين كارها را دوست هم داشتم. اصلاً من تلويزيون و بازيگري تلويزيوني را دوست دارم. دليل آن هم ارتباط وسيع اين رسانه با مخاطبانش است. بعدها بتدريج كارهاي تئاترم بيشتر شد و هر چه فعاليتهاي تئاتري ام افزايش يافت، كارهاي تلويزيوني ام كاهش پيدا كرد. در همين سه، چهار سال اخير هيچ كار بزرگي نبوده كه توليد شود و براي آن دعوت به بازي نشده باشم. الان يكي، دو تاي آن هم در حال پخش است.
* معمولاً كسي كه يك نمايش را كار مي كند، همه شخصيتهاي نمايش را دوست دارد؛ بخصوص اگر اين كارگردان بازيگر هم بوده باشد. بدون تعارف بگوييد كدام يك از شخصيتهاي «لبخند باشكوه آقاي گيل» را بيشتر از بقيه دوست داريد؟
** من واقعاً نمي توانم يكي از اين شخصيتها را بيشتر يا كمتر دوست داشته باشم. من از طاهر تا آقاي گيل را به يك اندازه دوست دارم. براي اينكه اينها را يكي يكي ساخته ام و در كنارشان بوده ام تا اينكه خلق شده اند. من چطور مي توانم بگويم گيلانتاج را بيشتر از فروغ الزمان دوست دارم. حالا ممكن است كه در عمل - همان طور كه در لحظاتي نسبت به فرزندانمان احساسهاي متفاوتي داريم - از شخصيتي مثل داوود به اندازه گيل خوشم نيايد.
* اجراي نمايشهاي حرفه اي تهران در شهرستانها هم يكي از مباحثي است كه هر چند وقت يك بار مطرح مي شود و شايد سالي يك يا دو نمايش به بعضي شهرستانها بروند؛ مثلاً يكي دو سال پيش «اپراي عروسكي رستم و سهراب» در مشهد اجرا شد و...
** خود من هم به شهرستان رفتم. ما «ملودي شهر باراني» را در رشت اجرا كرديم.
* گمان مي كنم گرگان هم رفتيد؟
** نه، قرار بود گرگان هم اجرا داشته باشيم كه نشد. ببينيد، من نمي دانم ... معمولاً اين ما هستيم كه بايد براي رفتن به شهرهاي ديگر مشكل داشته باشيم، اما من همزمان با اجراي اين نمايش هم گفته ام چون به بچه هاي شهرهاي ديگر اعتقاد دارم، هر لحظه و در زمان اجراي هر نمايشي ما دلمان مي خواهد كه در شهرهاي ديگر هم نمايشمان را روي صحنه ببريم. الان اين نمايش را من حاضرم هم براي اجرا در رشت (كه تجربه قبلي هم داشته ايم) و هم در گرگان آماده كنم.
* شرايط اين كار چگونه بايد فراهم شود؟
** من نمي دانم. ببينيد من ابتدا نمي توانم بروم رشت و بگويم كه آمده ام تئاتر اجرا كنم.
* معمولاً مسؤولان تئاتر شهرستانها مسأله بودجه و رضايت گروههاي نمايش تهران را مشكل برقراري اين تعامل مي دانند...
** من سرپرست اين گروه هستم و گروه يعني من! من همين جا اعلام مي كنم كه ما حاضريم برنامه ريزي بشود و نمايشمان را در يك، دو يا سه استان اجرا كنيم.
* فرض كنيم مسؤولان تئاتر مشهد امسال قصد دارند يك نمايش خوب را براي اجرا در سالن بزرگ هاشمي نژاد اين شهر دعوت كنند...
** من حاضرم و با كمال ميل اين دعوت را مي پذيرم چرا كه نه؟ اصلاً علاوه بر اينكه دوست دارم اين كار را بكنم، من با بچه هاي تئاتر مشهد دوست هستم. با همه آنان! پس چرا نخواهم با نمايشم ميهمان و ميزبان دوستانم باشم؟
* شرايط مالي سختي براي اجرايتان نخواهيد گذاشت؟
** مطمئناً، خير !البته بايد بگويم كه هزينه هاي معمولي هم وجود دارند كه ما ناگزير به دريافت آنها هستيم؛ مثلاً من پيشنهاد مي كنم مركز، هر قراردادي كه با يك گروه نمايشي مي بندد، بگويد اين قدر اضافه مي دهم شما برويد، اين دو تا شهر ديگر هم نمايشتان را اجرا كنيد.
به هر حال ما و گروهمان همين الان و از طريق روزنامه شما براي اجراي نمايش در سالن هاشمي نژاد مشهد يا هر شهر ديگري اعلام آمادگي مي كنيم.