بررسی عملکرد ارزشیابی توصیفی در پیشرفت تحصیلی مقاطع ابتدایی
5. حاکمیت امتحانهای پایانی و توجه اندک به تلاش و پیشرفت همه جانبه دانش آموزان در طول سال.
6..شرایط جدید و نیازهای نوین
همه و همه ضرورت تغییر نظام ارزشیابی سنتی( 20- 0 ) را می رساند امید اینکه با مداومت در کار و اخذ نظرات کارشناسان آموزشی و رفع معایب احتمالی به فلسفه اصلی آموزش و پرورش که همانا تعلیم و تعلیم به معنی واقعی کلمه است رسید .
چکیده تحقیق :
مراحل اجرا:
این طرح مربوط به آموزش و پرورش بوده و در مدارس ابتدایی بسته به موقعیت جغرافیایی آن تا پایه ها ی مختلف به صورت پلکانی در حال اجراست .
اهداف طرح :
· طرح مربوطه در تمام مدارس مقاطع ابتدایی شهرستان البرز مطابق دستورالعمل اعلامی آموزش و پرورش در حال اجراست
· فراهم نمودن زمینه مناسب و لازم برا ی اجرای روشهای سنجش و ارزشیابی فرایندی به جای آزمونها و و امتحانات مقطعی آخر دوره
· تغییر در مبنای تصمیم گیری برای ارتقاء و تکرار پایه
· بالابردن توانایی ابراز وجود بیشتر دانش آموزان با استفاده از شیوه های مشارکتی برای یادگیری .
· تاکید بر اهداف آموزش وپرورش از طریق توجه به فرایند یادگیری به جای تاکید برمحتو
· به خدمت گرفتن ارزشیابی در ارتقاء بهبود و اصلاح فرایند های یادگیری – یاددهی
· مشارکت دادن دانش آموزان در فرایند ارزشیابی
· و......
نتایج بدست آمده :
هرچند اجرای این طرح علیرغم برخی مشکلات و کاستیهای موجود را می توان به فال نیک گرفت ولی به نظر اینجانب از آنجائیکه خود معلمان و مجریان طرح از درجه آگاهی و دانش لازم برخوردار نیستند و از طرف دیگر ایده و نظرات آزمونی آنان می تواند با حب و بغض همراه باشد هرچه سطوح اجرای طرح ، که بالاتر می رود مشکلات حادتر و نقض غرض یادگیری را به دنبال خواهد داشت. لیکن ناگفته نماند به نظر می رسد درصورت مرتفع شدن برخی مشکلات احتمالی نتایج قابل قبولی به شرح ذیل را دارا باشد.
1)ایجاد رقابت سالم و انگیزش سالم
2) ایجاد نگرش مطلوب نسبت به درس مدرسه و معلم
3) توجه به اهداف واقعی آموزش و پرورش
4)توجه به حیطه های مختلف یادگیری
5) رشد خلاقیت و افزایش روحیه پرسشگری
6) کاهش پدیده ی تقلب و رقابت های تخریب کننده
فصل اول
مقدمه :
نقش آموزش و پرورش با پیشرفت روز افزون علوم و تکنوژی دگرگون شده است به طوریکه امروزه وظیفه اصلی نظام آموزشی کشف و پرورش استعدادها و تواناییهای دانش آموزان برای شرکت در فعالیتهای سازنده اجتماعی است بر این اساس ارزشیابی نیز یکی از ارکان مهم آموزش و پرورش و بخش جدایی ناپذیر آن خواهد بود . چرا که ارزشیابی تنها به امتحان پایانی یک پایه یا دوره تحصیلی محدود نمی شود بلکه به عنوان وسیلهای برای هدایت مستمر یادگیری دانش آموزان و مقاصد گوناگون همراه با فرآیند آموزش وپرورش در جهت تحقق هدفهای آن به کار می رود .
لذا ارزشیابی برای یادگیری ، همگام با یادگیری و در خدمت یادگیری به عنوان یکی از مهمترین وظایف معلمان است زیرا تعیین میزان موفقیت آنان در برنامه ریزی و پیش بینی فرصتهای مناسب و هدایت فرایندهای یاددهی – یادگیری از یک سو و حصول اطمینان از دستیابی دانش آموزان به اهداف پیش بینی شده ازسوی دیگر با انجام این وظیفه ی معلم تحقق می پذیرد.
تعاریف و اصطلاحات :
ارزشیابی: هرکاری که قضاوتی را به همراه داشته باشد – سنجش
ارزشیابی ازنظر (گی- 1991 ) : یک فرایند نظام یافته ( سیستماتیک برای جمع آوری ، تحلیل و تفسیر اطلاعات است تا تعیین شود که آیا هدفهای مورد نظر تحقق یافته اند یا در حال تحقق یافتن هستند و به چه میزانی.
دامنه : ( اولین – آخرین ) (کمترین – بیشترین)
مترتب گردیده : وارد شده –
تکنولوژی : فن آوری- دانش
سیستم: مجموعه ای از اجزاء با ویزگیهای مختلف که با هم در کنار یکدیگر هدفی واحد را دنبال می کنند.
فرایند: مسیر – جریان
تفویض : واگذاری – سپردن مسئولیت به دیگری
پوشه کار : مجموعه ای از نمونه کارهای دانش آموزان که بیانگر میزان تلاش و پشرفت دانش آموزان است.
درس پژوهی : پژوهش هایی که دانش آموز در ارتباط با موضوعات درس با هدایت و راهنمایی معلم انجام می دهد.
پروژه : مجموعه فعالیتهای هدفمندی که معلم برای تعمیق و تثبیت یادگیری دانش آموز به صورت فردی و گروهی تعیین می کند.
بازخورد: فرایندی است که درآن معلم واکنشهای خود را درقبال تلاش وعملکرد دانش آموز با هدف راهنمایی،تشویق وکمک به دانش آموز با استفاده از روشها و ابزارهای مختلف ارائه می دهد
نحوه جمع آوری اطلاعات :
· استفاده از کتابهای ارزشیابی توصیفی آموزش و پرورش
· استفاده از اینترنت و سایتهای مربوطه
· استفاده از نظرات مدیران و معلمین مدارس شهرستان البرز
دامنه تحقیق : سال 87- 88
مدرسه 15 خرداد بیدستان
فضای مورد تحقیق: مدرسه ابتدایی 15 خرداد بیدستان دارای امکانات و وضعیت زیر میباشد.
مساحت زمین : 1740 متر بنای ساختمان : 880 متر مربع
دارای 24 کلاس درس
نمازخانه ، کتابخانه ، آزمایشگاه ، دفتر مدرسه ، اتاق سرایداری و آبدارخانه می باشد
تعداد دانش آموزان امسال510 ( 90 دانش آموز پیش دبستانی + 420 دانش آموز ابتدایی)
که از این تعداد دانش آموز ابتدایی
87 نفر پایه اول 78 نفر پایه دوم
91 نفر پایه سوم 64 نفر پایه چهارم
100 نفر دانش آموز پایه پنجم
تعداد دانش آموزان پارسال که شامل این طرح بودند 78 نفر در پایه اول بودند که با 100 درصد قبولی همراه بوده است .
برنامه های آینده مدرسه :
برگزاری مسابقات فرهنگی - هنری – ورزشی
برگزاری مراسم انس با نماز
برگزاری جشن الفبای اول
برگزاری جشن اختتامیه پایه پنجم
برگزاری سایر مناسبات و مراسم ملی
آدرس مدرسه : شهر بیدستان خ 16 متری مدرسه 15 خرداد
ارزشیابی توصیفی :
ارزشیابی موسوم به توصیفی طرحی برای ارزشیابی پیشرفت تحصیلی دانش آموزان دوره ابتدایی است که یکی از ویژگیهای آن اعلام نتایج ارزشیابی به صورت توصیفی است بر اساس این طرح معلم با به کارگیری روشها و ابزارها ی متنوع به دنبال اطلاعاتی استکه بر اساس آن بتواند درباره بهبود یادگیری دانَ اموزان و بهینه سازی روشهای تدریس خود تصمیم گیری کرده و اقدامات ضروری به اجرا درآورد به عبارت دیگر مهمترین ویژگی ارزشیابی در این طرح جهت گیری اصلاحی آن است زیرا این فرصت را به معلم و دانش آموز می دهد که برای تحقق اهداف و انتظارات آموزشی در موقع مناسب تغییرات لازم رادر فعالیتهای یاددهی– یادگیری به عمل آورند. بر اساس این طرح دانش آموزان در فرایند آموزش به طور پیوسته مورد ارزشیابی قرار می گیرند و معلم با به کارگیری ابزار های مختلف اطلاعات مورد نیاز را جمع آوری و ثبت کرده و با استفاده از نتایج آن و با در نظر گرفتن اهداف و انتظارات آموزشی درباره ی وضعیت فرد داوری کرده و به طور مستمر به دانش آموز – اولیاء باز خورد می دهد و آنهارا در جریان نقاط قوت و ضعف کارشان قرار داده و توصیه های لازم را ارائه می دهد.
گزارش رسمی وضعیت تلاش، موفقیت و پیشرفت تحصیلی – تربیتی دانش آموزان از طریق کارنامه ای شامل باز خورد های توصیفی مورد نیاز همراه با مقیاسهای رتبه ای ( خیلی خوب ، خوب ، قابل قبول ، نیازمند تلاش و آموزش بیشتر ) به جای مقیاس ( 20- 0 ) به افراد ذینفع ( دانش آموز، اولیاء و .... ) منعکس می گردد.(1)
1- راهنمای معلم در ارزشیابی کیفی ویژه معلمان اول ابتدایی
ویژگیهای ارزشیابی توصیفی در یک نگاه :
ابزارهای ارزشیابی توصیفی:
از آنجا که در سنجش و ارزشیابی کیفی، متناسب با اهداف و حیطه های یادگیری ابزارهای مختلفی مورد استفاده قرار می گیرد و این ابزار ها هریک بخشی از اطلاعات مورد نیاز معلم راتامین می نماید مناسب ترین این ابزارها عبارتند از :
Ø آزمونها ( عملکردی – مداد کاغذ ی)
Ø برگ ثبت مشاهدات ( فهرست مشاهدات – فهرست واقعه نگاری)
Ø پوشه کار
Ø تکالیف درسی
Ø درس پژوهی
Ø پروژه
Ø چک لیست
Ø کارنامه توصیفی
ضرورت استفاده از پوشه کار :
تجربه نشان داده است فرایندها و فراورده های یادیری غیر شناختی دانش آموزان با روش های معمول قابل اندازه گیری نستند . بنابراین معلمان باید راه های جدید ی را برزنند . روش پوشه کار یکی از شیوه های قابل استفاده در این زمینه می باشد. بدون تردید شورای مدارس می توتنند راه های بدیع و گوناگونی را ابداع و پشنهاد کنند . ولی طرح روش پوشه کار به عنوان یک تجربه ی موثر می تواند نقطه ی شروعی برای کارهای جدیدتر و جدی تر در جهت سنجش یادگیری های غیر شناختی در مدارس باشد.
بنابر این استفاده از پوشه کار با توجه به موارد زیر ضروری می باشد چرا که پوشه کار:
· به دانش آموز امکان می دهد تا شاهد رشد و پشرفت خود باشد.
· فرصت شناخت و اصلاح اشتباهات را به دانش آموز می دهد. این کار توان رسک کردن نهراسیدن از اشتباه جرات پذیرش اشتباه و اصلاح آن را به وی می دهد . به این ترتیب دانش آموز را در فرایند آموزش خود سهیم می سازد.
· ابزاری برای تعامل با همکلاسی ها معلمان و والدین است.
· دانش آموز ار طریق ارائه پوشه کار فرصت پیدا می کند تا میزان توانایی ها و دانش خود را مستند سازد .
· شخصیت علمی و پژوهشی شاگردان را پویا می سازد و در آنها اعتماد به نفس و خود باوری ایجاد می کند.
لذا در تعریف مفهوم پوشه کار باید گفت که پوشه کار مانند یک جورچین ( پازل) ،مجموعه قطعاتی از کارهای هدفدار فراگیران است که به آنها امکان می دهد تا توانایی های خود را از جهات مختلف به نمایش بگذارند.
مفهوم پوشه کار از لحاظ تاریخی عبارت بوده است از کیف چرمی که نقاشان ، هنرمندان ، موزسین ها ، فیلمنامه نویس ها و... که معمولا با کار عملی سروکار داشته اندنسخه های پیش نویس و یا نهایی اثر هنری خود را درآن قرار داده و با خود حمل می کرده اند.
کارنامه توصیفی :
ارزشیابی براساس شرایط و ویژگیهای فوق ایجاب می‌نماید که گزارش پیشرفت دانش‌آموز را به صورتی دیگر تدوین نماییم لذا در این طرح کارنامه اساساً تغییر یافته و به صورت گزارش نسبتا مشروحی از چگونگی پیشرفت دانش آموز ارایه می‌شود.
مطالعه و بررسی کارنامه دانش‌آموزان دوره ابتدایی در تعداد زیادی از کشورها نشان می‌دهد که تنها برای کشورهای مانند تاجیکستان، افغانستان، عربستان و پاکستان و ایران و امثالهم کارنامه‌ها حالت کمی صرف دارد، در تمامی کشورهای پیشرفته کارنامه شکل توصیفی به خود گرفته است (سبحانی فرد، 1382)
در کارنامه پیشنهادی این دفتر ابعاد شناختی عاطفی، اجتماعی و بدنی شخصیت کودک مورد عنایت قرار گرفته است و برای هر یک از این حیطه‌ها انتظاراتی منطبق با اهداف و برنامه درسی تنظیم گردیده است. در حوزه شناختی بخشی به نام مهارت‌های شناختی وجود دارد و مواد درسی مورد تدریس در سال اول ابتدایی یعنی ریاضی، علوم، خواندن و نوشتن، هدیه‌های آسمانی و درس هنر به صورت مجزا به همراه انتظارات مرتبط در کارنامه توصیفی آورده شده است معلم می‌بایست در طول سال شواهد کافی برای داوری در خصوص تحقق انتظارات جمع آوری نماید و در نهایت داوری خود را به همراه توصیه در کارنامه منعکس نماید داوری معلم برای تحقق انتظارت در طیف چهار قسمتی اعلام می‌شود که عبارتند از:
ـ کاملا تحقق یافته یا «بالاتر از حد انتظار»
ـ تحقق یافته یا «در حد انتظار»
ـ نسبتا تحقق یافته یا «نزدیک به حد انتظار»
ـ نیازمند تلاش بیشتر
اهداف ارزشیابی توصیفی:
همانطور که می دانید ارزشیابی کیفی به دنبال تبدیل کردن فرایند سنجش و ارزشیابی به یک موقعیت یادگیری برای دانش آموزان است تا از طریق سنجیده شدن و مورد ارزشیابی قرار گرفتن برای آنان رعب آور ، اضطراب انگیز و تنش زا نباشد لذا معلمان نیز با استفاده از ابزارها و روشهای مناسب ، عملکرد دانش آموزان را به صورت پیوسته و همراه با فرایند رشد مورد توجه قراردهند و باکمک شناخت کافی از جریان یادگیری ، زمینه مناسبتری را برای آنان فراهم نمایند.
برخی از مهمترین اهداف ارزشیابی کیفی(1) عبارتست از :
· افزایش بهداشت روانی محیط یاددهی –یادگیری با ارائه باز خورد های کیفی
ابعاد جزئی این هدف عبارتند از :
1. کاهش اضطراب و تنش ناشی از شرکت در امتحانات پایانی ومکرر
2. کاهش رقابت های نامناسب برای کسب نمرات بالاتر
3. کاهش فشار والدین و مسئولین آموزشی بر دانش آموزان برای کسب نمرات ممتاز
4. افزایش علاقه به یادگیری
· کمک به رشد همه جانبه دانش آموزان با افزایش شناخت آنان از طریق ابزارهای مختلف
· تاکید بر اهداف آموزش و پرورش از طریق توجه به فرایند یادگیری به جای تاکید بر محتوا
· تقوت فرهنگ جامعه ( معلم ، اولیاء و مسئولین ) در زمینه ی سنجش و ارزشیابی و چگونگی مواجهه با نتایج آن
· فراهم نمودن زمینه ی مناسب برای حذف فرهنگ بیست گرایی
ابعاد جزئی این هدف عبارتند از :
1. کاهش حساسیت والدین و دانش آموزان به نمره
2. ارائه ی باز خورد توصیفی دقیق با استفاده از شواهد و مستندات به دانش آموزان و والدین ، درباره ی وضعیت تحصیلی و تربیتی دانش آموزان
· فراهم نمودن زمینه ی مناسب برای اجرای روش های سنجش و ارزشیابی فرایندی به جای آزمونها و امتحانهای مقطعی / پایانی
ابعاد جزئی این هدف عبارتند از :
1. کاهش نقش ارزشیابی های پایانی در تعیین سر نوشت تحصیلی دانش آموزان
2. کاهش میزان افت تحصیلی دانش آموزان از طریق افزایش اختیارات شورای مدرسه در راستای جهت گیریهای اصلاحی وجبرانی
· بهبود کیفیت فرایند یاددهی – یادگیری با سنجش و ارزشیابی تکوینی
ابعاد جزئی این هدف عبارتند از :
1. دوام و پایداری یادگیری
2. توجه به اهداف سطوح بالاتر حیطه شناختی (2)
به خدمت گرفتن ارزشیابی در ارتقاء و اصلاح فرایندهای یاددهی یادگیری
1- شکوهی – قره داغی 27
2- حیطه شناختی : بلوم و همکاران (1956) هدفهای حوزه شناختی مربوط به جریانهایی است که با فعالتهای ذهنی و فکری آدمی سروکار دارند و به 6 طبقه کلی دانش، فهمیدن ، کار بستن ، تحلیل ، ترکیب و ارزشیابی تقسیم می شود
مطالب مشابه :
بررسی عملکرد ارزشیابی توصیفی در پیشرفت تحصیلی مقاطع ابتدایی
بررسی عملکرد ارزشیابی توصیفی در عوامل تأثیر گذاری و تأثیر پذیر در ضرورت و جایگاه
(ارزشیابی توصیفی 2)
در نظام ارزشیابی سنّتی فقط طرحی بریا تغییر نظام ارزشیابی پایه در یادگیری. ضرورت
مقاله ای در خصوص نقش ارزشیابی توصیفی در ارزیابی یادگیری دانش آموزان
ضرورت واهمیت ارزشیابی توصیفی در نظام ارزشیابی تغییر و تحول به که در نظام سنتی
نظام ارزشیابی در مدارس ایران
نظام ارزشیابی در تغییر رویکرد ارزشیابی آموزاني كه در ارزشیابی سنتی هيچ
نگاهی به فرایند ارزشیابی
نظام ارزشیابی سنتی دارای نقاط ضعف و آسیب‌زایی است که ضرورت اجرای ارزشیابی در نظام
نقش ارزشیابی توصیفی در ارزیابی یادگیری دانش آموزان
ضرورت واهمیت ارزشیابی توصیفی در نظام ارزشیابی تغییر و تحول به که در نظام سنتی، کاملاً
انواع روش های سنجش و ارزشیابی دانش آموزان
اهمیت و ضرورت ارزشیابی را در که گاهی تغییر در نظام ارزشیابی یک سنتی را تصور
برچسب :
ضرورت تغییر در نظام ارزشیابی سنتی