5.دانشنامه دانش آموزی هنر

نستعلیق تحریری

نستعلیق تحریری شیوه ای از نوشتن خط نستعلیق است که در آن ازپهنای قلم استفاده نمی شود،بلکه از ابزار نوک تیز مانند خودکار، مداد،خودنویس وروان نویس برای نوشتن آن استفاده می شود.

تمامی اصول و قواعد نستعلیق تحریری مانند خط نستعلیق است بجز پهنا وضخامت آن.

از ویژگیهای نستعلیق تحریری سرعت در نوشتن آن است که ازآن می توان درموارد روزمرّه استفاده کرد.

ویژگی دیگرآن یادگیری سریع برای کودکان ونوآموزان است.

افشانگری

افشانگری را اولین بار مولانا غیاث الدین مذهب مشهدی از هنرمندان مکتب هرات در قرن نهم ابداع کرد.او با استفاده ازوسیله ای خاص که شباهت بسیار به قلم موهای امروزی داشت افشانگری می کرد.با استفاده ازیک دسته موی دم اسب ونصب آن برروی چوبی به عنوان دسته ی ابزاراین قلم مو را درست می کردو آن را به نحوی به کار می گرفت که ذرات رنگ در سطح صفحه پراکندگی های ظریف ونسبتاً یکنواختی ایجاد کند. باتمرین و ریاضتی که مولانا مبذول داشت توانست افشانهای ریز ودرشت ومتنوعی پدید آورد.

اوبعدها با استفاده از طلا وحل کاری طلا ونقره درزمینه ی کار اصلی خودکه تذهیب وخوشنویسی بود،نوآوری های جالبی عرضه کرد که هنوز هم درحاشیه وتذهیب وکتاب آرایی وخوشنویسی کاربرد دارد.

ساختار افشانگری بسیار ساده وعبارتست از پاشیدن رنگ به صورت دانه های ریز ودرشت برروی صفحه،که با استفاده از ابزاری چون مسواک،قلم مو،تورسیمی،فوتک، اسپره و.... صورت می پذیرد.مهمترین مسیله درانجام افشانگری این مورد است که چگونه بتوانیم آن رادر یک اثر هنری به کار ببریم. یا ازآن یک اثرهنری به وجود آوریم.

1. حاشیه: می توانیم باروش افشانگری حاشیه بسازیم.کاغذیا طلقی راکوچکتر از صفحه ی اصلی بریده وروی صفحه ی کار خود قرار می دهیم ودر قسمت های خالی مانده رنگ می پاشیم.

2. یک زیر متن یا صفحه ی رنگ آمیزی شده ایجادکنیم ودر روی آن مطلب نوشته،خوشنویسی،طراحی ونقاشی انجام دهیم.یا در رنگ آمیزی یک نقاشی از این کار بهره بگیریم.

3. اطراف وحواشی یک اثر خوشنویسی را با این روش تزیین کنیم.

4. بااستفاده ازقالبهای منفی ومثبت صنعت عکس تصاویری بسازیم.

علاوه بر این مثالها،هنر مند آزاد است باخلاقیت خود تکنیک یا فن مورد نظررا در موارد مختلف به کار گیردو آثارنو وتازه ای به وجود آورد.

کاغذ ابر وباد(ابری سازی)

ابری سازی را نخستین بار،میر محمدطاهر،ازنقاشان ایرانی مقیم هند ابداع کرد ومولانا یحیی قزوینی ومولانا تذهیبی آن را تکمیل کردندوبعدها دردوره ی قاجاریه مورد تقلید واقتباس اروپاییان قرار گرفت.دربعضی از متون قدیمی به تهیه ی کاغذ ابروباد "ابره سازی" هم گفته اند.

درقدیم ،پس از خیساندن وحل کردن وجوشاندن نشاسته در آب وبه هم زدن، آن رادرداخل یک سینی پهن می ریختند تاسطح آن یکنواخت شود. پس از سرد شدن،قطرات رنگهای رقیق شده رابه هم می آمیختند وهر گاه که نقش مطلوب حاصل می شد،کاغذهای سفید مورد نظررا به آهستگی ودقت بررنگهای روی نشاسته قرار داده وپس از چند لحظه آنرا برداشته ودر جای مناسبی می گذاشتندتا خشک شود.

پس از این مرحله،سطح کاغذرا بامهره ی عقیق صاف می کردند که به این کار مهره زدن می گفتند.امروزه می توان به جای مهره زدن،پس از رنگ آمیزی وخشک شدن کاغذ ،آن را با اتوی نیم گرم صاف کرد.

برای تهیه ی کاغذ ابروباداز رنگهای روغنی،تینری وتیرای نیز می توان استفاده کرد. برای بهره بردن از این رنگها،ظرف بزرگی (سینی) را پراز آب کرده ورنگهای رقیق شده رابرسطح آب می پاشیم. آب رابه آهستگی به هم زده تارنگها با یکدیگر تداخل پیداکنند. هرگاه که نقش مطلوب حاصل شد به همان ترتیبی که شرح داده شد کاغذ رارنگ وخشک می کنیم.

ازکاغدهای ابری کم رنگ برای خوشنویسی واز کاغذ های ابری تیره برای صحافی،((متن وحاشیه وآستر وبدرقه))(اولین وآخرین صفحه ی کتاب) استفاده می کردند.

چنانچه بخواهیم از این کاغذ برای خوشنویسی استفاده شود باید روی آن یک لایه کاغذ روزنامه قراردهیم تاپس ازاطو چربی سطح کاغذ گرفته شودو آماده ی خوشنویسی شود.

برای ساخت کاغذ ابر وباد روشهای دیگری هم هست که یکی ازآن روشها استفاده ازعصاره ی بذر شنبلیله به جای آب ونشاسته است.

سیاه مشق

به قطعه خطی گفته می شود که درآن مطالب و حروفی به تکرار نوشته می شود.تا نقاط ضعف و ناتوانی در صحیح و زیبا نوشتن آنها رفع گردد.

البته نوشتن سیاه مشق همیشه بدین منظور صورت نمی پذیرد.گاهی نیز انجام آن به جهت ایجاد یک اثر هنری و یا ارایه ی یک ترکیب مناسب هست. که در آن هنرمند توانایی خود را بروز می دهد .در بعضی مواقع هنرمند برای نشان دادن قدرت دست و توانایی شخصی در صحیح نوشتن کلمات اقدام به نوشتن سیاه مشق می کند.

به طور کلی سیاه مشق یکی از شیوه های ارایه ی هنر خوشنویسی است.که علاوه بر دارا بودن زیبایی و کاربرد های هنری می تواند الگویی مناسب برای تمرین و تحقیق و آموزش هنرجویان باشد.

5.دانشنامه دانش آموزی هنر

مطالب مشابه :

رهنمد مسابقه نمایش دانش آموزی ( تئاتر)

ما حرکت می کنیم ... یادی از ابراهیم گله دارزاده و جشنواره تئاتر دانش آموزی بهبهان

ادامۀ مطلب قبل

«بیانیه داوری تئاتر دانش آموزی مقطع متوسطه اول ودوم پسران شهرستان نیشابور در تاریخ چهارشنبه 6/12/93»

مصوبات شورای دانش اموزی مدرسه ما

نمایشنامه دانش آموزی

گزارش عملکرد گروه تئاتر پویا در سال 1390

مسابقات هنرهاي نمایشی

5.دانشنامه دانش آموزی هنر