مانيگامی, هنر ساخت کاردستی با استفاده از اسکناس

هنر مانيگامی نسل بعدی اوريگامی ژاپنی است

يکی از بازی‌های کودکانه ساختن اشيايی چون نمکدان، کشتی، هواپيما و موشک کاغذی است. چيزهايی که کودکان با کاغذ می‌سازند چيزی نيست جز «اوريگامی» که بيشتر مردم آن‌را می‌شناسند. آنها با هنر تا کردن کاغذ کم و بيش آشنا هستند. اوريگامی کلمه‌ای ژاپنی است که از دو واژه «Oru» به معنای تا کردن و «‌Kami» به مفهوم کاغذ تشکيل شده.

امروزه این هنر شاخه‌ها و کاربردهای متفاوتی پیدا کرده است. «مانيگامی» همان اوریگامی است که احجام به جای کاغذ، با پول کاغذی يا اسکناس درست می‌شوند.

«كاغذ تاشده» يك هنر سنتی در ژاپن است. هنرمند با تا زدن‌ها و الگوهای هندسی مختلف، منجر به ساخت اشكال و احجامی می‌شود که ما را به ياد حيوانات و اشيای گوناگون می‌اندازد. معمولاً هر يک از اين طرح‌ها با يك صفحه كاغذ مربعی شروع شده و بدون بريدن كاغذ، ادامه می‌يابد.

احجامی که با اسکناس ساخته می‌شوند، در بسياری مواقع جالب‌تر از احجام کاغذی هستند. نقش و نگارهای روی اسکناس‌ها باعث می‌شود تا هنرمندان مانيگامی اسکناس‌ها را به گونه‌ای تا کنند که نوشته‌ها و طراحی‌های روی آن در نقاط خاصی از احجام واقع شده و زيبايی دوچندانی به آن ببخشند.

برخی از اين طرح‌ها با صورت‌هایی که روی اسکناس‌ها موجود است ساخته می‌شوند که شخصيت‌های روی آن با کمک تا، فيگور خاصی گرفته‌اند. در بيشتر تصاويری که از مانيگامی موجود است، چهره بدون تغيير مانده و ساير بخش‌های اسکناس به گونه‌ای تا شده‌اند که شکل کلاه، لباس و اشياء ديگر را برای بيننده تداعی کند.

در انواع ديگر مانيگامی، بر اعداد، کادرها و گل‌های روی اسکناس تمرکز می‌شود و اشکالی متفاوت شبيه به حيوانات، اشياء يا نمادهای ديگر به وجود می‌آيد.

من افسانه‌ام

هنر اوريگامی مانند بسياری از هنرهای ديگر شرق با افسانه‌ها آميخته است و داستان‌های مختلفی را به دنبال می‌کشد.

در يکی از اين داستان‌های واقعی آمده است که وقتی بمب اتمی در هيروشيما منفجر شد، «ساداکو ساساکی» نوزادی بيش نبود که در معرض تشعشعات راديواکتيو قرار گرفت. او در ۱۲ سالگی به علت سرطان خون درگذشت در حالی‌که به يک افسانه ژاپنی معتقد بود. طبق این افسانه اگر کسی هزار درنای کاغذی بسازد خدايان يک آرزوی او را برآورده مي‌کنند. او پيش از مرگ، بيش از هزار درنای کاغذی ساخت.

امروزه بسياری از دانش‌آموزان ژاپنی و کشورهای ديگر برای يادبود ساداکو درناهای کاغذی می‌سازند و آن‌را به مزارش می‌فرستند.

تودرتوی زمان
پژوهش‌ها نشان می‌دهد که ساخت کاغذ از کشور چين سرچشمه گرفته و در قرن ششم ميلادی در ژاپن گسترش پيدا کرده است.

ريشه‌های اوريگامی به طور دقيق شناخته‌شده نيستند. گفته می‌شود که نمونه‌های ابتدايی آن در تبت ساخته می‌شد و به افرادی تعلق داشت که در معباد زندگی می‌کردند. اما بعدها در ژاپن گسترش يافت و مدل‌هايی از آن که بيشتر طلسم‌هايی کاغذی بود به سامورايی‌ها متعلق بود. در قرن هجدهم ساخت درنای بزرگ با کاغذهای آبی‌رنگ مرسوم شد و البته اوريگامی تا تکامل امروزی‌اش فاصله زيادی داشت.

اوريگامی‌های باستانی ژاپن، از بريدن کاغذ در ساخت طرح (کیریگامی) و يا شروع کار با کاغذهای مستطيل، دايره اشکال دیگر نيز بهره می‌بردند.

اين روش ادامه داشت تا تحولی که «آکيرا ياشیزاوا» (1911 – 2005) در این هنر به وجود آورد. او صدها مدل سه‌بعدی و کامل ساخت بدون آن‌که در آنها نيازی به برش و چسباندن باشد. او توانست اين هنر را جهانی کند.

امروزه اوريگامی در کيهان‌شناسی، رياضيات، زيست‌شناسی و علوم مهندسی و هوا-فضا کاربرد فراوانی يافته است.

اوريگامی در ايران

در ايران هم اين هنر مورد توجه قرار گرفت. در دهه شصت برنامه‌ای با عنوان «کاغذ و تا» در برنامه ويژه کودکان از تلويزيون ايران پخش می‌شد که در آن روش‌های ساخت نمونه‌های ساده از اوريگامی به علاقمندان آموزش داده می‌شد.

کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان هم کاغذهای مخصوص را برای ساخت اوريگامی منتشر می‌کرد و ساخت اوریگامی يکی از سرگرمی‌های اعضاء در شعبه‌های متعدد اين کانون بود.

تابستان سال 86 دو فعاليت در زمينه اوريگامی شکل گرفت. اولين آنها يک دوره مسابقه اوريگامی بود که توسط دانشگاه صنعتی اميرکبير برگزار شد و دومين اتفاق کارگاه اوريگامی برای صد دانش‌آموز ايرانی بود که با حضور اساتيد ژاپنی در فرهنگسرای ملل برگزار شد.

امروزه صدها وب‌سايت نمونه‌های متنوع اوريگامی و روش‌های ساخت آن‌را برای کاربران اينترنتی عرضه می‌کنند و روش‌های تا کردن کاغذ و ساخت این تنديس‌های کاغذی را می‌توان در کارگاه‌های آنلاين به سادگی آموخت.

تصاوير: ويکی‌پديا تحت قانون کپی‌لفت

منبع

مانيگامی, هنر ساخت کاردستی با استفاده از اسکناس

هنر مانيگامی نسل بعدی اوريگامی ژاپنی است

مطالب مشابه :

با کاغذ موشک فوتی بسازيم

چگونه موشک کاغذی بسازیم

با کاغذ موشک فوتی بسازيم

مانيگامی, هنر ساخت کاردستی با استفاده از اسکناس

با کاغذ موشک فوتی بسازيم

روش ساخت قایق کاغذی

آموزش کاردستی با تا زدن کاغذ ( اوریگامی )

جام موشک کاغذی وبلاگستان + تکمیلی (1)