لایحه قانون مجازات اسلامی(دیات قسمت دوم)

دیه چشم

ماده 12-423 : کندن واز بین بردن دو چشم بینا دیه کامل و هر یک از آنها نصف دیه دارد. تمام‌ چشم‌هايي‌ كه‌ بينايي‌ دارند در این حكم‌ يكسانند هر چند میزان بینایی آنها متفاوت بوده یا از جهات دیگر مانند شب کوری و لوچ بودن با هم فرق داشته باشند.

تبصره ـ هر گاه لکة دائمی موجود در چشم مانع بینایی قسمتی از چشم گردد، در صورتی که تعیین مقدار متیقّن آن ممکن باشد به همان نسبت از دیه کاهش می‌یابد و در غیر اینصورت دیه کامل چشم پرداخت می شود.

ماده 13-423 : کندن و از بین بردن چشم بینای کسی که فقط یک چشم بینا دارد و چشم دیگرش نابینای مادرزادی بوده و یا به علل غیر جنایی از بین رفته باشد موجب دیه کامل است لیکن اگر چشم‌ديگرش‌ را در اثر قصاص‌ يا جنايتي‌ از دست‌ داده‌ باشد دیه چشم بینا، نصف دیه کامل خواهد بود.

ماده 14-423 : دیه کندن و از بین بردن هر چشمی که بینایی ندارد یک ششم دیه کامل است، خواه نابینایی چشم مادرزادی بوده یا در اثر جنایت از بین رفته باشد.

ماده 15-423 : از بین بردن چهار پلک دو چشم با هم، موجب دیه کامل و دیه هر یک از پلک‌های بالا يا پایین یک چهارم دیه کامل است. در این حکم بین پلک چشم بینا و نابینا فرقی نیست.

تبصره – هرگاه كسي چشم و پلك را يك جا از بين ببرد ديه هر يك جداگانه محاسبه مي‌شود.

ماده 16-423 : شكافتن هر يك از پلك‌هاي بالا موجب يك ششم ديه و شكافتن هر يك از پلك‌‌هاي پايين موجب يك چهارم ديه است.

دیه بینی

ماده 17-423 : قطع و از بین بردن تمام بینی یا نرمه آن که پایین استخوان بینی است دیه کامل دارد. همچنین از بین بردن تمام نرمه با تمام یا مقداری از استخوان بینی در صورتی که در یک دفعه باشد، موجب دیه کامل است لیکن اگر نرمه بینی در یک دفعه و تمام یا مقداری از استخوان بینی در دفعه دیگر از بین برود برای نرمه دیه کامل و برای استخوان ارش تعیین می‌شود.

ماده 18-423 : شکستن استخوان بینی در صورتی که موجب فساد بيني و از بين رفتن آن شود بنحوی كه غير قابل اصلاح باشد موجب دیه کامل است و چنان‌چه بدون عیب و نقص اصلاح شود موجب یک دهم دیه کامل است و چنان‌چه با عيب و نقص بهبودي پيدا كند موجب ارش است همچنين شکستن استخوان بینی که منجر به فساد آن نشود موجب ارش است.

ماده 19-423 : از بین بردن هر یک از پرّهّ‌هاي بینی يا پرده ميان دو سوراخ موجب یک سوم دیه کامل است

ماده 20-423 : فلج كردن بيني همانگونه كه در عمومات ذكر شد موجب دو ثلث ديه كامل و از بين بردن بيني فلج شده موجب ثلث ديه كامل است.

ماده 21-423 : سوراخ کردن هر دو طرف بینی و پرده فاصل میان آن، خواه با پارگی همراه باشد یا نباشد در صورتی که باعث از بین رفتن بینی نشود موجب یک سوم دیه کامل است و اگر بهبود یابد موجب خمس دیه کامل است.

ماده 22-423 : دیه سوراخ کردن یک طرف بینی در صورتی که بهبود یابد، یک بیستم دیه کامل است و دیه سوراخ کردن یک طرف بینی با پرده وسط آن در صورت بهبودی موجب یک پانزدهم دیه کامل است.

ماده 23-423 : دیه پاره کردن بینی ثلث دیه کامل است.

ماده 24-423 : ديه‌ از بين‌ بردن‌ نوك‌ بيني‌ كه‌ محل‌ چكيدن‌ خون‌ است‌ نصف‌ ديه‌ كامل‌ مي‌باشد.

دیه لاله گوش

ماده 25-423 : از بین بردن دو لاله گوش دیه کامل و از بین بردن هر یک از آنها نصف دیه کامل دارد.

تبصره- از بین بردن نرمه هر گوش موجب یک ششم دیه کامل است

ماده 26-423 : پاره کردن لاله یک گوش موجب یک ششم دیه کامل و پاره کردن نرمه يك گوش موجب یک هیجدهم دیه کامل است و در هر دو مورد در صورت بهبودی کامل ارش ثابت خواهد بود.

ماده 27-423 : فلج كردن لاله هر گوش دو ثلث ديه آن را و بريدن لاله گوش فلج شده ثلث ديه آن را دارد .

ماده 28-423 : هرگاه لاله گوش به نحوی قطع شود که استخوان زیر آن ظاهر گردد علاوه بر دیه لاله گوش دیه موضحه نیز ثابت می‌باشد.

ماده 29-423 : گوش شنوا و ناشنوا يا معیوبی که لاله آن سالم و دارای حس وحیات کامل باشد در احکام این فصل یکسانند.

ماده 30-423 : پاره كردن پرده گوش موجب ارش است و اگر در اثر آن حس شنوايي نيز از بين برود يا نقصان پيدا كند حسب مورد ديه يا ارش آن جنايت هم اضافه مي‌گردد.

ماده 31-423 : هرگاه آسيب رساندن به گوش به حس شنوايي سرايت كند يا موجب سرايت به استخوان و شكستگي آن شود براي هر كدام ديه جداگانه‌اي خواهد بود.

دیه لب

ماده 32-423 : از بين‌ بردن‌ ‌ دو لب‌ ديه‌ كامل‌ و هر یک نصف دیه کامل دارد و ديه از بين بردن مقداري از لب به نسبت تمام لب محاسبه مي‌شود.

تبصره- حدود لب بالا از نظر عرض مقداری است که لثه را می پوشاند و متصل به دو روزنه و دیواره بینی است و طول آن همان طول دهان است و حدود لب پایین از نظر عرض مقداری است که لثه را می پوشاند و طول آن همان طول دهان است لیکن حاشیه گونه ها جزو لبها نیست.

ماده33-423 : جنایتی که باعث جمع شدن یک یا دو لب و یا قسمتی از آن گردد موجب ارش است خواه موجب نمایان شدن دندانها بشود یا نشود.

ماده 34-423 : جنایتی که موجب سست شدن و فلج شدن هر یک از لبها گردد به گونه ای که با خنده و مانند آن از دندان‌ها کنار نرود موجب دو ثلث دیه يك لب است و از بين بردن اينچنين لبي ثلث ديه آن را خواهد داشت.

ماده 35-423 : شکافتن هر دو لب به نحوی که باعث نمایان شدن دندان‌ها شود موجب ثلث دیه کامل و شكافتن يك لب موجب يك ششم ديه كامل مي‌باشد و در صورت بهبودی بدون عيب دو لب خمس ديه و در بهبودي بدون عيب يك لب، یک دهم دیه کامل پرداخت مي‌شود.

تبصره : جراحات وارده بر لب هرگاه باعث نمایان شدن دندان‌ها نگردد در صورتی که از مصادیق حارصه ، دامیه و متلاحمه باشد حکم جراحات مذکور را خواهد داشت.

دیه زبان

ماده 36-423 : قطع و از بین بردن تمام زبان گویا موجب دیه کامل است و دیه از بین بردن قسمتی از آن به نسبت از دست دادن قدرت ادای حروف با تقسيم تمام ديه به حروف محاسبه و پرداخت مي‌شود.

تبصره 1– دیه از بین بردن ادای هر حرفی با توجه به حروف لغت مجنی علیه تعیین می شود مانند اینکه از بین بردن قدرت بر ادای یک حرف شخص فارسی زبان یک سی و دوم دیه کامل است .

تبصره 2ـ شخصی که دارای لکنت زبان بوده و یا به کندی یا تندی سخن می گوید یا برخی از حروف را نمی تواند تلفظ کند ، گویا محسوب می شود .

ماده 37-423 : قطع و از بین بردن تمام زبان لال ثلث دیه کامل است و از بین بردن مقداری از آن موجب همان مقدار ديه به نسبت مساحت تمام زبان خواهد بود.

تبصره – لال اعم از مادرزادی و عارضی است لیکن کسی که به واسطه عارضه ای به طور موقت قادر به سخن گفتن نیست ، گویا محسوب می شود.

ماده 38-423 : هرگاه شخصی مقداری از زبان کسی را قطع کند و موجب از بین رفتن قدرت ادای تعدادی از حروف گردد و دیگری مقدار دیگری از زبان او را قطع كند و موجب از بین رفتن قدرت ادای تعداد دیگری از حروف شود، هر شخص نسبت به تعداد حروفی که قدرت ادای آنها را از بین برده است ضامن می باشد.

ماده 39-423 : قطع و از بین بردن تمام زبان کودک قبل از حد سخن گفتن موجب دیه کامل است لیکن اگر بعدا معلوم شود که زبان او لال بوده مازاد بر ثلث دیه به پرداخت كننده مسترد خواهد شد .

ماده 40-423 : هرگاه قسمتی از زبان کودکی که به حد تکلم نرسیده است قطع شود، به میزان نسبت مساحت قطع شده ديه پرداخت می شود ليكن اگر بعداً معلوم شود كه زبان کودک لال بوده دو سوم آن مسترد مي‌گردد.

دیه دندان

ماده 41-423 : از بين‌ بردن‌ تمام‌ دندانهاي‌ دایم بيست‌ و هشتگانه‌ ديه‌ كامل‌ دارد و به‌ ترتيب‌ زير توزيع‌ مي‌شود:

1ـ دندانهاي‌ جلو كه‌ عبارتنداز پيش‌ و چهارتايي‌ و نيش‌ كه‌ از هر كدام‌ دو عدد در بالا دو عدد درپايين ‌مي‌رويد و جمعاً دوازده ‌تا خواهد بود هر کدام یک بیستم دیه کامل دارد.

2ـ دندانهاي‌ عقب‌ كه‌ در چهار سمت‌ پاياني‌ از بالا و پايين‌ در هر كدام‌ يك‌ ضاحك‌ و سه‌ ضرس‌ قرار دارد و جمعا شانزده‌ تا خواهد بود هر کدام یک چهلم دیه کامل دارد.

ماده 42-423 : دندان‌های اضافی به هر نام که باشد و به هر نحو که روییده باشد، اگر در کندن آنها نقصی حاصل شود ، ارش ثابت می‌گردد و اگر هيچ‌گونه‌ نقصی حاصل‌ نشود ارش‌ نیز نخواهد داشت‌ .

تبصره 1 – هرگاه در کندن دندان زاید نقصی حاصل نشود لکن جراحتی به وجود آید ، برای جراحت مزبور حسب مورد دیه یا ارش ثابت است .

تبصره2- هرگاه شک شود که دندان کنده شده اصلی یا زائد است و با رجوع به کارشناس زاید یا اصلی بودن آن مشخص نشود، اقل الامرین از دیه دندان اصلی و ارش دندان زاید پرداخت می‌شود.

ماده 43-423 : هرگاه‌ دندانهای اصلی دایمی از بيست‌ و هشت‌ عدد كمتر باشد به‌ همان‌ نسبت‌ از ديه‌ كامل‌ كاهش‌مي‌يابد خواه‌ خلقتا كمتر باشد يا دراثر عارضه‌اي‌ كم‌ شده‌ باشد.

ماده 44-423 : تفاوتی میان دندان‌هایی که دارای رنگ‌های گوناگون می‌باشد، وجود ندارد و اگر دندانی در اثر جنایت سیاه و فاسد شود و نیافتد ديه‌ آن‌ دو ثلث‌ ديه‌ همان‌ دندان‌ است و دیه دندانی که قبلاً سیاه و فاسد شده است ثلث دیه همان دندان است.

تبصره – جنایتی که موجب شود رنگ دندان تغییر کند بدون آنکه سیاه شده یا منفعت آن از بین برود موجب ارش است و اگر پس از ان شخصی دندان مزبور را بکند باید دیه کامل همان دندان را بدهد.

ماده 45-423 : ايجاد ترک یا لق کردن دندان هرگاه در حکم از بین بردن آن باشد موجب دیه همان دندان و در غیر این صورت موجب ارش است.

ماده 46-423 : کندن دندان لق یا ترک خورده در صورتی که منفعت آن دندان باقي بوده موجب دیه همان دندان و در غیر این صورت موجب ارش است.

ماده 47-423 : شکستن آن مقدار از دندان که نمایان است با بقاء ریشه دیه همان دندان را دارد و اگر بعد از شکستن مقدار مزبور کسی بقیه را از ریشه بکند ارش تعیین می‌شود، خواه شكننده همان کسی باشد که مقدار نمایان دندان را شکسته یا دیگری.

تبصره 1 – شکستن مقداری از قسمت نمایان دندان به همان نسبت دیه دارد.

تبصره 2- هرگاه قسمتی از دندان کنده شده در اثر جنایت یا عارضه‌ای قبلاً از بین رفته باشد به همان نسبت از دیه دندان کاهش می یابد .

ماده 48-423 : در کندن دندان شیری ارش ثابت است مگر اینکه کندن آن موجب گردد که دندان دایمی نیز نروید ، در این صورت علاوه بر ارش دندان شیری،باید دیه کامل دندان دایمی نیز پرداخت شود مگر اينكه دندان شيري همان دندان اصلي شده باشد كه در اين صورت تنها ديه دندان اصلي پرداخت مي‌شود.

تبصره- شکستن، معیوب کردن و شکافتن دندان شیری ، موجب ارش است و هرگاه آسیب وارده بر دندان شیری موجب رویش ناقص و معیوب دندان اصلی گردد، علاوه بر ارش آسیب وارده ، نسبت به دندان دایمی نیز حسب مورد ديه یا ارش ثابت خواهد بود.

ماده 49-423 : هر گاه دندان دائمی کنده شود دیه همان دندان را دارد، اگرچه دوباره در محل آن دندان ديگري برويد و مانند سابق شود وچنانچه شخصی دندان مزبور را مجددا بکند، باید دیه کامل همان دندان را بپردازد.

ماده 50-423 : هرگاه دندان دیگری يا همان دندان كنده شده به جای دندان كنده شده قرار گیرد و مانند دندان اصلی دارای حس و حیات شود، کندن آن دیه همان دندان را دارد لیکن اگر دارای حس و حیات نباشد ، کندن آن موجب ضمان خسارت مالی و قيمت آن است.

دیه گردن

ماده 51-423 : کج شدن و خميدگي گردن در صورت عدم بهبودي و باقيماندن اين حالت موجب دیه کامل است و در صورتي كه بهبود يافته و اثرش زايل شود موجب ارش خواهد بود.

ماده 52-423 : شکستگی گردن بدون کج شدن و خميدگي آن موجب ارش است.

ماده 53-423 : جنايتي كه مانع فرو بردن غذا گردد موجب ارش است.

دیه فک

ماده 54-423 : از بین بردن دو استخوان چپ و راست فک که محل رویش دندانهای پایین است، دیه کامل ، و هر کدام از آنها نصف دیه کامل و مقداری از آنها به همان نسبت دیه دارد.

ماده 55-423 : دیه فک، مستقل از دیه دندان و سایر اعضا است و اگر فک با دندان یا غیر آن از بین برود یا آسیب ببیند دیه یا ارش هر کدام جداگانه محاسبه می‌گردد.

ماده 56-423 : جنایتی که موجب کندی حرکت فک یا باعث دشواری و نقص جویدن شود موجب ارش است. واگر جنایت مزبور دیه یا ارش جداگانه ای داشته باشد به ارش نقص فک یا جویدن، افزوده خواهد شد .

ماده 57-423 : از بین بردن تمام یا قسمتی از فک بالا موجب ارش است.

ماده 58-423 : شکستگی استخوان فک پایین يا استخوان فک بالا مشمول حکم شكستگي استخوانها است.

ماده 59-423 : فلج کردن فک دو سوم دیه کامل و قطع فک فلج یک سوم دیه کامل دارد .

دیه دست و پا

ماده 60-423 : قطع و از بین بردن هر یک از دستها از مفصل مچ به شرط آنکه دارای انگشتان کامل باشد موجب نصف دیه کامل است خواه مجني عليه داراي دو دست و يا به هر علت داراي يك دست باشد.

ماده 61-423 : ديه قطع انگشتان هر دست از انتهاي انگشتان يا تا مچ نصف ديه كامل است .

ماده 62-423 : قطع و از بین بردن کف دستی که به هر علت دارای انگشت نمی‌باشد موجب ارش است.

تبصره ـ در قطع و از بین بردن كف دستی که دارای كمتر از پنج انگشت است علاوه بر دیه آن انگشتان نسبتي از ارش کف دست نیز ثابت می باشد. بدين ترتيب كه اگر مچ دست دارای يك انگشت باشد علاوه بر دیه يك انگشت، چهار پنجم ارش کف دست و اگر داراي دو انگشت باشد علاوه بر ديه دو انگشت سه پنجم ارش كف دست و اگر داراي سه انگشت باشد علاوه بر ديه سه انگشت دو پنجم ارش كف دست و اگر داراي چهار انگشت باشد علاوه بر ديه چهار انگشت يك پنجم ارش كف دست نيز پرداخت مي‌شود و در تمام اين فروض نبايد مجموع ارش و ديه انگشتان بيش از ديه يك دست باشد.

ماده 63-423 : ديه‌ قطع ‌دست دارای ساعد‌ از آرنج‌ نصف ديه كامل است‌ خواه‌ داراي‌ كف‌ باشد یا‌ نباشد و همچنين‌ ديه‌ قطع‌ دست‌ دارای بازو از شانه‌ نصف ديه كامل است‌ خواه‌ دارای آرنج‌ باشد یا‌ نباشد.

ماده 64-423 : دستی که دارای انگشت است اگر بالاتر از مفصل مچ قطع گردد و نیز دستی که دارای ساعد است اگر بالاتر از آرنج قطع گردد علاوه بر نصف دیه کامل موجب ارش مقدار زایدی که قطع شده نیز می‌باشد .

ماده 65-423 : كسي‌ كه‌ از مچ‌ يا آرنج‌ يا شانه‌اش‌ دو دست‌ داشته‌ باشد قطع دست‌ اصلي‌ او موجب نصف دیه کامل است‌ و قطع دست‌ زايد موجب ارش مي‌باشد تشخيص دست اصلي و زايد با نظر كارشناس مورد وثوق است.

ماده 66-423 : دیه هر يك از انگشتان اصلي دست يك دهم ديه كامل است.

ماده 67-423 : ديه هر انگشت به عدد بندهاي آن انگشت تقسيم مي‌شود و بريدن هر بندي از انگشتهاي غير شست ثلث ديه انگشت و در شست نصف ديه شست است.

ماده 68-423 : دیه انگشت زائد ثلث دیه انگشت اصلی و دیه بندهای انگشت زاید ثلث دیه همان بند اصلی است.

تبصره ـ در صورتی که بندهای انگشت نقصان داشته باشد به همان میزان از مقدار دیه کاسته می‌شود.

ماده 69-423 : ديه‌ فلج‌ كردن‌ هر دست دو ثلث‌ ديه‌ دست ، ‌ديه‌ فلج‌ كردن‌ هرانگشت‌ دو ثلث‌ ديه‌ انگشت‌،‌ ديه‌ قطع‌ دست فلج ثلث دیه دست و دیه قطع انگشت فلج‌ ثلث‌ديه‌ انگشت‌ است‌.

ماده 70-423 : دیه از بین بردن ناخن به طوری که دیگر نروید یا فاسد و معیوب بروید یک صدم دیه کامل و اگر بدون عیب بروید نیم صدم دیه کامل می‌باشد

ماده 71-423 : احكام‌ مذكور در دیه دست و انگشتان آن‌ در پا و انگشتان آن نيز جاري‌ است‌.

دیه ستون فقرات و نخاع و نشیمنگاه

ماده 72-423 : دیه شکستگی ستون فقرات به ترتیب ذیل می باشد :

الف : در شکستگی ستون فقرات که درمان نشود و يا با عیب درمان شود مانند کمانی و خمیدگی پشت ، دیه کامل.

ب : در شکستگی ستون فقرات که بي عيب درمان شود ولی موجب از بين رفتن يكي از منافع گردد مانند اینکه مجنی علیه توان راه رفتن یا نشستن نداشته باشد و یا توان جنسی یا کنترل ادرار وی از بین برود ، دیه کامل .

ج : در شکستگی ستون فقرات که درمان نشود و موجب عوارض دیگری از قبیل موارد مندرج در بند ب شود علاوه بر دیه کامل شکستگی ستون فقرات دیه مقرر بر هر یک از عوارض حاصله نیز ثابت خواهد بود و چنانچه عوارض حاصله دیه مقدر نداشته باشد ارش پرداخت می گردد.

د : در شکستگی ستون فقرات که بدون عیب و عارضه ای درمان شود ، یک دهم دیه کامل .

و : در شکستگی ستون فقرات که موجب فلج و بي حس شدن پاها گردد ولي توان راه رفتن از بين نرود علاوه بر دیه مربوط به ستون فقرات به شرحی که ذکر شد دو ثلث دیه برای فلج پاها نیز ثابت خواهد بود .

تبصره 1 - : مراد از شکستگی ستون فقرات ، شکستگی یک یا چند مهره از مهره های ستون فقرات به جز مهره های گردنی می باشد .

تبصره 2 - :جنايتي كه سبب خميدگي پشت بدون شكستگي ستون فقرات گردد در صورتي كه خميدگي درمان نشود موجب ديه كامل و در صورتي كه درمان شود موجب ارش است .

ماده 73-423 : قطع نخاع دیه کامل دارد و دیه قطع جزئی از آن به نسبت مساحت عرض محاسبه می شود .

ماده 74-423 : هرگاه قطع نخاع موجب عیب عضو دیگر شود حسب مورد ديه يا ارش آن عضو بر دیه نخاع افزوده خواهد شد .

ماده 75-423 : از بین بردن دو کپل به نحوی که به استخوان برسد دیه کامل و هر کدام از آنها نصف دیه کامل و قسمتی از آن به همان نسبت دیه دارد و در صورتی که نسبت مشخص نباشد ارش تعیین می گردد.

ماده 76-423 : شکستگی استخوان دنبالچه موجب ارش است مگر آن‌که جنایت مزبور باعث شود مجنی‌علیه قادر به ضبط مدفوع نباشدکه در این صورت دیه کامل ثابت است و اگر قادر به‌ ضبط مدفوع‌ باشد لیکن قادر به‌ ضبط باد نباشد ارش‌ پرداخت ‌خواهد شد.

ماده 77-423 : صدمه‌ای که به حد فاصل بیضه ها و مقعد وارد شده اگر موجب عدم ضبط ادرار يامدفوع گردد، يك دیه کامل و اگر موجب عدم ضبط هر دو گردد دو ديه كامل دارد .

دیه دنده و ترقوه

ماده 78-423 : دیه شکستن هر یک از دنده‌های محیط به قلب که محاذی آن بوده و از آن حفاظت می کند یک چهلم دیه کامل و دیه شکستن هر یک از دنده‌های دیگر یک صدم دیه کامل می‌باشد.

تبصره : کندن دنده موجب ارش است . ارش مزبور باید بیشتر از دیه شکستگی همان دنده باشد.

ماده 79-423 : دیه موضحه هر یک از دنده ها یک چهارم دیه شکستن آن ، دیه ترک خوردن هر یک از دنده های محیط به قلب یک هشتادم دیه کامل، و دیه دررفتگی آن هفت ونیم هزارم دیه کامل است . دیه ترک خوردن هر یک از دنده‌های دیگرهفت هزارم دیه کامل، و دیه دررفتگی آنها پنج هزارم دیه کامل می‌باشد.

ماده 80-423 : قطع و از بین بردن دو استخوان زیر گردن ( ترقوه) موجب دیه کامل و هر کدام از آنها موجب نصف دیه کامل است .

ماده 81-423 : شکستن هر یک از استخوانهای ترقوه در صورتی که بدون عیب درمان شود موجب چهار در صد دیه کامل و در صورتی که درمان نشود و یا با عیب درمان شود موجب نصف دیه کامل است

ماده 82-423 : دیه ترک خوردن هر یک از استخوان‌های ترقوه 32 هزارم و دیه موضحه آن 25 هزارم و دیه دررفتگی آن 20 هزارم و دیه سوراخ شدن آن 10 هزارم دیه کامل است.

دیه ازاله بکارت و افضاء

ماده 83-423 : ازاله بکارت غیر همسر به ترتیب ذیل موجب ضمان است :

الف ) هرگاه ازاله بکارت با وطی و بدون رضایت باشد، موجب ضمان ارش ازاله بكارت علاوه بر مهر المثل آن زن خواهد بود.

ب ) هرگاه ازاله بکارت با انگشت یا با وسیله دیگری و بدون رضایت باشد تنها موجب ضمان مهرالمثل خواهد بود.

ج ) هرگاه ازاله بکارت با وطی ویا با انگشت یا با وسیله دیگری با رضایت و توافق انجام گرفته باشد چیزی ثابت نخواهد بود.

تبصره : رضایت دختر نابالغ يا بالغ غير رشيد يا فريب خورده در حکم عدم رضایت است.

ماده 84-423 : در صورتي كه ازاله بكارت بسبب وطي به شبهه باشد مهرالمثل و ارش البكاره هر دو ثابت مي‌باشد.

ماده 85-423 : هرگاه به همراه ازاله بکارت جنایت دیگری نیز به وجود آید مانند آنکه مثانه آسیب دیده و شخص نتواند ادرار خود را ضبط کند ، جنایت مزبور مستقلا دیه یا ارش خود را خواهد داشت .

ماده 86-423 : افضای همسر، به ترتیب ذیل موجب ضمان است:

الف) هرگاه همسر، بالغ و افضا به سبب وطی باشد، علاوه بر تمام مهری که به موجب عقد نکاح لازم شده است، نفقه زوجه تا زمان وفات يكي از آنها بر عهده زوج خواهد بود ، هر چند همسر خود را طلاق داده باشد.

ب) هرگاه همسر، بالغ و افضا به سببي غیر از وطی باشد ، علاوه بر تمام مهر ،دیه کامل زن نیز ثابت است.

ج) هرگاه همسر، نابالغ باشد ، علاوه بر تمام مهر و دیه کامل زن ، پرداخت نفقه تا زمان وفات یکی از زوجین نیز ثابت خواهد بود ، خواه افضا از طریق وطی باشد یا غیر آن.

تبصره ـ افضاء عبارت است از یکی شدن دو مجرای بول و حیض، یا حیض و غائط

ماده 87-423 : افضای غیرهمسر، به ترتیب ذیل موجب ضمان است:

الف) هر گاه افضا شده نا بالغ باشد یا بالغ و مکره بوده و افضا به سبب وطی باشد، مهرالمثل، دیه کامل زن و درصورت ازاله بکارت، ارش البکاره نیز ثابت است و اگر افضا به سبب غیر وطی باشد دیه کامل زن و در صورت ازاله بکارت ، مهر المثل نیز ثابت خواهد بود.

ب) هرگاه افضا با رضایت زن بالغ به وطي انجام گرفته باشد ، تنها پرداخت دیه کامل زن ثابت است.

ج) افضاي ناشي از وطي به شبهه موجب مهر المثل ، ديه و درصورت ازاله بکارت، ارش البکاره نیز می باشد.

ماده 88-423 : هرگاه افضا موجب جنایت دیگری گردد حسب مورد دیه یا ارش آن جنایت نیز پرداخت خواهد شد

ديه آلت تناسلي و بيضه

ماده 89-423 : قطع و از بين بردن آلت رجوليت تا ختنه گاه و يا بيشتر از آن موجب ديه كامل و در كمتر از ختنه گاه به نسبت ختنه گاه محاسبه و به همان نسبت ديه پرداخت مي‌شود.

تبصره 1 – در اين حكم فرقي بين آلت كودك، جوان، پيرمرد و شخصي كه داراي بيضه سالم يا معيوب است، نمي‌باشد.

تبصره 2- هرگاه با يك ضربه تا ختنه گاه از بين برود و سپس جاني يا شخص ديگري باقيمانده يا قسمتي ديگر از آلت را از بين ببرد نسبت به ختنه گاه ديه كامل و در مقدار بيشتر ارش ثابت است.

تبصره 3- هر گاه قسمتی از ختنه گاه را شخصی و قسمت دیگر از ختنه گاه را شخص دیگری قطع کند هر یک به نسبت مساحتی که از ختنه گاه قطع کرده است، ضامن خواهد بود و چنانچه شخصی قسمتی از ختنه گاه را قطع کند و دیگری باقی مانده ختنه گاه را به انضمام تمام یا قسمتی از آلت نسبت به جنایت اول دیه به مقدار مساحت قطع شده از ختنه گاه و نسبت به جنایت دوم علاوه بر دیه مقدار قطع شده ختنه گاه ،ارش مقدار قطع شده از آلت نیز ثابت است و در هر حال مجموع دیه ختنه گاه و ارش آلت نباید بیش از دیه کامل باشد.

ماده 90-423 : قطع آلت فلج شده موجب ثلث ديه كامل است همچنين جنايتي كه موجب فلج شدن آن شود موجب دو ثلث ديه کامل است.

تبصره – قطع قسمتی از آلت دچار عنن و فلج به نسبت تمام آلت دیه دارد خواه قسمت مقطوع حشفه باشد یا غیر آن.

ماده 91-423 : قطع و از بین بردن هر یک از دو لب بزرگ آلت تناسلی زن موجب نصف دیه کامل زن و از بین بردن بخشی از آن ، به همان نسبت دیه دارد و در اين حكم فرقي ميان باكره و غيرباكره و خردسال و بزرگسال و سالم و معيوب از قبيل رتقاء و قرناء نمي‌باشد.

ماده 92-423 : قطع و از بین بردن دو بیضه موجب دیه کامل و هرکدام از آنها موجب نصف دیه کامل است .

تبصره : در حکم مذکور فرقی میان کودک ، جوان ، پیر و همچنین شخص سالم یا شخصی که تمام یا مقداری از آلت او قطع شده یا عیبی در آلت او مانند شلل و عنن وجود دارد نمی باشد .

ماده 93-423 : دیه ورم کردن یک بیضه دو دهم دیه کامل است . اگر تورم مانع راه رفتن مفید شود دیه آن هشت دهم دیه کامل خواهد بود و در صورتی که تورم درمان گردد موجب ارش است .

ماده 94-423 : قطع بيضه‌ها يا آلت تناسلي مردانه خنثاي ملحق به مرد موجب ديه كامل است ، قطع دو لب خارجي آلت تناسلي زنانه خنثاي ملحق به زن موجب ديه كامل زن است ، قطع بيضه‌ها يا آلت تناسلي مردانه خنثاي مشكل يا ملحق به زن، موجب ارش است ، قطع دو لب خارجي آلت تناسلي زنانه خنثاي مشكل يا ملحق به مرد، موجب ارش است.

ماده 95-423 : از بين بردن عانه مرد يا زن موجب ارش است

دیه پستان

ماده 96-423 : قطع و از بین بردن هر یک از دو پستان زن موجب نصف دیه کامل زن و از بین بردن مقداری از آن به همان نسبت موجب دیه است و اگر همراه از بین رفتن تمام یا بخشی از پستان مقداری از پوست یا گوشت اطراف آن هم از بین رفته یا موجب جنایت دیگری گردد، علاوه بر دیه پستان، دیه یا ارش جنایت مزبور نیز ثابت خواهد بود.

ماده 97-423 : هر گاه در اثر جنایتی شیر پستان زن قطع شود و یا قدرت تولید شیر از بین برود و یا بیرون آمدن شیر متعذر شود و یا نقص دیگری در آن به وجود آید ، ارش ثابت است.

ماده 98-423 : قطع و از بین بردن نوک هر یک از پستانهای زن موجب ارش و قطع و از بین بردن نوک هر یک از پستانهای مرد موجب یک هشتم دیه کامل است.

مبحث چهارم : قواعد عمومي دیه منافع

ماده 1-424 : ادله اثبات ديه منافع همان ادله اثبات ديه اعضا است و در موارد اختلاف ميان جاني و مجني عليه در زوال منفعتي يا نقصان آن چنانچه از طريق اختبار و آزمايش يا اقرار يا بينه يا علم متعارف و حسي قاضي يا قول كارشناسي مورد وثوق زوال يا نقصان منفعت ثابت نشود از موارد لوث بوده و مجني عليه مي‌تواند با قسامه شش نفر به نحوي كه در ديه اعضا مقرر شد ديه را ثابت كند و چنانچه اختلاف نسبت به بازگشت منفعت زايل يا ناقص شده باشد ديه با يك سوگند مجني عليه ثابت شده و نيازي به قسامه نمي‌باشد.

ماده 2-424 : در مواردي كه اميد برگشت منفعت زايل يا ناقص شده باشد چنانچه مجني عليه قبل از برگشت فوت كند ديه مستقر خواهد شد.

ماده 3-424 : هرگاه با نظر كارشناس مورد وثوق معلوم شود كه منفعت زايل يا ناقص شده بر نمي‌گردد و يا كارشناس قادر به تعيين مهلتي براي بازگشت آن نباشد و يا در زماني كه كارشناس پيش بيني كرده بود باز نگردد ديه يا ارش مستقر شده و پرداخت مي‌شود و چنانچه پس از گرفتن ديه يا ارش منفعت بازگردد مازاد بر ارش زوال موقت آن منفعت از ديه يا ارش اخذ شده مسترد مي‌گردد مگر اينكه برگشت ان منفعت بنحوي غير متعارف و موهبتي مجدد بوده باشد.

تبصره – مهلتي را كه كارشناس براي بازگشت منفعت معين مي‌كند نبايد بيش از يكسال باشد و اگر بيش از آن معين كند در حكم عدم امكان تعيين مهلت خواهد بود.

ماده 4-424 : هرگاه جنايتي كه موجب زوال يكي از منافع مجني عليه شده است در اثر سرايت سبب مرگ او شود ديه منفعت در ديه نفس تداخل كرده و تنها يك ديه كامل بر جاني مستقر مي‌گردد.

ماده 5-424 : هرگاه در مهلتي كه كارشناس مورد وثوق براي بازگشت منفعت زايل يا ناقص شده معيّن كرده ، عضوي كه منفعت قائم به آن است از بين برود به عنوان مثال چشمي كه بينائي آن بر اثر جنايت بطور موقت از بين رفته از حدقه بيرون بيايد. جاني ضامن بيش از ارش زوال موقت آن منفعت نمي‌باشد و چنانچه از بين رفتن آن عضو بسبب جنايت ديگري باشد جاني دوم ضامن ديه كامل آن عضو خواهد بود.

مبحث پنجم : دیه مقدر منافع

ديه عقل

ماده 1-425 : زايل كردن عقل موجب ديه كامل و نقصان آن موجب ارش است،‌ خواه جنايت در اثر ايراد ضربه و جراحت باشد يا ترساندن و مانند آن.

ماده 2-425 : صدمه‌ای که موجب اختلال روانی می باشد در صورتی که به حد جنون نرسد ویا موجب از بين رفتن حافظه یا نقصان آن شود موجب ارش است.

ماده 3-425 : جنايتي كه موجب زوال عقل‌ يا كم‌ شدن آن‌ باشد چنانچه عمدي باشد موجب ديه بوده و جاني قصاص نمي‌شود.

ماده 4-425 : هرگاه در اثر صدمه‌ای مانند شکستن سر یا صورت ، عقل زایل شده یا نقصان یابد، برای هر یک دیه یا ارش جداگانه‌ای تعیین شده و تداخل نمی شود مگر آنکه آن صدمه علت نوعی و لازم و ملزوم زوال یا نقصان عقل باشد که در این صورت تنها دیه یا ارش منفعت پرداخت می گردد.

ماده 5-425 : هرگاه در اثر جنايتي عقل زايل شود و ديه كامل از جاني دريافت شود و دوباره عقل برگردد ديه مسترد و ارش پرداخت خواهد شد.

ماده 6-425 : در صورت فقدان اقرار، بينه و علم متعارف و حسي قاضي، مرجع تشخيص زوال يا نقصان عقل يا اختلالهاي رواني، نظر كارشناس مورد وثوق است و اگر با نظر كارشناس، موضوع روشن نشود، در صورت وجود لوث قول مجني عليه يا ولي او با قسامه شش قسم به ترتیبی که در ماده (3-413) مقرر شد ثایت می شود و در صورت فقدان لوث ، قول جاني با سوگند ثابت می شود .

ماده 7-425 : هرگاه در اثر جنايتي مجني عليه بيهوش گشته و در اغما برود چنانچه منتهي به فوت او گردد ديه نفس ثابت مي‌شود و چنانچه به هوش آيد نسبت به زماني كه بيهوش بوده ارش ثابت مي‌شود و چنانچه عوارض و آسيبهاي ديگري را همراه داشته باشد ديه يا ارش عوارض مزبور نيز بايد پرداخت شود.

ماده 8-425 : جنايت بر شخص مبتلا به اغما جنايت بر زنده محسوب شده و احكام آن اعم از قصاص و ديات مترتب خواهد بود.

دیه شنوایی

ماده 9-425 : از بین بردن شنوایی هر دو گوش دیه کامل و از بین بردن شنوایی یک گوش نصف دیه کامل دارد هرچند شنوایی آن از گوش دیگر قوی‌تر باشد.

ماده 10-425 : کر کردن گوش سالم شخصی که یکی از گوش‌های او نمی‌شنود، موجب نصف دیه کامل است.

ماده 11-425 : كاهش شنوايي در صورتي كه مقدار آن قابل تشخيص باشد به همان نسبت ديه دارد و چنانچه قابل تشخيص نباشد موجب ارش است .

ماده 12-425 : هرگاه با قطع يا از بين بردن گوش و يا هر جنايت ديگري شنوايي از بين رفته يا نقصان يابد ، هر يك از جنايتها ديه يا ارش خود را خواهد داشت.

ماده 13-425 : هرگاه در اثر جنایتی در مجرای شنوایی نقص دایمی ایجاد شود که بطور کامل مانع شنیدن گردد دیه شنوایی ثابت خواهد بود.و در صورتی که نقص موقتی باشد ارش تعیین می شود.

ماده 14-425 : هر گاه کودکی که به حد تکلم نرسیده است در اثر کر شدن نتواند سخن بگوید و یا کودکی که تازه به حد تکلم رسیده است در اثر کر شدن نتواند کلمات دیگر را یاد گرفته و بر زبان آورد، علاوه بر دیه شنوایی ، ديه يا ارش زوال يا نقص گفتار نيز حسب مورد ثابت خواهد شد.

ماده 15-425 : هر گاه در اثر جنايتي‌ شنوایی و گویایی هر دو از بین برود هر کدام یک دیه کامل دارد.

دیه بینایی

ماده 16-425 : از بین بردن بینایی هر دو چشم دیه کامل و از بین بردن بینایی یک چشم نصف دیه کامل دارد.

تبصره ـ تمام چشمهايي كه بينايي دارند در حکم مذکور يكسانند هر چند ميزان بينايي آنها متفاوت بوده يا از جهات ديگر مانند شب كوري و لوچ بودن با هم تفاوت داشته باشند.

ماده 17-425 : كاهش بينايي در صورتي كه مقدار آن قابل تشخيص باشد به همان نسبت ديه دارد و چنانچه قابل تشخيص نباشد موجب ارش است.

ماده 18-425 : از بین بردن بینایی چشم کسی که فقط یک چشم بینا دارد و چشم دیگرش نابینای مادرزادی بوده و یا در اثر علل غیر جنایی از بین رفته باشد موجب دیه کامل است لیکن اگر چشم‌ديگرش‌ را در اثر قصاص‌ يا جنايتي‌ از دست‌ داده‌ باشد دیه چشم بینا، نصف دیه کامل خواهد بود.

ماده 19-425 : از بین بردن یا بیرون آوردن چشم از حدقه که باعث از بین رفتن بینایی نیز می‌شود فقط موجب دیه بينايي است ليكن اگر در اثر صدمه دیگري مانند شکستن سر بینایی نیز از بین برود یا نقصان يابد، دیه یا ارش هر کدام جداگانه محاسبه می‌شود

دیه بویایی

ماده 20-425 : از بین بردن کاملِ بویایی موجب دیه کامل و از بین بردن قسمتی از بویایی در صورتی که قابل محاسبه باشد به همان نسبت موجب دیه خواهد بود و اگر قابل محاسبه نباشد ارش ثابت است.

ماده 21-425 : هرگاه‌ در اثر بريدن‌ يا از بين بردن بيني‌ يا جنايت ديگري بويايي‌ نیز از بين‌ برود يا نقصان يابد هر جنايت ديه يا ارش خود را خواهد داشت .

دیه چشایی

ماده 22-425 : از بین بردن چشایی و نيز نقصان آن موجب ارش است.

ماده23-425 : هر گاه با قطع تمام زبان، چشایی از بین برود فقط دیه قطع زبان پرداخت می‌شود و اگر با قطع بخشي از زبان، چشایی از بین برود یا نقصان یابد در صورتی که چشایی از بین رفته مربوط به همان قسمت زبان باشد ، هر کدام از ارش چشایی و دیه زبان که بیشتر باشد باید پرداخت گردد و اگر چشایی از بین رفته مربوط به همان قسمت از زبان نباشد ، دیه هر یک از ارش چشایی و دیه زبان جداگانه باید پرداخت شود مگر اینکه از دیه کامل بیشتر باشد که در این صورت فقط به میزان دیه کامل پرداخت می شود و اگر با جنایتی بر غیر زبان چشایی از بین برود یا نقصان پیدا کند دیه یا ارش آن جنایت بر ارش چشایی افزوده می‌گردد.

دیه صوت و گویایی

ماده 24-425 : از بین بردن صوت به طور کامل که شخص نتواند صدایش را آشکار کند دیه کامل دارد گرچه بتواند با اخفات و آهسته صدایش را برساند.

ماده 25-425 : از بین بردن گویایی به طور کامل و بدون قطع زبان دیه کامل و از بین بردن قدرت ادای برخی از حروف به همان نسبت دیه خواهد داشت.

تبصره – همانگونه که در دیه قطع زبان مقرر گشت دیه از بین بردن ادای هر حرفی با توجه به حروف لغت مجنی علیه تعیین می شود همچنین شخصی که دارای لکنت زبان بوده و یا به کندی یا تندی سخن می گوید یا برخی از حروف را نمی تواند تلفظ کند گویا محسوب می شود.

ماده 26-425 : جنایتی که موجب پیدایش عیبی در گفتار یا ادای حروف گردیده و یا عیب موجود در آن را تشدید کند، موجب ارش است.

ماده 27-425 : جنایتی که باعث شود مجنی علیه حرفی را به جای حرف دیگر ادا نماید مانند آنکه به جای «ل» ، «ر» تلفظ نماید ، موجب دیه کامل همان حرف است .

ماده 28 - 425 : جنایتی که موجب عیبی در صوت مانند کاهش تن صدا ، گرفتگی آن و یا صحبت کردن از طریق بینی شود، ارش دارد.

ماده 29-425 : از بین رفتن صوت بعضی از حروف موجب ارش است.

ماده 30-425 : در صورتی که جنایت علاوه بر زوال صوت موجب زوال نطق نیز گردد دو دیه ثابت

خواهد شد.

دیه سایر منافع

ماده 31-425 : جنایتی که موجب سلس و ریزش ادرار به نحو دایم گردد موجب دیه کامل و جنایتی که موجب ریزش غیر دائمی ادرار گردد موجب ارش است.

ماده 32-425 : جنایتی که موجب عدم ضبط دایمی مدفوع شود ، دیه کامل دارد.

ماده 33-425 : جنایتی که موجب از بین رفتن قدرت انزال یا تولید مثل در مرد و یا بارداری در زن و یا از بین رفتن لذت مقاربت درآنان شود موجب ارش می‌باشد.

ماده 34-425 : جنایتی که موجب از بین رفتن قدرت مقاربت به طور کلی شود دیه کامل دارد.

ماده 35-425 : جنایتی که موجب زوال یا نقص حواس یا منافع دیگر مانند لامسه، خواب وعادت ماهیانه گردد یا باعث به وجود آمدن امراضی مانند لرزش، تشنگی، گرسنگی، ترس و غش کردن شود موجب ارش خوهد بود.

مبحث ششم ـ دیه جراحات

ماده 1-426 : ديه‌ جراحات‌ سر و صورت به ترتیب ذیل است‌‌:

الف ـ حارصه: خراش پوست بدون آن‌که خون جاری شود، یک صدم دیه کامل دارد.

بـ داميه‌: جراحتی‌ كه‌ مقدار اندکی وارد گوشت شود و همراه با جريان‌ كم‌ يا زياد خون باشد، دو صدم دیه کامل دارد.

ج ـ متلاحمه‌: جراحتي‌ كه‌ موجب‌ بريدگي‌ عميق‌ گوشت‌ شود لیكن‌ به‌ پوست‌ نازك‌ روي‌ استخوان‌نرسد، سه صدم دیه کامل دارد.

د - سمحاق‌: جراحتي‌ كه‌ به پوست‌ نازك‌ روي‌ استخوان‌ برسد؛ چهار صدم دیه کامل دارد.

ه ـ موضحه: جراحتي‌ كه‌ پوست‌ نازك‌ روي‌ استخوان‌ را كنار زده‌ واستخوان‌ را آشكار كند، پنج صدم دیه کامل دارد.

و ـ هاشمه:. جنایتی‌ كه‌ موجب شکستگی استخوان شود گرچه‌ جراحتي‌ را توليد نكرده‌ باشد، ده صدم دیه کامل دارد.

زـ منقله: جنایتی‌ كه‌ موجب شکستگی استخوان شود و درمان آن جز با جابجا کردن استخوان میسر نباشد، پانزده صدم دیه کامل دارد.

ح ـ مأمومه: صدمه یا جراحتی که به کیسه مغز برسد یک سوم دیه کامل دارد و در صورتی که شتر داده شود پرداخت سی و سه شتر نیز کافی است.

ط ـ دامغه: صدمه یا جراحتی که کیسه مغز را پاره کند، دارای دیه مامومه به علاوه ارش پاره شدن کیسه مغزمی باشد .

تبصره1 ـ جراحات گوش، لب ، بینی ، زبان و داخل دهان در حکم جراحات سر و صورت است.

تبصره‌ 2 ـ ملاک دیه در جراحت های مذکور مقدار نفوذ جراحت بوده و طول و عرض آن تاثیری در میزان دیه ندارد.

ماده 2-426 : هرگاه یکی ازجراحت‌های مذکور دربند یک تا پنج ماده قبل در غیر سر و صورت واقع شود در صورتی که آن عضو دارای دیه معین باشد، دیه به حساب نسبت‌های فوق از دیه آن عضو تعیین می‌شود و اگر آن عضو دارای دیه معین نباشد ارش ثابت است.

تبصره‌ ـ جراحات‌ وارده‌ به‌ گردن‌ در حكم‌ جراحات‌ بدن‌ بوده و موجب ارش است.

ماده 3 -426 : جائفه جراحتی است که با وارد کردن هر نوع وسیله و از هر جهت به درون بدن انسان اعم از شکم، سینه، پشت و پهلو ایجاد می‌شود و موجب ثلث دیه کامل است و در صورتی که از یک طرف وارد و از طرف دیگر خارج گردد موجب دو ثلث دیه کامل است.

تبصره ـ هر گاه در جائفه به اعضای درونی بدن آسیب برسد و یا از بین برود علاوه بر دیه جائفه دیه یا ارش آن نیز محاسبه می‌شود.

ماده 4-426 : هرگاه نیزه یا گلوله یا مانند آن در دست یا پای مرد یا زنی فرو رود جراحت نافذه بوده و یک دهم دیه کامل مرد را خواهد داشت.

تبصره 1 ـ حکم مذکور در ماده نسبت به اعضایی است که دیه آن عضو بیشتر از یک دهم دیه کامل باشد ولی اگر گلوله در بند انگشت و مانند آن که دیه‌ای کمتر از یک دهم دیه کامل دارد، وارد شود ارش ثابت خواهد بود.

تبصره 2 - هرگاه شی ای که جراحت نافذه را به وجود آورده است از طرف دیگر خارج گردد دو دیه نافذه خواهد داشت.

ماده 5-426 : دیه صدماتی که موجب تغییر رنگ پوست گردد به شرح ذیل است:

الف ـ سیاه شدن پوست صورت شش هزارم دیه کامل و کبود شدن آن سه هزارم و سرخ شدن آن یک و نیم هزارم دیه کامل است.

ب ـ تغییر رنگ پوست سایر اعضای بدن، حسب مورد نصف مقادیر مذکور در بند الف است.

تبصره1ـ در حکم مذکور فرقی بین مرد و زن، واین‌که عضو دارای دیه مقدر باشد یا نباشد ، نیست همچنین فرقی بین تغییر رنگ تمام یا قسمتی از عضو و بقاء یا زوال اثر آن نمی‌باشد.

تبصره2ـ در تغییر رنگ پوست سر ارش ثابت است.

ماده 6-426 : صدمه‌ای که موجب تورم بدن، سر یا صورت گردد، ارش دارد. و چنان‌چه علاوه بر تورم موجب تغییر رنگ پوست نیز گردد حسب مورد دیه و ارش تغییر رنگ به آن افزوده می‌شود.

مبحث هفتم ـ دیه جنین

ماده 1-427 : هر اقدام و يا جنايتي كه باعث سقط جنين گردد حسب مراحل رشد جنين به ترتيب ذيل موجب پرداخت ديه مي‌باشد:

1ـ نطفه‌ای‌ كه‌ در رحم‌ مستقر شده، دو صدم دیه کامل دارد.

2ـ علقه‌ كه‌ جنین به صورت خون‌ بسته‌ در آمده‌‌، چهار صدم دیه کامل دارد.

3 ـ ‌ مضغه‌ كه‌ جنین به‌ صورت‌ توده گوشتی‌ درآمده‌، شش صدم دیه کامل دارد.

4 ـ ‌ عظام كه‌ جنین ‌به ‌صورت ‌استخوان ‌درآمده ‌و هنوز گوشت ‌نروييده، هشت صدم دیه کامل دارد.

5 ـ جنينی‌ كه‌ گوشت‌ و استخوان‌ بندي‌ آن‌ تمام‌ شده‌ ولی روح‌ در آن‌ دمیده نشده‌ یک دهم دیه کامل دارد.

تبصره‌ ـ در مراحل‌ فوق‌ فرقي‌ بين‌ دختر و پسر نمي‌باشد

6 ـ دیه جنينی‌ كه‌ روح‌ در آن‌ دمیده شده‌ اگر پسر باشد، ديه‌ كامل‌ واگر دختر باشد نصف‌ آن ‌و اگر مشتبه‌ باشد سه‌ چهارم ديه‌ كامل‌ است.

ماده 2-427 : هرگاه در اثر جنایت وارد بر مادر، جنین از بین برود، علاوه بر دیه یا ارش آن جنایت ، دیه جنین نیز ـ در هر مرحله‌ای که باشد ـ پرداخت می شود.

ماده 3-427 : هرگاه زنی جنین خود را ـ در هر مرحله‌ای که باشد ـ به عمد یا خطا از بین ببرد، دیه جنین حسب مورد توسط جانی یا عاقله پرداخته شده و جانی سهمی از دیه نخواهد برد.

ماده 4-427 : هرگاه چند جنین در یک رحم باشند به تعداد آنها دیه پرداخت خواهد شد.

ماده 5-427 : دیه اعضا و دیگر صدمات وارد بر جنین در مرحله‌ای که استخوان بندی آن کامل شده ولی روح در آن دمیده نشده است به نسبت دیه جنین در این مرحله محاسبه می‌گردد و بعد از دمیده شدن روح، حسب جنسیت جنین، دیه محاسبه می‌شود و چنان‌چه بر اثر همان جنایت جنین از بین برود ، دیه جنین کافی است.

ماده 6-427 : هر گاه در اثر جنایت و یا صدمه، از زن چیزی سقط شود که به تشخیص کارشناس مورد وثوق منشأ انسان بودن آن ثابت نگردد دیه و ارش ندارد لیکن به جهت صدمه یا صدمات وارد بر زن ، دیه یا ارش تعیین می شود.

مبحث هشتم ـ دیه جنایت بر میت

ماده 1-428 : دیه جنایتی که بر میت وارد می‌شود بر مبنای یک دهم دیه کامل انسان زنده محاسبه می‌گردد مثلاً جدا کردن سر از بدن میت یک دهم دیه و جدا کردن یک دست یک بیستم دیه و هر دو دست یک دهم دیه و یک انگشت یک صدم دیه کامل می‌باشد و به همین نسبت دیه جراحات وارده به سر و صورت و سایر اعضاء و جوارح میت محاسبه می‌شود.

تبصره ـ ديه‌ جنایت بر مرده به ارث نمي‌رسد بلكه متعلق به خود ميت است كه در صورت بدهكاري وي و عدم کفایت تركه، صرف پرداخت‌ بدهي‌ او می گردد و در غیر این صورت برای او در راه‌هاي‌ خير صرف‌ مي‌شود.

ماده 2-428 : هر گاه آسیب وارد بر مرده دیه مقدر نداشته باشد یک دهم ارش چنین جنایتی نسبت به انسان زنده محاسبه و پرداخت می‌گردد.

ماده 3-428 : قطع اعضاء مرده برای پیوند به دیگری در صورتی که با وصیت او یا رضايت ولی او باشد جایز بوده و دیه ندارد .

ماده 4-428 : - دیه جنایت بر مرده حال است مگر این‌که جانی نتواند فوراً پرداخت کندکه در اینصورت به او مهلت مناسب داده می شود.

ماده 5-428 : دیه جنایت بر مرده خواه عمدی باشد یا خطایی توسط جانی پرداخت می شود.

ماده 6-428 : هرگاه شخصی بر مرده عمداً جنایتی وارد ساخته یا وی را هتک نماید علاوه بر پرداخت دیه یا ارش جنایت به مجازات تا 74 ضربه شلاق تعزیری محکوم خواهد شد.

لایحه قانون مجازات اسلامی(دیات قسمت دوم)

مطالب مشابه :

تعيين ديه و ارش شكستگي بندهاي انگشت دست و ارش دررفتگي

ديه شكستگي فك

لایحه قانون مجازات اسلامی(دیات قسمت دوم)

نحوه محاسبه ديه زنان

سیصد موضوع پیشنهادی برای پایان نامه

موضوعاتی برای کار تحقیقی 1 و 2 کارشناسی و کارشناسی ارشد حقوق

ماهيت ديه از نظر دکتر کاتوزيان

حقوق جزا

قانون مجازات اسلامی- 5

تعیین ارش مازاد بر دیه فاقد مجوز قانونی است . آراء وحدت رویه