صولت الدوله قشقایی

اینک روزی رسیده است که بعون الله تعالی ایل مهم قشقایی که سالهای دراز دراین آب وخاک پرورش یافته وهمواره به شجاعت مشهوربوده اند به مددبرادران وطنی خودتنگستانی ها ودشتستانی هاي دلاوردست ازآستین مردمی برآرند وچنان چشم زخمی به قشون دشمن وخائنین برسانندکه آوازه آن درجهان پیچیده وجهانیان بدانند که ایران بردنی وخوردنی نیست.

ازسخنان صولت الدوله قشقايي

اسماعیل خان ( صولت الدوله ) فرزند داراب خان ایل بیگی مقتدرایل قشقایی فرزندمصطفی قلی خان ایلخانی ( سردارلشکرآرا) فرزندجانی خان متولــد1293 ه. ق با1252 خورشیدی، مردی باهوش، پرتوان وغیرتمند، دین مدار ووطن پرست بود که سالهابه نابودی استعمارگران وخروج آنهاازایران کمربسته بود.

وی ازپیشقدمان جنبش مشروطیت ایران وازطرفداران مؤمن ومعتقدمشروطه واعضا اصلی فرقه دمکرات فارس بودکه قرآن ممهوربه مهروی برای ایستادگی دربرابرضدمشروطه هاهنوزباقی است.

اسماعیل خان باهدفی مبتنی براستقلال وتمامیت ارضی مملکت وحاکمیت ملی درحساس ترین لحظات وارد فعالیت سیاسی ومبارزه مسلحانه شد وبه رسالت تاریخی خودعمل کرد وتحسین دوست ودشمن رابرانگیخت.

سردارعشایر ازسن 17 سالگی وارد خدمات دولتی شد ومدتی حکومت منطقه بهبهان راداشت ودرسال 1324 ه. ق هم زمان بااعلام مشروطیت ایران رسما به عنوان "ایلخانی ایل قشقایی" منصوب شد ودرانقلاب مشروطیت دربه ثمررساندن وحفظ انقلاب درفارس بسیارکوشابود. همسرصولت الدوله، خدیجه بی بی دخترعبدالله بیگ کشکولی، زنی شجاع وبی باک، سیّاس وسخندان ودوراندیش بودکه دردوران تبعید وزندانی شدن صولت الدوله مسئولیت سنگین ایل رابرعهده گرفت. احمدشاه به اولقب احتجاب السلطنه داده ورضاشاه گفته بود : (( که درطول دوران زندگیم دونفرمرددیدم یکی مادردکترامینی ودیگری همسرسردارعشایرخدیجه بی بی که بایدبه آن ها نشان سپه بدهم )). هنگامی که جنازه صولت الدوله راتحویل خدیجه بی بی می دهند وی به رضاشاه پیغام می دهد:

((نامردانشان سپه توبه دستم رسیده باش تاصبح دولتت بدمد.))

صولت الدوله دردوره پنجم وهشت قانون گذاری ازطرف مردم جهرم به مجلس راه یافت، اما به موجب لایحه ای که علی منصور– وزیرکشور وقت- تهیه وتنظیم نمودوبه مجلس داد نمایندگان خودفروخته به دستوراربابان خودبدون هیچ گفتگویی درشهریورماه 1311 به اتفاق آرا، تصویب وازوی که درآن زمان درزندان رضاشاه بودسلب مصونیت نموده وسه ماه بعددرسن 59 سالگی به زندگی اوخاتمه دادند.این اولین سلب مصونیت درتاریخ مجلس ایران است.

ناصرنجمی درکتاب دولت های ایران ازکودتای سوم اسفند تاآذر 1358 می نویسد:

چگونگی وکیفیت روحیات ورفتارزندانیان سرشناس عصررضا شاهي درزندان قصرخودسرگذشتی است شنیدنی، آنها که روزگاری قدرتمندترین مردان عصرخودبودند، رفتاروروحیه ای داشتند که به کلی متفاوت بادوران اقتدارشان بود.

صولت الدوله قشقایی رئیس ایل قشقایی که اوهم به دست رضا خان به زندان افتاده بودبه اتفاق محمدناصرخان پسرش درحالیکه نماینده مجلس بودند، قبل ازاین که ازایشان سلب مصونیت شود شبانه تحویل زندان دادند. تاهنگامی که مستوفی درقیدحیات بود، هیچگونه اقدامی رضاشاه برعلیه صولت الدوله ننمود. فوت ناگهانی مستوفی فرصتی به پهلوی داد وهمان روزی که جنازه مستوفی رابه ونک تشییع می نمودند مأموران شهربانی صولت الدوله وناصرپسرش راازصف تشییع کنندگان بیرون کشیده وروانه زندان قصرکردند. صولت الدوله درزندان باهمان لباس وکلاه مخصوص قشقایی بسرمی برد ودرکریدری به نام کریدر مرگ جایگزین گردید. اودرسخن گویی بی پروا بودواکثراً به اولیای مملکت ناسزامی گفت وفوق العاده عصبانی وپرخاشگربود.

ناصرخان قشقایی که جوانی باهوش وزیرک بود، سعی می کردکه دراین جنجال ها که اسباب زحمت بودشراکت ننماید. علت مرگ صولت الدوله راهم معلول این می دانندکه پزشک احمدی دژخیم زندان که بدواً درشغل خود تجربیاتی نداشت میزان سمی که به وسیله انژکسیون استعمال نمود خیلی شدیدبود، به طوری که این اولین قربانی یعنی صولت الدوله درحال نمازخواندن سکته کردوپهلوی (رضاخان) راازنگرانی بیرون آورد. امادکترکردستانی که پس ازمعاینه جسد صولت الدوله گفته بودکه مرگ اوناشی ازتزریق آمپول سم بوده اورامتهم به جنون وهذیان گویی کردند.

صولت الدوله مردی بودخداپرست، اومرتب درزندان نمازمی خواند وپس ازفوت وی بنابه تقاضای پسرش وموافقت شهربانی کل، نعش پدر رابه پسردادند تادرامامزاده عبدالله مقبره خانوادگی دفن نمایند.این بودسرنوشت دردناک ورقّت انگیز سردارعشایر که سالیان دراز باانگلیسی ها جنگیده بود ودروطن پرستی وایران دوستی کمترنظیرداشت.

اجدادصولت الدوله همواره دارای مقام ایلخانی گری ومورداحترام وستایش مردم جنوب به خصوص قشقایی ها بودند. صولت الدوله به ملییون ووطن خواهان تمایل زیادی داشت وآزادی خواهان همواره اورابه عنوان پشتوانـــه خود می دانستند وازوی کمـــک می گرفتند. وی به رئیس علی دلواری، زایرخضرخان وناصردیوان ( امیرلشکر) احترام زیادی قائل بود چراکه آنان نیزمردان وطن پرست وبیگانه ستیز بودند.

رئیس علی دلواری راتاج سرکرانه معرفی می کرد وازاینکه این مردان بزرگ یعنـــی رئیس علــــی وزائــرخضرخان درکناریکدیگر برای وطن می جنگند واختلافی ندارندخوشحال بود. درجنگ تنگستانی ها صولت الدوله تعداد زیادی تفنگچی قشقائی به کمک مجاهدین جنوب فرستاد. همفکری وعلاقمندی اوبه ناصردیوان موجب به وجودآمدن جبهه متحدبرعلیه نیروهای انگلیسی شد.

بعدازبرکناری مخبرالسلطنه، صولت الدوله مقتدرترین شخصیت سیاسی جنوب بود. در1291 که روسها نیرویی به تهران گسیل داشته وتاکرج آمدنددولت ازترس تصمیم گرفت پایتخت رابه اصفهان یاشیرازانتقال دهد. درهمین زمان انگلیسی ها باافسران ژاندارمری درجنوب درگیری پیداکرده واتهامات ناروا به آنها زدند وکمک های مالی آنها راقطع کردند. ژاندارمری هم دست به کودتا زد وعملاً کنترل شهررابه دست گرفت وباکمک قشقایی ها کنسول گری رامحاصره کردندکه انگلیسی ها همه مدارک موجودراسوزاندند.

صولت الدوله تعدادی سوارمسلح به کمک ژاندارمری فرستاد وازهیچ نوع حمایت مالی ونظامی به یاورعلی قلی خان ومجاهدین فروگذاری نکرد.

ژاندارمری هم پس ازتسلط براوضاع قراردادی باصولت الدوله منعقدکردکه مفادآن چنین است.

الف ) درجنگ برعلیه متفقین ازکمک به یکدیگر خودداری نکنند.

ب ) بادوستان مشترک دوست وبادشمنان دشمن باشند.

رؤسای ژاندارمری وکمیته حافظین استقلال وحزب دمکرات آن قدربه صولت الدوله اعتمادداشتند که ضیاء الواعظین رامأمورتبلیغ درایل نمودند ودرپی آن، اتحادی بین صولت الدوله وسلطان احمدخان اخگر فرمانده ژاندارمری مستقر دربرازجان وسالار نصرت به نمایندگی ازایالت فارس منعقدشدکه طی آن اتحادیه قشقایی وژاندارمری فقط برای جنگ بامتفقین باشدوسردارعشایر دستورتجمع 1500 سوارمسلح راصادرکندکه تحت سرپرستـــی فرزندش به مجاهدین جنوب بپیونددکه درنتیجه درمحرم 1334 ه. ق تعدادی سوارواردبرازجان شد. اماطولی نکشیدکه شورش ژاندارمری بافشارانگلیسی ها وسیاستمداران داخلی فروکش کرد ومحاکمه افرادآن وفعالان سیاسی شروع شد، زیرا موقعیت متفقین وقدرت انگلیسی ها روزبه روز زیادترمی شد.

آنچه مسلم است صولت الدوله وفرزندانش هیچگاه باانگلیسی ها میانه خوش نداشتند ومأموران انگلیسی مرتب درضدیت وی با آنها سخن گفته اند. اختلاف باقوام الملک شیرازی ودیگرحامیان انگلیسی مثل سیدضیاء الدین موجب کینه توزی ودشمنی بیشترشد.

وجودایلات خمسه، بختیاری وبویراحمدي وقشقائی درجنوب واختلافات آنــــان موجب درگیـــری ها وناامنی زیادمی شداماصولت الدوله تلاش می کرد ازبی نظمی جلوگیری کند بخصوص اینکه بعضی ازسران این ایلات هم درانقلاب مشروطیـــت وهم درجنگ جهانی اول نقطه مقابل صولت الدوله بودند.

سرجورج بارکلی درگزارشی به ادواردگری وزیرامورخارجه انگلیس در1910 می نویسد : "به نظر می رسدآرامش اوضاع فارس به خواست صولت الدولــــه بستگی دارد". وهمین مـــأمورانگلیس درگزارشی دیگر می نویسد : ((صولت الدوله عملا" حکمران فارس است )). اقتدار صولت الدوله به حدی بود که گاهی منجربه تغییروزرا نیزمی شد. مثلاً فرمانفرما ،وزیرداخله ، به دلیل مخالفت باعزل صولت الدوله ازایلخانی گری ازکاربرکنارشد. زیرااعتقادداشت فارس بعدازصولت الدوله اوضاع وخیمی خواهدداشت که چندی بعدنظرفرمانفرما به اثبات رسید.

تجاوزانگلیسی ها در1918 میلادی (1297 شمسی) به خاک ایران وتشکیل یک نیروی مستقل (SPR) درجنوب تحت نظرافسران انگلیسی وهندی ومداخله آنها درامورایران صولت الدوله رافوق العاده متأثرنمود ونفـــرت شدیدی ازآنها به دل گرفت ومبارزه وخصومت علنی خودرابه آنها اعلام کرد.

دولت آلمان هم بااستفاده ازروحیه ضدانگلیسی صولت الدوله، مرتب وی رابرعلیه بریتانیا تحریک می نمود.

صولت الدوله قشقایی

مطالب مشابه :

دسترسی سریع به سیستم جامع گلستان

پاسخ به درخواست راهنمایی جهت دسترسی به سامانه آموزش دانشگاه فرهنگیان

ltms سامانه ی جامع مدیریت آموزش ویادگیری فرهنگیان(ضمن خدمت)ltms

سایت دانشگاههای پیام نور وسایر دانشگاهها

یک روز در روستای (کرنگ) منطقه کالپوش استان سمنان

صفحه سفید مرگ سیستم جامع گلستان!

روستای یانه سر – یانسر

لیست آدرس وب دانشگاهها و مراکز آموزش عالی ایران

دانلود کتاب های پائولو کوئیلو

سیستم جامع خوابگاهی نسیم ( اداره خوابگاه های دانشگاه هرمزگان)