استاندارهای کولر گازی

استانداردهای کالا :

کولر گازی باید دارای استانداردهای خاصی باشد که در زیر به چند نمونه مهم می پردازیم:

EN 60335 -1: Safety of household and similar electrical appliances

ایمنی وسائل منزل و لوازم خانگی برقی –الزامات کلی

EN60335 – 2-40: particular requirements for electrical heat pumps, air-conditioners and dehumidifiers

ایمنی وسائل برقی منزل خانگی برقی-الزامات ویژه برای وسایل برقی شامل هیت پمپ (گرمایش از طریق سیکل معکوس گاز ) ، تهویه مطبوع و رطوبت گیرها.

EN 60335-2-24: particular requirements for refrigerating appliances

ایمنی وسائل منزل برقی و لوازم خانگی برقی – الزامات ویژه لوازم خانگی سرمایشی

EN 60555-2: Disturbances in supply systems caused by

EN 60555-3: household appliances and similar electrical equipments

میزان اغتشاشات در سیستم توزیع برق ناشی از لوازم خانگی و تجهیزات برق منزل

EN 153: Measuring energy consumption of electric mains operated household

اندازه گیری مصرف انرژی لوازم خانگی که عمدتا با برق کار میکنند.

EN 55014-1: Requirements for electromagnetic compatibility

EN 55014-2 Outlining requirements for household appliances electric tools and similar apparatus

الزامات برای سازگاری الکترومغناطیسی ، شامل الزامات خانگی و ابزارهای برقی و تجهیزات مشابه :

EN 61000-3-2

EN 61000-3-3

EN 61000-3-11

EN 61000-4-2 Electromagnetic compatibility

EN 61000-4-4 سازگاری الکترومغناطیس (بخش های مختلف) EN 61000-4-5

EN 61000-4-6

EN 61000-4-11

EN 50366: Household and similar electrical appliances electromagnetic field requirements

الزامات میدان الکترومغناطیسی برای اروپا – وسائل خانگی و لوازم برقی منزل

+ نوشته شده در یکشنبه سی ام تیر 1392ساعت 21:28 توسط محمود بختیاری جامی | GetBC(142); نظر بدهید

سرمایش کولر گازی + نوشته شده در یکشنبه سی ام تیر 1392ساعت 21:27 توسط محمود بختیاری جامی | GetBC(141); نظر بدهید

آشنایی با گاز R 407 کولر گازی

مبردها و محیط زیست
1 - تخریب لایه ازون
2 – ایجاد حالت گلخانه ای
پتانسیل تخریب لایه ازون ODP = Ozone Depletion Potential
پتانسیل افزایش حرارت کره زمین GWP = Global Warming Potential
نامگذاری مبردها
1 – اولین عدد سمت راست معرف تعداد اتمهای فلور است .
2 – دومین عدد از سمت راست معرف تعداد اتمهای هیدروژن به اضافه یک است .
3 – سومین عدد از سمت راست معرف تعداد اتمهای کربن منهای یک است .
اگر عدد سوم از سمت راست صفر باشد نوشته نمی شود . مبردهای آلی متفرقه با سری 600 – مبردهای معدنی با سری 700 – مبردهای Azotrope با سری 500 و مبردهای Zeotrope با سری 400 نامگذاری می شوند .
R 1 3 4
F H+1 C-1
فشار و دمای اشباح : فشار نسبی + ا بار = فشار مطلق ( برحسب بار ):(P( g ) + 1 Bar=P(a
فشار نسبی + 14.5 پی اس آی = فشار مطلق ( برحسب پی اس آی ):(P( g ) + 14.5 Psi = P( a
خواص یک مبرد
نقطه انجماد پائین داشته باشد .
ضریب هدایت حرارتی بالا داشته باشد .
هادی الکتریسیته نباشد .
سمی نباشد .
آتش زا نباشد .
با روغن ترکیب شیمیائی نشود .
با روغن مخلوط نشود .
طبقه بندی مبردها
1 – هالوکربنها : ( Halocarbons ) دارای اتمهای کلر ، فلور ، بروم و ید مانند R22
2 – ایزوتروپ : ( ( Azeotropes مخلوط دو یا چند مبرد که بعد از اختلاط یک ماده واحد را تشکیل می دهند و خواص ماده جدید با هر کدام از مواد تشکیل دهنده آن متفاوت است . درصدهای مواد تشکیل دهنده این مبرد در حالتهای گاز و مایع مساوی است . R 507

3 – زیوتروپ : ) Zeotropes ) مخلوط دو یا چند مبرد که در فشار و دمای معین درصدهای تشکیل دهنده مواد در حالت گاز و مایع برابر نیستند . R407
4 – مواد آلی یا هیدروکربونها : ( ( Organicمثل اتان و بوتان و پروپان و ...
5 – مواد معدنی : ( Inorganic) مثل آمونیاک و دی اکسید کربن و ...
اگر در تشکیل دهنده مبرد در قسمت مایع و گاز برابر نباشد مبرد جزء گروه Zeotrope است. در نتیجه عمل تبخیر یا تقطیر در دمای ثابتی انجام نمی شود کد نام این مبردها با 400 شروع می شود .
بطور مثال :(R407C=R22(23%) R134(52%)R125(25% در کپسول
طبقه بندی روغنها :
روغنهای معدنی – روغنهای مصنوعی
روغنهای مصنوعی جاذب رطوبت هستند .
Carboxylic( organic ) acid + alcohol = …… + water

این نوع روغنها در فرایند تولید آب آن گرفته شده به علت همین روغن همیشه تشنه روطوبت بوده وبه محض قرار گرفتن در هوای آزاد شروع به جذب رطوبت کرده ودراین حالت فرایند آن بر عکس شده و تولید الکل و اسید کرده الکل آن تبخیر شده و اسید آن باقی می ماند و در کمپرسورهای که با روغن مصنوعی و گازهای سری 400 کار می کنند ایجاد پوسیدگی شدید در سیستم کرده و تمامی اجزای موتور و سیم پیچ و لوله های مس موجود در سیستم را تخریب می کند . وکیوم در سیستم های که با گازهای سری 400 کار می کنند باید با دقت فراوانی انجام شود و حتما از کیج مخصوص وکیوم که فشار زیر in29 جیوه را نشان می دهد استفاده شود ودر زمانی نسبتن طولانی این عمل انجام شود (حداقل 2.5 تا 3 ساعت در سیستم های کوچک واستاندارد) در مجموع زمانی دقیقی وجود ندارد لذا کیج وکیوم ملاک کار ما خواهد بود .
نکات مهم در مورد مبردهای سری 400 :

1 – سیستمی که از این نوع مبرد استفاده می کند حتما باید به صورت مایع شارژ شود .
2 – در صورت نشت مبرد از سیستم حتما باید کل مبرد باقیمانده در سیستم به نحو ایمنی تخلیه شود و مجددا شارژ مبرد شود .
3 – روغنی که همراه این مبردها استفاده می شود اکثرا از نوع مصنوعی است و باید نکات زیر رعایت شود
الف ) روغنهای مصنوعی جاذب شدید رطوبت بوده لذا باید در ظرف آبندی شده ای نگهداری شوند .
ب ) سیستم باید به نحو احسن از هوا تخلیه شود و شارژ ازت گردد. سپس مجددا تحت تخلیه قرار گیرد .
ج ) مراحل ریختن روغن به کمپرسور باید طوری تنظیم گردد که زمان تماس روغن با هوا به حداقل برسد .

+ نوشته شده در یکشنبه سی ام تیر 1392ساعت 21:22 توسط محمود بختیاری جامی | GetBC(140); نظر بدهید

کاربرد PLC در صنعت

امروزه در بین كشورهای صنعتی ، رقابت فشرده و شدیدی در ارائه راهكارهایی برای كنترل بهتر فرآیندهای تولید ، وجود دارد كه مدیران و مسئولان صنایع در این كشورها را بر آن داشته است تا تجهیزاتی مورد استفاده قرار دهند كه سرعت و دقت عمل بالایی داشته باشند. بیشتر این تجهیزات شامل سیستم‌های استوار بر كنترلرهای قابل برنامه‌ریزی (Programmable Logic Controller) هستند. در بعضی موارد كه لازم باشد می‌توان PLCها را با هم شبكه كرده و با یك كامپیوتر مركزی مدیریت نمود تا بتوان كار كنترل سیستم‌های بسیار پیچیده را نیز با سرعت و دقت بسیار بالا و بدون نقص انجام داد.
قابلیت‌هایی از قبیل توانایی خواندن انواع ورودی‌ها (دیجیتال ، آنالوگ ، فركانس بالا...) ، توانایی انتقال فرمان به سیستم‌ها و قطعات خروجی ( نظیر مانیتورهای صنعتی ، موتور، شیر‌برقی ، ... ) و همچنین امكانات اتصال به شبكه ، ابعاد بسیار كوچك ، سرعت پاسخگویی بسیار بالا، ایمنی ، دقت و انعطاف پذیری زیاد این سیستم‌ها باعث شده كه بتوان كنترل سیستم‌ها را در محدوده وسیعی انجام داد.

مفهوم كنترلرهای قابل برنامه‌ریزی PLC :

در سیستم‌های اتوماسیون وظیفه اصلی كنترل بر عهده PLC است كه با گرفتن اطلاعات از طریق ترمینالهای ورودی، وضعیت ماشین را حس كرده و نسبت به آن پاسخ مناسبی برای ماشین فراهم می‌كند. امكان تعریف مدهای مختلف برای ترمینالهای ورودی/خروجی یك PLC، این امكان را فراهم كرده تا بتوان PLC را مستقیما به المانهای دیگر وصل كرد. علاوه بر این PLC شامل یك واحد پردازشگر مركزی( CPU) نیز هست، كه برنامه كنترلی مورد نظر را اجرا می‌كند. این كنترلر آنقدر قدرتمند است كه می‌تواند هزارها I/O را در مدهای مختلف آنالوگ یا دیجیتال و همچنین هزارها تایمر/ كانتر را كنترل نماید. همین امر باعث شده بتوان هر سیستمی، از سیستم كنترل ماشین‌هایی با چند I/O كه كار ساده‌ای مثل تكرار یك سیكل كاری كوچك انجام می‌دهند گرفته تا سیستم‌های بسیار پیچیده تعیین موقعیت و مكان‌یابی را كنترل نمود. این سیستم می‌تواند بدون نیاز به سیم‌بندی و قطعات جانبی و فقط از طریق نوشتن چند خط برنامه تا صدها تایمر را در آن واحد كنترل و استفاده نماید.

زمان پاسخ‌گویی Scan Time :

این زمان بستگی به سرعت پردازش CPU مدل انتخاب شده PLC و طول برنامه كاربر دارد. از یك میكرو‌ثانیه تا ده میلی ثانیه می‌باشد. مثلا در مواقعی كه I/O از سیستم اصلی دور باشد، چون مجبور به نقل و انتقال سیگنالها به سیستم دورتری هستیم در نتیجه زمان اسكن زیاد می‌شود. همچنین مانیتور كردن برنامه كنترلی اغلب به زمان اسكن می‌افزاید چرا كه CPU كنترلر مجبور است وضعیت كنتاكتها، رله‌ها ، تایمر‌ها و... را روی CRT یا هر وسیله نمایشگر دیگری بفرستد.

قطعات ورودی :

هوشمند بودن سیستم اتوماسیون بیشتر مربوط به توانایی PLC در خواندن سیگنالهای ارسالی از انواع ورودی‌ها، دستی، اتوماتیك و حس‌گرهای خودكار می‌باشد. قطعات ورودی نظیر شستی‌های استارت/ استوپ ، سوییچ‌ها، میكرو‌سوییچ‌ها، سنسورهای فتوالكتریك، proximity ، level sensor ، ترموكوپل، PT100 و... PLC از این سنسورها برای انجام عملیاتی نظیر تشخیص قطعه روی نوار نقاله حامل قطعات، تشخیص رنگ، تشخیص سطح مایعات داخل مخزن، آگاهی داشتن از مكانیزم حركت و موقعیت جسم، تست كردن فشار مخازن و بسیاری موارد دیگر، استفاده می‌كند.
سیگنالهای ورودی یا دیجیتال هستند و یا آنالوگ، كه در هر صورت ورودی‌های PLC را توان در مدهای مختلف تنظیم و مورد استفاده قرار داد.

قطعات خروجی :

همانطوری كه می‌دانید یك سیستم اتوماسیون شده بدون داشتن قابلیت اتصال به قطعات خروجی از قبیل سیم‌پیچ، موتور، اینورتر، شیربرقی ، هیتر و ... كامل نخواهد بود. قطعت خروجی نحوه عملكرد سیستم را نشان می‌دهند و مستقیما تحت تاثیر اجرای برنامه كنترلی سیستم هستند در خروجی‌های PLC نیز مدهای مختلفی برای اعمال سیگنال به المانهای خروجی وجود دارد.

نقش كنترلرهای قابل برنامه‌ریزی (PLC) در اتوماسیون صنعتی :

در یك سیستم اتوماسیون، PLC بعنوان قلب سیستم كنترلی عمل می‌كند. هنگام اجرای یك برنامه كنترلی كه در حافظه آن ذخیره شده است، PLC همواره وضعیت سیستم را بررسی می‌كند. این كار را با گرفتن فیدبك از قطعات ورودی و سنسورها انجام می‌دهد. سپس این اطلاعات را به برنامه كنترلی خود منتقل می‌كند و نسبت به آن در مورد نحوه عملكرد ماشین تصمیم‌گیری می‌كند و در نهایت فرمانهای لازم را به قطعات و دستگاههای مربوطه ارسال می‌كند.

مقایسه تابلوهای كنترل معمولی با تابلوهای كنترلی مبتنی بر PLC :

امروزه تابلوهای كنترل معمولی ( رله‌ای ) خیلی كمتر مورد استفاده قرار می‌گیرند. چرا كه معایب زیادی دارند. از آنجا كه این نوع تابلوها با رله‌های الكترو‌مكانیكی كنترل می‌شوند، وزن بیشتری پیدا می‌كنند، سیم‌كشی تابلو كار بسیار زیادی می‌طلبد و سیستم را بسیار پیچیده می‌كند. در نتیجه عیب‌یابی و رفع مشكل آن بسیار پرزحمت بوده و برای اعمال تغییرات لازم در هر سال و یا بروز كردن سیستم بایستی ماشین را بمدت طولانی متوقف نمود كه این امر مقرون به صرفه نخواهد بود. ضمنا توان مصرفی این تابلوها بسیار زیاد است.
با بوجود آمدن PLC، مفهوم كنترل و طراحی سیستم‌های كنترلی بطور بسیار چشمگیری پیشرفت كرده است و استفاده از این كنترلر‌ها مزایای بسیار زیادی دارد. كه به برخی از این موارد در زیر اشاره كرده‌ایم. كه با مطالعه آن می‌توان به وجه تمایز PLC با سایر سیستم‌های كنترلی پی برد:
سیم بندی سیستم‌های جدید در مقایسه با سیستم‌های كنترل رله‌ای تا 80٪ كاهش می‌یابد.
از آنجاییكه PLC توان بسیار كمی مصرف می‌كند، توان مصرفی بشدت كاهش پیدا خواهد كرد.
توابع عیب یاب داخلی سیستم PLC ، تشخیص و عیب‌یابی سیستم را بسیار سریع و راحت می‌كند.
برعكس سیستم‌های قدیمی در سیستم‌های كنترلی جدید اگر نیاز به تغییر در نحوه كنترل یا ترتیب مراحل آن داشته باشیم، بدون نیاز به تغییر سیم‌بندی و تنها با نوشتن چند خط برنامه این كار را انجام می‌دهیم. در نتیجه وقت و هزینه بسیار بسیار اندكی صرف انجام اینكار خواهد شد.
در مقایسه با تابلو‌های قدیمی در سیستم‌های مبتنی بر PLC نیاز به قطعات كمكی از قبیل رله ، كانتر، تایمر، مبدل‌های A/D و D/A و... بسیار كمتر شده است. همین امر نیز باعث شده در سیستم‌های جدید از سیم‌بندی، پیچیدگی و وزن تابلو‌ها به نحو چشمگیری كاسته شود.
از آنجاییكه سرعت عملكرد و پاسخ‌دهی PLC در حدود میكرو‌ثانیه و نهایتا میلی ثانیه است، لذا زمان لازم برای انجام هر سیكل كاری ماشین بطور قابل ملاحظه‌ای كاهش یافته و این امر باعث افزایش میزان تولید و بالا رفتن بازدهی دستگاه می‌شود.
ضریب اطمینان و درجه حفاظت این سیستم‌ها بسیار بالا تر از ماشین‌های رله‌ای است.

وقتی توابع كنترل پیچیده‌تر و تعداد I/O ها خیلی زیاد باشد، جایگزین كردن PLC بسیار كم ‌هزینه‌تر و راحت‌تر خواهد بود

منبع: www.electricir.blogfa.com .

+ نوشته شده در یکشنبه سی ام تیر 1392ساعت 16:56 توسط محمود بختیاری جامی | GetBC(139); نظر بدهید

لیست مباحث عملی نظارت و نقشه خوانی

1. چاه ارت و قوانین اجرایی و نظارتی آن و چاه صاعقه گیر
2. جعبه فیوز و توضیح عملی مونتاژ آن و ترانس ایزوله و تفاوت MCB و MCCB
3. 120 نکته عددی تاسیساتی شامل فاصله ی نصب تجهیزات الکتریکی از سقف و کف و دیوار و از هم و مفهوم IP- EX و باسداکت و ولتاژ گام ولتاژ تماس و SELV
4. تابلوهای مداری مونتاژ شده کلید یک پل، دو پل، تبدیل، صلیبی، دوراهه، شستی ها و تایمر و کلیدمینیاتوری و کلید دید در شب و مدار زنگ اخبار و فتوسل و دیمر و کلیدمحافظ جانRCD و مدار تست آن بصورت عملی
5. تابلوهای مداری مونتاژ شده ایگناتور طرح ترانس و ایگناتور طرح خازن و لامپ سدیم و لامپ متال هالید و استاندارد دمای رنگ CT و ضریب نمود رنگ CRIو FPL و CFL وT8و T4 و آشنایی با E14-E27-E40 بصورت عملی و مقایسه چراغ ها از روی نمودار کات آف و مکان یابی چراغ ها
6. معرفی 24 نوع دتکتور و مدار عملی آن روی تابلوی مونتاژ شده و مدار دتکتور آدرس پذیر و اندیکاتور و چراغ گردون
7. معرفی اسپلیتر و تپ آف و سوئیچر و آمپلی فایر و پریز میانی و پریز انتهایی و تابلوی مونتاژ شده آن بصورت عملی و RG06-RG11- RG59-C2.5-C3.5-C5.5-C7
8. آشنایی با دمپرها و کارآیی آن در تاسیسات و نحوه کنترل آنها و آشنایی با دمپر بصورت عملی
9. نحوه انتخاب کولرگازی برای یک فضا و محاسبه سریع جریان آن
10. آشنایی عملی با سیم کشی کولر و کلیدکولر و نکات تاسیساتی آن
11. آشنایی با تابلو برق سه فاز و کنترل فاز و کنترل بار و کنتاکتور و بی متال و کلید ترمیک و ترمینال های ریلی و ترمینال های ساده و شینه و فیوز کریر و CT و PTمدار عملی آن بصورت مونتاژ شده (و محاسبه زمان عملکرد کنتاکتور ستاره به مثلث) به همراه کلیدگردون، کلیدولت(7حالته)، کلیدآمپر، کلیدفیوز(کریر)، کلید پیچاز یا کشویی یا آچار، کلید اتوماتCB
12. آشنایی عملی با Simple Rod و Lightning Arrester و کانکتور و کابلشو
13. آشنایی عملی با دستگاه های اندازه گیری تاسیساتی شامل
- متر لیزری
- ترمومتر لیزری
- لوکس متر
- تاکومتر
- سطح سنج
- رطوبت سنج و دماسنج دیجیتال
- ترموکوپل دیجیتال
- ترموستات
- آمپرمتر گیره ای (کلمپ)
- تراز لیزری
- ارت سنج دیجیتال
- وات متر و کسینوس فی متر
- دسی بل متر
- فشارسنج دیجیتال و پمپ باد پرتابل

14. آشنایی عملی با برق هوشمند و شبکه های کامپیوتری و هاب و سویچ و روتر و RJ45 و RS232 و RS484 و کاربرد PLC و فواصل مجاز آنها و تعداد مجاز نصب آنها و فیبرنوری و کاربرد سنسور و اکچوایتور و ترنسدیوسر و ترنسمیتر در برق هوشمند و استاندارد AWG و UTP-STP و شبکه رینگ و استار و تاچ پنل و استاندارد KNX و پروتکل باز و پروتکل بسته و ریموت کنترل چهار کاناله(4 رله یا 4خط)
15. نکات HSE در تاسیسات الکتریکی
16. نقشه خوانی و نمادشناسی و چندنکته طراحی
17. آشنایی عملی با انواع سیم های پرکاربرد در تاسیسات و سیم های ضدحریق
18. آشنایی عملی با مدار دزدگیر و حفاظت و انواع چشم ها
19. آشنایی عملی با مدار درب بازکن و آیفون تصویری
20. آشنایی با مدار درب برقی و نحوه تنظیم درب برقی
21. آشنایی با محاسبات سریع نرم افزار DIALUX
22. آشنایی با اسپیکرها و صوت و جانمایی بلندگوها و مقایسه بلندگوها و طراحی تعداد بلندگو و آمپلی فایر
23. بازدید از یک ساختمان در حال سیم کشی و ذکر نکات مهم نظارتی آن و تست عملی اهم چاه ارت

+ نوشته شده در یکشنبه سی ام تیر 1392ساعت 16:47 توسط محمود بختیاری جامی | GetBC(138); نظر بدهید

انرژی زمین گرمایی

ممكن است بحث در خصوص كاربرد انرژیهای تجدید‌پذیر وبویژه انرژی زمین‌گرمایی در كشور روسیه كه دارای ذخایر بسیار عظیم سوختهای فسیلی (بویژه گاز طبیعی) است قدری عجیب به نظر می‌آید. اما حتی این كشور غنی از انرژی نیز در برخی از نقاط دور دست خود با مشكل تامین برق ساكنانش مواجه است. بدین ترتیب كه هزینه حمل سوخت نیروگاهها به نقاط مذكور نیازمند صرف هزینه‌های زیادی است. به عنوان مثال این وضعیت در منطقه كامچاتكا كه نیروگاه ماتنوسكی در آن واقع شده است، وجود دارد. لذا مقامات محلی سعی دارند تا با اكتشافات میادین زمین‌گرمایی منطقه و بهره‌برداری از آن جهت تولید برق بر مشكل مذكور غلبه كنند.

در این مقاله نخست تاریخچه كاربرد انرژی زمین‌گرمایی در روسیه به اختصار مطرح شده سپس مطالبی پیرامون منطقه زمین‌گرمایی ماتنوسكی و نیروگاه مربوطه ارایه شده است.

تاریخچه بهره‌برداری از انرژی زمین‌گرمایی در روسیه
نخستین تجربه روسها در تولید برق از منابع زمین‌گرمایی در منطقه پاراتونسكی كامچاتكا (در شرق روسیه) در سال 1967 بود كه برای نخستین بار در جهان از سیكل دو مداره برای تولیدبرق از منابع زمین‌گرمایی حرارت پایین استفاده شد. ظرفیت نیروگاه مذكور حدود kw600 بود.
نخستین نیروگاه زمین‌گرمایی بزرگ روسیه در سال 1967 و در منطقه پوزتسكی كامچاتكا احداث شد. ظرفیت نصب شده مرحله اول نیروگاه 5 مگاوات بود كه در سال 1982 پس از نصب تجهیزات مرحله دوم، ظرفیت آن به 11 مگاوات افزایش یافت. در سال 1987 نیز یك نیروگاه كوچك از نوع بدون كندانسور به ظرفیت حدود 300 كیلووات نصب شد.

در روسیه از منایع حرارت پایین عمدتاً جهت تامین گرمایش منطقه‌‌ای و یا گرمایش استخرهای شنا، گلخانه‌ها و مزارع پرورش ماهی و یا درمان بیماریها استفاده می‌شود. اخیراً كاربرد منابع زمین‌گرمایی در روسیه توسعه زیادی یافته است. در واقع وزارت علوم روسیه متولی توسعه طرحهای كاربرد انرژی زمین‌گرمایی در كشور است.

كاربرد انرژی زمین‌گرمایی در منطقه كامچاتكا
شبه جزیره كامچاتكا همراه با جزایر كوریل در منتهی‌الیه شرق روسیه واقع شده است. ساكنین این مناطق جهت تامین برق مورد نیاز خود وابستگی شدیدی به سوخت فسیلی وارداتی دارند. اخیراً هزینه تولید برق در نواحی مذكور به 25 سنت به ازاء هر كیلووات ساعت بالغ شد كه متعاقب آن سیاستگزاران انرژی بر آن شدند تا استراتژی پیشین خود را تغییر داده و توجه بیشتری به منابع انرژیهای تجدید‌پذیر كنند. یكی از انواع انرژی‌های تجدید‌پذیر، انرژی زمین‌گرمایی است كه روسها تجربیات فراوانی در خصوص بهره‌برداری از آن دارند. آنها تاكنون حدود 1000 حلقه چاه در زمینه اكتشاف و استخراج منابع زمین‌گرمایی حفر كرده‌اند كه رقم بسیار قابل توجهی است. منطقه كامچاتكا دارای ذخایر فراوان انرژی زمین‌گرمایی است كه با مطالعات اكتشافی صورت گرفته، پتانسیل آنها برآورد شده است. طبق محاسبات بعمل آمده، منابع زمین‌گرمایی مذكور قادر خواهند بود برق مورد نیاز شبه جزیره كامچاتكا را با هزینه بسیار كمتری نسبت به سوختهای فسیلی تامین كنند.

منطقه زمین‌گرمایی ماتنوسكی
این منطقه در جنوب شبه‌جزیره كامچاتكا قرار دارد. در واقع این منطقه زمین‌گرمایی بخشی از منطقه آتشفشانی كامچاتكای جنوبی است كه در حدود 8 كیلومتری شمال كوه آتشفشانی ماتنوسكی واقع شده است. نزدیك‌ترین منطقه مسكونی به آن شهر پتروپاولوسك – كامچاتسكی است كه 125 كیلومتر بامنطقه زمین‌گرمایی فاصله دارد. در زمستان دسترسی به منطقه زمین‌گرمایی مشكل است زیرا در این ایام بدلیل بارش سنگین برف صرفاً با انجام عملیات برق روبی می‌توان از جاده‌ها عبور كرد. منطقه زمین‌گرمایی ماتنوسكی یكی از بزرگترین نواحی روی كره زمین است كه حجم زیادی از حرارت داخل زمین به سطح آن راه می‌یابد. بر اساس مطالعات اكتشافی بعمل آمده مشخص شده است كه منابع زمین‌گرمایی مناطق كامچاتكا و جزایر كوریل مشتركاً قادر به تولید 2000 مگاوات برق هستند.
این منطقه كه حدود 30 كیلومتر مربع وسعت دارد شامل آثار و شواهد حرارتی است كه در مجاورت آتشفشانهای فعال وسیستمهای زمین‌گرمایی حرارت بالا قرار دارند. در جنوب منطقه نیز كوه آتشفشان ماتنوسكی وجود دارد كه در مجاورت آن گازفشانهای حرارت بالا و چشمه‌های آبداغ مشاهده می‌شوند واز یال شمالی و دهانه آن نیز بخار خارج می‌شود.
این منطقه از نظر فعالیت آتشفشانی بسیار فعال است و در آن دو آتشفشان فعال وجود دارد: ماتنوسكی و گورلی. البته یك آتشفشان خاموش و فرسایش یافته نیز به نام ژیروفسكی نزدیكی منطقه زمین‌گرمایی به چشم می‌خورد. در اطراف دهانه آتشفشان ماتنوسكی فعالیت‌های شدید گازفشانی مشاهده می‌شود. آخرین فعالیت كوه آتشفشانی ماتنوسكی در سال 2001 رخ داد. در آن هنگام ناگهان دهانه آتشفشان منفجر شد كه بر اثر آن خاكسترهای آتشفشانی به هوا پرتاب شدند.
اكتشاف منطقه زمین‌گرمایی ماتنوسكی طی سالهای 1978 تا 1990 انجام شده است. تاكنون بیش از 80 حلقه چاه كه عمق آنها بین 1000 تا 2500 متر است در منطقه‌ای به وسعت km225 حفر شده است.
با استفاده از نتایج عملیات حفاری، تا حدود زیادی حدوده مخزن ماتنوسكی مشخص شد. در حال حاضر در نظر است كه یك نیروگاه 120 مگاواتی در مركز منطقه زمین‌گرمایی احداث شود. ماتنوسكی از نوع آبداغ بالنده است. بدین معنی كه سیال غالب در مخزن آبداغ است. طبق برآوردهای بعمل آمده منبع زمین‌گرمایی ماتنوسكی توانایی تولید 300 مگاوات برق را دارد.
به طور كلی منابع زمین‌گرمایی منطقه كامچاتكا به دو دسته حرارت بالا و حرارت پایین تقسیم‌بندی می‌شوند. منابع حرارت بالا (150 درجه سانتی‌گراد) دارای پتانسیلی معادل MWe1130 هستند. منابع حرارت پایین (150 > درجه سانتی‌گراد) دارای پتانسیل MWt 1345 برای یك دوره 100 ساله هستند. تاكنون طبق اكتشافات انجام شده بیش از 20 میدان زمین‌گرمایی در منطقه كامچاتكا كشف شده است.
در بین همه میدانهای كشف شده میدان زمین‌گرمایی ماتنوسكی میدانی شاخص به شمار می‌رود. تاكنون تمامی مطالعات اكتشافی ضروری در این میدان انجام شده است و اكنون برای استفاده‌های مختلف (تولید برق و كاربردهای صنعتی) كاملاً آماده است. حدود 30 درصد چاههای حفر شده در میدان ماتنوسكی،‌چاههای تولیدی هستند.
سیالهای تولید شده از میدان مذكور مخلوط بخار خشك و بخار مرطوب است كه درجه حرارت آن بیش از 240 درجه سانتی‌گراد بوده و آنتالپی آن معادل Kcal/kg 660 است. از نظر تركیب شیمیایی، سیال خروجی از چاهها در زمره آبهای كلریده، كلریده- سولفاته قرار می‌گیرندكه آنیونهای آنها سولفات و كلرید و مهمترین كاتیونهای آنها سدیم و كلسیم هستند. مهمترین گاز غیرقابل میعان مخزن اسید كربنیك (بیش از 70 درصد وزنی) است. به علاوه در سولفید هیدروژن، نتیروژن، اكسیژن،‌متان و هیدروژن نیز وجود دارد. میزان H2S موجود در سیال مخزن به طور میانگین حدود 10 درصد حجم كل گازهای خروجی از چاهها است.

نیروگاه زمین‌گرمایی ماتنوسكی
در مرحله اول، یك نیروگاه 12 مگاواتی احداث شد. این نیروگاه در حقیقت یك نیروگاه زمین‌گرمایی نمونه (پایلوت) از مجموعه‌ای از چند نیروگاه زمین‌گرمایی است كه در منطقه ماتنوسكی ساخته و راه‌اندازی خواهد شد. در هنگام احداث نیروگاه ماتنوسكی موارد زیر موردتوجه قرار داشت:
• سیستم آماده ‌سازی بخار مدولار كه به صورت پیش ساخته بودو پس از مونتاژ مورد استفاده قرار گرفت.
• اغلب اجزاء نیروگاه (شامل توبوژنراتورها، قطعات الكتروتكنیكی، كنترل پانل اصلی و ...) در كارخانه ساخته شده و در محل نیروگاه به یكدیگر متصل شدند.
• با استفاده از كندانسورهای هوایی از تماس مستقیم سیال زمین‌گرمایی با محیط اطراف جلوگیری شد.
سیال دو فازی (مخلوط آبداغ وبخار) از طریق لوله‌ها در مخزن جمع‌آوری شده و پس از انجام عمل جدایش در دو مرحله به سمت سه واحد قدرت كه ظرفیت هر یك 4 مگاوات است، هدایت می‌شود. شكل (5). بخار با فشار P0=0..8 Mpa و درجه حرارت 170 درجه سانتی‌گراد ودر حالتی كه كاملاً خشك است (میزان رطوبت آن كمتر از 05/0 درصد است) وارد توربین می‌شود. كیفیت بخار در ورودی توربین مشابه كیفیت آن در نیروگاههای حرارتی فشار متوسط است. به منظور افزایش كارایی كاربرد انرژی زمین‌گرمایی، آبداغ (دارای درجه حرارت 170درجه سانتی‌گراد) بعد از جداكننده‌ها به سمت مخازن تبخیر آنی هدایت می‌شود. دراین مخازن بخار دارای فشار 0.4 Mpa تولیدمی‌شود. از این بخار (حدود 10 تن بر ساعت) در اجكتورها جهت مكش و جدایش گازهای غیرقابل میعان و بیوژه گاز سولفید هیدروژن (H2S) استفاده می‌شود. گاز H2S خارج شده از كندانسور، وارد دستگاه جاذب 13 می‌شود كه درآن گاز H2S در بخار چگالش یافته حل شده به سمت چاههای تزریقی هدایت می‌شود. همانگونه كه مشخص است گاز مذكور بدون هیچ ارتباطی با محیط اطراف مجدداً به درون مخزن زمین‌گرمایی تزریق می شود. آب چگالیده خروجی از كندانسور به اندازه كافی خالص و تمیز بوده صرفاً دارای مقدار كمی از املاح گوناگون به صورت محلول است. بنابراین چنانچه در طراحی سیكل تولید برق، درجه حرارت آب چگالیده حدود 50 درجه سانتی‌گراد در نظر گرفته شود،‌می‌توان آنرا بدون مشكل رسوبگذاری در لوله‌ها و چاههای تزریقی به درون چاهها تزریق كرد.
كنترل سه واحد قدرت توسط تابلوی كنترل اصلی انجام می‌شود. 6 مدول كندانسور هوایی درارتفاع 6 متری از صفحه توربوژنراتورها واقع شده است. هر مدول كندانسور هوایی از 8 مجموعه بهم پیوسته از لوله‌های فولادی (ضد زنگ) كه دارای پوششی از جنس روی است تشكیل شده است. خود لوله‌ها نیز توسط صفحات آلومینیومی دندانه‌دار (كه ارتفاع هر دندانه cm5/1 است) پوشیده شده است.
سیستمهای آماده‌سازی بخار یروگاه در كارخانه به صورت مدول و یكپارچه ساخته شده است. پس از آزمایش مدول دركارخانه آنها را توسط هواپیماهای باری سنگین به كامچاتكا منتقل كردند. نهایتاً مدولها پس از نصب تحت شرایط واقعی با سیال زمین‌گرمایی مورد آزمایش قرار گرفتند. در مدول پمپ وچند سیستم مجزا وجود دارند شامل پمپ‌های سیستم تزریق، پمپ‌های یدكی و آتش‌نشانی و تابلوهای كنترل الكتریكی. علاوه بر این در هنگام بهره‌برداری، سیستم حفاظتی خاصی سبب جدایش رسوبات و املاح در توربین‌ها و كندانسورهای هوایی می‌شود.
توربین و ژنراتور روی یك شاسی واحد نصب شده‌اند كه شامل سیستم پمپ روغن روان‌كننده و مخزن مربوطه آن نیز می شود. توربین مستقیماً (بدون دنده كاهنده) به ژنراتور متصل بوده فركانس گردش آن معادل 50 دور در ثانیه است. هر واحد توربوژنراتور به طور مجزا در یك مدول قرار دارد. شركت سازنده در طراحی و ساخت توربینها از تجربیات خود در ساخت توربینهای صنعتی و توربینهای كشتی كمك گرفته است.
توربینهای مذكور دارای بخش‌های زیر هستند:
• پایه‌های قابل انعطاف در بخش جلویی سازه نگهدارنده
• واحد تنظیم هیدرولیكی در جلوی توربین
• یك یاتاقان نگهدارنده مقاوم همراه با پمپ روغن در بخش جلویی سازه نگهدارنده
توربین نیروگاه ماتنوسكی نسبت به توربینهای صنعتی و كشتی‌ها دو تفاوت مهم دارد كه عبارت هستند از:
1- كنترل بخار در لوله ورودی بوسیله دمپردورانی پروانه‌ای انجام می‌شود.
2- بخار ورودی به واحد قدرت از بالا وسقف واحد، وارد توربین می‌شود.
3- همه 10 طبقه توربین دارای سیستم جداسازی رطوبت پیشرفته‌ای هستند.

مرحله اول توسعه نیروگاه
در حال حاضر مرحله اول توسعه نیروگاه ماتنوسكی با ظرفیت 50 (25×2) مگاوات بوسیله یك شركت روسی در حال انجام است. هزینه‌های اجرای مرحله اول توسعه نیروگاه را مشتركاً بانك اروپایی توسعه وبازسازی و چند شركت روسی تقبل كرده‌اند. مرحله اول توسعه نیروگاه شامل موارد زیر می‌شود.
ساختمان اصلی با امكانات مورد نیاز جهت توربینها، تابلوی كنترل واحد قدرت، جداكننده‌ها، تجهیزات الكتروتكنیكی و یك مهمانسرا برای مهندسین ناظر در ساختگاه نیروگاه.
در ساختگاه نیروگاه،‌محلی برای پست‌ها و كارگاههای تعمیر و نگهداری تجهیزات در نظر گرفته شده است. از سوی دیگر طبق قراردادهای منعقد شده برای حفاری وتعمیر چاههای زمین‌گرمایی منطقه، میزان دبی و فشار بخار لازم برای مرحله دوم توسعه نیروگاه به ترتیب كمتر از t/h320 و 7 بار خواهد بود. این حجم بخار نه تنها مرحله اول توسعه را پوشش می‌دهد بلكه بخار لازم برای مرحله دوم را نیز تامین می‌كند. البته این فشار و دبی مربوط به بخار ورودی به جدا‌كننده‌های نیروگاه خواهد بود. سیستم‌های آماده ‌سازی بخار نیروگاه شامل جداكننده‌ها، صدا خفه‌كن و سایرتجهیزات هستند. این سیستم ها باید به نحوی عمل كنند كه رطوبت بخار خروجی از آنها بیش از 05/0 درصد نباشد.
آبداغ چگالیده همراه با آبداغ جدا شده از جداكننده‌ها قبل از تزریق مجدد از یك سیستم ذوب برق عبور می‌كند و بدین ترتیب از حرارت آن جهت ذوب برف و یخ محیط نیروگاه استفاده می‌شود.
یك شركت روسی خط انتقال kv220 را از نیروگاه ماتنوسكی تا پست آواچا 18 در شهر الیزوو به طول 70 كیلومتر احداث خواهد كرد. شركتی دیگر هم جاده‌ای را بین شهر پتروپاولوسك – كامچاتسكی ونیروگاه زمین‌گرمایی ماتنوسكی خواهد ساخت. در واقع از این جاده جهت انتقال تجهیزات نیروگاهی شامل توربوژنراتورها وسایر تجهیزات فنی (كه وزن هر یك از آنها به 50 تن نیز می‌رسد) به ساختگاه نیروگاه استفاده خواهد شد.

واحد چهارم نیروگاه همراه با سیكل تركیبی
در سال 1965، دانشمندان روسی توانستند سیكلی را ابداع كنند كه به كمك آن می‌توان از آبداغ گرمتر از 80 درجه سانتی‌گراد نیز برق تولید كرد. به منظور طراحی و آزمایش تجهیزات سیكل تركیبی نیروگاه ماتنوسكی تحت شرایط طبیعی و واقعی (درجه حرارت كم محیط، بارش برف فراوان تا ارتفاع 12 متر، باد قوی و لرزه خیزی بالا) شركت ژئوترم كار روی واحد چهارم نیروگاه ماتنوسكی را آغاز كرد. در حال حاضر واحد چهارم سیكل تركیبی در حال نصب است. در واقع هدف از طراحی و اجرای واحد چهارم، بكارگیری سیال دو فازی اضافی است كه از چاههای زمین‌گرمایی خارج شده و توسط سه واحد قدرت موجود استفاده نمی‌شود. در بالاترین بخش سیكل، یك توربین از نوع بدون كندانسور با ظرفیت 3 مگاوات نیز نصب خواهد شد.
سیال دو فازی از دو واحد جداكننده عبور كرده و بخار جدا شده به سمت توربین بخار هدایت می‌شود. بخار مرطوب خروجی توربین، چگالیده شده وسپس در لوله‌های كندانسور – اواپراتور خنك می‌شود.
فشار بخار خروجی از توربین حدود 03/0 تا 11/0 مگاپاسكال است. توربینها،‌ژنراتورها و تجهیزات تبادل حرارت روی یك صفحه كه 5 متر از سطح زمین ارتفاع دارد، مستقر شده‌اند. به منظور جلوگیری از ریزش برف سنگین زمستانی نیز تمامی تجهیزات در یك مرحله سرپوشیده قرار دارند. از سوی دیگر جهت ممانعت از جمع شدن برف و یخ‌زدگی سطوح تبادل حرارت روی صفحات كندانسور‌های هوایی، این صفحات رو به بیرون شیب دارند.
فن‌ها و الكتروموتورها در معرض جریان هوای پیش گرم شده قرار دارند تا دچار شوك حرارتی نشوند. تجهیزات الكتروتكنیكی و سایر سیستمهای كنترل خودكار در یك محفظه مخصوص قرار دارند كه داخل آن نیز توسط هوای گرم، گرم نگه داشته می‌شود.
ظرفیت نهایی واحد قدرت 9 مگاوات خواهد بود. نیروگاه دو مداره با ظرفیت اسمی 8/6 مگاوات، طراحی و ساخته خواهد شد. در واقع این نیروگاه یك مدل نمونه (پایلوت) از مجموعه‌ای از مدولهای قدرت دو مداره خواهد بود. در آینده این مدولهای قدرت در واحدهای سیكل‌ تركیبی مرحله دوم توسعه نیروگاه بكار گرفته خواهند شد. علاوه براین مدولهای مذكور در احداث نیروگاههای زمین‌گرمایی دو مداره جدید با ظرفیت 6 و 12 مگاوات نیز بكار خواهند رفت.
در حین طراحی، ساخت و آزمایش واحدهای قدرت سیكل تركیبی چندین مشكل علمی و فنی به شرح زیر بوجود آمد:
- انتخاب سیال عامل بهینه (دارای نقطه جوش پایین)
- تعیین حداقل درجه حرارت آبداغ خروجی از سیستم برای جلوگیری از رسوب مواد سیلیسی
- انتخاب روش بهینه برای خارج كردن گازهای غیرقابل میعان از كندانسور- اواپراتور
- در نظر گرفتن ملاحظات زیست‌محیطی برای حذف گاز H2S از محوطه نیروگاه
شرایط آب وهوایی منطقه ماتنوسكی بسیار استثنایی است زیرا از یك سو در نواحی شمالی كره زمین قرار داشته و از سوی دیگر در ارتفاع قابل توجهی از سطح دریا واقع شده است. میانگین درجه حرارت سالیانه این منطقه 5/1 درجه سانتی‌گراد است. درجه حرارت میانگین آن در یك دوره هشت‌ماهه (از آبان تا خرداد) كمتر از 5 درجه سانتی‌گراد است. این درجه حرارت كم هوا به مهندسان طراح سیكل قدرت اجازه می‌دهد كه درجه حرارت چگالیده رادر كندانسور تا حدود 10 الی 20 درصد كاهش دهند كه این موضوع خود سبب افزایش 20 الی 24 درصد قدرت خروجی از نیروگاه در مقایسه با نیروگاههای زمین‌گرمایی كه در نواحی بسیار گرم یا معتدل قرار دارند، می‌شود.
مزیت دیگر درجه حرارت كم آبداغ خروجی از كندانسور این است كه بر اثر هر گونه كاهش فشار چاههای تولیدی، نقصان كمی در قدرت خروجی نیروگاه رخ می‌دهد.
تولید برق در سیكل تبخیر آنی نیروگاه ماتنوسكی با مشكلاتی همراه است. به عنوان مثال درتوربینها به حجم نسبتاً زیادی بخار نیاز است و ارتفاع پره‌های طبقات آخر توربین نیز زیاد است. هر دو عامل مذكور سبب كاهش كارایی سیكل تولید برق می‌شوند. از سوی دیگر حذف گازهای غیرقابل میعان از كندانسور تحت فشار آب اشباع مستلزم صرف انرژی زیادی است. بنابراین به منظور رفع مشكلات فوق، مهندسان، سیكل تركیبی را پیشنهاد كردند. در واقع این سیكل، تركیبی از سیكل تبخیر آنی و سیكل دو مداره است. سیال عامل واحد قدرت دارای نقطه انجماد پایین بوده كاركرد خوب آنرا در فصل زمستان تضمین می كند. بدین معنی كه سیال فوق در هنگام توقف عملكرد نیروگاه یخ نمی‌زند.

واحدهای سیكل تركیبی مرحله دوم توسعه نیروگاه
همزمان با برنامه توسعه كاربرد انرژی زمین‌‌گرمایی در منطقه كامچاتكا، مرحله دوم توسعه نیروگاه به ظرفیت 60 مگاوات نیز آغاز شده است. ساخت مرحله سوم نیروگاه با ظرفیت 100 مگاوات هم برنامه‌ریزی است.
دلایل زیر سیاستگزاران انرژی را بر آن داشت تا مراحل دوم و سوم توسعه نیروگاه را طراحی و برنامه‌ریزی كنند:
1- داشتن شناخت كافی از منبع زمین‌‌گرمایی ماتن

استاندارهای کولر گازی

مطالب مشابه :

جعفر بزرگی هم رفت

المپیاد زبان انگلیسی دوم راهنمایی

جانگ هیوک

استاندارهای کولر گازی

مجموعه اسامی خاص انگلیسی فارسی - بخش چهارم

سلام

کلمات کلیدی 6

چشم اندازی بر اندیشه ها و آرای انتقادی پاول ویریلیو 2