جاذبه های تاریخی و فرهنگی گردشگری استان همدان

آثار و بقایای بناهای تاریخی و باستانی، از عناصر مهم و جذبکنندهی گردشگران داخلی و خارجی است. استان همدان با قدمت تاریخی قابل ملاحظهای که دارد، از جمله مناطقی است که دارای جاذبه های تاریخی مهمی میباشد. در سطح استان پلها، کاروانسراها، کتیبهها، تپهها و آثار باستانی و تاریخی متعددی وجود دارد، که از اهمیت ویژهای برخوردار می باشد.

کاخ ها

از کاخهای مهم میتوان به کاخ باستانی هگمتانه، این کاخ در مسیر شهر همدان فعلی و هگمتانه قدیمی قرار دارد. در قرن هشتم قبل از میلاد، که در تزیین و ساخت آن از غنایم به دست آمده، از فتح نینوا استفاده شده است. قلعه دختر (قیز قلعه سی) در مسیر جاده شاهی (جاده قدیمی همدان- تویسرکان) در روستای شهرستانه تویسرکان، این قلعه اهمیت نظامی داشته در دوران مقاومت ایرانیان در برابر اعراب ساخته شده است. قلعه نوشیجان تپه (دژ-آتشکده) در نزدیکی غرب ملایر، از حفریات علمی به دست آمده در این محل منجر به شناسایی سه دوره فرهنگی ماد، هخامنشی و اشکانیان شده است. قلعه خرابه در جنوب ملایر مربوط به دورهی ساسانیان و قلعه اشتران (ارسلان) مربوط به دوره قاجاریه در روستای اشتران تویسرکان در مسیر جاده شاهی (جاده قدیمی همدان- تویسرکان) نظامی بودن جاده و اهمیت آن را در گذشته بیان میکند، اشاره کرد.

پل های تاریخی

از پلهای مهم میتوان به پل فرسفج در روستای فرسفج تویسرکان، بر روی شعبات قلقل رود در زمان شاه عباس صفوی ساخته شده و حدود 400 سال از تاریخ آن میگذرد. همچنین گفته شده که قدمت پل ممکن است، به دورهی ساسانیان نیز برسد. با توجه به کاروانسراهایی که در نزدیکی آن قرار دارد، به نظر میرسد نزدیک این محل هم منزلگاه و هم مسیر کاروانسرا بوده است. پل شکسته(خسروآباد) این پل در زمان صفویه در روستای خسروآباد در رودخانه شهاب احداث شده است و دارای چشمه های متعددی است. پل کوریجان در روستای کوریجان از توابع کبودرآهنگ که قدمت آن به دوره صفویه میرسد، اشاره کرد.

حمام های قدیمی

حمامهای همدان نیز مثل اکثر حمامهای مشرق زمین با معماری سقفی گنبدی شکل و زیرزمین احداث می شد. حمام حاج آقا تراب نهاوند از آثار دوره قاجار در زمان ناصرالدین شاه است، كه در بافت قدیمی شهر نهاوند واقع شده و از قسمت‌هایی چون حمام سرد و گرم، حجرهی شاه نشین، خزینه تشكیل شده و شامل تزییناتی نظیر نبرد رستم با دیو سفید، آهك‌بری و كاشی‌كاری است. همچنین حمام گلستان در محل درب کاروانسرای اسدآباد، واقع شده و به حمام قدیمی بازار نیز معروف است. بقایای یک حمام سنگی قدیمی نیز در روستای باشقورتان موجود میباشد، که دارای سه گنبد، خزینه و سردینه بوده است. قدمت این حمام پیش از 200 سال می رسد.

بازارهای قدیمی

ازآنجا که منطقه همدان و شهر قدیمی آن در مسیرکاروانهای تجاری و حتی زیارتی بود، بازارها نیز اهمیت زیادی پیدا کرده بودند. بازار همدان مربوط به دوره قاجاریه و بازار ملایر نیز مربوط به زمان شیخ الملوک فرزند فتحعلی شاه بانی شهر ملایر می باشد. بازار قدیمی تویسرکان نیز که قدمت آن به بیش از 350 سال قبل بر میگردد و در زمان قاجاریه آن را مرمت کردهاند.

مشاهیر و آرامگاه ها

آرامگاه ابوعلی سینا در همدان واقع است و تاکنون چند بار بازسازی شده است، بنای ابتدایی در دوره قاجاریه باسازی شد. در سال ۱۳۳۰ طرح و نقشه بنای فعلی توسط مهندس هوشنگ سیحون به سبک معماری قرنی که بوعلی سینا در آن می‌زیسته از روی قدیمی‌ترین بنای تاریخ‌دار اسلامی یعنی برج گنبد قابوس در شهر گنبد کاووس اقتباس شد. آرامگاه باباطاهر بر فراز تپهای در شمال غربی همدان قرار دارد، در قرن ششم یک برج هشت ضلعی آجری بر روی آن ساخته شد و در دوره پهلوی بنای جدیدی به جای بنای قدیمی ایجاد شد و معماری آن تلفیقی از معماری قرن هفتم و هشتم و عصر حاضر است .

از آرامگاه های دیگر میتوان به آرامگاه میر رضی الدین آرتیمانی بر فراز تپهای در روستای آرتیمان از توابع شهرستان تویسرکان قرار دارد. مقبره استر و مردخای در مرکز شهر همدان جز مهمترین زیارتگاه یهودیان ایران و جهان است در بالای دیوار مقبره کتیبهای به زبان عبری و به صورت برجسته گچبری شده است. گنبد علویان از مهمترین بناهای تاریخی استان که محل مقبره خاندان علوی می باشد و مربوط به اواخر سلجوقی در قرن ششم بوده و در زمان مغول مرمت شده است. مقبره یوشع بن نوح در نزدیکی ملایر در دامنه باغات روستای سیاه کمره ساخته شده است. همچنین مقبره حاج سیفالدوله در ملایر، مقبره باباپیر در جنوب غربی نهاوند، بقعه حبقوق نبی در نزدیک شهر تویسرکان مربوط به قرن هفتم، بقعه سید جمال الدین اسدآبادی که از ویژگی جالب آن سنگ یادبود آن می باشد و... اشاره کرد.

کتیبه ها و سنگ نبشته ها (سنگ نوشته)

کتیبه گنجنامه در یکی از دامنههای کوهستان الوند و به فاصله 5 کیلومتری جنوب غربی همدان در درهی مصفای عباسآباد قرار دارد، کتیبه گنجنامه یادگار داریوش و خشایارشاه هخامنشی میباشد. هریک از کتیبهها به سه زبان در سه ستون و 20 سطر بر روی صخرهای بزرگ حک شدهاند. کتیبه آقاجان بولاغی در روستایی به همین نام در دره رودخانه قره چای، بر روی صخره کوهستانی باقی مانده است. متن حک شده، قطعه شعری به خط ثلث میباشد. همچنین سنگ نوشتههای سلطلانی مسجد جامع اسدآباد که دارای 5 کتیبه سنگی مربوط به فرامین شاه طهماسب، شاه عباس اول و شاه صفی میباشد.

تپه های باستانی

تپه هگمتانه در شهر همدان واقع شده است و یکی از با ارزشترین اثر باستانی ایران میباشد. تاکنون حفاریهای متعددی در آن صورت گرفته است که علاوه بر آثار خشتی هخامنشی، آثار ابزارآلات و حکاکی های هخامنشی به دست آمده است. این آثار نشان می دهد، تپه هگمتانه محل خزانه پادشاهان هخامنشی بود و کاخ یا قلعه ای در کنار آن قرار داشته، این نظریه را ثابت میکند. تپه گیان در جنوب شهر نهاوند در 2 کلیومتری سرآب گیان واقع شده و قدمت آن از هزاره چهارم تا هزاره اول پیش از میلاد است. در حفاریها اسلوب معماری شوش آشکار شده و 5 دوره تمدنی در آن پیدا کردهاند. تپه تاریخی گوراب (جوراب) بنایی مرتفع در جوار روستای گوراب 5 کیلومتری جاده ملایر به اراک، متعلق به دوره ساسانیان یا اشکانیان است، سفالینههای کشف شده از این تپه موید این مطلب میباشند.

از تپه های دیگر میتوان به تپه پری در روستای پری از توابع ملایر، تپه مصلی در شرق شهر همدان که احتمالاً محل انجام مراسم مذهبی بوده و با باغ هگمتانه رابطه داشته، همچنین آثار دوره اشکانی نیز در آن کشف شده است.

خانه های قدیمی

خانه شهبازیان در شهر همدان از مهمترین خانههای قدیمی میباشد، که در دوران قاجاریه ساخته شده است. همچنین خانه قدیمی لطفعلیان، از دوران قاجار بر جای مانده است. این بنای آجری دو طبقه که در حدود 150 سال پیش ساخته شده، دارای حوض خانه با یک رشته قنات آب جاری، طاقنماهای رفیع دو طبقه، دربهای چوبی ارسی و شیشههای رنگی است. این بنا در حال حاضر به ساختمان اداری میراث فرهنگی شهرستان ملایر تبدیل شده است.

بناها و اماکن مذهبی

از مساجد مهم میتوان به مسجد جامع نهاوند بر روی دامنهای مشرف بر نهاوند، مسجد جامع همدان در زمان قاجار، مسجد سلطانی (مسجد جامع اسد آباد) در محله بازار اسدآباد، مسجد شیخ علیخان زنگنه در تویسرکان و مسجد شورین همدان اشاره کرد.

همچنین امامزادههای مهم استان میتوان به امامزاده خضر در روی تپه در شمال شرقی همدان، امام زاده ازنا بر روی تپهای در روستای ازنا از آثار قرن هفتم و هشتم به سبک مغولی، امامزاده هود در روستای ینگی در همدان، امام زاده محسن (امامزاده کوه) در همدان، امام زاده اظهر بن علی در رزن از دوران مغول، امام زاده عبدالله، امامزاده یحیی، امامزاده اهل بن علی، امامزاده حسین در شهر همدان اشاره کرد.

سایر آثار تاریخی

از آثار تاریخی دیگر میتوان یخچال میر فتاح در مسیر بلوار ملایر- بروجرد مربوط به دوره قاجار توسط میر فتاح، مجسمه شیر سنگی در پارک و میدانی به نام سنگ شیر در همدان که در زمان اشکانیان در دروازه شهر نصب بوده و عربها آنرا باب الاسد مینامند، آب انبار شاه عباس در دوره صفوی، کارونسرای شاه عباسی در دوره صفوی، برج قربان از آثار تاریخی در قرن هفتم و هشتم در محلهی زندیهای شهر همدان و برج سامن حدود 700 سال قبل اشاره کرد.

جاذبه ­های تاریخی و فرهنگی گردشگری استان همدان

مطالب مشابه :

رييس دانشگاه پيام نور كبودرآهنگ همدان: تمامي دروس دانشگاه از امسال به صورت پاورپوينت ارايه مي‌شود

نمونه سوال

شرکت پرتوآ کاران استان در مسابقات کشوری و کسب مقام

گزارش برنامه صعود قله الوند

حکایتی از گلستان سعدی

تبيين اقدامات سازمان آموزش فني و حرفه اي كشور در عرصه بين الملل

مبارزه 81 نفر براي كسب پيراهن تيم ملي كشتي آزاد

صعود زمستانه به قله الوند همدان