گذر از دامداری سنتی به دامداری صنعتی و نقش آموزش و ترویج

تقسيم بندي سه گانه از نظام ترويج :

1- نظام ترويج دولتي :

فعاليتهاي ترويج در كشور هاي جهان سوم عمدتا از طريق نظام ترويج دولتي انجام مي گيرد چرا كه اين فعاليت ها هزينه بر هستند و بخش خصوصي جز برخي سازمان هاي زيست محيطي تمايلي به سرمايه گذاري در آن را ندارند .در اين نظام سياست ها ، استراتژي ها و اهداف ترويج توسط دولت انجام مي پذيرد . در اين نظام عاملين اجرائي از پيكره دولت برگزيده مي شوند و امكانات توسط دولت تهيه مي شود . هدف اين نظام انتقال اطلاعات و تكنولوژي به بهره برداران كشاورزي است .

معايب نظام ترويج دولتي

نظام ترويج دولتي عمدتا اطلاعاتي را به مخاطب عرضه مي كند كه در دسترس هستند ، نه آن چيز هايي كه ارباب رجوع مي خواهد و نياز دارد . به عبارتي اين نظام فراگير يا ارباب رجوع محور نيست .
مخاطبان ترويج دولتي به لحاظ تعداد و نوع شغل و ويژگي هاي اجتماعي ، فرهنگي ، اقتصادي بسيار گسترده است و نمي تواند با توجه به محدوديت امكانات ، نيروي انساني و بودجه اطلاعات تخصصي را به همه آن گونه كه نياز دارند ارائه دهد .
محدوديت تماس رو در رو يكي از ضعف هاي اساسي ترويج دولتي است كه به واسطه تعداد وظايف اداري و تنوع مخاطب پيش مي آيد .
سرمايه ترويج دولتي براي انجام عمليات اجرائي نا كافي است .
تجاري نمودن كشاورزي اساسا نيازمند اطلاعاتي است كه بخش دولتي قادر به تامين آن نيست .

2- نظام ترويج نيمه دولتي – نيمه خصوصي :

در نظام نيمه دولتي علاوه بر اينكه خدمات ترويج از طريق دولت ارائه مي گردد ، بخش خصوصي شامل شركت هاي تهيه و توليد محصولات دامي ، اتحاديه هاي دامداري ، كارشناسان بخش خصوصي و امثالهم نيز سهم قابل توجهي در ارائه خدمات ترويجي ايفاء مي نمايند . در اين نظام قسمتي از هزينه ها توسط بهره برداران تحت پوشش تامين مي شود .

نظام ترويج تعاوني يا مشاركتي آنچه در كشور تايوان وجود دارد نيز در اين طبقه بندي جاي مي گيرد . در اين نظام تشكلهاي دامداران و تعاوني هاي بخش دامداري در ارتباط مستمر با نظام ترويج دولتي به ترويج امور دام مي پردازند .

3- نظام ترويج خصوصي :

در نظام ترويج خصوصي ارباب رجوع هاي ترويج در مقابل خدماتي كه دريافت مي نمايند بايد وجهي پرداخت نمايند . لذا چنين نظامي در مناطقي قابل اجرا است كه بهره برداران قدرت تامين هزينه ها را داشته باشند .

ويژگي هاي نظام ترويج خصوصي

ترويج خصوصي اساسا در افزايش توليد محصولات نقدي موفق است . بدين ترتيب در قطب هائي كه امكان توليد محصول نقدي و فروش آن به قيمت مناسب وجود داشته باشد ، و بهره بردار بتواند وجهي را از افزايش توليد صرف ارتقاء سطح دانش و مهارت خود كند ، كاربرد اين نظام امكان پذير است .
كاركنان ترويج خصوصي خدمات بهتري ارائه مي دهند و در مقابل وجه بيشتري دريافت مي نمايند .
ترويج خصوصي غالبا در مناطقي فعال است كه كشاورزان و بهره برداران متمول زندگي مي نمايند ، لذا فعاليت در روستاهاي فقير كه مردم در آمد چنداني ندارند عملا ممكن نيست .
به دليل توجه ترويج خصوصي به ارتقاء سطح در آمد و سود آوري ، اين نظام در مناطقي فعال است كه امكان بهره وري از جميع جهات فراهم باشد .
به منظور كاهش هزينه ها ترويج خصوصي تمايل به خدمات رساني به روستا هاي نزديك شهر دارد و لذا روستا هاي دور افتاده به ندرت از خدمات آن استفاده مي نمايند .
سو گيري ترويج خصوصي به سمت دامداران بزرگتر است . به همين دليل مسئله عدالت اجتماعي با ترويج خصوصي قابل تحقق نيست زيرا اين نظام به افزايش توليد مي انديشد نه بر چگونگي توزيع آن .
ترويج خصوصي به لحاظ خدمات رساني و جذب نيروي تخصصي رقيب بخش دولتي است . به مرور نيرو هاي فني و جوان جذب اين نظام شده و نيروهاي دولتي ضعيف و بي روحيه مي شوند .
نهايتا ترويج خصوصي نمي تواند در توسعه روستايي تاثير شايان توجهي بر جاي بگذارد . زيرا اساسا هدف آن توجه به تهيدستان نيست .

ادامه دارد .........

+ نوشته شده در 86/07/08ساعت 12:29 توسط فیروزطلوع حیات | آرشیو نظرات

به راستي دامپروري ما در دنيا از چه جايگاهي برخوردار است ؟

به راستي دامپروري ما در دنيا از چه جايگاهي برخوردار است ؟ چرا با تلاش هاي فرا گير صورت گرفته باز ميانگين توليد گاوهاي اصيل ما با گاوهاي موجود در كشورهاي غربي تفاوت بسيار دارد ؟ آيا اشكال كار از ناحيه مديريت و به كار گرفتن اصول علمي در دامپروري هاي ماست ؟آيا توان ژنتيكي گاوهاي ما بيش از اين نيست ؟ آيا فن آوري هاي مورد استفاده در غرب با امكانات ما تفاوت زياد دارد ؟ و در آخر آيا عقب ماندگي ما تنها به عوامل ذكر شده در بالا خلاصه مي شود ؟

در حالي اين سوالات را مطرح مي كنيم كه ميانگين توليد ساليانه گاوهاي اصيل هلشتاين در ايران حدود 7 الي 8 تن مي باشد در حالي كه در آمريكا 12 تن است .

طبق مشاهدات صورت گرفته از گاوداري هاي آمريكا به وضوح مشخص است كه اختلاف سطح صنعت دامپروري آنها با ما بسياركمتر از اختلاف سطح توليد موجود است . فن آوري هاي مورد استفاده آنها نيز درحد واحدهاي بزرگ صنعتي ماست. پس راز اين اختلاف در چه مي تواند باشد ؟

+ نوشته شده در 86/06/22ساعت 16:1 توسط فیروزطلوع حیات | آرشیو نظرات

گذر از دامداري سنتي به دامداري صنعتي و نقش آموزش و ترويج (قسمت دوم )

مقايسه دو نظام دامداري سنتي و صنعتي :

فرايند توليد دامداري ها به تدريج به سمت صنعتي شدن پيش مي رود ، بيش از ۷۰% درصد شير و گوشت مورد نياز كشور را دامداري هاي سنتي و خرد روستاييتأمين مي كنند و سهم دامداريهاي صنعتيكمتر از ۳۰% درصد است.

در حال حاضر۵۳ ميليون گوسفند، ۲۶ ميليون بز و بزغاله وحدود۵/۵ ميليون گاو، گاوميش و شتر جمعيت دامهاي سبك و سنگين كشور را تشكيلمي دهند.دامداري سنتي از حداقل امكانات و تجهيزات برخوردار است و دراين شيوه نگاه بهره بردار، نگاه معيشتي به دام است.

در دامداري هاي سنتي، سرمايه گذاري فقط در دام است و ريسك سرمايه گذاري درسنتي ها پايين تر از دامداري هاي صنعتي است، در دامداري هاي صنعتي باتوجه به اين كه دام به صورت متمركز پرورش داده مي شود، آسيب پذيري بيشتر است ورعايت يك سري اصول و فنون و دانش را مي طلبد كه اين خود از موانع رشد دامداري هايصنعتي است.

در خصوص دلايل بروز روند كند تبديل دامداريهاي سنتي به صنعتي مي توان گفت : در واحدهاي صنعتي چون دام با يك منظور خاص نگهداري مي شود، دانش فني از جهاتمديريت، تغذيه و بحثهاي اصلاح نژاد دام از اصول كار است؛ زيرا اگر نياز دام از اينحيث تأمين نشود قطعاً نمي توان بازده توليد مورد انتظار را پاسخگو باشد. از سويديگر چون پرورش دام اين واحدهاي صنعتي به صورت متمركز است، بروز هر عارضه ممكن استخسارات سنگيني ايجاد كند، بنابراين حضور دامپزشك در اين دامداري ها ضرورياست و دامدار بايد از نظر اطلاعات فني و بخصوص مديريت در سطح بالايي باشد .

ارتقاي سطح آگاهي بهره برداران به نوع دام و كاري كه انجاممي دهند، برگزاري دوره هاي آموزشي، اعمال سياستهاي حمايتي چون تأمين مصالح ساختمانيدر گذشته و اعطاي تسهيلات بانكي را از جمله سياستها و حمايتهاي دولت براي تبديلدامداري هاي سنتي به صنعتي مي باشد.

در مقايسه قيمت تمام شده محصولات داميدر دو روش سنتي و صنعتي مي توان گفت: در دامداريهاي سنتي چون نگاه توليد، معيشتي و خانوادگياست، هزينه هاي نيروي انساني را لحاظ نمي كنند و تصور اذهان بر اين است كه قيمتتمام شده نسبت به دامداري هاي صنعتي پايين تر است، اما اگر بازده توليد و ميزانخروجي محصولات در كنار هم قرار بگيرد، خلاف اين اثبات خواهد شد.بهطور مثال يك گوساله بومي در يك دامداري سنتي طي يك دوره شيردهي دو تن شير مي دهد،اما توليد يك گاو اصيل در دامداري صنعتي۸تن شير است.

در دام سبك همچنين تصوراتي وجود دارد و به اعتقاد سنتي ها با تأمين علوفه از مراتع،قيمت تمام شده گوشت نسبت به واحدهاي صنعتي پايين تر است اما اين كه دامدار برايرسيدن به مرتع بايد چه هزينه اي را متقبل شود، محاسبه نمي شود.با وجود تمام اين مسايل دولت هيچ اصراري بر تجميع دامداري هاي سنتي و تبديل آنها به صنعتي ندارد ولزومي براي انجام اين كار نمي بيند، زيرا سالهاست روستايي با دامداري عجين شده است. اما مقتضيات توليد و لزوم افزايش بهره وري، بهره بردار را به سمت بهينه سازي فرايندتوليد هدايت مي كند و روستاييان چاره اي جز تن دادن به بهينه سازي فرايند توليدندارند .

ادامه دارد ........

+ نوشته شده در 86/05/31ساعت 12:49 توسط فیروزطلوع حیات | آرشیو نظرات

گذر از دامداري سنتي به دامداري صنعتي و نقش آموزش و ترويج

مقدمه :

در حال حاضر ، فعاليت هاي دامداري كشور در قالب دو نوع نظام دامداري صورت مي گيرد :

الف) نظام دامداري سنتي و ب ) نظام دامداري صنعتي

با وجود اين ، تمايز كامل اين دو نظام بهره برداري به دليل فرايند گذار كاملا ميسر نيست . اين در حالي است كه برآوردها نشان مي دهد كه نظام دامداري سنتي كشور بالغ بر 70 % توليد گوشت قرمز و محصولات دامي كشور را به خود اختصاص داده است ، لذا سهم نظام دامداري صنعتي در اين زمينه اندك است . بنابر اين به نظر مي رسد كه انجام هر گونه تحول در فعاليت هاي دامداري كشور مستلزم اتخاذ سياست هايي است كه بتواند نظام دامداري سنتي كشور را به نحو مطلوبي تحت تاثير قرار دهند .با گسترش دانش رسمي و فنون جديد دامداري ، نظام هاي محلي و دانش و فنون بومي دامداري مورد بي مهري قرارگرفتند ، غافل از آنكه دانش و فنون جديد ، شكلهاي تغيير يافته اي از دانش و فنون بومي مي باشند .در دهه هاي گذشته ، بسياري از صاحبان علوم رسمي دامداري اعتقاد داشته اند كه گذار از دامداري سنتي به دامداري نوين ، مستلزم نفي آن نيست ، بلكه به معناي تداوم و حركت در طول آن است . به عبارت ديگر ، بسياري از روشها و فنون دامداري نوين ، خلق الساعه نيستند ، بلكه همان روشها و فنون دامداري سنتي هستند كه به طور آهسته و پيوسته ، تغيير و تكامل يافته اند .در دهه هاي گذشته ، بسياري از كشورهاي تحت تاثير موفقيتها و فن آوريها قرار گرفتند كه با شتاب و برداشتي تقليدي ، تجارب ارزشمند نظام دامداري سنتي را كنار گذاشتند و به شكلهاي جديدي از نظامهاي دامداري بويژه نظام دامداري صنعتي گرايش پيدا كردند . با افزايش اين گرايش ، رفته رفته نظام دامداري سنتي به فراموشي سپرده شد و تضعيف گرديد ولي در عوض ، نظام دامداري صنعتي گسترش يافت . اخيرا مشخص گرديده كه برخي از روشها و فنون مورد استفاده در نظام دامداري صنعتي از پا يداري لازم برخوردار نيست . پس نبايستي تجديد و احياي نظام دامداري سنتي را ويران كرد ، بلكه مي بايست آن را اصلاح نمود .مقايسه نظام هاي دامداري سنتي و صنعتي نشان ميدهد كه هر دو نظام از قابليت ، توانمندي و محدوديت هايي برخوردارند ، لذا رهيافت بديل و پايدار در راستاي توليد سالم و بيشتر ، طراحي يك نظام دامداري ارگانيك و استفاده از توانمنديها و قابليتهاي هر دو نظام و رفع محدوديتهاي آنها مي باشد .

اين مطلب ادامه دارد ..............................

گذر از دامداری سنتی به دامداری صنعتی و نقش آموزش و ترویج

مطالب مشابه :

تصاویر از گاوداری های صنعتی در دنیا

گذر از دامداری سنتی به دامداری صنعتی و نقش آموزش و ترویج

تفاوت گاوداری ها در هلند با ایران

نقش بهسازی جایگاه دام بربهبود شرایط تولید درگاوداریهای روستایی استا ن فارس

بخش های مختلف گاوداری

بخش های مختلف گاوداری

انتقاد اجتماعی – اقتصادی به پیدایش گاوداری ها و مرغداری های صنعتی ایران از :دکتر محمدخالقی مقدم- جا