«محرم در روستای قلعه نو»
«محرم در روستای قلعه نو»
باز این چه شورش است که در خلق عالم است
باز این چه نوحه و چه عزا وچه ماتم است...
هر ساله با نزدیک شدن ایام ماه محرم شور و شوق در همه ی جای روستا و در همه ی افراد روستا ، چه پیر ، چه جوان ، چه زن و چه مرد تجلی پیدا میکند.
همه آماده ی برگزاری باشکوه مراسم عزاداری سالار شهیدان ،امام حسین (ع) ،اهل بیت و یارانشان میشوند. مردم روستا هنوز محرم نیامده روستا را با پرچم های سیاه و مزین به نام های امام حسین (ع) و حضرت ابوالفضل (ع) سیاه پوش و عزادار مولایشان میسازند.
علم گردانی
یکی از مراسماتی که از قدیم الایام در روستای قلعه نو رواج داشته است مراسم « علم گردانی» میباشد. «علم» نماد علم و پرچم امام حسین (ع) در زمان عاشوراست که در دستان علمدار کربلا،ابولفضل (ع) قرار داشته است. علم از یک تیغه در قسمت بالاو یک دسته ی چوبی بلند تشکیل شده است که به قسمت انتهایی علم ، روسری و پارچه هایی را که مردم به نیت رواشدن حاجات خود توسط باب الحوائج (ع) به علمداران اهدا میکنند نصب میکنند.و این پارچه ها را با پارچه ای که لباس علم است میپوشانند.
در مراسم علم گردانی ، جوانان روستا علم های عزاداری امام حسین (ع) و یارانشان را با پارچه های سبز میپوشانند و با خواندن نوحه های امام حسین (ع) به در خانه های مردم میروند برای دریافت پارچه ها و وجوهات نذری مردم در روستا میگردند.
علم ها همیشه در جلوی هیئت روستا به حرکت در می آیند و معمولا جوانان و نوجوانان مسئولیت علم کشی را بر عهده دارند.
علمداران شبها پس از انجام سینه زنی با برداشتن علمهای خود به زیارت امامزاده میمنه خاتون میروند و پس از سینه زنی به روستا بازمیگردند.
چای علم
مردم روستا برای ادا شدن حوایج خود شبهای محرم و برخی روزهای این ماه را ، به پذیرایی از علمداران میپردازند و با چای و شیرینی و ... از آنها پذیرایی مینمایند. علمداران نیز پس از نوحه خوانی و سینه زنی ، برای اعضای خانه و اموات و گذشتگان آنها دعا میکنند .
هیئت حضرت ابوالفضل (ع) و مراسم زنجیر زنی
روستای قلعه نو دارای یک هیئت به نام حضرت ابولفضل (ع) میباشد که هرساله مشتاقان امام حسین (ع) با شور و شوق بسیار آن را تشکیل میدهند . در این هیئت یک مداح در وسط هیئت قرار میگیرد و به نوحه سرایی برای حضرت سیدالشهدا و یارانش میپردازد و بقیه ی مردم نیز در دو دسته ی موازی با هم ، به زنجیر زنی به نیت عزاداری امام حسین(ع) میپردازند.احترام در این دو دسته موج میزند زیرا افراد مسن در جلو قرار میگیرند و هر چه به انتهای صف بروی از سن افراد هیئت نیزکاسته میشود به طوریکه نوجوانان و کودکان در انتهای صف ها قرار میگرند که این نشانه ی احترام کوچکترها به افراد بزرگتر از خود میباشد. زنجیر زنی در این هیئت نیز یک نوع زنجیر زنی مخصوص به این هیئت میباشد که هرکس باید طبق این روش زنجیر بزند و آن به این شکل است که ضرب اول روی شانه ی راست و ضرب دوم روی شانه چپ و سپس ضرب سوم با یک چرخش روی شانه راست قرار میگیرید و این ریتم تا آخر بدین منوال تکرار میگردد.
دو علم در جلوی هیئت حرکت مینمایند و پشت آنها چهل چراغها و علامت های جوانان روستا به حرکت در می آیند . و بعد از این دو گروه ،نوبت به دسته ی طبل داران میرسد که جلوتر از نفرات اول دو دسته به منظور نظم و انطباق زنجیر زنان با نوحه ، متناسب با دم نوحه ،طبل و سنج میزنند.
شبهای محرم مردم برای شروع حرکت هیئت در مسجد حضرت ابولضل (ع) گرد هم می آیند و پس از آنکه هیئت اکثریت پیدا نمد به بیرون امسجد میروند و دسته ها را میسازند و سپس مداح به نوحه سرایی میپردازد و پس از آنکه مردم با نوحه و دم آن آشنا گردند طبل زنان با نوحه و زنجیر زنان هماهنگ میشوند و پس از آن علم ها و چهل چراغها و علامتها به حرکت در می آیند و هیئت نیز پشت سر آنه به حرکت در می آید . از قدیم الایام هیئت زنجیرزنی در شبهای محرم ، مسیر بین مسجد حضرت ابولفضل (ع) تا مسجد امام حسین (ع) را میپیماید و سپس وارد مسجد امام حسین (ع) گشته و دو بار گرداگرد مسجد را می پیماید و سپس در میان مسجد در دو دسته ی روبروی هم قرار میگیرند و بقیه افراد در صفوف منظم پشت سر این دودسته قرار میگیرند.
مراسم سینه زنی
پس از آنکه هیئت در مسجد امام حسین (ع) مستقر گردید مداحان در میان دو دسته میانی قرار میگیرند و به مداحی میپردازند و مردم نیز همراه با مداح به سینه زنی میپردازند. سینه زنی نیز در این هیئت اختصاص به این هیئت دارد و مانند زنجیر زنی افراد حاضر در این مراسم باید ریتم سینه زنی را صحیح انجام دهند . سینه زنی در این هیئت به این شکل است : زمانیکه افراد دم نوحه را با صدای بلند جواب میدهند با سه ضرب متوالی و با فاصله یک یا چند ثانیه ای سینه میزنند و زمانیکه مداح به نوحه سرایی میپردازد با دو ضرب که به اندازه مجموع زمانی همان سه ضرب است سینه میزنند. این دو ضرب نیز به این شکل است که دستها را تاحد ممکن بالا میبرند و سپس پایین آورده و به سینه میزنند. این ریتم تا انتها به این شکل ادامه می یابد.
مراسم یا سیدی
در شبهای عاشورا و شام غریبان پس از انجام سینه زنی، افراد در جای خود روی زمین می نشینند و مداح شروع به خواندن نوحه ای که مقدمه مراسم زنجیر زنی به نام «یا سیدی» است مینماید و پس از پایان این مقدمه با فریاد یاسیدی مداح ، افراد مراسم را شروع میکنند. به این شکل که نفرهایی که در دو طرف انتهایی و روبروی هم در هرصف نشسته اند حالت نیم خیز و نیمه ایستاده میگیرند و سپس پس از فریاد یاسیدی مداح ، با فریادهای یا سیدی و یا مظلوم با نهایت شدتی که در توان دارند زنجیرها را ممتد برروی شانه ها میزنند و پس از مدتی زنجیر زنی به نفر کناری آنها انتقال می یابد و این حرکت از دو طرف تا رسیدن به نفرات وسط صف ها ادامه میابد و پس از آن همه با هم یا سیدی را همزمان انجام میدهند.
نخل گردانی
با فرا رسیدن شب تاسوعا ، نخل گردان ها دور هم جمع میشوند و به پوشاندن لباس نخل میپردازند و آنرا با پارچه های مشکی و سبز میپوشانند.نخل نماد تابوت امام حسین (ع) و یاران ایشان میباشد و از قدیم الایام عزاداران نخل را به این منظور ساخته اند. آنها با مراسم نخل گردانی این منظور را دارند که اگر ما در کربلا بودیم نمی گذاشتیم جنازه ی شریف امام حسین (ع) و یارانش روی زمین و زیر آفتاب سوزان باقی بمانند وبا این تابوت (نخل) آنها را از روی زمین برداشته و به خاک می سپردند .
نخل و نخل گردان ها در روز تاسوعا پیشاپیش هیئت و جلوتر از علم ها به حرکت در می آید و با خواندن نوحه هایی در سوگ امام حسین (ع) و اصحاب و اهل بیتش نخل را در روستا به حرکت در می آورند. نخل در روز تاسوعا از روستای قلعه نو تا امام زاده میمنه خاتون و برای زیارت ایشان برداشته شده و چندین کیلومتر فاصله ی روستای قلعه نو تا روستای شهوه (معصومیه فعلی) را طی میکند.
نخل درظهر روز عاشورا نیز پس از شهادت امام حسین (ع) در مراسم شبیه خوانی شهادت امام حسین (ع) ، با شور و شوق فراوان برداشته میشود و روی شانه ها و دستان مشتاقان امام حسین (ع) برداشته میشود و پس از طی مسیرهایی به قبرستان روستا حرکت داده میشود. در کنار افرادی که در زیر نخل قرار گرفته اند افراد جایگزین قرار میگیرند و با سینه زنی و نوحه خوانی بسیار جالب و زیبا توجه هر بیننده ای را به خود جلب میکنند.
تعزیه خوانی
مراسم شبیه خوانی (تعزیه) از زمانهای دیرین در روستای قلعه نو برگزار میشود و سابقه چند ده ساله دارد.
با فرا رسیدن محرم ، تعزیه خوان ها آماده ی بازسازی مصائب و حوادث روز عاشورا میگردند تا با این کار یاد امام حسین (ع) و یاران وفادارشان دوباره زنده کنند.تعزیه خوانها از همان روزهای اول مراسم تعزیه خوانی را در میدان وسط روستا برگزار میکنند.
تعزیه های حر ، دو طفلان مسلم ، حضرت علی اکبر (ع) ، حضرت عباس (ع) ، امام حسین (ع) و... از جمله تعزیه هایی است که در دهه اول محرم برگزار میگردد..
مراسم روز تاسوعا
در روز تاسوعا افراد هیئت از همان اوایل صبح از خواب برمیخیزند و هیئت را تشکیل میدهند و برای صرف صبحانه به خانه یکی از اهالی روستا که هرساله نذر دادن صبحانه به هیئت را دارد میروند و سپس در تمامی خیابانهای اصلی و فرعی به حرکت در می آید و پس از آن به میدان اصلی روستا باز میگردند و از آنجا به نیت زیارت قبر امام زاده میمنه خاتون نخل را برمیدارند و با زنجیر زدن ، فاصله ی بین روستای قلعه نو تا روستای شهوه را میپیمایند و پس از زیارت ایشان به روستا برمیگردند و بعد از آن تعزیه خوان ها واقعه ی شهادت حضرت عباس (ع) را به نمایش میگذارند .
روز عاشورا
در این ابتدا تعزیه خوان ها صبح عاشورا را با بازسازی واقعه ی شهادت امام حسین (ع) شروع مینمایند و اکثر اهالی برای دیدن این مراسم در میدان اصلی روستا گرد هم می آیند . هنگام اذان که میشود مردم در میان تعزیه به اقتدای امام حسین (ع) که ایشان در اوج جنگ با سپاه کفر به نماز ایستادند و فریضه ی نماز را با تلفات بسیار ادا نمودند نماز ظهر عاشورا با اقتدا به امام جماعت برگزار مینمایند .پس از شهادت نمادین امام حسین(ع) در ظهر روز عاشورا ، هیئت روستا با فریادهای وای حسین کشته شد ،نخل را روی دوش میکشند و با زنجیر زنی و سینه زنی به سمت قبرستان روستا حرکت مینمایند. در آنجا پس از خواندن زیارت وارث و فاتحه خوانی برای اموات خود و شریک نمودن آنها در مراسم عزاداری سیدالشهدا(ع) به روستا بازمی گردند.
مطالب مشابه :
سنج و دمام
دانلود نوحه سنتی دمامها با ريتم خاص به صدا در مى آيند و او شش نفر (هر سمت سه
اولین زنجیرزنی محرم در بازار تهران
سه ضرب با سنج را اجرا مي‌كردند، اما ما در مكتب تشيع بدون استفاده از سنج و طبل و با ضرب
دمام , سنج و شاخ
سنج و دمام و بوق هر سه از سازهای طبل زمان جنگ و عادی و با نوحه سرایی ونوحه
«محرم در روستای قلعه نو»
صفحه اصلی | عناوین مطالب | تماس با
مراسم سنتی «جَغجَغه زنی» در روستای ابیانه
«یک‌ضرب»،«سه‌ضرب» و «پشت سر چوبی پس از ترکیب با صدای طبل و سنج و نوحه نوحه‌خوان
سنج و دمام
(هر سمت سه با اعلام واحد از سوى نوحه خوان، قدرى فضا شكسته شده و به ( ضد ضرب های به
سنج و دمام آبادانی‌ها روايتگر دردها و غم‌های سيدالشهدا است
سنج و دمام و بوق هر سه از سازهای با آواز نوحه که خود دو ضرب با دو دست " می
شگفتی ناظران از سنگ زنی کاشیان در تکیه های تهران(نگاهی به آیینی چند هزار ساله)
اين علم- با توجه به نوحه سه ضربي شد. كاشيها ضربه اول را محاذي سينه و ضرب دوم را
مراسم محرم در دیزج شاهرود:
در این مسیر علم داران و طبل و دهل و با نوای سه ضرب به نوحه خوانهای سه مرکز
برچسب :
نوحه با طبل سه ضرب