نظریه از نظریه های برنامه ی درسی (رویکرد موضوعی و دیسیپلینی)

رویکرد موضوعی و دیسیپلینی

با سابقه ترین شکل از سازمان برنامه ریزی درسی حول محور وموضوع های درسی وقلمرو های علمی است .د ردوره ی ابتدایی تمرکز بر مهارتهای r3 (خواندن ،نوشتن ،وحساب کردن ) است و در دوره متوسطه معمولا"موادی مانند علوم تجربی ،ریاضی ،ادبیات ،تاریخ وزبان را در بر می گیرد.این دیدگاه در حال حاضر در نهضتی موسوم به نهضت «بازگشتبه پایه ها »تبلور پیدا کرده است

دیدگاه موضوعی

آرمانهای تربیتی :تسلط بر مهارتهای پایه (مانند مهارتهای خواندن ،نوشتن ،حساب کردن) دردوره ی ابتدایی وموضوع ها وقلمرو های سنتی (مانند ادبیات ،علوم تجربی ،ریاضیات تاریخ وزبان )در دوره ی متوسطه

تلقی نسبت به فرایند یادگیری :

l در یادگیری کانون توجه بر یادگیری در حد تسلط مهارتها وبه خاطر سپاری دانش است

تلقی نسبت به یادگیرنده

l یادگیرنده فردی در نظر گرفته می شود که باید خود را با یادگیری موضوع سازگار نماید . در این دیدگاه تکیه چندانی بر نیاز ها وعلایق دانش آموزان نمی شود ،بلکه درس بر اساس منطق درونی خودش عرضه می شود .

l تلقی نسبت به فرایند آموزش :آموزش شامل آشکار سازی از طریق سخنرانی ها ،تمرین ومباحثه است

تلقی نسبت به محیط یادگیری :

معلم محیط را تحت کنترل خود دارد ومحیط معمولا "دارای ساخت بسته واز پیش تعیین شده است .

نقش معلم:

معلم مرجع اصلی است وفعالیت های یادگیری را هدایت می کندبه خصوص در دوره ی متوسطه از معلمان انتظار می رود دانش فراگیری ،دست کم در یک ماده ی درسی خاص ،داشته باشد.

تلقی نسبت به ارزشیابی آموخته ها

تکیه ارزشیابی بر میزان تسلط دانش آموزان بر موضوع درسی است . در بسیاری از موضوع های درسی ،آزمون شامل به خاطر آوردن معلومات وتسلط بر برخی مهارت های پایه است

دیدگاه دیسیپلینی

آرمان های تربیتی

l تسلط دانش آموزان بر چهارچوب مفهومی وشیوه های پژوهش در یک قلمرو علمی در مقایسه با دیدگاه موضوعی به یادگیرنده به شکل موجودی فعال تر نگریسته می شود .اغلب دانش یک یک متخصص در مقیاس کوچک تلقی می شود که به پژوهش در یک قلمرو علمی خاص می پردازد .

تلقی نسبت به فرایند یادگیری

l این تلقی ممکن است برای دیسیپلینهای مختلف متفاوت باشد ،اما تکیه عمومی بر یادگیری اکتشافی است وطی آن دانش آموز اصول اساسی یک دیسیپلین را کشف نموده آنهارا در شرایط وموقعیت های دیگر بکار می بندد

تلقی نسبت به فرایند آموزش

معلم دانش آموز را در فرایند اکتشاف کمک می کند معلم موقعیتی را در ابتدا مطرح خواهد ساخت که دانش آموزان می تواننددرباره ی آن به فرضیه سازی ،بررسی فرضیه هادر سایه داده ها ونتیجه گیری بر اساس کاوش به عمل آمده بپردازد

تلقی نسبت به محیط یادگیری:

که محیط یادگیری شامل مواد ومنابع یادگیری مرتبط با یک دیسیپلین خاص است برای مثال ،در درس تاریخ دانش اموزان مانند مورخ از منابع اصلی ودست اول برای اجرای یک کاوش تاریخی بهره می گیرند

نقش معلم

معلم منبع اموزشی را تأمین می کند وبه گونه ای که حکایت ازپشتیبانی از فرایند اکتشاف می نماید ،وعمل می نماید .معلم در یک دیسیپلین متخصص بوده برای به نمایش گذاشتن فرایند پژوهش والگو قرار گرفتن آمادگی داشته باشد .معلم حاکم نیست ،بلکه ترغیب کننده وتسهیل کننده پژوهش واکتشاف است

تلقی نسبت به ارزشیابی آموخته ها

ارزشیابی به بررسی چگونگی تسلط دانش اموزان بر اصول پایه وروش های پژوهش در یک دیسیپلین می پردازد . علاوه بر این ارزشیابی برچگونگی استفاده کردن از مفهوم ها و مهارتهای پژوهشی در شرایط وموقعیت های مختلف تأکید دارد

نقاط قوت دید گاه موضوعی

l 1-در این دیدگاه برنامه درسی به شکل نظام مند عرضه می شود

l 2-در استفاده از دیدگاه موضوعی برای سازماندهی برنامه درسی دو امتیاز اقتصاد وکارایی رعایت شده است .

l 3-برنامه های درسی این رویکرد سهولت اجرایی دارد .

4-برنامه زمان بندی را می توان به سهولت بر محور موضوع های درسی تنظیم نمود ومدت زمان کلاس ها نیز یکسان هستند

l 5- این نوع برنامه درسی بر مبنای قدرت سنت استوار است یک چهارچوب مأنوس رابرای معلمان فراهم می سازد

نقاط ضعف دیدگاه موضوعی

l سازماندهی برنامه ی درسی حول محور موضوع ها چندان مناسبتی با امر برقراری ارتباط میان موضوع های درسی یا مسایل ونگرانی های عمیق اجتماعی ندارد .

l 2-این نوع برنامه درسی باامر برقراری ارتباط با نیاز ها وعلایق دانش آموزان نیزندارد

l 3-یادگیری در این برنامه در سطوح نازل است به این معنی که کانون توجه معمولا"بر یادآوری اطلاعات ومهارت های پایه توأم با فرصت اندکی برای مهارتهای سطوح بالا ی تحلیلی ومفهومی است .وبه حیطه ی عاطفی توجهی نمی شود

بسیاری از مطالبی که در دفاع از دیدگاه دیسیپلینی ارایه شد برای حمایت وپشتیبانی از دیدگاه دیسیپلینی نیزمطرح می باشد واین دیدگاه با ساختار کنونی مدارس مطابقت دارد وامکان عرضه ی اقتصادی وتوأم با کارایی مواد آمورشی را فراهم می آورد

*یکی از تفاوت های های اساسی میان دیدگاه موضوعی ودیدگاه دیسیپلینی ،تأکید دیدگاه دیسیپلینی بر کاوش واکتشاف در یادگیری است که د انش آموزان به شکل فعال درگیر یادگیری هستند .

از برخی معایب دیدگاه دیسیپلینی می توان این گونه نام برد:

l 1- این رویکرد برای دانش آموزانی مفید است که قصد ادامه تحصیل در دانشگاه را دارند.

l 2-دانش آموزان در این دیدگاه باید مانند دانشمندان در دیسیپلین های مختلف رفتار نماید مسأله ساز است

«مدارس باید تأکید سنتی خود را بر مواد وموضوعات د رسی حفظ کنند واز کوشش برای تربیت همه جانبه کودک دست بردارند .»

منبع ،از کتاب نظریه های برنامه درسی .

جی پی میلر ترجمه ی دکتر محمود مهر محمدی

نظریه از نظریه های برنامه ی درسی (رویکرد موضوعی و دیسیپلینی)

مطالب مشابه :

سوالات نظریه های برنامه درسی جی پی میلرترجمه دکترمهرمحمدی

یکصد سوال جدید از کتاب نظریه درسی جی پی میلر ازتمام فصلها

منابع دکترای برنامه‌ریزی درسی

منابع پیشنهادی آزمون دکتری برنامه ریزی درسی

منابع دکترای برنامه‌ریزی درسی

صد سوال از کتاب نظریه های برنامه ریزی درسی از جی پی میلر

نقش متاتئوریها در برنامه درسی

یکصد سوال جدید از کتاب نظریه درسی جی پی میلر ازتمام فصلها

نظریه از نظریه های برنامه ی درسی (رویکرد موضوعی و دیسیپلینی)

انواع ديدگاهها در برنامه ریزی درسی