«آیین برات» و نیمه شعبان در خراسان و سایر نقاط (عید برات، روز برات، شب برات، چراغ برات …)

در نیمه‌های ماه شعبان هر سال یعنی طی روز های دوازدهم تا چهاردهم شعبان هم چنین شب نیمه شعبان در کشورها و مناطق مختلف خاورمیانه و شبه قاره هند از جمله خراسان مراسم ویژه ی «برات» با عناوین مختلفی چون عید برات ، شب برات ، روز برات ، چراغ برات و… و با آداب و رسوم مختلف برگزار می گردد.

اگرچه آیین برات نیز همچون بسیاری از رسم ورسوم کهن ایرانی آن گونه که باید مورد نقد و بررسی قرار نگرفته، ولی اسنادی وجود دارد که این «آیین زرتشتی» در اثر مرور زمان رنگ اسلامی گرفته و در فرهنگ دینی و اسلامی نیز ورود یافته و همچنان نیز این سنت حسنه با جلای اسلامی در ایران زمین وجود دارد. ایرانیان از دیرباز برای رفتگان خود احترام خاصی قایل بوده و سعی می کرده اند که به نوعی روح آنان را از خود راضی نگه دارند و بر اساس همین سنت اساس مراسم گوناگونی برای تجلیل از مردگان و شادی روح آنها و طلب آمرزشان در نقطه نقطه ایران زمین وجود دارد که در استان خراسان به این رسوم “چراغ برات” می گویند که موضوع شناخته شده ای در بین ایرانیان به خصوص خراسانیهاست.این سنت حسنه در بین مردم استان تهران و برخی از دیگر از استانهای کشور در آخرین جمعه ماه اسنفد هر سال و در مناطق استانهای گیلان و آذربایجان و یزد نیز در برخی جمعه ماه رجب خیرات برای خیرات مردگان وجود دارد.اگرچه مراسم چراغ برات که در سه شب و روز یازده تا چهارده شعبان و یا دوازده تا ۱۵ شعبان در استان خر اسان، ریشه دینی ندارد و در چند صد ساله حضور اسلام در ایران این سنت مورد تایید پیشوایان دینی قرار نگرفته ولی این سنت حسنه مربوط به ایران باستان است و به دلیل عجین شدن این رسوم با دین مبین اسلام تاکنون مخالفتی از سوی مراجع دینی با آن صورت نگرفته است.ایرانیان مسلمان شده به خصوص در قرون سوم و چهارم هجری تلفیقی شیرین و موفق از باورهای ایرانی پیشین و اسلامی خود ساختند، بدین گونه که هزار سال پیش در خراسان بزرگ عید یا مراسم لیله البرات یا لیله الصک را در نیمه شعبان ماه با همان رسوم و آیین ایرانی – زرتشتی اما با توضیح و توجیه اسلامی تدارک دیدند و برگزار کردند.ابوریحان بیرونی دانشمند بزرگ ایرانی نیز در این مورد می گوید: سیزدهم و چهاردهم و پانزدهم این ماه ایام البیض نام دارد و شب پانزدهم این ماه شب بزرگ است و لیله الصک و لیله البرات نام دارد، و عوام مردم بر این عقیده اند که صورت افرادی را که در آن سال باید بمیرند خداوند در آن شب به ملک الموت نشان می دهد.

شب نیمه شعبان ، شب برات

نیمه شعبان در فرهنگ نامه ها و متون کهن، «شب برات» نامیده شده و این بدان خاطر است که بنا به روایات، خداوند در این شب «برات آزادی »از دوزخ را به بندگان خود می بخشد. و این شب برات در ادب فارسی و متون کهن ـ نظم ونثرـ بازتاب هایی داشته که به چند مورد آن اشاره می رود: ابوریحان بیرونی در کتاب «التفهیم »در این باره چنین آورده: «و شب پانزدهم از ماه شعبان، بزرگوار است و او را «شب برات» خوانند و همی پندارم، این از قبیل آن است که هر که اندرو عبادت کند و نیکی به جای آورد، بیزاری یابد از دوزخ». رامپوری نیز در« غیاث اللغات» شب نیمه شعبان را« شب برات» دانسته می نویسد: «شب برات شب پانزدهم شعبان است که در آن شب ملائکه به حکم الهی حساب عمر و تقسیم رزق می کنند».

حافظ، شب برات راشب قدر دانسته و در غزل معروف خود ،شب قدر و« شب برات» را هنرمندانه با هم آورده می سراید:

چه مبارک سحری بود و چه فرخنده شبی
آن «شب قدر» که این تازه « براتم» دادند

اما اینکه« برات» به چه معناست و بن و ریشه این واژه چیست؟ در« حافظ نامه»این توضیحات آورده شده است:« برات» از «برائت »عربی است و آن: «نوشته ای است که بدان، دولت بر خزانه یا حکام ،حواله وجهی دهد».( فرهنگ معین) علامه قزوینی در حواشی خود بر «چهار مقاله» با استناد به «ذیل قوامیس عرب» به نقل از« دُزی» می نویسد:«[ برات] را به «بروات» جمع بندند و این کلمه عربی است و در اصل «برائت» بوده و به معنای «بری ءالذمّه گردیدن از دَین» است و صواب آن در جمع «براءات» یا براوات است. گویندگان فارسی به اعتبار حواله مکتوب هر حواله یا وارد معنوی را نیز« برات» اصطلاح کرده اند».
لیله الصک :شب برات را «لیلة الصک» نیز گفته اند. صکّ، معرب چک فارسی و مترادف با برات است، آن روز چهاردهم و در واقع شب پانزدهم شعبان است. رامپوری در فرهنگ «غیاث اللغات »به نقل از« بهار عجم» و« سراج اللغات» آورده که :«شب چک به معنی شب برات است که در آن چراغانی و آتش بازی(= جشن و شادمانی )کنند».

اشارات شاعران

سخنوران و شاعران پارسی زبان در سرودهای خود به این مضمون که نیمه شعبان، شب برات، لیله الصک ،شب بیزاری و برائت از آتش دوزخ، همچنین شب عبادت و به تعبیری« شب قدر» است، اشاراتی داشته اند که در اینجا به اقتضای کلام اشاراتی می رود .بهترین شاهد در این مضمون، شعرشیرین و شورانگیز حافظ شیرازی است که در آغاز سخن بدان اشاره شد و توضیحاتی در پی آن آمد.عارف شیرازی «شب قدر» و« شب برات» را در کنار هم نشانده و با هم آورده است.
آن« شب قدر» که آن «تازه براتم» دادند.
مولوی نیز در« دیوان شمس» شب برات را شب قدر دانسته، می گوید:

شب «قدر» است او ،دریاب او را
امان یابی چو برخوانی «براتش»

یا در غزل دیگری در همان دیوان می گوید:

آمد شعبان عمداً، از بهر «برات »ما
تا روزی و پیروزی از بخشش رب بیند

عارف غزنه، سنایی نیز روزان و شبان مقدس و گران ارج در یک بیت چنین آورده:

ازمان آمدند بهر ثنات
جمعه و بیض و قدر و عید برات

سعدی نیز شب برات را شب قدر دانسته، دروازه های هفت آسمان را در چنین شبی گشوده می بیند و آدمیان را به غنیمت شمردن آن لحظه ها هشدار می دهد.

شبی چنین، در هفت آسمان باز
زخویشتن نفسی ای پسر به حق پرداز

مگر زمدت عمر، آنچه مانده دریابی
که آنچه رفت به غفلت دگر نیاید باز

چه روزهات به شب رفت در هوا و هوس
شبی به روز کن آخر به ذکر و شکر و نماز

شاعران معاصر نیز از این مضمون غفلت نکرده و در اشعار خود به شب برات بودن نیمه شعبان تلمیح و اشاراتی داشته اند که ابیاتی از آنان نیز در ذیل می آید: میرزا سید مهدی قدسی -برادر ادیب الممالک فراهانی- می گوید:

ای امام زمان و مظهر ذات
مر خدا را جمال تو مرآت

شب میلاد توست آن شب قدر
که خدا نام آن گذاشت برات

تو مگر خضر راه ما باشی
ورنه ره گم کنیم در ظلمات

چشم یاران و دوستان روشن
گل نرگس شکفت در گلشن

آزاد عراقی (اراکی )نیز می گوید :چون میلاد پادشاه عقول و ذوات در نیمه این ماه پربرکات روی داده است ،خداوند این شب را برات نامیده است.

به ویژ ه نیمه شعبان ،مه خجسته صفات
مهی که نیمه آن هست و غره برکات پ

مهی که عرش ازو کسب می کند درجات
نهاد نام خداوند از آتش ،ماه برات

که شد تولد شاههنشه عقول و ذوات
امام قائم بالحق،ولی رب ودود

میرزا عبدالکریم ثاقب نیز چون دیگر شاعران ولایی ،پانزدهم شعبان را به خاطر میلاد مظهر ذات و صفات، شب قدر و روز برات می داند و می سراید :

ای مه شعبان ،شعب مکرمات
ای شب قدر من و روز برات

ای یم اثبات ،سفینه نجات
ای مه میلاد شه کائنات

در تو عیان ،مظهر ذات و صفات
حجّت حق، شاهد غیب و شهود

ابوالحسن خائف دزفولی نیز آن را شبی می داند که تقدیر و قضا و قدر در آن جاری است و از شب معراج بالاتر و برتر می باشد.

شبی مشهور تر اندر جهان از لیلة الاسرا
که اندر ماه شعبان ،لیلة خامس عشر آمد

چه شعبان ،آنکه باشد شهر رحمت ،ماه پیغمبر
که در این مه به گیتی ، آن خدیو دادگر آمد

شب قدر و براتش ،صادر از دیوان حق ،آری
که در حکمش قضا باشد ،به فرمانش قدر آمد

میرزا حسن ربّانی گرکانی نیز به شعبان خوش آمد گفته ، آن را شب غفران می داند و می گوید:

یک ساله ره سپرد مه شعبان
تا خیر و برکت آرد بر کیهان

سالی در انتظار به سر بردیم
اهلاً و مرحباً بک یا شعبان!

ماه پیمغبر است و شب و روزش
روز برات هست و شب غفران

فرخنده ساخت گویی شعبان را
میلاد شاه و رهبر انس و جان

شاعر ناشناس دیگری این گونه لطیف می سراید:

ای آنکه لب لعل توچون آب نبات است
امّا چه نباتی که به از آب حیات است

خطّ تو چو خضر و سر زلفت ظلمات است
امشب که شب نیمه شعبان و برات است

از او لطیف تر ،مرحوم حجّت الاسلام سیّد محمد باقر امامی از عالمان اهل ذوق معاصر و صاحب مثنوی «حقیقت نامه »می گوید:

ای مجلسیان مژده که این ماه برات است
یک بوسه مرا از لب آن ماه،برات است

در عالم اگر آب حیات در ظلمات است
زلفت ظلمات است و لبت آب حیات است

روز برات در لغت نامه دهخدا

روز برات . [ زِ ب َ ] (ترکیب اضافی ، اِ مرکب ) روز پانزدهم ماه شعبان . (ناظم الاطباء). روز جک . (از آنندراج ). و رجوع به جک و روز جک و برهان قاطع ذیل جک شود.

«عید برات» در میان کُردهای شمال خراسان

کُردهای شمال خراسان (کُرمانج ها) شب نیمه ی شعبان را «عید برات» می نامند و این شب نزد آنان شبی بسیار عزیز و با خیر و برکت است. در این شب مردم رفتگا خود را ب یاد می آورند و برای آنها از درگاه خداوند طلب مغفرت و آمرزش می کنند.

روز برات در جنوب خراسان

روز برات در جنوب خراسان پر رنگ تر است – عکس هایی از این مراسم در بیرجند را اینجا ببینید

در مناطق جنوبی خراسان مردم روز های سیزدم چهاردم و پانزدهم ماه شعبان را روز برات می نامند. معمولا روز چهاردم شعبان از روزهای دیگر با اهمیت تر است و تقریبا همه مردم در قبرستان شهر بر سر قبر مردگانشان حاضر می شوند و یادشان را زنده نگه می دارند . روز برات به قدری در بین مردم منطقه اهمیت دارند که ماه شعبان را بعنوان ماه برات نیز می شناسند.

این روز برای افرادی که شخصیی از آنها در سال گذشته فوت کرده است از اهمیت بیشتری برخوردار است و تلاش می کنند از هر شهری که باشند در این روز خود را به سر قبر درگذشتگانشان برسانند . در قبرستان هم مردم تلاش می کنند به همه درگذشتگان اقوام سر بزنند و فاتحه ای برای آنان بخوانند.

در مشهد و اطراف آن، چراغ برات در گذشتهها در سه روز، خاموش نمیشد و اکنون هم در شبها آنها، که برات را میشناسند، چراغشان خاموش نمیشود. هنوز هم فانوسهای قدیمی خاطره شبهای برات را به یاد دارند و خیلی وقتها هم همین فانونسها در شبهای برات دوباره به یاد صاحبانشان میافتند و تاریکی شب را نور میدهند و یاد و خاطره رفتگان را گرامی میدارند.

***

در شمال خراسان اگر کسی در روز یا شب جمعه فوت کند، اطرافیان بسیار خرسند می‌شوند و می‌گویند «خدا بیامرز، نیت پاکی داشته ». بعد از اولین سالگرد برای همیشه به عنوان یاد بود در ماه شعبان (برات) عده‌ای از قاریان قرآن را دعوت کرده برای ظهر یا شب از آنان پذیرائی می‌کنند. قاریان بعد از ورود و صلوات فرستادن به تلاوت می‌پردازند، پس از آن مشغول صرف نهار یا شام می‌شوند. این مجلس را (براتی) می‌گویند.

از عصر روز دهم شعبان هر روز تعداد نان محلی (فَتیر) را با روغن و زردچوبه و سیاه دانه پخته و به گورستان می‌برند و روی قبرها می‌گذارند، هر کس برای فاتحه خوانی به سر قبر می‌آید مقداری از آن (فتیر) را تناول می‌نماید. و به نسبت مرحوم ( یک حمد و هفت قل هو الله) می‌خوانند و برای او طلب آمرزش می‌کنند.

قبل از مُردن بعضی‌ها وصیت می‌کنند و مقداری از سرمایه خود را به عنوان هزینه (کفن و دفن) و مراسم هفت و چهل و سالگرد جدا کرده، درصدی را نیز برای (براتی) مشخص می‌کنند.

آیین چراغ برات در شیروان

چراغ برات از جمله آیین‌های دیرینه مردم شیروان است که در آستانه نیمه شعبان برای نیایش و طلب رحمت خداوند برگزار می شود.

شهرستان شیروان از توابع استان خراسان شمالی است که مردم آن براساس اعتقاد مذهبی خود اقدام به برگزاری آیینی مرسوم به چراغ برات در این دیار از خطه میهن اسلامی در قالب گروه‌های کوچک و بزرگ می‌کنند.
شهروندان در این ایام به دعا و نیایش می‌پردازند و معتقدند درهای روزی و رحمت خداوند در سه روز منتهی به نیمه شعبان بر روی بندگان گشوده می‌شود.
مردم معتقدند در این شب‌ها باید چراغ منازل روشن باشد چراکه روشن بودن منزل در این شب‌ها برای آن‌ها در طول سال روشنی می‌آورد.
طبق این رسم نذر شمع و دادن چراغ نذری به امامزاده ها و مساجد و افراد بی بضاعت از رسومات این آیین می باشد.
قرائت قرآن، دعا، دادن خیرات برای رفتگان، ادای نذر و کمک به مستمندان، برافروختن شمع و پخش شیرینی از جمله سنت‌های آیین چراغ برات است.
گلزار شهدا این روزها حال و هوای دیگری دارد و مردم نقاط شهری و روستایی با عطرافشانی و گلاب افشانی مزار آن عزیزان یاد و خاطره آن‌ها را گرامی می‌دارند.
مردم این روزها گروهی برای قرائت فاتحه و خیرات برای اموات و مردگان خود به قبرستان‌ها می‌روند و برای آنان طلب آمرزش و مغفرت می‌کنند.
همچنین در روستاها مردم با حضور بر مزار درگذشتگان با فراخور حال خود با ختم قرآن و دعا و پخش نذورات به یاد عزیزان می‌نشینند، آن‌ها با گستردن قالیچه‌ و روشن کردن چراغ و شمعدان بر مزار اموات با انواع شیرینی، خرما و انواع نان‌های خانگی و محلی از دیگران پذیرایی می‌کنند و آنان نیز در مقابل با قرائت فاتحه برای درگذشتگان آمرزش و عفو گناهان را طلب می‌کنند.
افرادی که نذر دارند هم سعی کرده نذر خود را در این چند روز که ثواب بیشتری دارد ادا کنند.

***

مردم کاشمر طی سال های گذشته دراین روزها خیمه ها و چادر ها بر فراز قبور عزیزان نصب می کردند.همه منتظر بودند تا دیگران بر حسب رابطه کوچکی و بزرگی بر سر قبر عزیز سفر کرده شان حاضر شوند وفاتحه ای بخوانند و خرمایی و نقلی و شکلاتی و تکه ای حلوا نوش جان کنند و بروند.همه بر سر قبور همه حاضر می شوند.نوعی یاری گری است در وادی تسلیت گویی و ابراز همدردی. نوعی صله رحم همگانی وترویج عاطفه است.دیدو بازدیدی بر سر قبور از برای عبرت گیری از حال و احوال رفتگان خوشبخت و ماندگان بدبخت.در آخرین ساعات ۱۴ شعبان بعد از نماز مغرب و عشا نیز هر فرد به تعداد آرزوهای پاک و خالصانه اش ترکه ای از درختی پاک سرشت (انار و انگور) مهیا می کرد و در چهار گوشه پشت بام خانه اش نصب می کرد.بر انتهای هر ترکه تکه ای پنبه و یا پارچه ای پاک به نیت آرزوی مورد نظروصل می شد.فرد به تنهایی و یا در حضور خانواده نیت و آرزویش رابعد از حمد و ثنای خدا و صلوات بر نبی اکرم (ع) مطرح می کرد.تصور بفرمایید روستایی را که همه بر پشت بام برای چند ثانیه ترکه های را روشن کرده باشند.البته این رسم چند دهه است که به صورت جمعی برگزار نمی شود و فردی شده است.

نگاهی به مراسم شب برات در فرهنگ عامه(بردسکن)
نیمه شعبان» همه ساله در ایران، حال و هوای ویژه ای دارد. همه جا چراغانی می شود و شادمانی و شادکامی خاصی بر مردم حاکم است، حتی در زمان های گذشته نیز در شهرها و روستاها، مردم برای اجرای این مراسم باشکوه، احترام ویژه قائل بوده و اهتمام خاصی در برپایی آن داشتند.

نیمه شعبان در اذهان شیعیان و محبان اهل بیت (علیهم السلام) به عنوان روز میلاد نجات بخش موعود معنا و مفهوم می یابد. روز میلاد بزرگ مردی که انسانیت، ظهور او را به انتظار نشسته و عدالت برای پای بوس قدمش لحظه شماری می کند.«نیمه شعبان» همه ساله در ایران، حال و هوای ویژه ای دارد. همه جا چراغانی می شود و شادمانی و شادکامی خاصی بر مردم حاکم است، حتی در زمان های گذشته نیز در شهرها و روستاها، مردم برای اجرای این مراسم باشکوه، احترام ویژه قائل بوده و اهتمام خاصی در برپایی آن داشتند.در فضیلت و اعمال ماه شعبان روایات فراوانی وجود دارد و آن را ماه بسیار شریفی دانسته اند که منسوب به حضرت سیدانبیا صلی الله علیه و آله است. حضرت محمد(ص) این ماه را ماه من می نامید و از آنجا که تولدحضرت حجت در نیمه این ماه اتفاق افتاده است، هزاران برابر بر شرف و احترام این ماه افزوده شده است. در نوشته حاضر برخی اعمال مذهبی نیمه شعبان، به ویژه مراسم شب برات از نگاه فرهنگ عامه بررسی شده است.

در پاره ای از نواحی کردستان ، در این شب ، در مسجدها و تکیه ها و خانقاهها و منازل ، دعاو نماز مخصوص (به جماعت و غیر جماعت ) خوانده می شود؛ و عقیده بر این است که در شب برات ، روزیِ بندگان از نو تقسیم خواهد شد و دعا برای افزایش روزی مستجاب است و هرکس آن شب سیر نخورد، در طول سال سیر نخواهد شد؛ ازاینرو همة خانواده ها، غذای مخصوص (پلو خورشت ، کشمش پلو، رشته پلو و نظایر آن ) تهیه می کنند، و فقیران را نیز در تهیة آن یاری می دهند، و به این کار «کاسة جشن » می گویند.

مراسم شب برات در هند

همچنین در نقاط مختلف شبه قاره هند مراسم گوناگونی برپا می‌شود که زیارت اهل قبور، تلاوت قرآن و اطعام و صدقه به مساکین برای آمرزش مردگان از آن جمله است (به استناد یک روایت، رسول اکرم صلّی‌اللّه‌علیه‌وآله‌وسلّم در شب برات به قبرستان مدینه رفتند و برای مردگان از خدا آمرزش خواستند ). پختن نوعی حلوا و شیرینی مخصوص و خیرات کردن آن، از دیگر مراسم این شب است. در این باره اشاره و تأکید رسول اکرم صلّی اللّه علیه وآله وسلّم به عزاداری برای حمزه علیه السّلام پس از شهادت وی در غزوه احد، موجب شده است تا مسلمانان هند برای یاد کردن وی در شب برات توجه و تقدم ویژه ای قائل شوند. سوزاندن عود و روشن کردن شمع، دادن هدایا بویژه اسباب و آلات آتش بازی به کودکان از دیگر آیین‌های شب برات است.

از دیگر سرزمینهایی که مراسم مختلف شب برات ، از جمله چراغانی ، در آنها برگزار می شده ، خراسان (مولوی ، ج ۷، ص ۴۴۶؛ رواقی ، ص ۲۱۴ـ۲۱۵)، عراق (هندوشاه بن سنجر، ص ۱۸۹ـ۱۹۰)، دمشق (ابن کثیر، ۱۴۰۷، ج ۱۴، ص ۲۴۷)، مکّه (ابن بطوطه ، ج ۱، ص ۱۷۳)، مصر (مقریزی ، ج ۱، ص ۴۶۵ـ۴۶۶، ۴۹۰) بوده است ۱۴۰۷، و در روزگار ما نیز اجرای این مراسم در مصر (شلتوت ، ص ۴۳۸) و افغانستان (رواقی ، ص ۲۱۶) ادامه دارد.

آئین برات در کشور های پاکستان، ترکیه، بنگلادش و … نیز مرسوم است و آنها شب برات را گرامی می دارند.

شب برات در ترکیه

در شب نیمه شعبان در مساجد اهل سنت ترکیه مردم به مساجد می آیند و از خداوند طلب عفو و بخشش می کنند. شب نیمه شعبان در ترکیه، شب با ارزش و مقدسی به شمار می رود.

تصاویر برگزاری مراسم شب برات در ترکیه

شب برات در پاکستان

در کشور اسلامی پاکستان شب برات برای مردم پاکستان شب مقدسی است.
اکثر مسلمانان کشور پاکستان سٔنی مذهب هستند. مردم پاکستان به شب ۱۵ ماه شعبان شب برات می‌گویند. درباره شب برات چنین بیان شده است: حقیقت این است که ۱۰ نفر از اصحاب پیامبر که حدیث نقل می کردند از فضیلت این شب احادیثی را بیان کرده اند. البته در بین آن احادیث بعضی‌ از احادیث ضعیف السند هستند و بعضی‌ از علمای پاکستان فضیلت این شب را بی‌ اساس می‌دانند. اما حضرات محدثین و فقها بسیاری از آن احادیث را تایید می کنند. بنابراین در فضیلت این شب از ۱۰ نفر از اصحاب پیامبر روایت‌هایی‌ وجود دارد که بی‌ اساس گفتن به آنها کاملا اشتباه است.
عبادت در شب برات
امّت مسلمان خیر القرون هستند و از زمان پیامبر تا امروز از فضیلت این شب بهره می برند. مردم پاکستان در این شب عبادت‌های خاصی‌ را انجام می دهند که برای همین بدعت گفتن، بی‌ اساس گفتن به فضیلت این شب اشتباه است. عبادت در این شب موجب ثواب اخروی و دارای اهمیّت خاصی‌ است. البته هیچ روش خاصی‌ از عبادت برای این شب مقرر نشده است و مردم به روش‌ خود در این شب عبادت می کنند و عبادت‌هایی‌ از قبیل خواندن نماز نافله، تلاوت قرآن کریم، ذکر گفتن، تسبیح گفتن و دعا کردن را در برنامه خود دارند.
قبرستان رفتن در شب برات
روایت است که در این شب پیامبر گرامی‌ اسلام(ص) به قبرستان بقیع مشرف می شدند. برای همین مردم پاکستان برای رفتن به قبرستان در این شب تلاش می کنند که رفتن به قبرستان بقیع هم از آرزوهای آنهاست. چون این کار را سنتی‌ از پیامبر و از ارکان شب برات می دانند.
روزهٔ ۱۵ شعبان
مردم پاکستان به روز بعد از شب برات یعنی‌ روز نیمهٔ شعبان نیز اهمیت می دهند، و چون طبق روایات روزه گرفتن در این روز ثواب زیادی دارد، لذا اکثر مردم در این روز روزه می گیرند.
در شهر‌های بزرگ مانند لاهور پاکستان محافل جشن در شب و روز نیمهٔ شعبان برگزار می شود و مردم در مساجد و سواحل رود خانه‌ها عبادت می کنند و مانند کشورهای اسلامی دیگر همانند ایران به پخش نذری و شیرینی و تزیین خیابان ها و کوچه ها می پردازند.

http://www.shafaqna.com

[شب برات اسلامی تقویم کے آٹھویں مہینے شعبان المعظم کی ۱۵ویں رات کو منائی جاتی ہے، مسلمان اس رات میں عبادات کرتے ہیں۔
شعبان المعظم اسلامی کیلنڈر کا آٹھواں مہینہ ہے اس ماہ کی ۱۵ تاریخ کی رات کو شب برات کہتے ہیں۔ حدیث پاک میں آتا ہے کہ اس رات کو پورے سال کے لیے رزق، موت اور باقی حساب کتاب لکھا جاتا ہے۔ اس رات کو اللہ تعالٰیٰ سے اپنے گناہوں کی معافی اور مغفرت طلب کرنا چاہیے، رات کو عبادت کرنا اور دن کا روزہ رکھنا مستحب ہے۔ حدیث پاک میں آتا ہے کہ اس رات کو اللہ مجدہ اپنی شان کے لائق آسمان دنیا پر نزول فرماتے ہیں اور فرماتے ہیں کہ ہے کوئی معافی مانگنے والا کہ اسے معاف کردوں۔ ہے کوئی رزق مانگنے والا کہ اسے رزق عطا کر دو۔ ترمذی شریف میں آتا ہے کہ آپ صلی اللہ علیہ وآلہ وسلم اس رات کو قبرستان جاتے اور اصحاب قبور کے لیے مغفرت کی دعا کرتے۔]

در این رابطه بیشتر بخوانید:

«آیین برات» و نیمه شعبان در خراسان و سایر نقاط (عید برات، روز برات، شب برات، چراغ برات …)

«چراغ برات» آیین فراموش شده ایرانیان

چراغ برات؛ آیین همنشینی خراسانیان با مردگان در آستانه نیمه شعبان

مطالب مشابه :

آسیب شناسی مجالس ترحیم

گزارش اختصاصی هنر ناب از مزار شهدای حزب الله در بیروت

خمين در انقلاب - سيد محمد كاظم قريشي، قرباني مخالفت با كاپيتولاسيون( بخش پاياني)

سفرنامه رها سادات به کرج

«آیین برات» و نیمه شعبان در خراسان و سایر نقاط (عید برات، روز برات، شب برات، چراغ برات …)

چرا ایرانیان این شهر ترکیه را باید ببینند ؟! +عکس

جایگاه مافه گه در بختیاری

جایگاه مافه گه در بختیاری(اسب وکتل)