خواص جگر سفید، جگر سیاه و دل از دیدگاه طب سنتی ایران

خواص جگر سفید، جگر سیاه و دل از دیدگاه طب سنتی ایران
جگر سیاه (کبد):
غذائی است بسیار نیکو، به خصوص جگر بره و بزغاله و از آن بهتر جگر خروس و مرغ است که در روغن سرخ کنند ولی چون سنگین و هضمش مشکل و دفع آن دیر انجام می گردد نباید در خوردن آن از اعتداال تجاوز نمود و نبایدغذا را منحصر به آن قرار داد.
به دو صورت می توان آن را مصرف کرد: یا با روغن و مری بپزند و یا آنکه پس از اضافه نمودن مقداری نمک و دارچین بر روی سنگ ریزه داغ کباب کنند. اگر این غذا را با سرکه و زیره آماده کنند برای اشخاص گرم مزاج نیز خوردن آن جایز است، به شرط آنکه خوب کباب شده باشد و اگر این غذا را زیاد بخورند و با به خوردن آن مداومت کنند احتمال خطر و زیان کمی دارد چه خونی که از آن حاصل می شود خون سالمی است.

عقیلی خراسانی در کتاب مخزن الادویه آورده:
کبد دارای طبیعت گرم و تر است. جرم آن غلیظ و دیر هضم است و خون متولد از آن به کندی در مجاری حرکت کرده و سریع متعفن می شود مگر آنکه با نمک و سرکه و آبکامه و دارچینی و کرویا و گشنیز خشک که بر آتش نیکو بریان نموده باشند مصرف شود.
مصلح آن در گرم مزاجان سرکه و گشینز و در سردمزاجان ادویه حاره مذکوره و جوارشات مناسبه

تندرستان: از آنجا که کبد در موجودات مرکز پاکسازی و سم زدایی بدن است، در تهیه جگر سیاه (کبد) باید بسیار دقت کرد از این جهت که جگر سیاه انتخابی کاملا سالم و فاقد بیماری باشد. همچنین مصرف آن در افراد سالم و دارای فعالیت بدنی (ورزش) به راحتی قابل هضم است.

جگر سفید (شش، ریه):
غذائیت ریه بسیار اندک و هضم آن به کندی صورت می گیرد، آب پز آن، خوب نیست ولی کباب آن به شرط آنکه قبلا در سرکه خوابانده باشند کم ضرر ااست. شش بره و بزغاله از سایر انواع ریه بهتر است و برای بیماران تبدار خوردن آن جایز است و همچنین برای بیمارانی که از خوردن گوشت ممنوع می باشند و هوس خوردن گوشت دارنداجازه داده می شود که آن را به صورت کباب و از قسمت های اطراف و بی رگ و ریشه آن مصرف کنند.

قلب (دل):
محمد حسین عقیلی خراسانی در کتاب مخزن الادویه آن را چنین عنوان کرده:
عضوی مرکب معروف از اعضای حیوان است و اول عضوی است که تکون می یابد بنابر قولی و اصل و مبدأ و معدن حرارت غریزی و روح حیوانی است و لهذا گرم ترین همه اعضا است و آخر همه اعضا از حرکت می ماند و سرد می گردد و گوشت آن بسیار صلب و دیرهضم است اولی اجتناب از آن است مگر عندالضرورت بهترین آن دل حیوان کم سن جوان فربه صحیح المزاج است و بهترین از مواشی دل گوسفند و بز کم سن به صفات مذکوره و از میان پرندگان دل مرغ جوان فربه بهتر است و از قلوب پرندگان آبی بهتر است دوری شود.

مزاج قلب مطلقاً گرم و خشک و گرمی قلب پرندگان بیشتر از گرمی سایررین است.
افعال و خواص آن: مقوی دل است و دیر هضم می باشد.
مصلح آن مهرّا پختن(پختن کامل آن) وسرخ کردن آن (مطنجن آن) با شحم و روغن و با آبکامه و سرکه خوردن و یا کباب نازک به روغن کنجد و یا بادام و با سرکه و انجدان و فلفل و زیره و آویشن شیرازی و بعد از آن کمی سرکه آشامیدن برای افراد دارای فعلیت بدنی بسیار غذای نیکویی است.
گوشت دل سخت و هضم آن دشوار است و خوراک آن گوارا و لذت بخش نیست و بهتر آن است که خورده نشود و اگر خواستند تناول کنند با چربی و پیه آن و با روغن زیتون بپزند و یا به صورت کباب به ورقه های نازک بریده و در روغن و سرکه و یا روغن گردو سرخ نمایند.

منابع :
کتاب مخزن الادویه، محمد حسین عقیلی خراسانی
کتاب منافع الاغذیه و الادویه، زکریای رازی
tandorostan

خواص جگر سفید، جگر سیاه و دل از دیدگاه طب سنتی ایران

مطالب مشابه :

اطلاعاتی جالب در مورد دل و جگر و قلوه

خواص جگر سفید، جگر سیاه و دل از دیدگاه طب سنتی ایران

فولیک اسید، اسید فولیک، قرص و مکمل آهن، فروس سولفات، جگر، شیر، جعفری، عدس، روش مصرف

دل و جگر

چهار خوراک و غذای لذیذ ایرانی با جگر

تغذیه در بارداری

اهمیت تغذیه در دوران بارداری

اهمیت تغذیه در دوران بارداری

خلاصه دستورهای تغذیه ای برای تعیین جنسیت جنین قبل از بارداری