آزمایشگاه مدارس

مدرسه تنها نيمكت و تخته سياه نيست. كتابخانه ها، آزمايشگاه ها و حتي سالن هاي بازي اجزاي جدانشدني ساختار يك مدرسه هستند. آزمايشگاه هاي علوم و حتي ابعاد عملي تر برخي دروس ديگر مانند نمايش فيلم و عكس تأثيرگذارترين بخش آموزش دروس به حساب مي آيند. شايد به همين دليل است كه هنوز خاطره آزمايش تعيين گروه خوني يا رشته هاي يك برگ در خاطر دانش آموزان باقي است.

فرآيند تبخير، تصعيد، انجماد و انبساط يكي از بخش هاي اصلي دروس علوم است. شايد اگر چگونگي تبخير يا ميعان را در آزمايشگاه ها نديده بوديم يا اگر باران كوچكي در يك ظرف حلبي در برابر چشم هاي شگفت زده دانش آموزان ساخته نمي شد، به اين سادگي فرآيند اصلي ترين ساختارهاي آب وهوايي يا اكولوژيك در ذهن كوچك شاگردان شكل نمي گرفت. همان آزمايشگاه هاي كوچك و ساده مدارس پيش زمينه درك قواعد جهان بزرگ تر با تمام پيچيدگي هايش بوده است. حال اين مضمون را مي توان گسترش هم داد و در حقيقت با توجه به اهميت و كارايي غيرقابل انكار آن، قدر بيشتري هم برايش قائل شد. آموزش و پرورش نهادينه و مدرن يعني در خدمت گرفتن تمام تجهيزات، امكانات و راه هاي كمك آموزشي. اين كه در محيط آموزشي يك مدرسه، تنها آموزگاران دروس، قاعده بازي آموزش نيستند. نه تنها تمام مربيان آموزشي، آزمايشگاهي، ورزشي و حتي هنري تكميل كننده اين فرآيند هستند، بلكه تمام اشيا و لوازمي كه براي تفهيم خطوط و كلمات به كار مي روند.

مطالعه ميداني تيمز در سال 2003 نشان داد كه دانش‌آموزان ايراني در مجموعه 286 پرسش آزمون عملكردي، متناسب با برنامه‌هاي رسمي كشورمان، از نظر به خاطر سپردن و فهميدن، در سطح نسبتاً بالایی قرار دارند، اما در مهارت‌هايي چون ساختن نظریه‌ها، تجزيه و تحليل داده‌ها، حل مسئله و بكارگيري ابزار و روش‌هاي علمي و يا تحقيق درباره طبيعت و محيط زیست، در سطح بسيار پاييني قرار دارند. در ايالات متحده و انگلستان، به فعاليت‌هاي عملي و برنامه درسي آزمايشگاه محور توجه ويژه‌اي مي‌شود. در كشورهاي آسيايي ژاپن و سنگاپور، استفاده از وسايل كمك آموزشي چند رسانه‌اي و نيز استفاده از شبيه‌سازي‌هاي رايانه‌اي و مدل‌هاي آموزشي جايگاه ويژه‌اي در آموزش علوم دارد.

امروزه آموزش علوم تجربی در مدارس، به یکی از موضوع های دشوار و مورد توجه تبدیل شده است. تعداد اندکی از معلمان می توانند علوم تجربی را به نحو احسن و منطبق با اهداف آموزشی قصد شده آموزش دهند. موانع و مشکلات زیادی وجود دارد که هرگونه تلاش برای ارتقای کیفی آموزش علوم تجربی در مدارس و حتی دانشگاه ها را بی اثر می سازد. در مدارس، در آموزش علوم تجربی بالاخص؛ فیزیک، شیمی، و زیست شناسی که همگی علوم آزمایش محور محسوب می شوند، بیشتر به تشریح و بیان حقایق و اصول اولیه شناخته شده علمی پرداخته می شود که پس از مدت کوتاهی به فراموشی سپرده می شوند. برای آموزش اثر بخش علوم تجربی حتماً باید از فعالیتهای عملی و آزمایشگاهی استفاده شود تا ساخت شناختی دانش آموزان تقویت شده و همچنین مهارتهای عملی لازم را فرا بگیرند.

علوم تجربی یکی از دانش ها و معرفت های بشری است که یافته های آن از راه مشاهده تجربی به دست می آید و ملاک یا معیار درستی آن ها، انطباق داشتن با مشاهدات تجربی است. هدف از آموزش علوم تجربی، آموزش پدیده هایی است که در زندگی روزانه مشاهده می شود. در همه نظام های آموزشی جهان، آموزش و یادگیری علوم تجربی از جایگاه ویژه ای برخوردار بوده و تلاش می شود تا همه دانش آموزان، ضمن آشنایی با اصول و مفاهیم علوم تجربی و کسب سواد علمی لازم، آگاهی های لازم برای یک شهروند مطلوب را کسب کنند. دانش آموزان با کسب آگاهی و مهارت لازم در زمینه های مختلف علوم، قادر خواهند بود تا در زندگی خود تصمیمات آگاهانه و منطقی بگیرند.

پژوهش های علمی در دانشگاه ها بودجه اندکی داشته و به صورت ضعیفی سازماندهی می شوند. معلمانی که در دانشگاه ها و مراکز تربیت معلم آموزش می بینند، به علت کافی نبودن امکانات آزمایشگاهی و فعالیت های عملی، تبحر و تجربه کمتری در زمینه پدیده های علمی- عملی دارند. دانش آموزانی که با اتمام تحصیلات وارد بازار کار و یا دانشگاه ها می شوند، مهارت و توانایی های لازم در انجام فعالیت های عملی را ندارند. از لحاظ سیاسی و اقتصادی، به نظر می رسد که آموزش اثربخش علوم تجربی برای رشد و توسعه اقتصادی هر کشوری ضروری است و باید به طور جدی به این امر اهتمام ورزید. در هر کشوری که به سوی صنعتی شدن پیش می رود، نیاز به کارگران ماهر و افراد تحصیل کرده و آشنا به پدیده های علمی- فناورانه و نیز مهارت های عملی روز به روز افزون تر می شود؛ اما واحدهای صنعتی نمی توانند به آموزش ویژه و اختصاصی افراد مورد نیاز خود بپردازند. همه کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه به این نتیجه رسیده اند که پرداختن به آموزش اثربخش علوم تجربی و مهارتهای علمی- عملی در مدارس، مناسب ترین و اقتصادی ترین راه ممکن است و همه دانش آموزان باید علوم تجربی و مهارت های عملی لازم را فرا گیرند.

مسئله این است که آیا وضعیت آزمایشگاه های درس علوم در مدارس مناسب است؟ وبه عبارت دیگر آیا معلمان امکانات لازم را برای انجام آزمایشات در اختیار دارند تا دانش آموزان بتوانند از طریق مشاهده و تجربه مفهوم را دریافت کنند؟

آیا آموزش و پرورش توانسته است امکانات لازم را در اختیار مدارس قرار دهد تا انتقال مفاهیم و اهداف توسط معلمان به آسانی صورت گیرد؟

آزمایشگاه مدارس

مطالب مشابه :

دریافت کد منطقه آموزش و پرورش جهت ثبت نام در کنکور سوابق تحصیلی

شهر محل صدور كد ملي

ستاره نوترونی چیست؟

آمار لحظه‌به‌لحظه نتایج آرا در استان‌های کشور و تهران + جدول

اهمیت نانو تکنولوژی در تصفیه آب

تالیف وچاپ کتاب مبانی علمی پرورش قارچ خوراکی توسط مهندس تقی زرجینی

آزمایشگاه مدارس