|
كاشان با دشت های گل محمدی، گلاب معروف و عطر خوش آن در سراسر ایران شناخته شده است اما كمتر كسی می داند كاشان قطب پرورش ماهیان تزئینی ایران است و سالانه بیش از ۲۳ میلیون قطعه ماهی تزئینی در این شهرستان تولید می شود.
ماهیان تزئینی و یا همان ماهی های آكواریومی كه از گذشته ها به صورت سنتی در مناطق مختلف كاشان پرورش داده می شود چند سالی است كه شكل صنعتی به خود گرفته و برای مردم كاشان كارآفرینی جدیدی محسوب می شود بطوری كه در حال حاضر بیش از یك هزار خانوار در شهرستان كاشان به تولید ماهیان تزئینی اشتغال دارند.
«احمد ناصر حداد» مدیر كل جهاد كشاورزی شهرستان كاشان در این باره می گوید: كاشان بیشترین تولید ماهیان تزئینی در كشور را دارد كه بیشتر تولید این ماهی ها در منطقه راوند كاشان انجام می شود.
وی با اشاره به این كه در شهرستان كاشان بیش از یك هزار و ۵۰۰ استخر پرورش ماهی و كارگاه های تولید ماهیان تزئینی وجود دارد، عنوان می كند: پرورش ماهی زمینه تولید و اشتغالزایی بسیار بالایی دارد و در هر منطقه ای می توان با فراهم كردن امكانات به تولید ماهی های زینتی روی آورد.
ناصر حداد ادامه می دهد: با توجه به اینكه تولید ماهیان تزئینی در كاشان به شكل بومی درآمده نیاز به حمایت و سرمایه گذاری بیشتری دارد و تسهیلات، امكانات و استخر های پرورش ماهی و وسایل مدرن و مواد مورد نیاز تولید ماهی باید در اختیار تولیدكنندگان قرار بگیرد.
با توسعه این حرفه در كاشان تعاونی تولید كنندگان ماهی های تزئینی تشكیل شده و ما به دنبال احداث شهرك صنعتی پرورش ماهیان تزئینی هستیم. محل احداث این شهرك جانمایی شده و باید این طرح مصوب شده و احداث آن سریع تر آغاز شود.
«مهدی وجگانی»، بازرس شركت تعاونی آبزیان قطب كه اغلب تولید كنندگان ماهیان تزئینی شهرستان كاشان عضو این تعاونی هستند نیز عنوان می كند: ۱۴۱ تولیدكننده ماهیان تزئینی در این تعاونی عضویت دارند.
وی با اشاره به این كه پرورش ماهیان تزئینی در كاشان به صورت سنتی انجام می شود، می گوید: در این شهرستان كارگاه های صنعتی و فنی مدرن محدودی وجود دارد كه آنها نیز در حد استاندارد نیستند. استخرهای پرورش ماهی در كاشان روباز و سنتی است و گرمایش استخر ها با مشعل گازی و منبع حرارتی كه داخل استخر و یا اطراف آن تعبیه شده انجام می شود.
این وسایل گرمازای پرورش ماهی به صورت خودكار كنترل نمی شود و ممكن است با افزایش و یا كاهش گرما بیش از حد نیاز حیات ماهیان تزئینی دچار خطر شود.
وی با اشاره به این كه در كاشان پروانه بهره برداری ۲۳ میلیون ماهی در سال داده شده، عنوان می كند: با احتساب تولید كارگاه هایی كه بدون پروانه بهره برداری به پرورش ماهیان تزئینی اشتغال دارند می توان گفت بیش از ۳۰ میلیون قطعه انواع ماهیان تزئینی سالانه در كاشان تولید می شود.
وی با اشاره به این كه ۶۰ درصد ماهیان تزئینی در كاشان تولید می شود، می گوید: كرمان، استان مركزی و فارس از دیگر تولیدكنندگان ماهی زینتی در كشور هستند.
وجگانی میزان كارگاه های پرورش ماهیان تزئینی دارای پروانه بهره برداری در كاشان را ۱۶۹ واحد عنوان می كند: به دلیل این كه كارگاه های متقاضیان پروانه بهره برداری باید از نظر زمین، موقعیت فیزیكی كارگاه و آب دارای ویژگی های مشخص و استاندارد باشند لذا به تمامی افراد پروانه بهره برداری داده نشده است.
وی درباره انواع ماهیان تزئینی كاشان توضیح می دهد: ماهیان زنده زا شامل انواع گوپی، مولی، سوارتر و پلاتی می شود و تخم گذار ها نیز شامل انواع ماهیان گلدفیش، رزبارب، سیچی لاید، وبرا، مرواریدی، اسكار و آنجل است.
این دست اندركار تولید ماهیان تزئینی یكی از عوامل محدود كننده تنوع این گونه ماهیان كاشان را بالابودن درجه سختی آب این شهرستان می داند: انواع تخم گذار ماهیان تزئینی به سختی آب، حساس هستند و امكان پرورش آنها در این نوع آب وجود ندارد و پرورش ماهیان زنده زا آسان تر است.
كارگاه های پرورش ماهی برای رفع این موضوع نیاز به امكانات آب شیرین كن دارند كه تهیه آن هزینه بالایی دارد و برای تولیدكنندگان مقرون به صرفه نیست.
وجگانی با اشاره به این كه احداث شهرك صنعتی پرورش ماهی مدت پنج سالی است كه به عقب افتاده، می گوید: هنوز زمینی به تولیدكنندگان واگذار نشده و سرمایه گذاران برای آن كه دوباره مجبور به سرمایه گذاری در شهرك صنعتی نباشند كارگاه های استانداردی در دیگر مناطق كاشان احداث نمی كنند.
به گفته وی هر متر مربع استخر روباز برای یك نفر در سال اشتغال ثابت ایجاد می كند در حالی كه در شهرك و در كارگاه های صنعتی هر ۲۰۰ متر مربع برای یك نفر شغل ثابت در سال ایجاد می شود.
وی تصریح می كند: نبود كارگاه های استاندارد پرورش ماهی عامل تأثیرگذاری در توسعه نیافتن این حرفه و نبودن تنوع در ارقام ماهیان تزئینی است ضمن آن كه تولیدكنندگان ما از علم روز فاصله گرفته اند.
وی با اشاره به این كه تولید داخلی ماهیان تزئینی با قیمت نازلی در بازار عرضه می شود، توضیح می دهد: اوج محصول ما در ایام نزدیك به فصل سرما در اواخر تابستان و اوایل پائیز است و از آنجا كه استخر های پرورش ماهی روباز هستند تولیدكنندگان مجبورند پیش از رسیدن فصل سرما محصول خود را با قیمت پائین تحویل واسطه ها دهند. واسطه ها ماهی های خریداری شده را در مخازن آب گرم نگهداری می كنند و در پائیز و زمستان به چند برابر قیمت به فروش می رسانند.
وی می گوید: سرمای بی سابقه در سال ۸۶ بیش از ۸۰ درصد ماهی های تزئینی تولیدی شهرستان كاشان را از بین برد.
به گفته این عضو تعاونی تولید آبزیان كاشان، این شهرستان در سال یك میلیون قطعه انواع ماهیان تزئینی وارد می كند.
دو استان فارس و تهران واردكنندگان اصلی ماهیان تزئینی هستند و این ماهی ها با واسطه به كاشان می رسد و مسئولان مربوطه علاقه مندند بخشی از این واردات بطور مستقیم در كاشان انجام شود.
صادق دهقان |
