مباحث حقوقی 1 (حقوق ثبت ، اسناد معارض)

تعريف سند مالكيت معارض:

سند مالكيت معارض سندي است كه تمام يا قسمتي از سند مالكيت قبلي را در برداشته باشد و تمام يا قسمتي از يك ملك در محدوده دو سند مالكيت باشد و به عبارت ديگر همه يا قسمتي از يك ملك كه در سند مالكيت مؤخر قيد شده وجود خارجي ندارد و همان است كه در سند مالكيت مقدم الصدور قيد شده است يعني اگر نسبت به كل يا جزيي از ملكي دو بار سند مالكيت صادر شود يا در خصوص حقوق ارتفاقي متعارض باشند. سند مالكيت مؤخر الصدور نسبت به سند مالكيت مقدم الصدور را معارض گويند و تا وقتي كه حكم نهايي دادگاه به صحت آن صادر نشده همچنان به عنوان سند مالكيت معارض تلقي مي‏شود.

وظيفه اداره ثبت در مورد سند مالكيت معارض:

ادارات ثبت مكلفند به محض اطلاع از صدور اسناد معارض وجود سند مالكيت معارض (ثبت مؤخر) و همچنين سند مالكيت ثبت مقدم را به دفاتر اسناد رسمي حوزه مربوطه كتباً ابلاغ نمايند و گزارش امر را جهت اتخاذ تصميم به هيأت نظارت ارسال دارند ممكن است اداره ثبت خود متوجه صدور سند مالكيت شود و يا اين كه دارنده سند مالكيت مقدم يا مؤخر اين موضوع را اطلاع دهد لذا پس از اطلاع نماينده و نقشه‏بردار ثبت به محل وقوع ملك عزيمت و با توجه به حدود مندرج در پرونده ثبتي و حدود پلاك‏هاي مجاور نقشه پلاك را ترسيم و مقدار تعارض را در نقشه ترسيمي نمايان و جريان امر را به اداره كل ثبت استان جهت طرح در هيأت نظارت ارسال نمايند چون رسيدگي به تعارض اسناد مالكيت در صلاحيت هيأت نظارت و شوراي عالي ثبت است، برابر بند 5 ماده 25 اصلاحي ق - ث رسيدگي به تعارض در اسناد مالكيت كلاً و يا بعضاً خواه نسبت به اصل ملك خواه نسبت به حدود و حقوق ارتفاقي آن با هيأت نظارت است رأي هيأت نظارت در اين مورد قابل تجديدنظر در شوراي عالي ثبت است وقتي كه رأي هيأت نظارت صادر و به اداره ثبت واصل شد واحد ثبتي رونوشت رأي را براي اطلاع ذي‏نفع به مدت 20 روز در تابلو اعلانات ثبت محل الصاق و چنان‏چه ظرف مدت مذكور به رأي هيأت نظارت اعتراض نشد رأي را اجرا مي‏نمايد و در صورت دريافت اعتراض در مدت 20 روز سوابق امر به شوراي عالي ثبت ارسال مي‏گردد و پس از دريافت رأي شوراي عالي ثبت نسبت به پيگيري موضوع اقدام مي‏نمايد چنان‏چه شوراي عالي ثبت و هيأت نظارت تشخيص دهند كه سند مالكيت معارض صادر شده مراتب را به اداره ثبت محل وقوع ملك اعلام مي‏نمايند و ثبت محل موضوع تعارض را كتباً به دارنده سند مالكيت ثبت مؤخر ابلاغ مي‏نمايد چنان‏چه دارنده سند مالكيت معارض با اخطاري كه طبق مقررات آيين دادرسي مدني به او ابلاغ شده است در مدت 2 ماه از تاريخ ابلاغ به دادگاه محل وقوع ملك مراجعه نكند و گواهي طرح دعوي را اخذ و به اداره ثبت محل تسليم و رسيد اخذ ننمايد و دارنده سند مالكيت مقدم الصدور گواهي عدم طرح دعوي را از مراجع صالحه اخذ و در مدت مزبور به واحد ثبتي تقديم دارد اداره ثبت بطلان سند مالكيت معارض را نسبت به مورد در ستون ملاحظات ثبت ملك قيد و مراتب را به دارنده سند مزبور و دفاتر اسناد رسمي اعلام خواهد نمود و چنان‏چه سند مالكيت معارض در اختيار اداره ثبت باشد آن را باطل و ضميمه پرونده ثبتي مي‏نمايد. ولي اگر دارنده سند مالكيت معارض در ظرف مدت 2 ماه به دادگاه صالحه دادخواست داده باشد و گواهي طرح دعوي را به اداره ثبت تسليم نمايد اداره ثبت تا صدور حكم نهايي دادگاه اقدامي در مورد اسناد ياد شده نمي‏نمايد.

حقوق دارندگان اسناد معارض:

طبق ماده 4 لايحه قانوني راجع به اشتباهات ثبتي و اسناد مالكيت معارض دارنده سند مالكيت مقدم قبل از تعيين تكليف نهايي در دادگاه مي‏تواند نسبت به مورد سند مالكيت معامله كند ولي دفاتر اسناد رسمي مكلفند در متن سند قيد كنند نسبت به مورد معامله سند معارض صادر شده و مادام كه تكليف نهايي معلوم نشده به خريدار سند مالكيت جديد داده نخواهد شد و همين حكم نسبت به انتقالات بعدي هم جاري است اما دارنده سند مالكيت معارض تا هنگامي كه تكليف نهايي سند مزبور در دادگاه معلوم نشده حق هيچ گونه معامله نسبت به آن ملك ندارد ولي مي‏تواند حقوق متصوره خود را به ديگري انتقال دهد.

مجازات سردفتر و دارنده سند مالكيت مؤخر:

برابر ماده 6 لايحه قانون اشتباهات ثبتي و اسناد مالكيت معارض: كسي كه ممنوع از معامله است اگر نسبت به ملك مزبور معامله نمايد پس از صدور حكم نهايي بر بطلان سند مؤخر التاريخ و يا انقضاء مدت 2 ماه و عدم مراجعه دارنده سندي كه تاريخاً مؤخر است به جريمه نقدي معادل يك برابر بهاي مورد معامله محكوم خواهد شد و سردفتران اسناد رسمي هم كه با وجود اخطار اداره ثبت در مورد سند مالكيت معارض اقدام به ثبت معامله نمايند به انفصال ابد از شغل سردفتري محكوم خواهند شد.

مجازات كارمند متخلف:

صدور اسناد مالكيت معارض معمولاً به علت سهل انگاري و بي‏دقتي بعضي مأموران ثبت و طمع بيش از حد بعضي از مالكان مي‏باشد چنان‏چه مأمور ثبت هنگام پذيرش ثبت تصرفات متقاضي را احراز نمايد و وقت تحديد حدود رعايت حدود مجاوران را بنمايد و از حدود مندرج در اظهارنامه خارج نشود و يا مالك در هنگام تقاضاي ثبت يا ارائه حدود در وقت تحديد نسبت به معرفي ملك خود دقت نمايد هيچ وقت اسناد مالكيت معارض صادر نمي‏شود نظر به اين كه اسناد مالكيت معارض مشكلات عديده‏اي براي ادارات ثبت توليد مي‏كند براي جلوگيري از تكرار چنين وضعي ماده 7 لايحه اشتباهات و اسناد مالكيت معارض مي‏گويد: كارمندان اداره ثبت كه عمل مخالف مقررات آن‏ها موجب صدور سند مالكيت معارض يا معاملات متعدد بشود در دادگاه اداري مورد تعقيب و به انفصال موقت كه كمتر از 2 سال نخواهد بود و يا به انفصال ابد به تناسب موضوع محكوم مي‏شود.

رسيدگي به اشتباهات در آراء هيأت‏هاي حل اختلاف:

برابر ماده 20 آيين‏نامه قانون اصلاح مواد يك، دو و سه قانون اصلاح و حذف موادي از قانون ثبت و ماده 8 آيين‏نامه ماده 140 قانون برنامه سوم اقتصادي و اجتماعي و فرهنگي جمهوري اسلامي ايران در صورتي كه معلوم شود در آراء هيأت‏هاي حل اختلاف به علت سهو قلم مطلبي ساقط و يا اشتباه يمني رخ داده و يا به علت اشتباه در مباني مستند رأي اشتباهي پيش آمده باشد، چنان‏چه رأي اجرا نشده است هيأت پس از بررسي رأي اصلاحي صادر مي‏نمايد در اين صورت دبير هيأت مكلف است مفاد رأي اصلاحي را در دفتر آرا ثبت نموده و شماره و تاريخ آن را در ملاحظات رأي قبلي نيز قيد و به امضاء اعضاء هيأت رسانيده و به واحد ثبتي ابلاغ نمايد. در صورتي كه رأي به مرحله اجرا درآمده باشد مراتب اشتباه به هيأت نظارت ثبت استان گزارش مي‏ شود.

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

حقوق ثبت، غلامرضا شهری ، انتشارات علامه طباطبایی ـ جها دانشگاهی.

مباحث حقوقی 1 (حقوق ثبت ، اسناد معارض)

مطالب مشابه :

حقوق ثبت اسناد و املاک

جدول اسامی دروس، ضرایب و تعداد سئوالات آزمون سردفتری اسناد رسمی:

منابع آزمون ثبت اسناد و سردفتری 94

منابع مورد لزوم برای کارهای تحقیقی حقوق املاک

مباحث حقوقی 1 (حقوق ثبت ، اسناد معارض)