مروری بر دستاوردهای دفاعی 6سال رژه 31شهریورماه

گزارشی از روند روزافزون اقتدار دفاعی ایران؛مروری بر دستاوردهای دفاعی 6سال رژه 31شهریورماهنیروهای نظامی کشورمان پس از پایان جنگ 8 ساله، هرگز از پای ننشسته و با تلاش برای دستیابی به آخرین فناوری های روز در راه ایجاد یک نیروی قدرتمند برای حفاظت از کشور نموده اند که روند فعالیت های آنها که جلوه هایی از آن در رژه های سالانه دیده می شود تأیید کننده همین مطلب است.در رژه نیروهای مسلح در 31 شهریور هر سال علاوه بر تجهیزات موشکی که در بخش اول گزارش به آن پرداختیم، انواع تجهیزات زمینی و دریایی نیز به نمایش در می آید.

در بین تجهیزات غیرموشکی هم تعدادی از سال های گذشته تاکنون همواره حضور داشته اند که تغییرات چندانی در آنها دیده نمی شد. اما به مرور نمونه های بهسازی شده، جای آنها را در مراسم 31 شهریور گرفتند. از آن جمله می توان به انواع تانک ها و نفرهای موجود در ایران و نیز ساخت خود ایران مانند تانک های ام-60،چیفتن، تی-72 و نفربر های بی-تی-آر-82، بُراق، انواع توپ های سطح به سطح کششی و خود کششی با کالیبرهای مختلف، توپ های پدافند هوایی، تجهیزات راداری و مخابراتی مختلف را می توان نام برد.

سال 85

طبق اعلام مسئولان در رژه این سال علاوه بر پهپادهای شناخته شده مهاجر و صاعقه و ابابیل، نمونه های جدیدی با نام خاتم، قائم، صیاد و مرصاد نیز حضور پیدا کرده اند که هنوز هم اطلاعات خاصی از اغلب آنها در دست نیست.

تانک تی-72زد که نمونه بهسازی شده تانک های قدیمی شرقی مانند تی-55 هستند و نسل دوم تانک بومی ذوالفقار از جمله ادوات زرهی بودند که در این رژه حضور داشتند.

تانک تی-72زد
در بین انواع پهپاد(پرنده هدایت پذیر از دور) حاضر در رژه این روز، سهند و مهاجر-4 در سالهای بعد نیز دیده شدند. مهاجر-4 نمونه تکمیل شده با برد بیشتر از مهاجر-2 و 3 است.

نمونه ای از زیردریایی های کوچک ساخت ایران نیز در این رژه مشاهده شد.

سال 86

تلاش مسئولان دفاعی در رژه این سال بر نمایش دستاورهای بومی متمرکز شده بود. تعدادی خودروی تاکتیکی سفیر ساخت صنایع دفاعی کشورمان با تنوع بالایی از انواع ادوات نیمه سنگین و سنگین شامل سلاح 107 میلیمتری(معروف به تفنگ107)، راکت اندازهای 12 لوله ای 107 میلیمتری، سلاح 57 میلیمتری SPG-9، موشک ضد زره توفان، خمپاره اندازهای 60 و 81 میلیمتری و بیسیم های تاکتیکی فاتح، رادار بصیر-110 با توانمندی های خاص ردگیری اهداف زمینی در این رژه حضور داشت.

همچنین خودروی رزمی زرهی سبک شنیدار صیاد که قابلیت تجهیز به موشک ضد زره توفان را داشت، توپ خودکششی رعد با کالیبر 155 میلیمتر و پوشش زرهی که از روی نمونه های هویتزر ام-109 توسعه یافته، مین کوب تفتان، خودروهای رفع آلودگی شیمیایی، اژدر کوسه، اژدر یاسین، مین های چسبان دریایی، توپ دریایی فجر-27، زیردریایی کوچک و مرطوب دو نفره السابحات15، رادارهای مطلع الفجر و کاشف نیز در این روز در بین ادوات رژه رونده دیده شد.

توپ فجر-27 در مراسم رژه نیروهای مسلح
نمایش یگان های پروازی نیروهای مسلح نیز در این رژه توسط هواپیماهای جنگنده صاعقه، آذرخش، هواپیمای آموزشی اس-68، بالگرد شاهد278 و هواپیمای ترابری ایران140 اجرا شد که هر یک به نوعی از محصولات بومی ایران محسوب می شوند.

سال 87

ماکت زیردریایی غدیر در این سال به عنوان نمادی از این زیرسطحی رده میدجت اما مهم برای اولین بار در این رژه در مقابل دید عموم قرار گرفت. این زیردریایی 29 متری دارای دو دریچه شلیک اژدر بوده و با جابجایی 120 تن، قابلیت انهدام اهداف سطحی و زیرسطحی دشمن را دارد. تا امسال بیش از 15 فروند از این زیرسطحی توسط متخصصان کشورمان ساخته شده است.

یکی دیگر از دستاورهای مهم که نخستین حضور خود را در این رژه تجربه می کرد، غلاف سوخت رسانی هوایی صانع برای سوختگیری هواپیماهای جنگنده از جنگنده بود. نمونه هایی از این سامانه در زمان جنگ تحمیلی برای سوخت دهی از جنگنده بمب افکن اف-4 فانتوم به رهگیری دوربرد اف-14 مورد استفاده قرار گرفته بود اما نمایش این نمونه در رژه به منزله گام مهمی در تولید و تجهیز هواپیماهای ارتش جمهوری اسلامی ایران در مأموریت های دوربرد تلقی شد.

غلاف سوخترسانی صانع
به علاوه پس از جنگ و در دوران بازسازی، جنگنده میگ-29 و اف-5 نیز در ایران به قابلیت سوختگیری هوایی دست یافتند که برد این دو هواپیمای رزمی را نیز افزایش می داد. با استفاده از روش سوختگیری هوایی از جنگنده، هواپیماهای رزمی نهاجا بی نیاز از تانکرهای سوخت رسان بزرگی چون بوئینگ707 و 747(که هنزنمایی آنها در پشتیبانی از اف-4 فانتوم ها منجر به خلق حماسه جاوید حمله به اچ-3 شد) می توانند در مأموریت های برون مرزی و دوربرد سوختگیری نموده و به نقاطی که امکان حضور چنین سوخترسان های بزرگی نیست هم یورش ببرند.

توپ پدافند هوایی 35 میلیمتری ساخت داخل که دارای برد مؤثر 4هزار متر و نواخت تیر 1100 تیر بر دقیقه است نیز بنا بر اطلاعات منتشره در این روز در بین ادوات حضور داشت. دو نوع خودروی ترابری نفرات نیز برای اولین بار در این رژه دیده شد که یکی از آنها دارای 6 چرخ(چهار چرخ در عقب) و دیگری با نام سفیر از نوع چهار چرخ بود. به علاوه خودروی تاکتیکی سفیر در شهرهای دیگر مانند اصفهان به تعداد زیادی حاضر شدند.

تانک مبارز که نمونه بهسازی شده تانک چیفتن توسط متخصصان نیروی زمینی ارتش است در این سال در معرض دید عموم قرار گرفت. این تانک هم در بخش های مختلف بدنه، قوای محرکه و هم در سامانه های سلاح بهسازی شده است.

توپ پدافند هوایی 6 لوله 23 میلیمتری و تیربار 12.7 میلیمتری 8 لوله و نمونه ای از رادار کاشف با دو آنتن مجزا روی یک حمل کننده و البته از نوع کششی(یدک شونده توسط خودروی دیگر) نیز برای اولین و آخرین بار در رژه ها در 31 شهریور ماه این سال دیده شد. توپ های ضدهوایی دولول مستقر بر خودروی تاکتیکی ساخت داخل که سرعت جابجایی بالایی به این سلاح می دهد از تغییراتی در روش استفاده از ادوات پدافند هوایی خبر می داد.

مین دریایی انفطار نیز به همراه قایق های تندروی شهاب و رعد، اژدر والفجر2 و زیردریایی السابحات15 در بین تجهیزات دریایی به نمایش در آمد.

در این سال موشک ضد رادار و پرسرعت خا-58(KH-58) ساخت روسیه که از جمله تسلیحات بمب افکن تاکتیکی دوربرد سوخو-24 است در یکی از شهرستان ها به نمایش در آمد.

موشک ضد رادار خا-58
سال 88

پرواز انبوه هواپیماهای رزمی ارتش از جمله اف-4، اف-5، اف-14، میگ-29، پرواز جمع سع فروندی هواپیمای ترابری سی-130، سوخت رسان بوئینگ747 که با اف-5 و اف-4ئی و سوخترسان بوئینگ707 که با اف-14، سوخو-24 و میگ-29 همراهی می شد از جمله دسته های پروازی شرکت کننده در رژه هوایی این روز بودند.

سوخت رسان بوئینگ747 در رژه هوایی سال 88
از جمله مهمترین تجهیزات به نمایش در آمده در این رژه که تعجب بسیاری از کارشناسان خارجی را در خصوص عمق توان پدافند هوایی ایران بر انگیخت نمایش پیشرفته ترین رادارهای روسی در اختیار قرارگاه پدافند هوایی خاتم الانبیاء ارتش بود. رادار دوربرد نبو، رادار برد کوتاه و مخصوص ارتفاع پائین کاستا با قابلیت شناسایی همزمان 30 هدف، واحد کنترل و فرماندهی پدافند هوایی پولیانا از جمله اصلی ترین اجزای سامانه های دفاع هوایی خود روسیه هستند که نمونه های به نمایش در آمده در ایران از جمله جدیدترین نمونه های این رادارها تلقی می شوند.

رادارهای نبو و کاستا از جمله رادارهای تمام دیجیتال روسی هستند که قابلیت های ویژه ای برای کشف اهداف پنهانکار(رادار گریز) دارند. سامانه پولیانا با قابلیت ردگیری 250 هدف بر مبنای داده های دریافتی از رادارهای مرتبط با آن هم نقش مهمی در دسته بندی و تخصیص اهداف هوایی کشف شده توسط رادارهای موجود در یک منطقه به واحدهای مربوطه برای اقدام لازم است.

نمونه ای از نفربر ام-113 مجهز به زره های جدید از جمله ادوات زرهی بهسازی شده حاضر در این رژه بود. در این سال علاوه بر توپ 6 لوله 23 میلیمتری، نمونه 8 لوله ای آن نیز به نمایش در آمد که با ایجاد نواخت تیر 400 تا 4000 گلوله در دقیقه آتش پرحجمی را علیه اهداف ارتفاع پائین تا برد مؤثر 2هزار متری فراهم می کند. این توپ بعداً به عنوان سلاح اصلی سامانه دفاع هوایی کوتاه برد مصباح-1 معرفی شد. همچنین نمونه 2 لوله این توپ که روی نفربر بومی براق نصب شده و از زره های حفاظتی برای خدمه شلیک کننده برخوردار بود در بین ادوات پدافند هوایی دیده می شد.

پروژه سجیل مربوط به نصب موشک سطح به هوای هاوک روی هواپیمای اف-14 در غالب موشک و جایگاه حمل آن در هواپیما به نمایش در آمد. موشک هاوک در حالت شلیک از هواپیما دست کم به بردهای بالای 55 کیلومتر دست می یابد.

سال 89

موتور سیکلت های ای-تی-وی-500 که به تعداد زیادی در رژه 29 فروردین 89 حضور یافته بودند در 31 شهریور ماه نیز با حمل تسلیحات دیده شدند که شاید مهمترین آنها تفنگ تک تیر انداز و دوربرد 12.7 میلیمتری بود. این اسلحه ساخت صنایع دفاعی کشورمان بوده و در اختیار ارتش، سپاه و نیروی انتظامی قرار دارد.

خودروی زرهی سبک صیاد مجهز به دو پرتابگر 23 تایی راکت اندازهای 70 میلیمتری در کنار هم که البته قبلاً جدا از هم نصب می شد در این رژه دیده شد. دو پرتابگر موشک ضد زره توفان به همراه 6 موشک اضافی نیز از جمله ترکیب های تسلیحاتی این خودروی سبک و چابک است. یک نمونه از بهسازی های تانک های اصلی میدان نبرد که در این روز به نمایش درآمد تانک تی-72 مجهز به زره شبکه ای(قفسی) که آن را در برابر طیفی از راکت ها مقاوم می کند از دیگر ادوات زرهی بود.

زره جدید تانک تی-72
اخلالگرهای دورایستای راداری و هواپایه سحاب، رادار کاشف-2 که نسبت به نسل قبلی در موارد مهمی بهسازی شده، رادار میانبرد مطلع الفجر-1، رادارهای مختلفی از سامانه مرصاد، سامانه شنود راداری، شناورهای هجومی تندروی ذوالفقار مجهز به پرتابگر موشک کروز ضد کشتی و سراج(تندرو ترین قایق نیروهای مسلح) مجهز به پرتابگر 19 تایی راکت و رادار دریایی با برد حدود 30 کیلومتر نیز از تجهیزات حاضر بودند.

تانک صمصام که نمونه بهسازی شده ام-60 است،خودروهای تاکتیکی و سبک جدید مانند سمندر که قابلیت تجهیز به تیربارهای کالیبر 7.62 و 12.7 میلمتری را دارد، خودروی سبک دیگر مجهز به تیربار تک لوله 12.7 میلمتری، تیربار 6 لوله چرخان 7.62 میلیمتری با نام اخگر با نواخت تیر بیش از 4هزار گلوله بر دقیقه و برد بیش از هزار متر و تیربار 12.7 میلیمتری با کنترل از راه دور و مجهز به متعادل کننده روی نفربر ام-113 از جمله ادوات زمینی جدید به نمایش در آمده در این رژه بودند.

همچنین پهپاد کرار مجهز به موتور جت و برد هزار کیلومتر برای اولین و البته تا کنون آخرین بار در این روز به طور عمومی، به تعداد دست کم دو فروند و مجهز به دو نوع بمب دیده شد. نمونه مقاس کوچک پهپاد سفره ماهی و نمونه ناشناس همراه آن که در 29 فروردین این سال برای اولین بار نمایش داده شده بودند در این رژه با ظاهری تمیزتر و ماکت گونه تر و همچنین پهپاد آموزشی شاهین نیز از مقابل جایگاه و خبرنگاران عبور نمودند.

کرار مسلح به بمب 500 پوندی در سال 1389
توپ ضد هوایی خودکار دو لوله 23 میلیمتری مجهز به سامانه هدفگیری اپتیکی که بر روی نفربر و کامیون نصب می شود از ابتکارات قابل توجه در زمینه پدافند هوایی بود که پیش از این در رژه ها دیده نشده بود. بکارگیری این سامانه بجای هدفگیری از طریق سایت چشمی، دقت و سرعت این فرایند را افزایش داده و در نتیجه احتمال اصابت گلوله ها به هدف بیشتر می شود.

سال 90

رژه نیروهای مسلح در سال گذشته شاهد حضور تجهیزات زیادی برای اولین بار بود که برخی از مهمترین آنها شامل ADOC(سامانه فرماندهی مرکزی پدافند هوایی)، 4 دستگاه سامانه راداری غیرفعال(پسیو) و میانبرد علیم، قایق پرنده باور-2، اژدر جدید والفجر از ان جمله هستند.

رادار علیم در رژه سال گذشته
خودروی تاکتیکی سفیر به تعداد زیاد و مجهز به تسلیحات گوناگون از جمله موشک ضد زره توسن، سمندر مجهز به تیربار اخگر، دو نمونه تاکتیکی کوچکتر که یکی از آنها برای اولین بار دیده می شد، خودروی مین ریز نینوا، نفربرهای ام-113 اختصاص داده شده به عملیات های سازمان ملل مجهز به تیربارهای کنترل از راه دور که در رژه روز ارتش نیز دیده شده بود، نفربرهای ذوالجناح(بی ام پی-2) با پرتابگر موشک های توسن، مجموعه نسبتاً کاملی از تجهزات مخابراتی و جنگ الکترونیک ساخته یا بهسازی شده در داخل ایران و اولین تا آخرین نسل از تانک ذوالفقار نیز از مهمترین تجهیزاتی بودند که در رژه 31 شهریور 1390 حضور داشتند.

از راست به چپ خودروهای تاکتیکی سمندر، رنجر و اشداء
بسیاری از تجهیزاتی هم که در سال های گذشته تنها در تهران دیده شده بودند در این سال در شهرهای گوناگون کشور حضور داشتند از جمله موتورسیکلت های چهارچرخ مجهز به تسلیحات و تجهیزات ارتباطی و خودروهای سفیر مجهز به موشک ضد زره توفان.

نیروهای نظامی کشورمان پس از پایان جنگ 8 ساله، هرگز از پای ننشسته و با تلاش برای دستیابی به آخرین فناوری های روز در راه ایجاد یک نیروی قدرتمند برای حفاظت از کشور نموده اند که روند فعالیت های آنها که جلوه های آن از تجهیزات واقعی گرفته تا ماکت ناوچه سینا و ناوشکن جماران در رژه های سالانه دیده می شود تأیید کننده همین مطلب است.

امید است تا با حضور متحد، اقتدار آفرین و امیدبخش نیروهای مسلح کشورمان در آخرین روز شهریورماه سال جاری و در سالروز آغاز جنگ تحمیلی در کنار نمایش تجهیزات جدید و بروز شده توسط متخصصان داخلی بار دیگر بخشی از توان بالای فرزندان این مرز و بوم در ایجاد بازدارندگی حداکثری و پاسخ کوبنده در صورت بروز کوچکترین تجاوز دشمنان در معرض دید همگان قرار گیرد.