رشد کودک از تولد تا شش ماهگی(3)

تغذیه کودک

غذا دادن به کودک مقدار زیادی از وقت شما را می گیرد ولی می تواند راه بسیار خوبی برای ایجاد دلبستگی و لذت بردن از یکدیگر باشد. شیر پستان شما تمامی نیازهای را برای رشد و تکامل تامین می کند. وزن کودک حدود در چهار تا شش ماهگی دوبرابر می شود ، از این رو برای تامین نیازهای فزاینده انرژی باید غذاهای جامد مقوی بخورد.

تغذیه با شیر مادر

هضم وجذب شیر مادر برای کودک بسیار آسان و مواد زاید آن خیلی اندک است. کودک آن بسیار راحت تر از شیر خشک جذب می کند .ترکیبات شیر مادر خود به خود متناسب با نیاز کودک تنظیم میشود به گونه ای که ترکیب آن در زمان تولد کودک با زمانی که کودک شش ماهه می شود بسیار فرق می کند .

اولین شیری که کودک شما پس از تولد از پستان می خورد ، آغوز نامیده می شود که زرد رنگ و غلیظ و حاوی مقدار فراوانی آنتی بادی ، ویتامین و پروتئین است. شیر پس سه تا چهار روز به شکل معمول خود در می آید .در ابتدای هر نوبت شیر دادن از شیری به نام "پیش شیر" می آید که برطرف کننده تشنگی است که لاکتوز "قند شیر" آن زیاد و چربی آن کم است پس از اینکه تشنگی کودک برطرف شد .مکیدن او آرام و متناوب می شود در این زمان "پس شیر" یا شیر ثانویه که پر چربی است
می آید. در شیر آنزیم خاصی است که باعث جذب چربی که برای رشد ضروری است می گردد .

تغذیه از هر دو پستان

تغذیه در روزهای اول باید از هر دو پستان باشد وقتی شیرمادر خیلی زیاد شد. شیرخوار بستگی به اینکه چه زمانی احساس گرسنگی کند ممکن است از یک یا هر دو پستان تغدیه کند. هرچه دفعات مکیدن پستان مادر بیشتر باشد و تخلیه ی
پستان ها بهتر صورت پذیرد ، مقدار شیر مادر افزایش بیشتری پیدا می کند . تغذیه مکرر نوزاد احتمال بروز مشکلات برای نوک پستان را هم کمتر می کند و در صورتی که مشکلی ایجاد شده باشد زودتر برطرف می گردد. علاوه بر این احتمال بروز زردی در روزهای اول را هم برای نوزاد کمتر می کند.

دفعات تغذیه

دفعات تغدیه در روزها و هفته های اول حداقل 8 تا 12 بار در 24 ساعت تغذیه
می کند .نحوه تغذیه به طور کامل متفاوت است و بعضی شیرخواران خیلی کند هستند . بعضی از آنها بعد از کمی مکیدن به خواب می روند . بعضی ها هم پس از گذشت روزهای اول ظرف 10 تا 15 دقیقه تغذیه را به پایان می برند. بعضی هم تند تغذیه می کنند . گاهی اوقات شیرخوار در خاتمه ی بعضی از نوبتهای تغذیه، مختصری از شیر را برمی گرداند که اهمیت ندارد. بعد از تغذیه، بهتر است که شیرخوار را به پهلو خواباند . اگر شیرخوار دچار سکسکه شود ،جای نگرانی نیست. گاهی چند دقیقه مکیدن بیشتر پستان ،سکسکه را متوقف می کند.

اگر زمانی که مادر بخواهد تغذیه را شروع کند ، شیرخوار مشغول گریه باشد ، بهتر است اول او را آرام کند و سپس به پستان بگذارد.

چگونگی مکیدن شیر از پستان

در زمان مکیدن پستان زبان نوزاد به طور کامل زیر پستان و بر روی لثه پایین قرار گرفته و تقعر آن به طرف بالاست و پستان را بین کام سخت و زبانش قرار می دهد و آرواره هایش به سینوس های شیر (مخزن شیر)که زیر هاله قرار دارند ،فشار وارد
می کند .

وضعیت صحیح شیر دادن

برای موفقیت در امر شیردهی ، مادر باید سه نکته را رعایت نماید.

1- وضعیت خود :

در هر وضعیتی که احساس می کند راحت است می تواند شیر بدهد.

2- وضعیت نوزاد :

مادر باید نوزاد را به طور کامل به طرف خود چرخانده و نزدیک به خود نگه دارد ؛ به نحوی که دسترسی نوزاد به پستان آسان باشد. کل بدن نوزاد از بالا به پایین باید حمایت شود و بازوی زیرین نوزاد دور کمر مادر قرار گیرد. دهان نیز باید هم نوک سطح پستان باشد. به نحوی که سوراخ های بینی روبروی نوک پستان و لب پایین موازی لب پایین قرار گیرد و سر و گردن و پشت نوزاد در یک خط مستقیم قرار گیرند.

3- طریقه پستان گرفتن نوزاد:

مادر چهار انگشت خود را زیر پستان و شست را بالای آن نگه می دارد و نوک پستان را به لب های نوزاد می مالد و صبر می کند تا نوزاد دهان خود را در حد یک خمیازه باز کند ، آن گاه قبل از اینکه دهان نوزاد بسته شود او را سریع ولی با ملایمت به طرف پستان می آورد به نحوی که نوک پستان و هاله آن از قسمت بالای دهان وارد محوطه نوزاد گردد و وقتی که نوزاد دهان را می بندد ، قسمت عمده هاله ی پستان را در دهان گرفته باشد به طوری که چیزی از قسمت پایین هاله مشاهده نشود و قسمت اعظم بالای هاله در دهان شیرخوار باشد. اگر راه تنفس نوزاد از طریق بینی به واسطه پستان مسدود به نظر می رسد ،مادر می تواند یا بدن نوزاد را به طرف خود بکشد و یا پستان را بلند کند.

وضعیت درست شیر خوردن

در جریان یک شیردهی صحیح و موفق ،دهان شیرخوار به طور کامل باز و چانه او به پستان چسبیده است . بینی باید با پستان تماس داشته باشد ولی به آن فشار نیاورد. لب بالا بر روی خود پستان قرار دارد نه بر روی ریشه نوک پستان . لب پایین کاملا به خارج چرخیده و قسمت اعظم هاله پستان در دهان شیرخوار قرار دارد.

نکات قابل توجه در شیر دادن

ù مادر قبل از هر نوبت شیردهی و نیز قبل از دوشیدن پستان ها ،دست های خود را با آب و صابون بشوید .

ù شستن پستان ها با آب حداقل یک بار در روز کار مفیدی است.

ù اطراف نوک پستان غدد مترشحه برای ضدعفونی کرن نوک پستان وجود دارد. لذا نیازی به استفاده از صابون ، الکل ، غیره وجود ندارد. زیرا موجب خشک شدن و در نتیجه دردناک شدن نوک پستان در زمان مکیدن شیرخوار می گردد.

ù هنگام شیر دادن ، مادر باید آرام باشد و در صورتی که شیرخوار گریه
می کند ، ظرف چند دقیقه ، ابتدا سعی در حفظ آرامش خود کند ، آنگاه شیرخوار را نیز آرتم نماید. نباید در حال گریه کردن ، پستان را در دهان نوزاد بگذارد؛ چه زبان نوک در این شرایط رو به بالااست و مانع شیرخوردن خواهد شد.

ù بعد از شیر دادن نیازی به شست وشوی پستان نیست . توصیه می شود یک قطره شیر روی نوک پستان گذاشته شود تا در معرض هوا خشک شود.

ù پس از هر تغذیه از هر پستان باید جهت خروج هوای معده ، شیرخوار را روی زانو نشاند و چانه او را نگه داشت و پشت او را ماید یا کودک را به طور عمودی بر روی شانه نگه داشت و با ملایمت ، با دست به پشت او زد. اگر شیرخوار مقدار خیلی زیادی هوا از معده خارج کند. ممکن است فضای بیشتری برای تغذیه پیدا کند.

ù طول مدت شیرخوردن در شیرخواران کاملا متفاوت است .برای بعضی 4 تا 5 دقیقه و برای بعضی دیگر 40 تا 50 دقیقه است و ممکن است مدت مکیدن به مرور زمان تغییر کند.

فواید شیر مادر برای سلامتی شیر خوار

شیر مادر از نظر ترکیبات بسیار برتر از شیر خشک است. مثلا بیش از 100 ماده در شیر مادر است که در شیر گاو یافت نمی شود و نمی توان آن ها را در کارخانه ساخت. چون شیر مادر سرشار از پادتن های (آنتی بادی) گوناگون است. برای دستگاه ایمنی کودک بسیار مفید بوده و او را از بسیاری بیماری ها از جمله عفونت گوارشی ، گوش و دستگاه تنفسی حفظ می کند . از این گذشته ، اعتقاد براین است که در برابر
بیماری های حساسیتی مانند آسم و اگزما و نیز دیابت کودکان و برخی سرطانها هم اثر حفاظتی دارد.

شیر مادر دارای کلسیم و آهن کمتری از شیر گاو می باشد اما میزان جذب شیر مادر نسبت به شیر گاو بیشتر می باشد.

از مواد معدنی دیگر که برای رشد طبیعی لازم است روی می باشد . میزان روی در شیر مادر کم است ولی برای تامین نیازهای شیرخوار کافی است .

فواید شیر مادر برای مادر:

ù زودتر وزن اضافی خود را از دست می دهند.

ù تغییر شکل پستان ها با شیردهی ربطی ندارد ؛ بلکه بیشتر با تعداد حاملگی در ارتباط است.

ù با شیر دادن مادر ، رحم زودتر به حال طبیعی برمی گردد. شانس خونریزی و کم خونی بعد مادر هم در مادر کمتر است.

ù در زنانی که شیر می دهند شانس ابتلا به سرطان پستان و تخمدان بسیار کمتر است. همچنین پوکی استخوان در سنین قبل از یائسگی نیز کمتر می باشد.

ù تغدیه انحصاری و مکرر شیرخوار در شب و روز عادت ماهیانه ی مادر و امکان تخمک گذاری وی را به تعویق می اندازد . در نتیجه حاملگی زودرس بسیار کمتر اتفاق می افتد.

شروع شیردهی

شیر دادن از سینه کار بسیار رضایت بخشی است ولی برخی مادران آغاز آن را دشوار می یابند شیرخوار ممکن است اوایل در گرفتن سینه اشکال داشته باشد یا ممکن است بخواهد دائم شیر بخورد و باعث زخم و دردناک شدن نوک سینه ها شود. گاهی نیز سینه ها از شیر ورم می کند باید استراحت کافی نموده ، مایعات فراوان بنوشد و غذای سالم بخورید. اغلب مادران موفق می شوند برای این مشکلات اولیه غلبه نموده و شیردهی را با لذت و رضایت ماهها ادامه می دهند.اگر در شیر دادن به کودکانتان مشکل دارید با پزشک یا مشاور تغذیه کودک در میان بگذارید. آنها حمایت ، دلگرمی و توصیه های تخصصی لازم را در اختیارتان قرار خواهند داد.

فواید دوشیدن شیر

دوشیدن و ذخیره شیر باعث راحتی کار شما می شود بدون اینکه جریان شیر را کاهش دهد. بدین ترتیب کس دیگری هم می تواند به نوزاد شما شیر بدهد چون این کار را دوست دارند، از طرفی هرچندگاه فرصت استراحتی هم برای شما فراهم
می شود. از طرف دیگر ، وقتی سرکار برگردید باز هم نوزاد می تواند از فواید شیر شماربهره مند شود .

خواب

خواب برای رشد کودک اساسی است. در ماه های اول زندگی مغز به میزان باورنکردنی فعال است و با سرعتی عجیب رشد می کند و ارتباط های تازه ای در آن پدید می آید. کودک پیوسته اطلاعات جدید را از جهان اطراف دریافت می کند که هنگام خواب پردازش شده و برای استفاده ی بعدی ذخیره می کند. از این گذشته، بدن کودک برای ذخیره کردن انرژی، قوی شدن و رشد نیاز به استراحت دارد.

کودک شما به چه میزان خواب نیاز دارد؟

نوزاد درست همان قدر می خوابد که بدنش نیاز دارد. هر وقت بدنش احتیاج داشته باشد و مغزش تحریک کافی دریافت کرده باشد می خوابد و هنگامی کهبه حد نیاز خوابید بیدار می شود.پیش بینی اینکه کودک کی و چقدر خواهد خوابید دشوار است. نوزاد به طور متوسط 16 ساعت در شبانه روز می خوابد که این رقم با رشد کودک کاهش می یابد.

با اینکه نوزادان هرگاه بدنشان نیاز داشته باشد هر ساعتی از شب یا روز ، به خواب
می روند اما در شش ماهگی اگر کودک چیز محرک یا جالبی بیابد می کوشد خود را بیدار نگه دارد.

چیزهای که حین خواب روی می دهد

اگر چه ممکن است به نظر نیاید ولی هنگام خواب در بدن کودک کارهای زیادی انجام می شود . بدن او کالری گرفته شده از شیر را دخیره می کند و آن رابه انرژی لازم برای رشد و تولید گرما تبدیل می نماید. تمام سلول های بدن و مغز او با سرعت تکثیر می شوند و در ضمن گلبول های سفید ساخته می شوند که برای دستگاه ایمنی حیاتی هستند. در خواب است که بیشترین قسمت رشد صورت می گیرد چون خواب باعث افزایش هورمون رشد می گردد. مغز کودک هم هنگام خواب بسیار فعال است.

خوابیدن در کنار کودک

نزدیکی به کودک در ماه های اول بسیار مهم است حئاقل به این خاطر که باید
شب ها مکررا به او شیر بدهید و ممکن است احساس کنید اگر نوزاد کنار شما باشد راحت تر هستید به خصوص اگر از سینه ی خود به او شیر بدهید.

خوابیدن کنار کودک باعث تنظیم تنفس و دمای بدن کودک می شود همچنین این کار به رشد عاطفی کودک نیز خوب است.

نکات قابل توجه هنگام خوابیدن در کنار کودک

ô جای کافی برای کودک بگذارید. اگر جا خیلی تنگ باشد ممکن است کودک خیلی گرم شود و یا روی او بغلتید . دیگر اینکه زیر سرش بالش نگذارید و روی او لحاف نکشید بلکه از پتو استفاده کنید.

سندرم مرگ ناگهانی

همه والدین در مورد احتما مرگ کودکشان در بستر که در اصطلاح مرگ ناگهانی کودک نامیده می شودنگران هستند. هر چند که احتمال رخ دادن این عارضه برای کودک شما ناچیز است ولی بهتر است چند مورد احتیاط زیر را رعایت کنید که بهتر است چند مورد احتیاط زیر را رعایت کنید که ثابت شده احتمال بروز آن را کاهش می دهد.

ô کودک را به پشت ، روی تخت بخوابانید جوری که پاهایش به پایین تخت باشد.

ô ملافه و پتوی سبک روی بچه بیندازید و هرگز لحاف به کار نبرید تا بچه بیش از حد گرم نشود .

ô از ضربه گیرهای داخل تخت استفاده نکنید.

ô هرگز از کیسه ی آب گرم و پتوی برقی استفاده نکنید.

ô برای بچه بالش نگذارید.

ô تشک سفت زیر بچه بگذارید و دقت کنید که بین لبه های تشک و اطراف تخت هیچ فاصله ی خالی وجود نداشته باشد.

ô در اطراف کودک سیگار نکشند و او را جاهای دود آلود دور کنید . دمای اتاق کودک باید مناسب باشد.

ô گرمای بیش از حد می تواند برای کودک کشنده باشد چون بدن کودک آنقدر تکامل نیافته که بتواند گرمای اضافی را با تعریق دفع کند.

افزایش سلامتی کودک

برای ارتقا سلامتی کودکتان بکوشید، کارهای زیر را انجام دهید :

ô او را با شیر خود تغذیه کنید. این سالم ترین و مفیدترین آغاز زندگی اوست چون شیر مادر دارای آنتی بادی های است که در ماه های نخست او را از بیماری های عقونی حفظ و دستگاه ایمنی را تقویت می کند.

ô اطراف او سیگار نکشند. دور نگه داشتن او از هوای آلوده ، احتمال ابتلا به بیماری های تنفس و آلرژی مانند آسم کاهش می یابد.

ô او را زود از زیر نگیرید . قبل ازرسیدن به سن چهار ماهگی هنوز دستگاه گوارش او آن قدر تکامل نیافته است که موادغذایی دیگری جز شیر مادر یا شیر خشک را بپذیرد . از شیر گرفتن زود هنگام می تواند به کلیه های کودک آسیب رسانیده و احتمالا پیدایش آلرژی را در او افزایش می دهد.

ô او را به طور منظم به مراکز بهداشتی ببرید. معاینه های دوره ای او را فراموش نکنید.

ô زمان و چگونگی انجام واکسیناسیون را از پزشک یا مراقب بهداشت بپرسید.

علائم خطر در نوزاد

ô کاهش قدرت مکیدن یا عدم توانایی در شیر خوردن

ô تشنج

ô استفراغ مکرر

ô تنفس تند (60 بار در دقیقه)

ô باز و بسته شدن سریع پره های بینی

ô تو کشیده شدن قفسه سینه

ô ناله کردن

ô کاهش سطح هوشیاری

ô بی قراری ، تحریک پذیری و بی حالی

ô تحریک کمتر از معمول و بی حالی

ô برآمدگی ملاج

ô درجه حرارت بالاتر از 37 درجه زیر بغل

ô درجه حرارت کمتر از 36 درجه زیر بغل

ô رنگ پریدگی شدید یا کبودی

ô کبودی لبها و دهان

ô زردی 24 ساعت اول

ô قرمزی اطراف چشم یا خروج ترشحات چرکی از چشم

ô ترشحات چرکی از ناف یا خونریزی بیشتر از چند قطره

ô وجود جوش های چرکی یا تاول در پوست

ô قرمزی ، گرمی یا بزرگی و سفتی پستان نوزاد

رشد کودک از تولد تا شش ماهگی(3)

مطالب مشابه :

شیردادن به نوزاد در طول شب

سینه هایم را که می فشاردم شیر فوران می کرد

..:: بچه و لو دادن مامان بابا!!!::... دوستان +18

اطلاعات مهم در مورد خواب کودکان

روش نگهداری از بچه گربه ها در 3 هفته اول تولد"

نگهداری از بچه گربه های شیرخوار

5 قدم برای اینکه خودت رو دوباره دوست داشته باشی

آنچه تازه مادران باید بدانند

رشد کودک از تولد تا شش ماهگی(3)