آزمایش های دوران بارداری

تقريبا يك‌سوم زنان باردار به نوعي با مشكلات مرتبط با بارداري دست به گريبان هستند. چنانچه اين مشكلات شناسايي نشده، يا به حد كافي حل نشود، مي‌تواند به پيامدهاي خطرناكي هم براي مادر و هم براي نوزاد منجر شود. بهتر است مراقبت‌هاي پيش از تولد، قبل از باردار شدن آغاز شود. انجام آزمايش‌هاي روتين مي‌تواند مادر را از داشتن سلامت و نبود بيماري‌هايي كه بر بارداري تاثير مي‌گذارد، مطمئن كند و چنانچه مادر قبلا براي بيماري‌هاي مزمني مانند ديابت، آسم، فشار خون بالا، مشكلات قلبي، آلرژي‌ها، لوپوس (اختلال التهابي)، افسردگي و... تحت درمان بوده است، بايد آن را با پزشك متخصص در ميان بگذارد.

در برخي موارد ممكن است تغيير يا حذف داروها بخصوص در سه ماهه اول، لازم باشد. مادران مبتلا به بيماري‌هاي خاص بايد تحت‌كنترل باشند، به عنوان مثال سطح قند خون در مادران ديابتي بايد تحت كنترل مداوم باشد، چرا كه سطح غيرطبيعي آن مي‌تواند عوارض خطرناكي براي نوزاد در پي داشته باشد. چنانچه زن و شوهر، سابقه اختلالات ژنتيك خانوادگي داشته يا خود مشكوك به داشتن اين بيماري‌ها هستند، لازم است پيش از بارداري، آزمايش‌هاي ژنتيك انجام دهند و تحت مشاوره ژنتيك قرار گيرند.

مادران باردار بايد پس از آگاهي از بارداري‌شان، براي اطمينان از سلامت خود و جنين، يك سري آزمايش‌ها را در طول مدت بارداري انجام دهند، اين آزمايش‌ها 2 دسته هستند، تعدادي از آنها روتين محسوب مي‌شوند و ساير آزمايش‌ها تنها هنگامي انجام مي‌شود كه يك فاكتور خطر يا مساله مشكوكي وجود داشته باشد.

اولين مراجعه شامل سابقه سلامت و آزمايش فيزيكي است. پزشك يا ماما آزمايش‌هاي مخصوص زنان را انجام مي‌دهد. رحم چك مي‌شود و آزمايش كلينيكي اندازه‌گيري لگن صورت مي‌گيرد و اندازه استخوان‌هاي لگن براي تشخيص اين‌كه استخوان‌بندي مادر براي وضع حمل نوزاد از طريق واژينال (به طور طبيعي) مناسب است يا نه، مورد بررسي قرار مي‌گيرد. ساير آزمايش‌ها شامل شمارش كامل خون (CBC)، ميزان هموگلوبين هماتوكريت (براي بررسي كم‌خوني) و پلاكت‌ها (براي مشخص شدن توانايي لخته شدن) صورت مي‌گيرد. ميزان پلاكت‌ها مهم است چرا كه مادر با از دست دادن حدود نيم ليتر خون هنگام وضع حمل، در صورت لخته نشدن خون، ممكن است در معرض خطر خونريزي زياد و مرگ قرار گيرد. همچنين آزمايش ادرار براي بررسي عفونت‌هاي ادراري انجام مي‌شود. گاهي بررسي ادرار ممكن است به پي بردن به ساير آنومالي‌هاي عملكرد كليوي مانند ميزان قند يا پروتئين بالا منجر شود. چنانچه آزمايش عفونت ادرار مثبت باشد، پزشك اغلب، كشت ادرار را براي تعيين نوع باكتري‌ها تجويز مي‌كند. زن باردار در هر مراجعه وزن مي‌شود، سايز شكم و ميزان فشار خون او نيز اندازه‌گيري مي‌شود.

آزمايش‌هاي 3 ماهه اول بارداري:

آزمايش‌هاي 3 ماهه اول ممكن است شامل سونوگرافي باشد كه تصويري از جنين و جفت را نشان مي‌دهد. همچنين بررسي سازگاري نوع خون بين جنين و مادر و آنتي‌بادي‌هاي فاكتور( RHRhesus) در اين زمان صورت مي‌گيرد. چنانچه مادر، گروه خون نادر Rh منفي داشته باشد، ممكن است به كنترل دقيق در سرتاسر حاملگي نياز داشته باشد، چرا كه اگر نوزاد، گروه خون متفاوت داشته باشد، بدن مادر آنتي‌بادي‌هايي را عليه خون نوزاد توليد مي‌كند. در اولين نوزاد، مشكلات بندرت اتفاق مي‌افتد، اما اگر در حاملگي بعدي، مادر تزريق بموقع ايمونوگلوبولين(RhaD) را نداشته باشد، ممكن است باعث بروز عوارضي (از جمله كم‌خوني حاد يا نوزاد مرده) شود.

يك‌سوم زنان باردار به نوعي با مشكلات مرتبط با بارداري دست به گريبان هستند. چنانچه اين مشكلات شناسايي نشود مي‌تواند به پيامدهاي خطرناكي براي مادر و نوزاد منجر شود

از آزمايش‌هاي ديگر 3 ماهه اول، آزمايش CVS است كه با نمونه‌برداري از مقداري بافت جفت براي بررسي ناهنجاري‌هاي كروموزومي جنين در مادراني كه حاملگي پرخطر دارند، صورت مي‌گيرد. گفتني است خونريزي در طول دوران بارداري بخصوص در 3 ماهه اول شايع است و معمولا علامت هشدار نيست، اما گاهي مي‌تواند علامتي براي يك مساله جدي باشد و بايد مورد بررسي قرار گيرد.

آزمايش‌هاي 3 ماهه دوم بارداري:

3 ماهه دوم بارداري، هفته سيزدهم تا بيست‌وهفتم بارداري را شامل مي‌شود. يكي از آزمايش‌هايي كه در اين زمان انجام مي‌شود، آزمايش آمينوسنتز است كه براي يافتن انواع خاصي از نقص‌هاي مادرزادي مانند سندرم داون و غيرطبيعي بودن كروموزم‌ها صورت مي‌گيرد. انجام اين آزمايش با خطر كمي براي مادر و جنين همراه است و معمولا هنگامي صورت مي‌گيرد كه امكان خطر بيماري ژنتيكي وجود داشته باشد؛ از جمله داشتن يك سونوگرافي غيرطبيعي، داشتن سابقه خانوادگي از نقص‌هاي خاص مادرزادي، داشتن كودك يا كودكاني با نقص مادرزادي و سن بالاتر از 35 سال هنگام بارداري. اين آزمايش مي‌تواند مواردي مانند كم‌خوني گلبول‌هاي داسي شكل، براي بيماري فيبروزكيستي، ديستروفي عضلاني، بيماري تاي‌ساكز (Tay – sachs) و بيماري‌هاي مشابه را مشخص كند و با گرفتن مقدار كمي از مايع آمنيوتيك (كه جنين را احاطه كرده است)، معمولا بين هفته پانزدهم تا هجدهم بارداري صورت مي‌گيرد. آمينوسنتز همچنين مي‌تواند نقص‌هاي خاص كانال عصبي (بيماري‌هايي كه درآنها مغز و ستون فقرات بخوبي رشد نمي‌كنند) مانند اسپينال بيفيدا و آننسفالي را نيز مشخص كند. در اين ميان، انجام سونوگرافي همزمان نيز مي‌تواند ساير نقص‌هاي مادرزادي (مانند گام شكافته، لب‌شكري و پاي چماقي يا بيماري‌هاي قلبي) را كه از طريق آمينوسنتز مشخص نمي‌شود، نشان دهد. گفتني است آمينوسنتز در 3 ماهه سوم بارداري نيز مي‌تواند در مواردي كه بارداري زودرس صورت مي‌گيرد، كامل شدن ريه‌هاي جنين را نشان دهد، ضمن اين كه عفونت‌هاي مايع آمينوتيك نيز از طريق همين آزمايش ميسر است. از آزمايش‌هاي ديگر در 3 ماهه دوم، غربالگري نشانه‌هاي چهارگانه است كه احتمال مشكلات خاصي مانند خطر نوزاد با نقص مادرزادي را پيش‌بيني مي‌كند، نمونه خون گرفته شده در اين آزمايش، تقريبا 80 ـ 75 درصد مشكلات مربوط به رشد مغز و نخاع، همچنين اختلالات ژنتيك را مشخص مي‌كند. 4 ماده از جمله آلفا فتوپروتئين (AFP) كه سطح بالاي آن نشان‌دهنده مشكلات مغزي نخاعي يا دوقلو بودن جنين و سطح پايين‌تر از نرمال آن، خطر نوزاد با سندرم داون را نشان مي‌دهد. همچنين سطح بالاتر از نرمال 2 ماده ديگر (hCG و In hibin-A)‌ كه هورمون‌هاي توليد شده از جفت هستند نيز خطر اين سندرم را نشان مي‌دهد و سطح پايين‌تر از نرمال ماده استريول (ساخته شده در جفت و كبد)‌ نيز خطر اين نقص ژنتيكي را مشخص مي‌كند. از آزمايش‌هاي لازم ديگر در 3 ماهه دوم، تست غربالگري ديابت دوران بارداري است كه معمولا پس از هفته بيست و چهارم اتفاق مي‌افتد. زناني كه اين نوع از ديابت را نشان مي‌دهند، لزوما قبلا ديابت نداشته‌اند. آزمايش تحمل گلوكز خوراكي بين هفته بيست و چهارم و بيست و هشتم صورت مي‌گيرد، اما در صورت ابتلا به ديابت از قبل مي‌تواند در هفته سيزدهم انجام شود. اگر گلوكز خون بيش
از 130mg‌ / ‌dl
باشد، پزشك آزمايش ديگري را به طور ناشتا تجويز مي‌كند و گلوكز خون 4 بار در طول مدت 3 ساعت پس از مصرف نوشيدني شيرين اندازه‌گيري مي‌شود و چنانچه 2 مورد از 4 مورد آزمايش غيرطبيعي باشد، ديابت دوران بارداري تاييد مي‌شود.

آزمايش‌هاي 3 ماهه سوم بارداري:

آزمايش‌هاي اين دوره از بارداري مي‌تواند شامل غربالگري براي استرپتوكوك گروه B، هپاتيت B، سفليس و ايدز باشد. آزمايش استرپتوكوك گروه B در هفته 35 تا 37 بارداري انجام مي‌شود،‌ چراكه وجود اين باكتري مي‌تواند عفونت‌هاي خطرناكي را براي نوزادان در پي داشته باشد و باعث عقب‌ماندگي ذهني، اختلال بينايي و از دست‌رفتن شنوايي شود. درمان با آنتي‌بيوتيك مي‌تواند از انتقال عفونت به نوزادان جلوگيري كند.

100806159459.jpgچنانچه مادر ناقل ويروس هپاتيت B باشد، مي‌تواند آن را قبل يا بعد از تولد به نوزاد انتقال دهد كه كبد نوزاد را دچار آسيب جدي مي‌كند. بنابراين نوزاداني كه در معرض خطر سرايت هپاتيت B از مادرشان هستند، بايد پس از تولد، هرچه زودتر واكسينه شوند. وجود بيماري سفليس در مادر نيز مي‌تواند به آنومالي‌هايي در نوزاد و حتي مرده‌زايي منجر شود. درمان مادر با پني‌سيلين مي‌تواند نوزاد را از ابتلا به اين بيماري محافظت كند.

در اين ميان از آنجا كه بالارفتن سطح پروتئين خون، بويژه در اواخر بارداري مي‌تواند به ايجاد پري اكلامسپي از مسموميت بارداري منجر شود كه با ادم و افزايش فشارخون همراه است و عملكرد مناسب جفت را متوقف مي‌كند و بر نوزاد تاثير مي‌گذارد و نيز باعث مشكلات كليه و كبد و ايجاد لخته‌هاي خون در مادر مي‌شود، آزمايش اندازه‌گيري پروتئين خون نيز صورت مي‌گيرد تا به شكل حادتر آن (اكلامسپي) كه باعث تشنج و كما مي‌شود، تبديل نشود. از ساير كنترل‌هاي روتين دوران بارداري مي‌توان به كنترل لكترونيكي قلب جنين و ضربان آن كه پس از 20 هفته انجام مي‌شود، اشاره كرد. همچنين تست بدون فشار كه به طور هفتگي در بارداري‌هاي پرخطر مانند دوقلويي جنين، ديابت يا فشارخون بالا با بستن شكم مادر و براي كنترل قلب جنين انجام مي‌شود و نيز تست فشار و انقباض كه در بارداري‌هاي پرخطر صورت مي‌گيرد و ميزان ضربان قلب نوزاد در پاسخ به انقباض، توسط تحريك اكسي‌توسين و به منظور بررسي چگونگي مواجه‌شدن جنين تحت فشار زايمان سنجيده مي‌شود. همچنين تست پاپ اسمير براي بررسي وجود باكتري‌هاي كلاميديا عامل بيماري تراخم و گونورآ عامل بيماري سوزاك، از طريق كشت واژن صورت مي‌گيرد. كلاميديا مي‌تواند نوزاداني را كه از راه طبيعي متولد مي‌شوند، دچار عفونت و ذات‌الريه مزمن كند و گونورآ مي‌تواند به كوري نوزاد بينجامد و نيز باعث عفونت غشاي اطراف كيسه آب شده و احتمال خطر نوزاد نارس و عوارض بعدي را افزايش مي‌دهد. لازم به ذكر است كه آزمايش خون بررسي ايمني مادر نسبت به سرخجه صورت مي‌گيرد و مادراني كه در برابر سرخجه واكسينه نشده‌اند، بايد هنگام بارداري از افراد مبتلا دوري كنند چرا كه به عوارض جدي براي نوزاد منجر مي‌شود و هنگام تولد نوزاد نيز در برابر بيماري واكسينه شوند. آزمايش بيماري توكسو پلاسموز كه از طريق گربه يا گوشت‌هاي نپخته ايجاد مي‌شود نيز در صورت مشكوك‌بودن انجام مي‌گردد، زيرا در غير اين صورت مي‌تواند به سقط جنين بينجامد. شناسايي عامل فيبرونستين جنيني (FFN) نيز از آزمايش‌هاي هفته‌هاي 26 و 36 بارداري است كه با گرفتن نمونه‌اي از مايع رحمي يا واژينال براي پيش‌بيني وضع حمل پيش از موعد انجام مي‌شود. سونوگرافي در زمان‌هاي مختلف بارداري به دلايل زير صورت مي‌گيرد: 3 ماهه اول براي تعيين تاريخ بارداري، تعيين تعداد جنين‌ها و شناسايي ساختمان جفت و تشخيص سقط جنين، در 3 ماهه دوم براي تاييد تاريخ بارداري، تعيين آناتومي جنين براي وجود آنومالي‌ها، كنترل فعاليت و رشد جنين و در 3 ماهه سوم براي كنترل رشد جنين، بررسي مقدار مايع آمنيوتيك، بررسي جفت و تعيين موقعيت جنين.

منبع

 

مقالات تخصصی مرتبط با بارداری:

 

اخبار مرتبط با بارداری (پزشکی بالینی):

 

برای مشاهده مطالب بارداری در وبلاگ "سلام دکتر" از لینک زیر استفاده نمایید:
بارداری 

 


مطالب مشابه :


سازمان انتقال خون

در سانتريفيوژ پلاسما در بالا و گلبول قرمز دز پايين خون شخص پلاكت خون از لحاظ سالم بودن




آزمایش خون و تشخیص سرطان

امروزه معيار اصلي در كم‌خوني بودن يا كم خون پايين باشد يعني خون محيطي حتي يك پلاكت هم




Pre-Eclampsia - استفاده از آسپرين با دوز پايين در حاملگی

استفاده از آسپرين با دوز پايين جريان خون ميشود اين پلاكت باعث تعديل




آزمايش خونتان را تفسير کنيد

پروتئيني يا شيميايي جديدي معرفي مي‌شوند که اندازه‌گيري آنها در خون پايين ‌تر از 15




جزوه مراقبت های حین زایمان

*معاینات در ارزیابی اولیه: فشار خون 90/140 یا بیشتر 5 ـ ايدز ( به دليل پايين بودن پلاكت )




آزمایش های دوران بارداری

آسم، فشار خون بالا پلاكت‌ها (براي يا دوقلو بودن جنين و سطح پايين‌تر از




فوريت ها و عوارض مهم دوران بارداري

بالاي 2/1 جديد ، پلاكت كمتر منفي بودن rh خون دو طيف پايين و يا بالاي رشد




خريد و فروش خون نداريم

مساله ديگر اين است كه مشاركت خانم‌ها در امر اهداي خون پايين بودن تهران به پلاكت زياد




غلظت خون

دكتر علي ، فوق‌تخصص خون و سرطان در زنان پايين‌تر از بودن خون دليل بر




پره اکلامپسی و فشارخون دوران حاملگی

(كاهش تعداد پلاكت بودن فشار خون قبل از حاملگي خطر خون در وضعيت استراحت پايين تر




برچسب :