حاج محمدرضا شاهنگین (مشکین)، نمایندة بنیاد در اصفهان
حاج محمدرضا شاهنگین متخلص به مشکین از پیرغلامان فعال حضرت سیدالشهدا (ع) و نمایندة بنیاد دعبل خزاعی در استان اصفهان هستند که پیگیری‌ها و فعالیت بسیار خوبی در امور مربوط به مداحان این استان دارند. ایشان متولد سال 1313ش. در اصفهان هستند و 72 سال است که در عرصة مداحی و شعر مذهبی فعالیت می‌کنند. از باارزش‌ترین کارهای ایشان، ضبط مجالس قدیم عزاداری به صورت مستمر است که ثمرة آن آرشیوی بسیار غنی (بیش از چند هزار نوار) است که ایشان بی‌چشم‌داشت در اختیار علاقه‌مندان قرار می‌دهد. در ادامه گزیده‌ای از گفت‌وگوی دعبل با ایشان را بخوانید:
دعبل: آقای مشکین، از چه سالی شروع به مداحی کردید؟ طبع شاعری‌تان از چه زمانی شکوفا شد؟
راستش بعد از استاد شکیب و استاد صغیر اصفهانی نباید ما را جزو شعرا دانست. امثال ما بیشتر شعرساز هستیم و کارمان جابه‌جا کردن کلمات اشعار است؛ ولی عده‌ای با طبعی چون آب روان، خروج کلمه‌ها از دهانشان ابیات شعری می‌شود.
دعبل: اتفاقاً همین حسی که شما نسبت به اشعار استادان پیشکسوت دارید، دیگرانی هم نسبت به اشعار شما دارند و بهره می‌برند.
یادم می‌آید از خردسالی که دنبال توپ می‌دویدم، مرحوم آقای گل‌پرور مرا در حال اذان‌گفتن دیدند و پرسیدند: «چرا به دنبال پدرت نمی‌آیی منزل ما؟» و در آنجا از پدرم خواستند که دست بنده را در دست آقای صغیر بگذارند. ایشان به اتفاق آقای مشفقی یک بیاض از حمد و سوره برایم نوشتند و سپس قصیده‌ای در مورد تولد حضرت رسول اکرم (ص) به من دادند و فرمودند: «این را حفظ کن» و وقتی شب اول آن را خواندم فرمودند: «فعلاً در فکر خواندن نباش و تنها گوش کن تا چیزی یاد بگیری، اگر خوب خواند از او بیاموز و اگر هم نه آن‌گونه نخوان».
دعبل: شما بیشتر در چه زمینه‌ها و در چه قالب‌هایی شعر می‌گویید؟
من بیشتر نوحه می‌گویم؛ نوحه‌هایی که دارای وزن‌های مختلف و اغلب خارج از اوزان عروضی است.
دعبل: در انتخاب شعر برای مداحی، چه معیارهایی بیشتر برای‌تان مهم است؟
محتوا و مخاطب؛ شعر باید محتوای غنی داشته باشد و متناسب با مخاطبان مجلس انتخاب شود.
دعبل: از میان اشعار شعرای متأخر و متقدم، بیشتر کارهای کدام‌یک را می‌پسندید؟
اشعار مرحوم شکیب، مرحوم قاآنی، آقامیرزا یحیی مدرس و مرحوم محفوظ
دعبل: کمی از مداحان و شاعران قدیمی اصفهان برای‌مان بگویید.
مداحان و شاعران قدیم، بسیار استاد و مسلط بودند. روزی یک آقایی از قم به اصفهان آمده بود. ایشان با شنیدن صدای مداحی که زیاد توانمند نبود، موضوع را به مداحان اصفهان تعمیم داد. روزی آقای «سعیدمنش» به منزل ایشان در قم می‌رود و پس از بسم‌الله، یک رباعی سلام بدون نقطه، غزلی بدون نقطه و قصیده‌ای بدون الف را در نهایت زیبایی می‌خواند؛ بعد از این، آن آقا اقرار کردند، اصفهان قصیده‌خوان‌هایی دارد که نابغه هستند.
دعبل: از مجالس مداحی و قصیده‌خوانی قدما، آرشیوی وجود دارد که بتوان در دسترس علاقه‌مندان قرار داد؟
بله، اکثر این مجالس را خودم ضبط کرده‌ام و تا الان آرشیوی حدود چندین‌هزار نوار دارم.
دعبل: شما از محضر کدام استادان بیشتر بهره‌مند شده‌اید؟
آقای میرزا علی مشفقی که در علوم بسیاری چون ریاضی، جبر، شعر و ... نخبه بودند. ایشان در زمینة مداحی آنچه را می‌خواستم، داشتند و نیازهای آموزشی مرا مرتفع می‌کردند.
دعبل: شیوة آموزش ایشان چگونه بود؟
قصیده‌هایی را با نگارش زیر و بم کلمات برایم می‌نوشتند و می‌گفتند: «بخوان» و اشکالاتم را می‌گرفتند؛ مثلاً اگر در دعای پایان می‌گفتم خدایا مریضان را شَفا بده، می‌گفتند: «شَفا نه، شِفا درست است که معنای سالم‌شدن را می‌دهد.»
دعبل: چه نکاتی از نظر ایشان، بیشتر اهمیت داشت؟
ایشان بیشتر روی صنعت شعر تأکید داشتند و می‌گفتند، باید اصالتش حفظ شود. از نکاتی که همواره تأکید می‌کردند، ادب منبر امام حسین (ع) بود؛ مثلاً می‌گفتند، روی منبر نگویید، «شمر حرامزاده»، نگویید، «ولدالزنا»؛ مثلاً بگویید، «شمر ظالم و یا ...»؛ می‌گفتند: «قداست این منبر را حفظ کنید.»
دعبل: از گذشتگان شما هم کسی مداح بوده است؟
بله، پدر و پسرخاله‌ام. پدرم محمدعلی شاهنگی قبل از تأسیس رادیو و زمان حرام دانستن استفاده از بلندگو، در بالای پشت‌بام خانه‌مان مناجات می‌خواندند و همسایه‌ها هم در پشت‌بام خانة خود به صدای ایشان گوش می‌دادند.
دعبل: استاد، اگر اجازه بدهید، از هم‌دوره‌ای‌های قدیم شما یادی بکنیم. اسامی ایشان یادتان هست؟ تعامل شما و هم‌دوره‌ای‌های شما با استادان چگونه بود؟
مرحوم حاج مرشدعباس تولا، مرحوم حاج اصغر برادران (روشن)، مرحوم حاج احمد صفا، مرحوم حاج مرشدمیرزا مرشدزاده، مرحوم آقای مناجاتی، مرحوم حسین صانعی، مرحوم حاج کرم‌علی دوانی، مرحوم حاج نادعلی طریقت، مرحوم حاج مرشدعبدالله شیخ‌الاسلام، مرحوم مرشد غفور، مرحوم مرشد عزیزالله مظاهری، مرحوم حاج مرشدکریم جهانیان، مرحوم مرشدباقر قرآنی، مرحوم مرشدباقر پروانیان، مرحوم حاج مرشدفرج‌الله کشکولی (رواس)، مرحوم حسن سرمدی، مرحوم مرشدجعفر ایروانی، آقای مرشدفتح‌الله تشکر (مجذوب)، مرحوم مرشد جعفر پنیریان و ... از هم‌دوره‌ای‌های من بودند.
آقای مشفق زیر و بم تمامی مسائل را برایم می‌گفت؛ البته در مجالس بزرگان، باید توجه و دقت‌نظر برای آموختن به خرج می‌دادیم. بیشترین چیزی که برای‌مان ارزش داشت، آن بیاض‌هایی بود که استادان می‌نوشتند؛ این مسئله را نیز تکرار می‌کردند که حرف نزنید و گوش کنید.
دعبل: استادان در قدیم، چه نکاتی را بیشتر گوش‌زد می‌کردند؟
می‌گفتند، حواستان باید، جمع حرف زدن و خواندن باشد، مبادا بگویید: «شمر به امام حسین (ع) فرمود» و اشتباهاتی از این قبیل. در گذشته هیئت برای مداحان یک مکتب بود. مداحان دور هم می‌نشستند و اگر کسی شعری زیبا می‌خواند از او می‌گرفتند و به این ترتیب اطلاعات دست‌به‌دست می‌گردید.
دعبل: نوع خواندن‌ها و نحوة تمرین کردن‌ها چگونه بود؟
کسانی که به دنبال این مسائل بودند، به محضر استادان موسیقی‌دان مثلاً استاد تاج اصفهانی می‌رفتند و علاوه بر آموزه‌های دیگر، دستگاه‌ها را نیز یاد می‌گرفتند.
دعبل: شما هم شاگردی تربیت کرده‌اید؟
زیاد؛ اما نه به صورت مستمر. اغلب به صورت گذرا نکاتی را به ایشان یاد می‌دادم.
دعبل: رابطة مداحان و وعاظ در گذشته چگونه بود؟ به نظر شما این رابطه چگونه باید باشد؟
باید رابطه‌ای با احترام و همراه با هماهنگی باشد. در قدیم مداح اگر اشتباهی می‌کرد و یا حرف نامربوطی می‌زد، گاهی وعاظ کاری می‌کردند که دیگر در هیچ مجلسی از مجالس اصفهان نتواند بخواند؛ اما امروزه گاهی به وعاظ می‌‌گویند، امشب سخنرانی‌تان را کوتاه کنید که فلان مداح قرار است بخواند.
دعبل: به نظر شما، مهم‌ترین نکته‌ای که مداحان و ذاکران اهل‌البیت (ع) به واسطة انتساب‌شان به اهل‌البیت (ع) باید رعایت کنند، چیست؟
باید با افرادی نشست و برخاست کنند که در جامعه دارای آبرو و وجهة مثبت هستند. نباید حرف لغو از دهانشان بیرون آید. باید در حساب و کتاب‌هایشان دقت‌نظر داشته باشند.
دعبل: شما گذراندن چه دوره‌هایی را به جوانان پیشنهاد می‌کنید؟
اگر بتوانند دستگاه‌ها را یاد بگیرند، بسیار عالی است. الان نوارهایی موجود است که در آنها، دستگاه‌ها و آوازها را به همراه گوشه‌هایش خوانده‌اند و نوارهایی هست که آداب مداحی را آموزش می‌دهند. جوانان می‌توانند از این نوارها برای ترقی خود استفاده کنند.
دعبل: به نظر شما وظیفة ستایشگران و ذاکران جوان در قبال استادان، پیشکسوتان و پیرغلامان اهل‌البیت (ع) چیست؟
مداحان جوان باید از حالا به فکر پیری خودشان باشند و ببینند که چه توقعی از جوانان آن زمان خواهند داشت؛ سپس همانگونه رفتار کنند. به هر حال در این مکتب، فردا و پس‌فردایی هم هست. اگر جوانان، امروز عزت بگذارند، در آینده خودشان هم عزت می‌بینند.
مطالب مشابه :
متن دعای ناد علی کبیر
طریقه ختم ناد علی. طریقه ختم نادعلی کبیر آنست که اگر کسی را مهمی پیش آید ناد علی را هفت
دعای نادعلی
اذکار-ادعیه-مناجات♥ارتباط باخدا♥ - دعای نادعلی - دعای جوشن صغیر. دعای جوشن
اسلام علیک یا جواد الائمه علیه السلام ( بفرمائید روضه )
مکان سه راه صغیر حسینیه کربلاییها . هیات جواد
گزیده های ناب اخلاقی از بزرگان
( نادعلی) است که صورت‌های مختلف آن از صغیر و کبیر درکتابها نقل شده است اما صورت
شعر سیدحمیدرضا برقعی برای امام علی(ع)
هر کس که ختم نادعلی بر نداشته صغیر اصفهانی
تحقیقات درسی جهت استفاده دانشجویان
محمد رضا نادعلی دانلود تحقیق: آثار عرفانی فارسی قرن ۷ در آسیای صغیر - مجید
سوره بقره، آیه 58
5- طبری در معجم صغیر، از عطیه عوفی، از ابی سعید حذری روایت دوستداران کربلایی حمیدرضا نادعلی.
فراخوان متن تهیه شده از طرف سرکار خانم صدیقه دهقان تفتی
گروه عربی متوسطه دوره اول یزد - فراخوان متن تهیه شده از طرف سرکار خانم صدیقه دهقان تفتی
حاج محمدرضا شاهنگین (مشکین)، نمایندة بنیاد در اصفهان
و در آنجا از پدرم خواستند که دست بنده را در دست آقای صغیر مرحوم حاج نادعلی طریقت
زبان بند مهم
عقددت لسان بنی آدم و بنات حوا و سددت افواههم من صغیر. دعای نادعلی
برچسب :
نادعلی صغیر