نت کمانچه سیت بیارم، تجزیه و تحلیل و اجراهای مختلف آن

(اقتباس از کتاب « بیست ترانه کهن لُری» استاد علی اکبر شکارچی)

فاعلاتن - فاعلاتن - فاعلاتن - فاعلات

دختر نَگریو ، دختر نَگریو اُوچه دی چه بیتَرَه

(دختر گریه نکن ، دختر گریه نکن آنجا(خانه شوهر) از اینجا(خانه پدر) بهتره)

او هُسیرَه که تو داری دِ شَکَر شیرین تَرَه

(آن مادر شوهری که تو داری از شکر شیرین تره)

دخترونِ دخترونِ دَس خُوَرتون ها بَرَن

(آی دخترها ، آی دخترها دوستِ تان را می خواهند (به خانه بخت ) ببرند)

سُس کُنین و بِن خیمَش رَه دیری نِوِرَن

(بند خیمه او را رها کنید جای دوری نمی برند)

«هیوله» یکی از کهن ترین ترانه های لُری است که در شادی ها و مراسم عروسی ، بخصوص در خانواده های فقیر که امکان دعوت از نوازندگان محلی را ندارند خوانده می شود . آهنگ هیوله در طول خواستگاری ، خرج بُران و عروسی به وسیله زنان به طور گروهی خوانده می شود . این ترانه معمولا بدون همراهی ساز است که هر بیت آن ، با یک کِل که نشانه اوج شادمانی زنان است تمام می شود . گرچه ریتم ، ملودی و اشعار این ترانه مخصوص عروسی خلق شده و ظاهرا از ترانه های شادیانه است ،ولی در ژرفای ابیات و موسیقی آن ، حزن و اندوهی عمیق نهفته است ، حزنی که گمان می رود ریشه در این دلایل داشته باشد:

1- جدائی دختران از خانواده و گاهی ایل و تبار خود.

2- رفتن دختران به خانه بخت در سنین پائین.

3- کم شدن یک نفر از همیاران خانواده در کارهای سخت زندگی کوچی .

4- دادن دختر به عنوان خون بهاء در جریان نزاع های محلی به ایل منازع و...

مضامین شعری و آهنگ این ترانه به قدری با فرهنگ و سنن مردم لرستان آمیخته و متنوع است که بیشترین وقت مراسم را خواندن مکرر آن پُر می کند. مردم پاک ترین احساسات و زلال ترین عاشقانه ها را برای عروس و داماد سروده اند که با خواندن بیت بیت اشعار و ترجمه ان ها می توان به زوایای عمیق احساسات و همچنین آمیختگی شگفت انگیز و هنرمندانه واژه های کوه ، سُرنا ، دهل ، اسب ، مخمل ، طلا و... در اشعارشان پی برد .

تجزیه و تحلیل

1- ریتم این آهنگ 2/4 است که ملودی آن از سر ضرب شروع شده است .

2- یک هجای کشیده «هه » در میزان اول برای آماده شدن خواننده و انتخاب به موقع شعر آمده است .

3- کل ملودی این آهنگ از (A-B1-C-D—B2-B3) تشکیل شده است . فیگورهای جمله A و B بسیار شبیه یکدیگرند که کلام شعر ، آن ها را اندکی از هم متفاوت کرده است . جملات AوB1 مصرع اول شعر را تمام می کنند و جملات C-D-B2-B3 مصرع دوم را.

4- هجای اضافی در این آهنگ «هه» یا «وی» است که برای تکرار ملودی آمده است.

5- پرش نُت مایه اصلی Re به فاصله چهارم پایین رونده یعنی La جزء ساختار مهم این ملودی است که فضای تکرار ملودی ها را مهیا کرده و به حالت جملات هم کمک می کند.

6- بیشترین گردش ملودی این آهنگ بین Re تا SOL می باشد . پرش پایین رونده به نت La دامنه چرخش ملودی را افزایش داده است .

7- فاصله سوم هیوله Re تا Fa است که در شخصیت مایه اصلی این ترانه ، بسیار مهم و موثر است.

چهاراجرای مختلف ترانه لُری شاد سیت بیارم (هیوله)

محسن سیاهپوش

حامد فیضیان

عبدالله محمد خانی

محمد باجلاوند

نت کمانچه سیت بیارم، تجزیه و تحلیل و اجراهای مختلف آن

مطالب مشابه :

نت کمانچه و ترانه های لری

نت کمانچه و متن ترانه لری حالوی گنم خره

رقص دوپا لُری(ویژگی ، نحوه اجرا و نُت کمانچه)

نت کمانچه و متن ترانه لری کُش طِلا (کفش طلا)

نت کمانچه و داستان قدم خیر

نت کمانچه و متن ترانه لری کُش طِلا (کفش طلا)

نت کمانچه سیت بیارم، تجزیه و تحلیل و اجراهای مختلف آن

کمانچه

سازهای زهی و کمانچه

نت کمانچه کِشکله شیرازی خرم آبادی