بعثت غدیر ومهدویت
بعثت غدیر ومهدویت
موضوع: بعثت، غدير ومهدويت
نويسنده:ضامن علي حبيبي
چکيد
در نوشتار حاضر در پي ،آنيم که ارتباط منطقي مفاهيم بعثت، غدير ومهدويت را با حکومت عدل جهاني بررسي کنيم که د رآموزهاي ديني اين مفاهيم از اهميت والايي برخور دار است و در منظومه تفکر سياسي اسلام اساس ،زير بنا محسوب ميشود
آ يا اين مفاهيم زير بناي وکليدي داراي ار تباط منطقي منظم وسازمان يافته ي است که بشريت را به سمت هدف واحد جهت می دهد؟.
يا اينکه کدام نظمي منطقي وجود ندارد هر کدام پيام خاص خود را دارد ودستاورد هر کدام با ديگري فرق مي کند؟
فرضيه ما اين است که دين مقدس اسلام با وصف جامعيت ،جهان شمولي وجاودانگي که دارد در تمام تعاليم وآموزهاي خود از انسجام منطقي خاصي بر خور دار است وبشريت رابه سمت کما ل وسعادت جاودانگي هدايت ورهنماي مي کند وساز کار هاي را فرا، روي جامعه بشري، قرار داده است که با استفاده از آن مي توانند به قله ي سعادت وکما ل نهاي صعود نمايند در اين ميان بعثت، غدير ومهدويت آموزهاي اند که در يک ساختار منطقي منظم به ما مي آموزاند که پايان اين نهضت برقراري ، حکومت عدل جهاني است که هدف از ارسال رسول وانزال کتب تحقق آن جامعه آرماني است وتلاش رهبران آسماني در بعثت ، غدير ومهدويت، رساندن بشريت به آن جامعه موعود ا ست.
واژگان کليدي:
بعثت، غدير مهدويت ، حکومت وعدل جهاني
1-درآمد:
بعثت سر آغاز، دعوتي است که تکميل آن در غدير وفر جام آن در تحقق وعده اللهي مبني برتکشيل حکومت عدل جهاني مهدوي قرار دارد
. بنا بر اين مناسب است که بعثت، غد ير ومهد ويت را واکاوي نمايم ار تباط اين مفاهيم د يني را مورد پژوهش وتحقيق قرارداد جايگاه آن را د ر منظومه اند يشه سياسي اسلام وتشکيل حکومت عد ل جهاني روشن نمايم. حکومت عدل جهاني همان هد ف عالي ، آرمان نهاي است که بعثت ، غد ير ومهدويت مکانسيم شکل گيري آن حکومت عد ل جهاني راترسيم مي کند
در اين ميان غدير، حلقه ي وصل است که مهدويت وبعثت را پيوند مي زند وازآموزهاي غدير مي آموزيم که خداوند براي فرجام تاريخ بر نامه ي دارد که سير حرکت تکاملي بشر معطوف به سوي آن هدف مي باشد آن هدف عبار ت است از حکومت عدل جهاني براي تشکيل حکومت عدل جهاني بايد جا يگاه بعثت وپيام سياسي بعثت را باز خواني نمود وجهت ار تباط آن را با غدير ، مهدويت- که د ر استمرار بعثت قرار دارد ونظا م سياسي اسلا م را در مداري باز قرار مي دهد که جامعه انساني بتواند ازهدايت ورهبري پيشوايان معصوم وآسماني در امتداد تاريخ برخور دار باشند- روشن نمود. وبراي تبين مباني تئوريک، تحقق جامعه آرما ني وعد ل جهاني تلاش ورزيد.
3-2 غدير در فر هنگ د يني:
به محلي گفته مي شود که در بين مکه ومدينه قراردارد. وپيامبر درآن محل موضوع معرفي جانشيني حضرت علي(ع) را براي رهبري امت اسلامي بعداز خودش بنا به دستور خداوند مطرح نمود.
4-2 فر هنگ مهدويت:
فر هنگ مجموعه ي از نگرش ها، ارزش ها و هنجار ها، رسوم، سنت ها شعاير واعما ل خاص وپذيرفته شده در يک جامعه را در بر مي گيرد از اين رو فرهنگ مهدويت نيز به مجموعه ي از نگرش ها وارز شها وهنجارهاي مربوط به ظهور منجي موعود از سلاله پاک پيامبر اسلام اطلاق مي شود[1]
بعثت و حکومت عد ل جهاني
براي شناخت دولت و قدرت در اسلام، اول بايد به سرچشمه فياض و مرجع اصلي آن يعني قرآن توجه کرد. قرآن، کلامي است آسماني که از منبع لايزال وحي سرچشمه گرفته بر پيامبر نازل شده است که چارچوب اصلي دکترين و نظريات اسلام را شکل مي‌دهد؛ کتابي است که اهم قوانين اسلامي و نظريات سياسي جامعه اسلامي از آن اخذ و استنباط مي‌گردد.[2]
طبق آموزهاي ديني، اسلام به دنبا ل تأسيس حکومتي جهاني است. موازيني که در قالب حقوق، سياست، اقتصاد، اخلاق و عقايد عرضه ميدارد، همه شئون زندگي فردي و جمعي را دربرمي‌گيرد و با طبيعت آدمي تطبيق دارد.
در فلسفه سياسي اسلام، شکل‌گيري جامعه جهاني منظور است و با جوامع محدود، در وضع ملت‌هاي جدا از هم که فقط به منافع خود مي‌انديشند، موافقت ندارد و انسان‌ها را به وحدت و ايجاد جامعه الهي دعوت مي‌کند. تجزيه و تحليل تأسيس حکومت جهاني اسلام، در واقع بررسي اصول حقوق بين‌الملل اسلامي است.[3]
اسلام در نظر دارد از انسان‌ها، فقط يک امت به‌هم‌پيوسته و واحد تشکيل بدهد يعني کشوري به طول و عرض جغرافياي همه زمين فراهم آورد. قرآن‌کريم، رسالت و مسئوليت انسان‌ها را تبيين مي‌کند و در آياتي خطاب به آنها مي‌فرمايد:
ـ«وَهُوَ الَّذِي جَعَلَكُمْ خَلَائِفَ الْأَرض
ـ «ثُمَّ جَعَلْنَاكُمْ خَلَائِفَ فِي الْأَرْضِ»[4]
ـ «هُوَ الَّذِي جَعَلَكُمْ خَلَائِفَ فِي الْأَرْضِ».[5]
خداوند متعال در اين آيات، انسان را خليفه و مسئول در زمين قرار داده است
دسته ديگر از آيات، رسالت پيامبران را بدون محدوديت جغرافيايي و ملي و نژادي متوجه همه اهل زمين مي‌دانند.
ـ «يا دَاوُودُ إِنَّا جَعَلْنَاكَ خَلِيفَةً فِي الْأَرْضِ فَاحْكُمْ بَينَ النَّاسِ بِالْحَقِّ» [6]
ـ «وَإِذْ قَالَ رَبُّكَ لِلْمَلَائِكَةِ إِنِّي جَاعِلٌ فِي الْأَرْضِ خَلِيفَةً»؛ [7]
ـ «تَبَارَكَ الَّذِي نَزَّلَ الْفُرْقَانَ عَلَى عَبْدِهِ لِيكُونَ لِلْعَالَمِينَ نَذِيرًا» [8]
ـ«قُلْ يا أَيهَا النَّاسُ إِنِّي رَسُولُ اللَّهِ إِلَيكُمْ جَمِيعًا»[9]
ـ «وَمَا أَرْسَلْنَاكَ إِلَّا كَافَّةً لِلنَّاسِ بَشِيرًا وَنَذِيرًا». [10]
بادقت در محتواي اين آيات، به خوبي پي مي‌بريم که اسلام، دين همه مردم است وپيام دين، وگستره بعثت انبياء، انسان شمول و جهان شمول است رسالت و خلافت انبيا براي همه انسان‌ها، در تما م ادوار تاريخ است و در پيام قرآن محدوديت زماني، مکاني و منطقه‌اي وجود ندارد.[11]
ولي واقعيت‌هاي حاکم بر زندگي جوامع بشري تا پيش از رسيدن به چنان کمال مطلوب و جامعه آرماني انکارپذير نيست. بايد براي اوضاع کنوني چاره‌انديشي کرد.
بنابراين، اسلام قبل از هرچيز بايد براي وضعيت موجود تدابير لازم را بينديشد و برنامه‌اي براي آن تدوين کند و هم‌زمان با اصلاح انديشه ي بشر، او را آماده نمايد تا نظام جهان‌شمول خود را در عمل، در سراسر گيتي گسترش دهد. بنابراين، پيام بعثت را مي‌توان از دو ديدگاه بررسي کرد:
الف) جامعه آرماني و کمال مطلوب:[12]
کمال مطلوب و جامعه آرماني که در آن، مقررات حقوقي الهي حکومت نمايد و در عالم خارج نيز تحقق عيني داشته باشد، آرمان ديرينه بشري و اسا س دعوت انبيا بوده است و متفکران اعم از اسلامي وغير اسلامي نيز بشر را به سوي اين جامعه موعود، هدايت و تشويق نموده‌اند. در صورت تشکيل آن و تکوين امت واحد بر مبناي، ارزش‌هاي اسلامي زمينه حکومت عدل جهاني مهدوي مساعد وفراهم مي گردد حکومت عدل واحد جهاني تحت رهبري وقيادت امام معصوم وکار گزاران لايق وشايسته از آرمان هاي بلندي بعثت است که در راهبرد تبليغاتي وتربيتي بعثت قراردارد در حقيقت در متن بعثت نهفته است. خداوند غدير را در ادامه بعثت قرار داده است تازمينه ي تشکيل حکومت مهدوي مساعد گردد.
ب) وضعيت موجود و واقعيت‌هاي عيني:
در وضعيت موجود که سراسر گيتي دعوت اسلام را نپذيرفته‌اند و زمينه تشکيل جامعه و دولت جهاني بر پايه اسلام و ارزش‌هاي د يني مساعد نيست، در اين صورت، ناگزيريم باملت‌ها و دولت‌هاي مختلف زندگي مسالمت‌آميز داشته باشيم.براي جلوگيري از جنگ، وتعامل با هم نوعان وجامعه انساني تدابيري انديشيد از جمله به تدريجي بودن دعوت پيامبر مي توان اشاره کرد که پيامبر گرامي اسلام پيام بعثت را در مرحله اول غير علني آغاز کرد وبعد در محدوده خانواده واقارب وسپس پيام جهان گستر وانسان شمول بعثت رابه جامعه جهاني عرضه داشت ودر غدير جانيشين خود رابه مردم معرفي کرد که تامردم ادامه مسير رابا رهبري امام معصوم ادامه بدهند وبا رهبري وهدايت امام معصوم و تربيت مردم، زمينه ظهور منجي بشريت وتحقق حکومت عدل جهاني محقق شود تدريجي بودن دعوت وپيام بعثت استراتيژي است که غدير ومهدويت را د ر استمرار بعثت قرار مي دهد.
در حقيقت، رسانيدن بشر به مرحله‌اي از عقلانيت، خود پيش زمينه تشکيل دولت عدل جهاني حضرت مهدوي است
. بعثت پيامي دارد که در آن به آمادگي وپذيرش جامعه وتربيت آنان توجه شده است خداوند مي فرمايد: هو الذي بعث في الاميين رسولا منهم يتلوا عليهم آياتيه ويز کيهم ويعلمهم الکتاب والحکمة[13] هدف کلي از بعثت تعليم وتربيت جامعه انساني است براي اينکه جامعه بشري بتواند پيام بعثت را درک نمايد بايد آمادگي ذهني وفکري داشته باشد وانقلابي در تفکر وانديشه ايجاد کرد با تحول در تفکر واند يشه وتربيت اسلامي وانساني مي توان زمينه تشکيل حکومت عادلانه را مساعد ساخت وتشکيل حکومت عادلانه جز اهداف راهبردي انبياء بوده است واين مهم در بر نامه کاري ،اهداف استراتژيکي بعثت نهفته است چنانچه امام خميني د ر زمينه ي هدف بعثت چنين مي نويسد: د ر حقيقت ، مهمترين وظيفه انبياء(ع) بر قرار کردن يک نظام عادلانه اجتماعي از طريق اجرايي قوانين واحکام است که البته با بيان ونشر تعاليم وعقايد الاهي ملازمه دارد چنانکه اين معني از آيه شريفه به وضوح پيدا ست« ولقد ارسلنا رسلنا با البينات وانزلنا معهم الکتاب والميزان ليقوم الناس با لقسط...[14] هدف بعثتها به طور کلي اين است که مردمان بر اساس روابط اجتماعي عادلانه نظم وترتيب پيدا کرده قد آدميت راست گردانند واين با تشکيل حکومت واجراي احکام امکان پذير است خواه خود موفق به تشکيل حکومت شود مانند رسول اکرم(ص) وخواه پيروانش پس از وي توفيق تشکيل حکومت وبر قراري نظم عادلانه اجتماعي را پيدا کنند[15] در راهبرد مبارزاتي بعثت د و هدف دنبال مي شود يکي هد ف عا لي که همان تربيت ورساندن انسان به مقام قرب الاهي است د يگري هد ف مياني ومتوسط که برقراري قسط وعدل در جامعه انساني باشد از ايا ت قرآن مجيد هردو هدف استفاده مي شود
4- جايگاه غدير درمنظومه انديشه سياسي اسلام:
الف: جايگاه غدير در قرآن:
در تفکر سياسي شيعي نبوت وامامت غدير وبعثت، د ر حقيقت در طول هم قرار دارد. امامت ادامه واستمرار نبوت است وپيامبربراي استمرار اين خط الاهي ماموريت مي يابد که در« غديرخم» موضوع امامت وخلافت وزعامت سياسي جامعه اسلامي را بعد از خود معرفي نمايد تا مردم وامت اسلامي در تحير وبلا تکليفي، دچار نگردد پيامبر يکه در مسافرت هاي کوتاه مدت وقتي مي خواست بيرون از مد ينه تشريف بي برند جانشين خود را براي اداره امور امت معرفي مي کرد- چنانچه سيره عقلاي عالم وروساي عرفي ولائک نيز چنين است- براي بعد از خود قطعا جانشين، تعين نموده است که حکومت اسلامي را اداره ونظم اجتماعي امت اسلامي را که محصول تلاش 23 ساله ي ايشان بود حفظ وحراست نمايد وبراي اين منظور بر اسا س ما موريت الاهي حضرت علي(ع) را به عنوان جانشين خود معرفي کرد بعد از انجام مراسم حج ابراهيمي پيامبر با جمعيت عظيمي از مردم قصد بازگشت وعودت به مدينه را نمود هنگامي که در منطقه ي بنام «غديرخم» رسيدند جبريل امين فرود آمد واز جانب خداي متعال آين آيه را آورد:« يا ايها الرسول بلغ ما انزل اليک من ربک...»[16] با شد ت وحدت از پيامبر خواست که جانشين خود وسر پرست امت اسلامي را براي بعد از انقطاع وحي و اختتام دوران رسالت معرفي نمايد پيامبر به دستور الاهي حضرت علي(ع) را به عنوان خليفه وجانشين خود معرفي کرد ومسلمانان حاضر در غد ير از جمله شخص خليفه اول و دوم به حضرت علي به عنوان امام وخليفه بيعت نمودند[17] « اگر بخواهيم نظام حکومت اسلامي، همانند نظام حکومت در زمان پيامبر ايجاد کنيم، بايد در جست وجوي شخيصتي همانند شخصيت پيامبر يا نزديک به آن باشيم اند يشه شيعي عقيده دارد که اين شروط در امام علي بن ابي طالب جمع بوده است وبه دلايل ذيل استناد مي کنند[18]
آياتي از قرآن مجيد وسنت پيامبر گرامي اسلام مباني تئوريک ونظري اين اند يشه است:
1- آيه مباهله:
2-:یات ا طاعت:
از جمله آياتي که مي توان به آن استناد کرد واز مباني تئوريک مساله غدير عنوان کرد آيه اطاعت است« يا ايها الذين امنوا اطعيوا الله واطعيواالرسول واولي الامر منکم» در اين آيه شريفه اطاعت از خداوند ودر مر حله ي بعد اطاعت از رسول وصاحبان امر معرفي شده است وواجب دانسته شده به وحدت سياق وعطف با «واو» به خوبي معلوم مي گردد که همان گونه که اطاعت از خداوپيامبر واجب است از« اولي الامر» نيز واجب مي باشد بر اساس احا ديث معتبر که ازپيامبر گرامي اسلام رسيده است مصاديق اولي الامر ائمه دواز ده گانه ي است آغازآن د ر غدير وفر جام آن د ر دکترين مهدويت وحکومت عد ل جهاني قرار دارد که روایاتی در این زمینه نیز وجود دارد
[19] 3« آيه ولايت»
از زمره مباني نظري اند يشه غدير آيه ولايت است« انما وليکم الله ورسوله والذين امنوا الذين يقيمون الصلوة ويوئتون لز کاة وهم را کعون ومن يتول الله ورسوله .الذين امنوا فان حزب الله هم الغالبون[20] که اين آيه شريفه درحق وشان علي(ع) بن ابي طالب نازل شده است وآنرا گروهي از مفسرين شيعه واهل سنت اثبات کرده
4-آيه تطهير:
آيه تطهير،« انما ير يد الله ليذهب عنکم الرجس اهل البيت ويطهرکم تطهيرا»[21] شيعه بر اين عقيده است که ثبوت نزول آيه در باره اهل بيت دلالت بر امامت علي بن ابي طالب دارد، نه رهبري کساني که درخلافت بر او پيشي گر فتند، زيرا عصمت شرط امامت است وبه حکم اجماع وضرورت غير از امام علي(ع) هيچ کس معصوم نيست[22] در تعين مصاديق اهل بيت گر چند امت اسلامي دچار اختلاف شده اند اما بر اساس حديث کساء که مضمون آن نزديک به تواتر است زيرا راويان آن نزد شيعه وسني در همه طبقات فراوانند حاکي از تطبيق آيه به طور خاص بر پيامبر، امام علي، فاطمه الزهرا وحسن وامام حسين است.[23]
ب:جا يگاه غدير درسنت:
افزون برقرآن مجيد ،شيعه براي تبين مباني نظري اند يشه غدير در سنت به احاديثي استدلال مي کند که بطور نمونه به سه تاي آن اشاره مي شود:
1- حد يث يوم الدار:
2- حديث غدير:
غدير در فر هنگ شيعه مبدء يک تفکر سياسي است که حلقه وصل بعثت ومهدويت باشد. يک جريان تاريخي صرف نيست که مر بوط به گذشته باشد وصرف ارزش تاريخي داشته باشد گرچه دربستر تاريخ اتفاق افتاده است اما نمي توان با آن بر خورد تاريخي کرد.
« طبيعت هر قضيه تاريخي بزرگ که رهبر امت در آن دخيل بوده ودر بين جماعت بسياري از مردم اتفاق افتاده اقتضا دارد که متواتر باشد، خصوصا آن که قضيه مورد اهتمام رهبر بزرگ الاهي قرار گرفته واز تمام کشورها ،شهرها افرادي شاهد ونا ظر قضيه باشد آيا مي توان ادعا کرد که اين خبر تها در حد نقل يک نفر ودونفرو... محدود گردد يا به طور قطع نقل آن متواتر خواهد بود؟ حديث غدير از اين قسم خبر هاست؛ زيرا پيامبر اکرم(ص) اين خبر را در ميان ده ها هزار جمعيت از کشور هاي مختلف اسلامي بيان داشت وتا کيد فراواني نيز براي نشر آن بين مسلمين نمود...
خلاصه جريان غدير به اين بيان است « وقتي پيغبر اکرم از حجة الوداع برمي گشت در غدير خم آيه« يا ايها الرسول بلغ ما انزل اليک من ربک» نازل شد پيغمبر مردم را جمع کرد ونماز ظهر راخواند وسپس برخاست وفرمود:« الست اولي بکم من انفسکم قالوا:بلي» بعد فر مود :من کنت مولاه فهذا علي مولاه» معلوم است که حضرت مي خواهد اولويت خودش بر نفوس رابراي علي(ع) تصويب کند وهنوز مردم متفرق نشده بودندکه جبريل نازل شد وآيه« اليوم اکملت لکم دينکم واتممت عليکم نعمتي ورضيت لکم الاسلام دينا» آرود[24]
3- حديث منزلة:
از مجموع آيات وروايات که در تبين وتوجيه مباني نظري تفکر غدير ارائه گرديد اين مطلب استنتاج مي گردد که غدير در ادامه بعثت است عباي رهبري امت اسلامي بعد از پيامبر شايسته ي قامت زيباي علي است وبعد از علي در نسل پاک ومطهر آن حضرت تا زمان ظهور ودولت عدل جهاني مهدوي ادامه دارد وسرانجام وعده الاهي تحقق مي پذيرد ودولت صبح مي دمد
6- مهدويت و حکومت عد ل جهاني مهدوي
نظام سياسي و دولت مهدوي، دولت منحصربه فرد است که در نوع خود، در تمام عرصه‌ها موفق خواهد بود. اين نظام سياسي که امام معصوم، رهبري آن رابه عهده دارد، از خطا و اشتباه مصونيت دارد، چون متصل به خداوند و مشمول تأييدات الهي است، نظامي که در روي زمين مثل و مانند ندارد، زيرا نظام خلافت خداوند در روي زمين است [25] و بر اساس آموزه‌هاي ديني و وحيا ني شکل مي‌گيرد.
بر اساس روايات، اوضاع زمان نزديک ظهور از نظر اجتماعي، اخلاقي و سياسي، کاملاً نامساعد است. زيرا همه از وضع موجود ناراضي‌اند و منتظر انقلاب و تغيير زمامداران خود و رسوم باطل هستند. اين اوضاع، همگي به نفع حضرت مهدي شکل مي‌گيرد. چون ازيک طرف، حکومت‌هاي بي‌دوام که عمر آنها، يک ماهه و يک ساله است، به هرج و مرج و بي‌ثباتي و اضطراب مردم مي‌انجامد و از طرف ديگر، جنگ‌هاي محلي، منطقه‌اي و جهاني، باعث ازبين‌رفتن تجهيزات و نيروهاي درگير ميشود و اين جنگ‌ها تا آمدن مهدي موعود ادامه دارد و ميليون‌ها نفر را در کام مرگ مي‌کشد و نااميدي‌ها، گراني، کمبود، ترس، بيماري، خرابي، اختلاف و... را به بار مي‌آورد. در نتيجه، باعث خستگي مردم از وضع موجود و انتظار وضع بهتر ميشود. يکي از فلسفه‌هاي غيبت، آمادگي و پذيرش عمومي است.[26]
وقتي آمادگي و پذيرش عمومي ايجاد شد و زمينه تشکيل دولت جهاني و عدالت‌گستر آن حضرت مساعد گرديد، دولتي شکل خواهد گرفت که وسعت و گستره آن، انسان‌شمول و جهان‌شمول منظور از ارض در متون و منابع ديني اين است که براي تمامي زمين و زمينيان فقط يک دولت خواهد بود. اداره و رهبري چنين دولتي کار دشواري است که تنها با برخورداري از رهبري الهي و کارگزاراني دل‌سوز و معتقد به نظام الهي و حاکميت اسلام امکان‌پذير است. امام مهدي وزيراني مي‌گمارد که پشينه مبارزاتي دارند و در تجربه و عمل، پايداري و قاطعيت از خود نشان مي‌دهند و استان‌داراني قوي، اداره استان‌ها را به عهده مي‌گيرند که جز مصالح کشور پهناور اسلامي و خشنودي خداوند، به چيز ديگري نمي‌انديشند. لذا بر دشواري‌ها پيروز مي‌شوند و ويراني‌هاي حکومت‌هاي پيشين به آباداني تبديل مي‌گردد و وضع به گونه‌اي ميشود که عده‌اي آرزو مي‌کنند مردگان دوباره زنده شوند.[27]
7- قلمرو و گستره دولت مهدوي:
اسلام در دولت مهدي جهان‌گير خواهد شد. امام صادق(ع) در ذيل آيه شريفه «وَلَهُ أَسْلَمَ مَنْ فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ طَوْعًا وَكَرْهًا»[28] مي‌فرمايد:
اذا قام القائم لايبقي ارض الا نودي فيها شهادة أن لا اله الا الله و أنَّ محمد رسول‌الله؛[29]
زماني‌که مهدي قيام کند، زميني باقي نمي‌ماند مگر اينکه به يگانگي خداوند، توحيد و رسالت حضرت محمد شهادت مي‌دهد.
امام باقر(ع) در تفسير آيه شريفه «الَّذِينَ إِنْ مَكَّنَّاهُمْ فِي الْأَرْضِ أَقَامُوا الصَّلَاةَ وَآتَوْا الزَّكَاةَ وَأَمَرُوا بِالْمَعْرُوفِ وَنَهَوْا عَنْ الْمُنْكَرِ وَلِلَّهِ عَاقِبَةُ الْأُمُورِ»[30](آنان را در روي زمين قدرت دهيم تا نماز را به پا دارند و زکات دهند و امر به معروف و نهي از منکر کنند و براي خداست سرانجام امور)، فرمودند:
فهذه لال محمد... الي اخر الائمه و المهدي و اصحابه يملکهم الله مشارق الارض و مغاربها و يظهر به الدين و يميت الله به و باصحابه البدع و الباطل کما امات السفهاء الحق حتي لايري اثر من الظلم و يامرون باالمعروف و ينهون عن المنکر؛[31]
اين حديث شريف، به چند اصل از اصول دولت عدل جهاني مهدوي اشاره دارد:
الف) دولت مهدوي، جهاني خواهد بود و حکومت‌هاي منطقه‌اي و قومي از بين مي‌رود؛
ب) در دولت مهدوي باورها و ارزش‌هاي ديني تقويت مي‌گردد و ارز شها و سنت‌هاي متروک و فراموش شده احيا ميشود؛
ج) بدعت‌ها و ضدارزش‌ها نابود مي‌گردد و از ظلم و تبعيض و بي‌عدالتي در آن جامعه خبري نخواهد بود؛
د) سنت امر به معروف و نهي از منکر در جامعه احيا ، ظلم و بيدادگري، از ميان رخت برمي‌بندد و عدالت‌گستري جاي آن را مي‌گيرد.
- مهدويت و پايان تاريخ:
ابوبصير در مورد تفسير آيه مبارکه«gهُوَ الَّذِي أَرْسَلَ رَسُولَهُ بِالْهُدَى وَدِينِ الْحَقِّ لِيظْهِرَهُ عَلَى الدِّينِ كُلِّهِ وَلَوْ كَرِهَ الْمُشْرِكُونَ»[32]، از امام باقر(ع) چنين نقل مي‌کند:
والله ما نزل تاويلها بعد و لاينزل تأويلها حتي يخرج القائم فاذا خرج القائم لم يبق کافر بالله العظيم و لا مشرک بالامام الا کره خروجه حتي لو کان کافر أو مشرک في بطن صخرة لقالت: يا مؤمن في بطني کافر فاکسرني و اقتله؛[33]
وقتي دين مقدس اسلام بر تمامي اديان غالب گرديد و دولت حق مهدوي تشکيل شد، کساني که عليه اين نظام الهي دسيسه نمايند، در هر نقطه از زمين باشند به کيفر عمل خود خواهند رسيد.
10- پي‌آمد‌هاي دولت جهاني مهدوي:
حکومت مهدوي آثاري در پي دارد، از جمله:
-1عدالت:
يکي از دست‌آوردهاي مهم و اساسي دولت مهدوي که در آيات قرآن و روايات به آن اشاره شده، عدالت‌محوري و دادگري است. مثلاً در روايات آمده وقتي قائم، قيام مي‌کند، جهان را پر از عدل و قسط مي‌نمايد، همان‌گونه که پر از ظلم و جور شده است. رسالت عدالت‌گستري حضرت مهدي در گستره زمين مسئوليتي الهي است همسايگان تصور مي‌کنند اعضاي يک خانوده‌اند؛ شهروندان ازحکومت هراس ندارند و حکومت از شورش شهروندان در امان خواهد بود.
2امنيت جهاني:
در دولت مهدوي چنان امنيت جهاني برقرار ميشود که زنان بدون همراه‌داشتن محرم، مسافرت مي‌کنند و با هيچ مشکلي مواجه نمي‌شوند. حضرت علي7 در اين باره مي‌فرمايد:
حتي تمشي المرأة بين العراق الي الشام لاتضع قدميها الا علي نباتها والي رأسها زيبلها لايهجها سبع ولاتخافه؛[34]
در حکومت مهدوي، چنان امنيت فراگير و جهاني حاکم خواهد شد، که وقتي زني بين عراق و شام مسافرت مي‌کند، در تمام مسير روي سبزه‌ها قدم مي‌گذارد و تمام زيورآلات خود را همراه دارد، اما هيچ‌گونه احساس ترس و ناامني نمي‌کند.
-3. فرح و شادماني عمومي:
در سايه دولت مهدوي، فرح و شادماني عمومي حاکم است. برکات و خيرات الهي شامل حال مردم ميشود. «يفرح به اهل السماء و اهل الأرض، و الطير و الوحوش و الحيتان في البحر؛ علاوه بر انسان‌ها شادماني و فرح و آسايش، شامل پرندگان و حيوانات وحشي و ماهي دريا نيز ميشود».[35]
4-رفاه عمومي و فقرزدايي:
مردم در دولت عدالت‌گستر مهدوي، به کلي تغيير روحيه مي‌دهند و از لحاظ مادي و معنوي به حد کمال مي‌رسند و صلح و صفا و صميميت جهان را فرا مي‌گيرد. خداوند برکات خود را بر اهل زمين نازل مي‌کند و رحمت و فيضش، همه افراد را فرامي‌گيرد. در نتيجه، تمام گرفتاري‌ها، قحطي‌ها و بدبختي‌ها پايان مي‌پذيرد. زيرا تمام بدبختي‌ها و کمبود‌ها و گرفتاري‌ها و حتي نزول بلاياي آسماني و زميني در اثر نافرماني بندگان و خاضع‌نبودن آنان در برابر خالق جهان است.[36]
پيامبر اسلام مي‌فرمايد:
زمين در زمان دولت مهدوي به نور الهي روشن ميشود و مردم در رفاه و آسايش عمومي به سر مي‌برند و داراي وسعت رزق مي‌شوند، به طوري‌که، اگر کسي بخواهد زکات و صدقات بدهد، دنبال فقير و مستحق مي‌گردد، اما چنين فردي را پيدا نمي‌کند چون همه مردم از نعمات الهي برخوردارند و در ثروت‌مندي و بي‌نيازي به سر مي‌برند.
نظام بين‌المللي موجود چون به ارزش‌هاي ديني متکي نيست و بازي‌چه دست زورمداران و ثروت‌مندان قرار دارد، نمي‌تواند عدالت را برقرار کند و امکانات مادي را به‌طور عادلانه توزيع نمايد، بلکه عده‌اي قدرت‌طلب بر تمام امکانات سلطه دارند. اما در جامعه جهاني مهدوي، از استضعاف و بهره‌کشي وبي عدالتي خبري نیست.
.شکوفايي علم و دانش :
يکي ديگر از ويژگي‌هاي حکومت مهدي، توسعه و گسترش علم و دانش است. پيشرفت‌هاي علمي آن عصر در حد تصور نيست. طبق فرمايش امام صادق(ع)علم و دانش 27 حرف است. همه علوم و فنوني که پيامبران به جامعه بشري عرضه داشته‌اند، فقط دو حرف آن بوده و بشر با تمام تلاش و پيشرفت علمي تنها توانسته همين دو حرف را بشناسد، امام بعد از ظهور، 25 حرف ديگر آشکار مي‌گرداند و آن حضرت دو حرف ديگر را به آن ضميمه مي‌کند و تمامي 27 حرف را در ميان مردم منتشر مي‌کند.[37]
امام علي(ع)مي‌فرمايد:
هيچ علمي نيست، مگر اينکه آن را مي‌گشايم و هيچ سري نيست، مگر اينکه قائم ما به آن پايان مي‌دهد.
در حديث ديگر آمده است:
در زمان قيام قائم، علم و دانش چنان به بشر ارزاني ميشود و دروازه‌هاي حکمت به روي مردم گشوده مي‌گردد که زنان در خانه از احکام الهي آگاهي کامل دارند و طبق کتاب خدا و سنت رسول‌الله در ميان مردم حکم مي‌کنند.
کارگزاران حضرت در اقصي‌نقاط عالم با امداد‌هاي الهي، بر اساس علم و آگاهي و عدالت‌محوري حکومت مي‌کنند؛
ان المومن في زمان القائم و هو باالمشرق ليري اخاه الذي في المغرب و کذا الذي في المغرب يري اخاه الذي باالمشرق؛[38] اذا قام قائمنا وضع الله يده علي رؤوس العباد فجمع عقولهم و کملت به احلامه[39] در زمان ظهور حضرت، عقل انسان‌ها به برکت وجود ايشان کامل مي‌گردد و انسان‌هاي مشرق‌زمين، ازحال انسان‌هاي مغرب‌زمين اطلاع و آگاهي کامل دارند و آنها را مي‌بينند و از حالشان اطلاع دارند، روابط بين شرق و غرب بر اساس برادري و اخوت اسلامي است. ديگر از جنگ و برخورد فرهنگ‌ها و تمدن‌ها خبري نخواهد بود و بر جامعه بشري فرهنگ واحد حکومت مي‌کند و شهروندان همه يک‌سانند.
-6مهدويت و صلح جهاني:
برقراري صلح و آرامش، آرزوي ديرينه جامعه بشري است و متفکران براي برقراري صلح در جامعه تلاش علمي وسيعي انجام داده‌اند و کنفرانس‌ها و همايش‌هايي نيز در اين زمينه برگزار شده است. تشکيل جامعه ملل و سازمان ملل متحد و سازمان‌هاي تابعه هدفي جز برقراري صلح و پرهيز از جنگ ندارند و بر اين اساس، حقوق بين‌الملل وضع و تدوين شده است. يکي از مباحث اصلي حقوق بين‌الملل، چگونگي استقرار صلح و جلوگيري از جنگ در جامعه جهاني است اما چون اسير قدرت و سياست بين‌الملل است، رسالت اصلي را خود نتوانسته انجام دهد و به ثمر برساند، بلکه به صورت ابزار توجيه و اهرم فشار در دست قدرت‌هاي بزرگ قرار دارد که درسايه عناويني مانند حقوق بشر، حمايت از ملت‌هاي تحت ستم و مبارزه با تروريسم و... هرگونه تجاوز و ظلم را به جامعه انساني روا مي‌دارند. بنابراين، قانون واحدي بايد بر کل جامعه بشري حاکم باشد که از منبع وحي سرچشمه گيرد و مجريان قانون نيز جز اراده خداوند و مصالح کلي بشر را در نظر نگيرند. در گذشته، رژيم‌هاي مختلف سياسي نيز آروزي حکومت واحد جهاني را در سر داشتند.
ولی اين آرمان جامعه بشري که از تعاليم انبيا سرچشمه مي‌گيرد و خداوند در قرآن‌کريم وعده تشکيل آن را به صالحان داده، وعده ي حق است. اين آرزوي ديرينه را امام زمان با تشکيل دولت مهدوي و برپايي صلح، عدالت و امنيت جهاني برآورده خواهند ساخت.
11- نتيجه: بعثت سرآغاز دعوتي است که بشريت را بسوي سعادت وکمال رهنمون مي گرداند وهد ف ازبعثت، تربيت وبرقراري عدالت د ر بين جامعه انساني است واين ماءمول که بر قراري عدالت درسطح کل مردم باشد برآورده نمي شود مگر با تلاش ممتد وپي گير رهبران الاهي ومعصوم؛ بد ين جهت خداوند متعال غدير را جهت ادامه مسير بعثت قرارداده است که اين نهضت تا به مرحله پخته گي تحت هدايت ورهبري رهبران معصوم وآسماني به سمت برقراري عدالت وبر چيد ن ظلم واستبداد به پيش رود که اند يشه غد ير از سرچمشه بعثت که قرآن کريم، منبع اصلي دکترين اسلامي باشد نشاءت مي گيرد، غد ير که خاستگاه اصلي اند يشه امامت وخلافت است به عنوان مظهر رهبري آسماني د ر جامعه انساني است که انسان هاي، الاهي براي هدايت وتربيت مردم وفضا سازي تشکيل حکومت عدل جهاني تلاش نموده اند وتشکيل حکومت عدل جهاني اهداف عالي وبرين نظام سياسي اسلام است که در قالب بعثت آغاز شده است وبا مهدويت به مرحله تحقق وفعليت مي رسد د ر حقيقت بعثت ، غد ير ومهدويت مباني وزير ساخت نظام سياسي د ر تفکر شيعي است که برايند اين تفکر واند يشه، برقراري حکومت عد ل جهاني است که در قالب انتظار و اعتراض بر وضع موجود وتلاش براي د ست يابي به وضع مطلوب ادامه دارد بعثت ، غدير ومهدويت موءلفه هاي است که بيان گر انسجام منطقي تفکر سياسي اسلام از آغاز تا انجام است که مبدء ومنتهي سير تکامل تاريخ بشريت را تا پايان تاريخ به روشني با ااستناد به مباني واصول نظري متقن ومعتبر که بر گرفته از منابع وحياني وتعاليم آسماني است. بيان ميدارد وآينده مملو از اميد به آ ينده ي روشن ودرخشان را فرا روي بشريت قرار مي دهد
--------------------------------------------------------------------------------
[1] بهروز لک، غلام رضا، سياست ومهدويت، انتشارات حمکت رويش،،قم1384 ص،ٌ53
[2]. مدني سيد جلال الدين، مباني و کليات علوم سياسي، ج1، نشرپايه‌دار.ص،134
[3]. همان، ص231.
[4]. سوره يونس، آيه14.
[5]. سوره فاطر، آيه39.
[6]. سوره ص، آيه26.
[7]. سوره بقره، آيه30.
[8]. سوره فرقان، آيه1.
[9]. سوره اعراف، آيه158.
[10]. سوره سباء، آيه28.
[11].ه صافي‌گلپايگاني،لطف الله، امامت و مهدويت، ص101، انتشارات حضرت معصومه3، قم 1378.
[12]. خلييان، سيد خليل،حقوق بين‌الملل اسلامي، ، نشر فرهنگ اسلامي، 1375.ص
[13] سوره جمعه/2
[14] سوره حديد/25
[15] خميني، روح الله، صحيفه نور انتشارات وزارت فر هنگ وار شاد اسلامي، تهران، ج20ص،28
[16] سوره مايده/67
[17] ر.ک. حسيني فيروز ابادي، سيد مرتضي، فضائل لخمسه من الصحاح السته، انتشارات مجمع جهاني اهل بيت،قمف1422صص257-258
جمعي نويسند گان، الامامة وو لو لاِية في القرآن، مطبعه الخيام،قم،ص88
[18] حسن عباس، حسن، ساختار منطقي انديشه سياسي اسلام، ترجمه مصطفي فضائلي،بوستان کتاب،قم،1383ٌ،ٌص345
[19] حسن عباس، حسن، ساختار منطقي اند يشه سياسي اسلام، ترجمه مصطفي فضائلي،بوستان کتاب،13183ص،383
[20] مايده/55-56 براي اگاهي از تفسير وشاءن نزول آن به منابع زير رجوع کنيد:
جمعي نويسندگان، الا مامة و لولاية في القرآن، جمعي نويسندگان مطبعه الخيام، قم1399ق.ص58
شرف الدين، عبد الحسين، المراجعات، مطبعه الکيلاني، قاهره بي تا،ص28
[21] احزاب /33
[22] ر.ک: محمد تقي حکيم الاصول العامه للفقه المقارن مجمع جهاني اهل بيت،قم،ص151
[23] همان منبع،ص388
ر.ک. حسيني فيروزآبادي، سيد مرتضي، فضائل الخمسه من الصحاح السته، انتشارات مجمع جهاني اهل بيت،قم 1422ج1ص،266
ر.ک. جمعي نويسند گان الامامة والولاية في القرآن، مطبة الخيام،قم،بي تا صص،153به بعد
[24] ناظم زاده قمي، سيد اصغر، تجلي امامت، انتشارات بوستان کتاب،قم1378،ص53
ر.ک. حسيني فيروزآبادي، سيد مرتضي، فضائل الخمسه من الصحاح السته، مجمع چهاني اهل بيت،قم 1422ج،1ص462
[25]. نک: حسيني‌صدر، سيد علي، الامام المنتظر من ولادتة الي دولتة انتشارات دليل ما،قم1424، ص368،
خميني، روح الله حکومت اسلامي ولايت فقيه،صص59-60
[25]. نک: حسيني‌صدر، سيد علي، الامام المنتظر من ولادتة الي دولتةانتشارات، دليل ما، قم 1424هـ .ق.ص،367
[26] تقوي، سيد حسين، حضرت مهدي از ظهور تا پيروزي، ص245.
[27]. طبسي، نجم الدين، چشم‌انداز حکومت امام مهدي، بوستان کتاب،.قم ص،167
[28]. سوره آل‌عمران، آيه83.
[29]. مجلسي محمد باقر،، بحار الانوار، دارالکتاب العربي،بيروت، ج52، ص340؛
2: ابن صباغ مالکي، فرايد السمطين، موسسه المحمودي للطباعة والنشر يروت، ج2، ص318.
[30]. سوره حج، آيه41.
2 مجلسي، محمد باقر،. بحارالانوار دار الکتاب العربي،بيروت، ج51، ص47
جوييني خراساني، فرايد السمطين، موسسه المحمودي للطباعة والنشر، بروت، ص312؛
ابي الحسن اربلي ،کشف الغمة في معرفة الا ئمه، دارالکتاب الاسلامي ،بيروت، ص255.
[32]. سوره توبه، آيه22.
[33] مجلسي، محمدباقر،. بحارالانوار، دار الکتاب العربي،بيروت ج52، ص324؛
حنفي قندوزي، سليمان، ينابيع المودة، منشورات رضي، ج2، ص537؛
يوسف بن يحيي مقدسي شافعي، عقدالدرر في اخبارالمنتظر، ص204.
[34]. همان، ص316.
[35]ر.ک.. لطف‌الله صافي‌گلپايگاني، منتخب الأثر، انتشارات حضرت معصومه،قم ص589؛
ر.ک. ا بن صباغ مالکي، علي بن محمد، الفصول المهمةفي معرفة الائمه، ص1108.
.[36] الهامي، داود، آخرين اميدانتشارات مکتب اسلام، ص276.
[37] مجلسي، محمد باقر،. بحارالانوار، دار الکتابالعرب ،بيروت ج52، ص336؛
عاملي، شيخ حر اثباة الهداة، بي جابيتا ج3، ص593؛
کليني، محمد ابن يعقوب، اصول کافي، ج1، ص25؛
طبرسي، ابو علي الفضلاعلام الوري باعلام الهدي، موسسه آل البيت ،قم، ص290.
[38] صافي گاپايگاني، لطف الله،. منتخب الأثر انتشارات حضرت معصومه،قم، ص607
مطالب مشابه :
بیوگرافی استاد سید حسین صفایی
« حقوق ما از فقه امامى، حقوق مصر از فقه حنفى و حقوق برسند كتاب هاى تجارت جهانى
اعتبار علم قاضی در شمار ادله اثباتی
تجارت الکترونیک
تعهد به نفع شخص ثالث
كتاب و مجله الكترونيك; متن كامل قانون تجارت اما در فقه حنفي قاعده‌اي وجود دارد كه، با
سوگند-
حقوق تجارت. آئین دادرسی
بعثت غدیر ومهدویت
كتاب و مجله الكترونيك; يا اينکه کدام نظمي منطقي وجود ندارد هر کدام پيام خاص حنفي قندوزي
حقوق و تكاليف زن از ديدگاه اسلام
كتاب و مجله الكترونيك; سامانه ثبت شرکت با مسئولیت
ولايت قهري در حقوق ايران و حقوق تطبيقي
كتاب و مجله الكترونيك; متن كامل قانون تجارت وبلاگ حقوقی محمد رفیع زاده;
برچسب :
كتاب تجارت الكترونيك پيام حنفي زاده