موانع و راهکار های توسعه بیمه های عمر در کشور

موانع و راهکار های توسعه بیمه های عمر در کشور

مقدمه

بيمه ، بدون شك يكي از دستاوردهاي خلاقانه جامعه بشري بمنظور مقابله با رخدادها و حوادث ناگوار است . حوادث طبيعي نظير آتش سوزي ، زلزله ، سيل ، طوفان و نيز مصايبي همچون : فوت ، بيماري ، كهولت ، ازكارافتادگي و . . . وقايعي است كه از زمان های دور همه انسانها را مورد تهديد قرارداده است.انديشه ي ايجاد تامين درمقابل مخاطرات پيش رو از طريق همياري و تعاون و راهكارهاي از اين نوع ، ريشه در ادوار تاريخ دارد. پيشرفتهاي گسترده علمي و تكنولوژيكي عصرجديد نيز اگرچه به انسان كمك نموده است كه بعضي از خطرات طبيعي را مهار نمايد اما خود ، خطرات جديدي را به همراه داشته كه به پوشش هاي حمايتي خاص نيازمند است.

فایده بیمه:

فايده اصلي بيمه ، دادن اطمينان به افراد در جهت مقابله با خطرات احتمالي است كه در قاموس بيمه به آن ريسك اطلاق مي گردد . فارغ از نوع بيمه مي توان گفت بيمه علاوه بر ايجاد محيطي امن براي فعاليت هاي اقتصادي ، باعث ايجاد اطمينان براي كار و توليد و سرمايه گذاري و بطور كلي ايجاد فضاي امن و آرام براي فعاليت هاي اجتماعي و اقتصادي است .
صنعت بيمه در ايران عليرغم اينكه بيش از 7 دهه قدمت دارد و تلاش هاي زيادي جهت توسعه آن صورت گرفته است ، هنوز جايگاه مناسبي ندارد وعرضه گسترده بيمه هاي عمر بمنظور ارتقاء و بهبود سطح رفاه اجتماعي _ آنگونه كه شايسته است _ با توجه به وجود ظرفيت ها و قابليت هاي گسترده در كشور ،با موانع بسياري رو برو مي باشد .
مقاله " موانع و راهكار هاي توسعه بیمه های عمر انفرادي در كشور" به بررسي موانع عمده فرا روي بيمه هاي عمر پرداخته و سعي گرديده است با استفاده از تجارب موجود و مطالعات صورت گرفته يك طرح كلي -و البته اجمالي- كه حاوي مشكلات اساسي و نيز راهكارهاي رفع موانع توسعه بيمه هاي عمرباشد ، ارائه نمايد.
ذكر اين نكته قبل از ورود به مباحث اصلي ضروري به نظر مي رسدكه عدم توسعه بيمه هاي عمر و رفع موانع ، يك مشكل يك وجهي ويا يك معادله يك مجهوله نيست ، عوامل بسياري در توسعه بيمه هاي عمر دخالت دارد كه ريشه بسياري از عوامل خارج از صنعت بيمه و برون سازماني است . برنامه ريزي وسياستگذاري در اين باره در درون صنعت بيمه ميسر نيست .
تصوير كلي از بيمه عمر انفرادي و عوامل ذيربط
ü جمعيت كل كشور 782ر495ر70 نفر
تعداد جمعيت قابل بيمه شدن: حمعییت زیر 65 سالü کشور بالغ بر 000ر800ر66 نفر می باشد واگر افراد زیر 15 سال را هم نیز استثناء کنیم 000ر000ر49 نفر قابل بیمه شدن هستند. (1)

تعداد بيمه شدگان :: درü حدود000ر300ر1 نفر
درصد دارندگان بيمه به كل جمعيت::: 1.8درصدü
تعدادü شعب فعال در صنعت بيمه :: 535 شعبه
تعداد نمايندگان : : در حدود 200ر8 نفرü (2)
تعداد کارکنان صنعت بیمه :در حدود 10000 نفر : بیمه ایران 437ر2نفر بیمهü آسیا 743ر1 نفر بیمه دانا 374ر1 نفر و بیمه البرز 974 نفر و بقیه در شرکتهای بیمه خصوصی فعالیت می کنند. (3)

بخش اول:

موانع توسعه بيمه هاي عمر

1- ساختارهاي سازماني و مديريتي
سازمانها ي اداري از جمله شركتهاي بيمه از اركان متعددي نظير: نيروي انساني ،قوانين و مقررات ، تشكيلات و سازماندهي ، روش انجام كار ، نظام مديريت ، نظام آموزش و تجهيز نيروي انساني ، نظام طبقه بندي مشاغل ، نظام ارزشيابي ، و نظام پرداخت تشكيل شده است كه هركدام از اين اركان اهميت خاصي دارد .

باتوجه به اينكه نحوه سازماندهي و ساختارهاي سازماني نقش عمده اي در تحقق اهداف خواهد داشت .به عبارت ديگر " ساختار نشان دهنده استراتژي است ."(4) ساختار سازماني مربوط به بيمه هاي عمر در شركت هاي بيمه از دو نظر جهت توسعه بيمه هاي عمر در كشور كارآيي ندارد.
1-1- سازماني اختصاصي و تخصصي به منظور ارائه بيمه هاي عمر وجود ندارد . و " تامين رضايت مشتريان و توسعه بيمه در گرو ساختاري موثر و مناسب است ، در حاليكه ساختار صنعت بيمه به نحوي طراحي شده است كه حساسيت لازم را در قبال مشتريان نداشته و با سنتي عمل كردن در چند رشته و محدوده خاص ، كمتر به دنبال مشتري مداري بوده است ." ( 5) بنابر اين، ايجاد و راه اندازي شركت هاي بيمه تخصصي عمر يك امر ضروري بنظر مي رسد ، تا با درك صحيح از شرايط بيمه هاي عمر از جمله نحوه بازاريابي و فروش ، نحوه پذيرش ريسك ، نحوه وصول حق بيمه ، حسابداري وسرمايه گذاري وجوه حق بيمه و ذخاير رياضي ، بتواند تعامل بهتري با بيمه شدگان و بيمه گذاران اين رشته فراهم سازد .
.
2-1- سازماندهي واحد هاي فني و پشتيباني در شركت هاي بيمه به گونه اي است كه به هدف توسعه بيمه هاي عمر انفرادي كمكي نمي كند به عنوان نمونه در مديريت هاي مالي و سرمايه گذاري تفاوت چنداني بين حق بيمه هاي دريافتي بيمه هاي عمر و ساير رشته ها قائل نمي باشند .در حاليكه لازم است حسابداري بيمه هاي عمر و چرخه گردش مالي مربوط و همچنين سرمايه گذاري از وجوه اندوخته ها جهت ارائه خدمات مطلوب و حفظ حقوق بيمه گذاران بطور جداگانه صورت گيرد .

2- عدم اشائه مطلوب فرهنگ بيمه
فرهنگ عبارت است از مجموعه‌اي از ارزش‌ها، عقايد، هنجارها، آداب و رسوم، زبان و ميراث فرهنگي وتاريخي يك جامعه كه از پيشينيان به ارث رسيده است. و منظور از فرهنگ بيمه نيز عبارت است از آشنايي مردم كشور با بيمه و انواع و شناخت آن و استفاده و استقبال از پوشش هاي بيمه اي جهت مقابله با خطرات احتمالي و پيش رو ، و ايجاد تعاملي پايدار ومنطقي بين صنعت بيمه وآحاد مردم كشور و تقويت باور و نگرش مثبت مردم نسبت به صنعت بيمه ، خدمات بيمه اي و شركت هاي بيمه . اما ضریب نفوذ بیمه ، تعداد بیمه نامه های اختیاری خریداری شده ، حجم حق بیمه های دریافتی و نحوه تعامل مردم با شرکت های بیمه ، نشان دهنده نهادینه نشدن فرهنگ بیمه بین مردم است .

3- شبكه فروش نا كارآمد
در حال حاضر عرضه و فروش بيمه هاي مختلف از جمله بيمه هاي عمر از طرق زير صورت مي گيرد .
3-1- عرضه مستقيم از طرف شركت بيمه
3-2- عرضه از طريق كارگزاران بيمه ( موضوع آيين نامه شماره 6 شوراي عالي بيمه )
3-3- عرضه از طريق نمايندگان حقيقي و حقوقي شركت هاي بيمه ( موضوع آيين نامه شماره 28 شوراي عالي بيمه )
3-4- عرضه بيمه از طريق نمايندگان فروش بيمه عمر ( موضوع آيين نامه شماره 54 شوراي عالي بيمه)
3-5- بازاريابان بيمه به نمايندگي از نمايندگان و كارگزاران
نمايندگان و كارگزاران بيمه و بازاريابان آنها شبكه فروش صنعت بيمه را تشكيل مي دهند و در حقيقت بازوان اجرايي شركت هاي بيمه جهت فروش بيمه مي باشند. توانايي و بالندگي شبكه فروش ، شكوفايي فروش از نظر كمي و كيفي را بدنبال خواهد داشت . و ضعف آن نيز موجب پريشاني در عرضه بيمه در جامعه خواهد بود. " به جرات مي توان گفت يكي از عواملي كه باعث شده است تا صنعت بيمه در زمينه رسيدن به سطح مطلوب و تركيب فروش خدمات بيمه اي با مشكل مواجه شود ، نارسايي و رشد نيافتگي شبكه فروشندگي حضوري در بازار بيمه ايران است ."(6)
نتايج بررسي های صورت گرفته در اين باره حاكي از وجود مشكلات زير است ::
" - سطح آموزشي نمايندگان و فروشندگان حضوري خدمات بيمه بسيار ضعيف و نا مناسب است .
- وجود ابهام در جايگاه حقوقي و قانوني فروشندگان بيمه.
- همه نمايندگان بيمه براي هدايت نيروهاي فروش تبحر و توانايي لازم را ندارند.
- ساختار نامناسب اداري مرتبط با شبكه فروش در شركتهاي دولتي .
- درك نادرست برخي مديران از بازار بيمه و شبكه فروش.
- شيوه نامناسب جذب و نگهداري نمايندگان. "(7)
- عدم هدايت صحيح نمايندگان در راستاي فروش بهتر و بيشتر.
- عدم نظارت مستمر و راهبردي بر عملكرد نمايندگان.
- سياست هاي تشويقي جهت نمايندگان فعال پيش بيني نشده است .

تجربه ساير كشورها (هند)
در كشور هندوستان فروش مستقيم بيمه هاي عمر وجود ندارد و بيمه نامه ها فقط از طريق شبكه نمايندگي بفروش مي رسد . در هر شعبه يك يا چند كارشناس بازاريابي فعاليت مي كنند كه وظيفه آنان هدايت و نظارت بر نمايندگان است و به اين كارشناسان ، در صورت رضايت بخش بودن عملكرد نمايندگان تحت نظارت ، مبالغي علاوه بر حقوق ، پرداخت مي گردد .

4- عدم سياستگذاري هاي كلان در صنعت بيمه و عدم وجود استراتژي در جهت توسعه بيمه هاي عمر

بدون شک رسیدن به اهداف راهبردی نیازمند مطالعه و بررسی ، برنامه ریزی و تلاش در جهت تحقق آن است . علیرغم تهیه وتدوین چشم انداز 20 ساله جمهوری اسلامی ایران ، بنظر می رسد این موضوع در صنعت بیمه نهادینه نگردیده است و هریک از شرکت های بیمه و مدیریت های ذیربط ، باتوجه به توانایی و شرایط درون سازمانی خود مشغول فعالیت هستند و برنامه مدونی در مورد توسعه بیمه های عمر. در صنعت بیمه ، وجود ندارد .

5- پايين بودن قدرت اقتصادي مردم كشور

بررسی های انجام شده حاکی از آن است که قدرت اقتصادی عامه مردم هر کشور و توسعه بیمه های عمر ارتباط دو جانبه دارد .بدین مفهوم که هر چقدر درآمد سرانه مردم بیشتر باشد اقبال عمومی به بیمه بیشتر است . و از سوی دیگر هرچقدر ضریب نفوذ بیمه در یک کشور بیشتر باشد ، نشانگر وضعیت مناسب اقتصادی عامه مردم است . بنابراین فقر و پایین بودن درآمد سرانه در رابطه با بیمه های عمر یک مانع عمده است و البته راهکار ارتقاء سطح درآمد ها خارج از صنعت بیمه و قابل مدیریت این صنعت نیست . اما صنعت بیمه تاکنون نسبت به ارائه طرحهای بیمه ای جهت اقشار کم درآمد ( بیمه های خرد ) اقدام موثری به عمل نیاورده است.

6- كافي نبودن تامين هاي ارائه شده توسط شركت هاي بيمه
مردم نیازهای گوناگونی دارند.شرایط زندگی آنان نیز متفاوت است.سطح نیاز پوشش بیمه ای و سرمایه مورد نظر هر فرد با دیگری از جهات مختلفی با یکدیگر فرق دارد . اما آنچه در صنعت بیمه کشور به وقوع پیوسته است ، تحمیل شرایط یکطرفه و ارائه بیمه های سنتی به مردم است . در یک دهه ی اخیر تلاش های خوبی از طرف شرکت های بیمه از جمله شرکت بیمه دانا صورت گرفته است اما با وجود این ، هنوز با شرایط مورد انتظار و با استاندارد های جهانی فاصله بسیاری دارد .
تجربه سایر کشورها( هند )
در کشور هندوستان بالغ بر 128 نوع بیمه عمر از انواع مختلف آن و یا ترکیبی از بیمه عمر و درمان ارائه می گردد .

7- عدم رضايت بيمه شدگان ازسرويس دهي مطلوب شركت هاي بيمه

سازمانهای جدید بر خلاف سازمانهای سنتی رضایت مشتریان خود را محور و اساس فعالیت های خود قرارداده اند . طراحي و توليد محصول بر اساس نياز مشتري ، خدمت رساني سريع و مستمر لازمه حضور در بازار هاي جديد است.
" اولین گام برای طراحی استراتژی خدمات دریک شرکت .اهتمام وتوجه به نقطه نظرات مشتریان آن شرکت است " (8) .ضرب المثلی می گوید " مشتری اگر شاه نیست دست کم شاهزاده است . حکمت ودانش بجا مانده از ژاپنی ها ، بیانگر این است که اگر شرکت رضایت مشتری را تضمین کند سود نیز تضمین خواهد شد...اکنون آشکار شده است که رضایت مشتری دیگر رمز موفقیت نیست ، وفا داری مشتری کلید اصلی موفقیت درفعالیت های تجاری است. " (9) اما متاسفانه در نظام اداری کشور و علی الخصوص در صنعت بیمه ارباب رجوع و مشتری جایگاه خاص خود را نیافته است ." ماهیت شرکتهای بیمه ایجاب میکندتا باحرکت در راستای مشتری مداری .دوام و بقای خود را استمرار بخشد در عصرارتباطات و اطلاعات امکان مقایسه خدمات بیمه ای شرکتهای مختلف براحتی از طرف مردم فراهم شده است ..."(10 ) عدم توجه به مشتري مداري در صنعت بيمه در کلیه رشته های بیمه ای هم در فرآیند صدور بیمه نامه وهم در هنگام پرداخت خسارت وهمچنین درهنگام پاسخگویی به سوالات و مشکلات بیمه شدگان ،تبعات بسیاری در کاهش فروش بیمه های عمر داشته است . ولازم است بمنظور توسعه كمي و كيفي بيمه هاي عمر از اين بابت تحولي اساسي در نگرش صنعت بيمه و كاركنان آن ايجاد گردد. و از برخورد قيم مابانه با بيمه شدگان بشدت احتراز شود .

8- عدم تبيين جايگاه حقوقي و قانوني بيمه هاي عمر

بیمه های عمر بعنوان یکی از قرارداد های بیمه ای و بازرگانی ، تابع قوانین مدنی وقانون و مقررات و حقوق بیمه است که تعهدات طرفین قرارداد بیمه اعم از بیمه گر بیمه گذار و بیمه شده و ذینفع و همچنین اشخاص ثالث را تبیین می کند. قانون بیمه که در سال 1316 تصویب شده است بسیار کلی و محدود است . سایر مقررات و از جمله آیین نامه های مصوب شورای عالی اداری در بسیاری از موارد از جمله : حقوق بیمه گذار و بیمه شده و ذینفع ، انتقال بيمه ، توثيق بيمه نامه و... دارای ابهام و یا مسکوت است. در حالیکه چنین مواردی در قوانین و حقوق سایر کشورها به دقت و به تفصیل بیان شده است . اين ابهام ها در قوانين ومقررات باعث ايجاد اختلاف بين بيمه گر و بيمه گذار شده و اجراي بعضي از امور را با تاخير مواجه مي سازد .
تجربه ساير كشورها (هند)
در قوانين و مقررات بسياري از كشورها ، بويژه كشورهايي كه سابقه فعاليت طولاني تري در بيمه دارند ، ابهام ها بر طرف گرديده ودر مورد همه موارد محتمل ، پيش بيني هاي لازم بعمل آمده است . بعنوان نمونه در كشور هندوستان در باره نحوه پذيرش بيمه شده ، نحوه انتقال بيمه نامه و... دستورالعمل هاي مدون و مفصلي وجود دارد .

9- عدم وجود سيستم و برنامه آموزشي مدون و كاربردي جهت تربیت نیروی انسانی مورد نیاز

نیروی انسانی مهمترین رکن هر سازمان تلقی می گردد.توانمندی ، دقت ، نوآوری و بهره وری صحیح از نیروی انسانی در گرو آموزش های موثر و مستمر است .
در این باره می توان گفت:::
9-1- دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی در چند سال گذشته تلاش های خوبی به منظور تربیت نیروی انسانی مورد نیاز صنعت بیمه داشته اند . و از جهت کمی در این باره مشکلی وجود ندارد ، اما از جهت کیفی بنظر می رسد بین نیاز صنعت بیمه و برنامه ریزی دانشگاه ها در این باره نوعی گسستگی وجود دارد.

9-2- دوره های آموزشی کاربردی در جهت ارتقاء دانش و بینش کارکنان و شبکه فروش با هدف توسعه بیمه عمر و حتی سایر رشته ها توسط شرکت های بیمه و یا یک مرکز آموزشی مستقل پیش بینی نشده است. شبکه فروش اعم از نمایندگان . کارگزاران و بازاریابان بهره ای از آموزش های تخصصی بويژه در باره ي فروش بيمه نبرده اند . بنابراين كارآيي و تخصص لازم را براي فروش گسترده بيمه هاي عمر كسب ننموده اند .

تجربه ساير كشورها (هند)
در كشور هندوستان علاوه بر دانشگاه و موسسات آموزش عالي ، مراكز متعددي به ارائه دوره هاي تخصصي بيمه و آموزش و تربيت نيروي انساني فعال در صنعت بيمه مي پردازند . يكي از كار هاي جالبي كه در هند انجام شده است ، بومي سازي دوره هاي آموزش چارتر بيمه مي باشد . وانواع دوره هاي آموزشي چارتر در هند ارائه و گواهينامه مربوط به شركت كنندگان ارائه مي شود

10- نحوه سرمايه گذاري ذخاير رياضي بيمه هاي عمر

ذخایر و اندوخته های ریاضی بیمه های عمر ، امانت های بیمه گذاران نزد شرکت های بیمه می باشد . آنچه که قابل تامل است این است که این ذخایر ، بهر دلیل بطور موثری سرمایه گذاری نشده است ، به نحوی که در سالهای اخیر برآیند سود سرمایه گذاری از محل ذخایر ریاضی ، از سود بلند مدت بانکها و بعضا بهره فنی لحاظ شده در محاسبات حق بيمه نیز کمتر بوده است . (11)

11- وجود تورم اقتصادی در کشور

تورم و فراز و نشیب های اقتصادی در کشور یکی از بزرگترین موانعي است که توسعه بیمه های عمر را به مخاطره می اندازد و مردم را به در هنگام خريد بيمه نامه عمر به تردید جدی وا می دارد . البته راهکارهای متعددی همچون جانشين كردن طلا يا ارز خارجي و... به جاي مبلغ سرمايه ، نیز در این باره از طرف صاحبنظران ارائه شده است که همه ی موارد بجز پرداخت سود مشارکت در منافع به بیمه شدگان بیمه های عمر ، بدلیل قوانین و شرایط اقتصادی کشور استفاده از آن اجرایی به نظر نمی رسد. (12 )

12- نحوه حسابداري حسابهاي بيمه اي و ازجمله بيمه هاي عمر

بیمه های عمر بدلیل داشتن اندوخته ریاضی و طولانی بودن مدت بیمه و همچنین محاسبه سود مشارکت در منافع بوجب آیین نامه شماره 13 و اصلاحات بعدی آن ، می بایست بطور جداگانه نگهداری و سرمایه گذاری شود. لیکن بدلایل گوناگون این مهم مغفول مانده است .از طرف دیگر حقوق بیمه گذاران رعایت نشده و در نهایت توسعه بیمه های عمر را با مشکل مواجه ساخته است.

13- عدم استفاده از تكنولوژي اطلاعات IT
استفاده از تکنولوژی های جدید و بویژه تکنولوژی اطلاعات در عصر حاضر ودر صنعت بیمه از نظر همگان شاید بدیهی به نظر برسد اما در عمل مشکلات بسیاری وجود دارد که عمده ترین آن عدم وجود زیر ساخت های لازم جهت اجرایی نمودن استفاده از تکنولوژی است که می توان به مشکلات پول الکترونیکی ، امضای الکترونیکی و مخابرات وقوانین ومقررات ذیربط و... اشاره نمود.اما آنچه که مسلم است صنعت بیمه در استفاده از تکنولوژی اطلاعات ، در مقایسه با سایرین از جمله بانکها، بسیار عقب تر است.

14- عدم وجود يك نظام جامع آماري و پايگاه اطلاعاتي جهت تصميمگيران و تصميم سازان و محققين

اطلاعات و تصمیم گیری دو روی یک سکه اند . بدون اطلاعات صحیح تصمیم گیری درست امکان پذیر نیست . اطلاعات در عصر حاضر قدرت است،سرمایه است و فعالیت در عرصه رقابت های فشرده بدون اطلاعات خوش خیالی است . اما آنچه جای تعجب دارد این است که در چنین فضایی صنعت بیمه و شرکت های بیمه از داشتن بانکهای اطلاعاتی مورد نیاز خود محروم هستند . به عنوان نمونه در حدود 3-4 سال پیش یک بیمه گذار بیمه اتومبیل با مدارک ساختگی در 3 شعبه یک شرکت خسارت گرفته بود و جالب تر اینکه میزان خسارت دریافتی 3 شعبه با یکدیگر تفاوت چشم گیری داشت.!!

15- نرخ هاي بهره فني اعلام شده از سوي بيمه مركزي ايران

در تاریخ 14/11/1382 شوراي عالي بيمه تعرفه بیمه های عمر را تغییر داد . بيمه مركزي ايران در تاريخ 27/12/1382 تعرفه هاي جديد را جهت اجرا به شركت هاي بيمه ابلاغ نمود. این تغییرات از جهات زیرمشکلاتی جدی را در فروش و توسعه بیمه های عمر بوجود آورده است .
15-1- حق بیمه های بیمه عمر بویژه بیمه های عمر و پس انداز تا در بعضی از مقاطع سنی تا 45 درصد رشد داشته است ..
15-2- نرخ بهره فنی در محاسبات حق بيمه ، تا مدت 10 سال ، 15 درصد وبابت مدت بالای 10 سال ، 10 درصد لحاظ شده است . که این امر فروش بیمه های عمر بالاتر مدت 15 سال را که در حدود75 درصد از آمار بیمه نامه ها را به خود اختصاص داده بود با مشکل جدی مواجه ساخت .
15-3- آمادگی نرم افزاری در شرکت های بیمه و آمادگی ذهنی در شبکه فروش در هنگام ابلاغ وجود نداشت .

15-4- نرخ بهره فنی اعلام شده با اطلاعات و شرایط واقعی اقتصادی تطبیق نداشت وندارد.
درنتیجه پس ابلاغ مصوبه تغییر تعرفه بیمه های عمر ، و اجرا توسط شرکت های بیمه ، افت شدیدی در فروش بیمه های عمر ایجاد شد که تاکنون نيز جبران نگردیده است .

16- عدم پرداخت سود مشاركت واقعي در شركت هاي بيمه
بر اساس آیین نامه شماره 13 و 13.7 شرکت های بیمه مکلفند بیمه شدگان بیمه های عمر را در منافع حاصل از سرمایه گذاری ذخایر ریاضی به میزان 85 در شریک کنند . ولي بدلایل مختلف و از آن جمله عدم تفکیک حسابهای بیمه های عمر با سایر رشته های بیمه ای این امر محقق نشده است . و سود مشاركت پرداخت شده توسط شركت هاي بيمه تا کنون اغلب به صورت علي الحساب بوده است.

17- عدم وجود سياست ترويجي و تبليغاتي فراگير
اثرات ترویج و تبلیغ در فروش کالاها و از جمله بیمه انکار ناپذیر است . با عنایت به ضرب المثل معروف " بیمه فروختنی است نه خریدنی " و با توجه به بررسی های صورت گرفته ، ( 13) بیمه های عمر و فروش آن رابطه مستقیمی با تبلیغ دارد و بنابرین بدون داشتن یک برنامه ترویج و تبلیغ مناسب از طرف صنعت بیمه ، انتظار توسعه ی بيمه هاي عمر نا محتمل به نظر مي رسد .

18- طولاني بودن بودن فرآيند صدور بيمه نامه و پرداخت خسارت
بیمه یک فن و یک صنعت پیجیده است . و با توجه به اینکه عوامل بسیاری در صدور بیمه نامه و خسارت های احتمالی دخیل هستند رعایت اصول کارشناسی در هر مورد الزامی است.اما علیرغم آن رعایت حقوق بیمه گذار و احترام به شخصیت و وقت او در مراحل صدور بيمه نامه و نيز فرآيند پرداخت خسارت اجتناب ناپذیر است .

19- عملياتي نشدن معافيت هاي مالياتي پيش بيني نشده در قوانين مالياتي

در قانون مالیات های مستقیم به موجب مواد 137،136، 147 و 148 آن علاوه برسرمایه بیمه های عمر ، حق بیمه های پرداختی بابت بیمه های عمر توسط اشخاص حقیقی و بیمه گذاران حقوقی از درآمد مشمول مالیات بیمه شدگان کسر می گردد و این موضوع در قوانین 5ساله برنامه توسعه اقتصادی کشور نیز تصریح شده است . لیکن بدلیل عدم وجود متولی خاصی که از حقوق بیمه گذاران دفاع نماید، اجرای قانون یا مسکوت مانده و یا اجرایی نگردیده است.

20- سختگيري در پرداخت خسارت در همه ی رشته های بیمه ای و بیمه های عمر

21- نحوه بررسي ريسكها و معاينات پزشكي بیمه های عمر

22- نحوه دريافت حق بيمه از بیمه شدگانبیمه های عمر

23- مداخله سايرمراكز پولي وبانكي در امور بيمه

24- اعمال نظارت تعرفه اي توسط بیمه مرکزی

25- عدم استاندارد نمودن خدمات بيمه اي

26- عدم تبيين جايگاه تحقيق وتحقيقات درصنعت بيمه و عدم وجود واحدهاي تحقيقاتي در شركت هاي بيمه

27- عدم توجه به ساختار هاي فرهنگي اقوام و اقشار و فرق مختلف در كشور

28- عدم انعطاف پذيري بيمه نامه هاي صادره شركت هاي بيمه

29- عدم توجه دولت به بيمه هاي عمر

30- عدم استفاده از همكاري ساير مراكز از جمله بانك ها و موسسات حمايتي و تامینی

31- عدم استفاده از تجربيات ساير كشورها

32- وجود موانع فني در ارائه آسان بيمه نامه هاي عمر (نرخ بهره فنی ، سقف سرمایه ، مدت بازخرید ، ارزش بازخریدی ، عدم پرداخت کارمزد صدور به نمایندگان و...

33- عدم حضور و فعاليت شركت هاي بیمه خارجي در کشور

عدم تعيين سهم و جايگاه جهت رشته بیمه ای بيمه هاي عمر در بین سایر رشته ها

بخش دوم :
راهکارهای توسعه بیمه های عمر

دربخش اول مشکلات و موانع عمده ای که بر سر راه توسعه بیمه های عمر وجود دارد ، به اجمال ذکر شد . دراین بخش نیز مهمترین راهکار های توسعه بیمه های عمر بیان می گردد .
1-اصلاح ساختارهای اداری شرکت های بیمه و سازماندهی مجدد آن به منظور توسعه بیمه های عمر با اقدامات زیر :
1-1- تمرکز کلیه امور فنی و پشتیبانی بیمه های عمر از جمله واحد های صدور ، خسارت ، مالی ، سرمایه گذاری ،بازاریابی ، امور نمایندگان در یک مدیریت مستقل.
1-2- ایجاد شرکت تخصصی بیمه عمر بعنوان زیر مجموعه در شرکت های بیمه.
1-3- ایجاد یک یا چند شرکت تخصصی بیمه های زندگی به صورت مستقل.

2- تعیین و تبیین استراتژی کلان صنعت بیمه با توجه به چشم انداز 20 ساله و لایحه قانونی اصل 44 قانون اساسی و تنظیم برنامه عملیاتی و تعیین سهم هر رشته بیمه ای از جمله بیمه عمر .

3- سیاستگذاری در مورد ترویج و تبلیغ بیمه های عمر با همکاری بیمه مرکزی ، شرکت های بیمه و سایر سازمانها و نهاد های ذیربط ..

4- تدوین یک برنامه آموزشی فراگیر و گسترده جهت ارتقاء دانش و تخصص نیروی انسانی شاغل در صنعت بیمه بویژه نمایندگان و بازاریابان و ایجاد یک مرکز آموزشی فعال به همین منظور.

5- مهندسی مجدد شبکه فروش با ارزیابی جایگاه شغلی و حرفه ای و حقوقی نمایندگان و بررسی مشکلات شبکه فروش ، بازاریابان و نیز استفاده از راهکارهای جدید .

6- استفاده از روشهای جدید بازاریابی و فروش از جمله:
6-1- فروش بیمه نامه های عمر و پس انداز به صورت گروهی
6-2- جایگزینی بیمه های عمر و پس انداز و تمام عمر به جای بیمه های خطر فوت مصوبه کارکنان دولت.
6-3- جهت دهی پس انداز های متنوع قانونی مربوط به کارکنان بخش دولتی و خصوصی
6-4- فروش اینترنتی بیمه عمر و سایر بیمه های خرد .
6-5- بررسی تبصره 8 قانون بودجه و اجرایی نمودن آن .
6-6- فروش بیمه از طریق تشکیل کنسرسیوم با همکاری بانکها و موسسات تولیدی و خدماتی بویژه در بخش مسکن.

7- تدوین یک برنامه راهبردی به منظور تقویت همکاری های شرکت های بیمه در برنامه های تحقیق و توسعه.

8- بررسی راه های اشاعه و تعمیم فرهنگ بیمه در جامعه و اجرایی نمودن آن با ایجاد کمیته ای متشکل از نمایندگان صنعت بیمه ، وزارت اقتصاد و دارایی ، آموزش و پرورش ، آموزش عالی ، کار ، صنایع و...

9- استفاده از تجربه سایر کشورها با انجام اقدامات زیر:
9-1- تشکیل یک گروه تحقیق به منظور انجام مطالعات تطبیقی در بیمه مرکزی ایران و یا...
9-2- ترجمه کتب و مقالات بیمه ای و دستاوردهای بیمه ای در جهان.
9-3- اعزام کارشناسان به کشورهای دیگر جهت طی دوره های آموزش و یا بازدید.

10- برطرف نمودن مشکلات فنی موجود بیمه های عمر شامل : :
10-1- اصلاح نرخ بهره فنی با وضعیت اقتصادی و نرخ تورم . پیشنهاد مشخص جهت حفظ حقوق بیمه گذاران و آسودگی خیال بیمه گران این است که از نرخ بهره انعطاف پذیر استفاده شود.
10-2- اصلاح مقررات بازخرید بیمه های عمر بویژه کاهش مدت زمان بازخریدی از دوسال به 6 ماه .
10-3- تدوین دستورالعمل های فنی در مورد نحوه پذیرش ریسک ، چگونگی اعمال اضافه نرخ پزشکی و...

11- اصلاح قوانین و مقررات بیمه ای و بازنگری همه جانبه در آن و تدوین دستورالعمل های حقوقی در موارد مختلف از جمله توثیق بیمه نامه ، انتقال آن ، شرایط تعلیق و...

12- تشکیل بانک بیمه با مشارکت شرکت های بیمه و در راستای پشتیبانی در فروش بیمه نامه ها ،تسهیل وصول حق بیمه ها، سهولت در سرمایه گذاری ذخایر ریاضی و...

13- مطالعه ، برنامه ريزي و سياستگذاري در مورد فروش بيمه هاي خرد براي اقشار كم درآمد با كمك و حمايت دولت.

14- مطالعه و تحقيق و طراحي بيمه هاي جديد با توجه به نياز اقشار مختلف مردم.
15- كاهش نا رضايتي مردم از خدمت رساني شركت هاي بيمه ، با بررسي نظرات بيمه شدگان و نظر سنجي مستمر .

16- استفاده از اعجاز تكنولوژي و سرمايه گذاري لازم در اين بخش و ترغيب و تشويق ساير دست اندركاران.

17- ايجاد پايگاه هاي اطلاعاتي و آماري و بهنگام در صنعت بيمه جهت كمك به تصميم گيري ها و برنامه ريزي هاي اجرايي.

18بررسي نحوه اعمال معافيت هاي مالياتي موجود و ارائه پيشنهاد هاي جديد دراين باره به منظور حمايت از بيمه شدگان بيمه هاي عمر.
19- تنوع بخشيدن به شيوه هاي وصول حق بيمه ي بيمه شدگان ، بويژه استفاده از تكنولوژي هاي جديد از جمله استفاده از كارت و پول الكترونيكي و....

20- استاندارد نمودن خدمات بيمه اي در فرآيند هاي صدور و پرداخت خسارت با اعمال مديريت كيفيت .

21- اهميت به مطالعه و تحقيق در صنعت بيمه و ايجاد واحد هاي ستادي و تحقيقاتي در راستاي پشتيباني از واحد هاي اجرايي.

22- توجه به ساختار فرهنگي و مذهبي اقوام و فرق در كشور جهت شناسايي نياز هاي واقعي مردم كشور متناسب با ويژگي فرهنگي آنان.

23- توجه بيشتر به نقش دولت در حمايت از صنعت بيمه به عنوان مجري سياست هاي دولت و اجراي برنامه ها در راستاي اصل 29 قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران.

24- اعطاي مجوز فعاليت به شركت هاي بيمه خارجي به صورت محدود جهت كسب تجربيات آنان در عرضه و فروش بيمه هاي عمر.

25- تعيين چشم انداز هاي 5 ، 10 ، 15 و 20 ساله جهت توسعه بيمه هاي عمر و پس انداز

منابع و یادداشت ها

1- آمار از سایت مرکزآمار ایران( سر شماري عمومي نفوس ومسكن 1385) به آدرس زیر نقل شده است:
www.sci.org.ir
2- کهزادی ،نوروز. روزنامه دنیای اقتصاد ،شماره 1383، 22/8/1386،ص 12.
3- سالنامه آماری کارکنان دستگاه های اجرایی پایان سال 1382.تهران،سازمان مدیریت برنامه ریزی ،1384،ص 141-145.
4- دکتر تدبیری ،سیروس.تعیین استرتژی های صنعت بیمه کشور وطراحی ساختار مناسب آن.فصلنامه صنعت بیمه ،شماره 73،بهار 1383،ص128.

5- تدبیری سیروس و دکتر عاصمی پور ، محمد جواد . تببین استراتژیهای صنعت بیمه کشور و طراحی ساختار مناسب جهت تحقق آن.فصلنامه مطالعات مدیریت ،شماره 50،تابشتان 85،ص67.
6- دکتر محمود صالحی ، جانعلی و رستمی ، حمید رضا . علل توسعه نیافتگی و راهکارهای مناسب توسعه حرفه فروشندگی حضوری خدمات بیمه . فصلنامه صنعت بیمه ،شماره61، بهار 1380.ص 4.
7- پیشین،ص 23و 24.
8- هورویتز ، ژاک . هفت کلیداستراتژی خدمات . ترجمه دکتر سید محمد اعرابی و داود ایزدی . تهران : دفتر پژوهشهای فرهنگی ،1380،ص 13.
9- بت، کی کی آر.فراتر از رضایت مشتری پیش به سوی جلب وفاداری مشتری کلید سود آوری بیشتر. ترجمه سید سعید مهدوی ، تهران : سازمان مدیریت و برنامه ریزی ،1383،ص 53و 54.
10- تدبیری ، سیروس .فصلنامه مطالعات مدیریت ،شماره 50،ص 66.
11-جهت اطلاع بيشتر به منبع زير مراجعه شود::
- مقايسه اي بين نرخ بهره و بازدهي بيمه هاي عمر در صنعت بيمه ايران(پايان نامه كارشناسي ارشد) . محمد مهدي رجبي اسلامي ، 1384.
12- به مقاله زير مراجعه شود
- اثر تورم بر بيمه گذار و بيمه شده . دكتر غلامحسين جباري ، حسابدار ( ماهنامه انجمن حسابداران خبره ايران ) شماره 91و 92 ، 1371 ، ص 46-53 .
13- جهت اطلاعات بيشتر به منابع زير مراجعه شود
- بررسي تاثير تبليغات تجاري در رشد فروش بيمه هاي زندگي در ايران (پايان نامه كارشناسي ارشد ) . حجت الله گودرزي ، 1377.
- بررسي اثر بخشي فعاليت هاي ترويجي صنعت بيمه در زمينه بيمه هاي عمر در شهرتهران.دكتر بهرام رنجبريان و بهروز قدرت پور. فصلنامه صنعت بيمه ، شماره 76 ، زمستان 1383.

موانع و راهکار های توسعه بیمه های عمر در کشور

مطالب مشابه :

دانلود فرم اظهار نامه مالیات بر ارزش افزوده

دانلود حسابداری حقوق و دستمزد

معافیت بیمه‌ها از پرداخت مالیات ارزش افزوده

قوانین تامین اجتماعی و سهم پرداخت بیمه در ترکیه

حسابداری و حسابرسی بیمه

موانع و راهکار های توسعه بیمه های عمر در کشور

سهم اروپایی ها و آسیایی ها از حق بیمه درمان چند درصد است

مقاله حسابداری ، دانلود مقالات حسابداری