خانه ی عروسک ؛هنریک ایبسن

نمایش نامه های هنریک ایبسن را پلی بین تئاتر کلاسیک و رمانتیک با تئاتر مدرن می دانند . نابغه ای که با تئاتر هایش به جنگ سنت ها و انسان های نخ نماشده ی جامعه رفت . ایبسن کسی بود که به معنای واقعی کلمه تئاتر اجتماعی را شکل داد و آن را به حد کمال پرورش داد . اما در تئاتر مدرن این اجتماعی گونه کار کردن کم تر دیده می شود و هنجارهای اجتماعی و مدرنیته در قالب سمبل به روی صحنه آورده شد . اما ایبسن بدون هیچ لفاظی ، جامعه را به نقد کشاند . عریان و بی پرده . تئاتر او به معنای واقعی کلمه ، رئال است و این در نوع خود بی نظیر است .

قبل از این که به خود نمایش نامه بپردازیم لازم است کمی راجع به ویژگی های تئاتر ایبسن بیشتر صحبت کنیم . قوانین تئاتر کلاسیک و متعاقب آن تئاتر رمانتیک این بود که نمایش ها در ابتدا با یک مقدمه آغاز می شد ، در پرده ی دوم کمی اوج می گرفت و به تدریج در پرده ی سوم اوج می گرفت و بسته به توانایی نویسنده این اوج گیری تا آخر نمایش که معمولاً در پرده ی پنجم حفظ می شد . اما ایبسن از همان پرده ی اول ، خواننده را در بطن ماجرا قرار می دهد و نمایش از همان ابتدا در اوج قرار دارد و با هنرمندی ایبسن این اوج تا آخر نمایش حفظ می شود و سرانجام خواننده را در گردابی وحشت انگیز از خلا رها می کند .

اما خانه ی عروسک نمایش نامه ای درخشان است که اگر در حال حاضر نوشته می شد هم، موضوعش چالش برانگیز است . نمایش نامه ای که موضوع اصلی اش زنان و حقوق آنهاست و اگر بگوییم این نمایش یکی از پایه های فمینیسم در اروپاست پر بی راه نگفته ایم . نورا زنی است که تمامی زندگیش را برای شوهر و فرزندانش گذاشته است ، البته این بیشتر به خیال خویش است و او این طور فکر می کند . او زندگی خوبی دارد ، راضی و خرسند است و عاشق همسرش است . همسرش هم او را در اختیار کامل خویش قرار داده است و او عروسک شوهرش است .

خانه ی عروسک از همین معنا نشات گرفته است . اما مشکل آنها چیست ؟ نورا در گذشته برای نجات شوهرش جعل امضا کرده است و به این کار خویش افتخار می کند و این کار را بزرگترین و شجاعانه ترین کار خویش می داند ولی زمانی که رازش عیان می شود ، شوهرش او را درک نمی کند ، نورا خانه را ترک می کند . شاید که در تنهایی خویش به درک درست تری از زندگی در اجتماعی پیدا کند که او را به هیچ می انگارد و برای او حق و حقوقی قائل نمی شود.

او می فهمد که او وشوهرش هرگز به درک درستی از شوهرش نرسیده است و متعاقب آن شوهرش نیز درکی از او نداشته است و اوعروسکی خیمه شب بازی بوده است که هرگز اختیاری نداشته است .نمایش علاوه بر توجهی که به حقوق زنان می کند به زناشویی و روان شناسی روان پارادوکسیکال زن نیز می پردازد . ایبسن این را با استادی به تصویر می کشد . روابط نورا و شوهرش با مدرن گرایی خاصی به تصویر کشیده شده است که با زبان جامعه ی آن زمان در تناقضی آشکار بود . ایبسن تحت انتقادات شدیدی قرار گرفت و کسی به حرفهایش توجه نکرد . اما او با روشن فکری و آینده نگری خاصی از همان زمان، مفاهیمی تازه را برای فیزیولوژی زناشویی ، درک متقابل زن و شوهر از یکدیگر و حقوق زنان ، خلق کرد .نمایش با وجود انتقادات قابل قبولی که به متن آن وارد می شود ( به خصوص درباره ی شخصیت نورا ) در مجموع شاهکاری بی بدیل است .

شاید مهم ترین خدمت ایبسن به تئاتر ،وارد کردن مفاهیم و هنجارهای اجتماعی به آن و دوری گزیدن از اسلوب های قدیمی بود . نوآوری های او رهگشای تئاتری بود که در قرن بیستم با حماسی گرایی های برشت و مدرنیست ها و سورئالیست ها و رئالیست هایی چون بکت ، یونسکو ، یوجین اونیل ، تنسی ویلیامز و آرتور میلر ، به اوج خود رسید .

کتاب نامه :

خانه ی عروسک ، هنریک ایبسن ، انتشارات زوار

خانه ی عروسک ؛هنریک ایبسن

مطالب مشابه :

قصه درمانی

( 2 - ل ) کتاب قرمز یونگ و دیگر تالیفاتش

معرفی کتاب

لیست کتاب های استاد مطهری و دانلود

شیطان پرستی و فراماسونری ، نمادها و کتب

دانلود کتاب مقدس.-عهدعتیق-عهدجدید

خانه ی عروسک ؛هنریک ایبسن