عرضه مدلهای به روز شده لباس لُری

به گزارش خبرنگار مهر در خرم آباد ، همه افسانه ها و پیشینه مردمان دیار لرستان با آداب و رسوم و پوششی پیوند خورده است که اگر در ایران اسلامی بی نظیر نباشد می شود گفت کم نظیر و تکرار نشدنی است.

پوشاک مردم لرستان در نهایت زیبایی و سادگی نمادی از پوشش اصیل اسلامی است که امروز جز در برخی مناطق روستایی و عشایری شاید دیگر نتوان نشانی از آن یافت.

پوشش زنان لر نمادی از هویت و فرهنگ این دیار

پوشاک زنان لر بنا به موقعیت اجتماعی، اقتصادی و از طرفی شرایط سنی از ویژگیهای مشخصی برخوردار است به طوری که پوشاک زنان جوان لر با پارچه های الوان در رنگها و طرحهای شاد با سربندهای زیبا و رنگی است و زنان مسن تر پارچه هایی به رنگ تیره با طرحهای ساده و سربندی سیاه و سفید را ترجیح می دهند.

روسریهای زنان لر که در زبان محلی به آن "گل ونی" می گویند علاوه بر پوشیده بودن، زیبایی خاصی به زنان لر می دهد.

"تره" و "گل ونی" سرپوش ابریشمی مخصوصی است که زنان لر به سر می بندند و به لری آنرا "ساوه" می گویند. "تره" را در حالت عادی و در روزهای معمولی می بندند ولی زنان لرستانی برای شرکت در مراسم جشن و سور، نوعی از آنرا به نام "گل ونی" که رنگین است روی تره می بندند.

در طرح این روسریها که به طور معمول از جنس ابریشم هستند نقش ها و رنگهای مختلف به کار رفته که با گره خاصی به دور سر پیچیده شده و گوشه های آن هم به صورت آویزان بر پشت سر قرار می گیرد.

پیراهنهای رنگارنگ و دارای پوشش زنان لر

پیراهن زنان لر دارای برشی ساده، بلند و گشاد با طرحهای گلدار و رنگهای متنوع است. لباس زنان لر دارای قسمت های مختلفی چون "کلنجه" ، "سرداری" یا "کمرچین" و "جلیقه" است.

"کلنجه" کت مخملی است که بر روی پیراهن زنان لر پوشیده می شود و یقه و لبه های دم آستین و دور شکاف آن یراقدوزی و نواردوزی شده است.

"سرداری" که پوششی است بلند تا به پشت پا، جلوی آن بدون دکمه است با آستینی تا آرنج که اغلب از مخمل با رنگهای مشکی، سبز و قرمز تهیه می شود. دوره های آستین و دامن آن به پهنای دو تا سه انگشت یراقدوزی و نواردوزی شده است.

"کت" که نیم تنه را می پوشاند، نوار دوزی ندارد و با دکمه در جلو بسته می شود. "جلیقه " که همیشه باز است و دکمه ندارد و در قسمت جلوی آن یراقدوزی و سکه دوزی شده است.

شلوار یا به زبان محلی لرستان "شاوال" عبارت است از زیر جامه ای لیفه دار یا کمری دار به مدل شلوارهای کردی از پارچه های الوان رنگی که زیر پیراهن می پوشند.

شلوار زنان لر از لحاظ ترکیب و جنس پارچه دو قسمتی و دو رنگی است به طوری که از دمپا تا حدود بالای زانو، پارچه ساده با نقشبندی و نواردوزی شده است و قسمت بالاتر به رنگ دیگر و گلدار است.

لباس مردان لر؛ ساده و زیبا

مردان لرستانی نیز دارای پوشش ساده ای هستند که جنبه های تزئین آن کمتر است و در عرف معمول این دیار به "شال و ستره" معروف است. شلوار مردان لر به طرح و هیبت شلوارهای کردی است و پیراهن آنان با برش ساده و اغلب به رنگ سفید و گاه رنگی است.

پیراهن مردان لر که در گویش محلی به آن "جومه" یا "کراس" می گویند دارای آستین های بلند و یقه گرد بوده و از جنس کرباس و به رنگ سفید تهیه می شد.

"شال" پارچه بلند و سفیدی است به عرض 90-60 سانتی متر و به طول 9-6 متر از جنس چلوار که آنرا چند دور به کمر می پیچانند و علاوه بر آن در مواقع ضروری از آن به عنوان کفن، پیچاندن محل زخم یا طناب استفاده می کردند.

"ستره" قبای مخصوصی است که اندازه آن تا زیر زانو بوده و بیشتر در مواقع رسمی از آن استفاده می شود و از قدیمی ترین انواع پوشاک در ایران است که در طرح های گلدار و شاد برای مراسم شادی و جشن و در طرحهای ساده با رنگهای کم مایه در انجام مراسم تشریفاتی و عزا به کار می آید.

کلاه و گیوه دست ساز مردان لر

"کلاه نمدی" و "گیوه" نیز از خصوصیات ویژه لباس مردان لر است. کلاه نمدی کلاه مدور بدون لبه ای است که از نمد ساخته شده است و "گیوه" نوعی کفش دست ساز محلی است که کف آن چرم و یا پلاستیک ضخیم ومحکمی است که رویه آن به صورت نخ تابیده بافته می شود.

"کپنک" یا "فرجی" و همچنین "چوغا" از دیگر لباس های اصیل لر زبانان است.

"کپنک" یک نوع قبای نمدی پشمی محکم است که معمولا مورد استفاده چوپانان می باشد و در مواقع جنگ از آن به عنوان لباس رزم استفاده می شود زیرا ترکیب بسیار فشرده ای در ساخت آن بکار رفته است.

"چوغا" نیز نوعی بالاپوش مردانه است که بیشتر در منطقه بختیاری لرستان و چهارمحال و بختیاری مورد استفاده قرار گرفته و جنس آن از پشم گوسفند بوده و توسط زنان بختیاری بافته می شود.

کارشناس فرهنگی و اجتماعی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری لرستان در این رابطه اظهار داشت: این سازمان با برپایی غرفه های صنایع دستی و اطلاع رسانی تلاش جدی برای معرفی بیشتر فرهنگ غنی لرستان دارد.

دیانوش چراغی ادامه داد: به همین منظور این سازمان در راستای بیش از 20 غرفه صنایع دستی، لباس های محلی، طبخ آش های محلی، توزیع لبنیات محلی استان برای معرفی بیشتر این فرهنگ به مردم تهران اقدام کرده است.

عرضه مدلهای به روز شده لباس لری

وی با اشاره به اینکه به اینکه در غرفه های صنایع دستی بخشی از هنرهای دستی مردان و زنان لر به نمایش گذاشته شده است، ادامه داد: از این طریق علاوه بر معرفی بیشتر این آثار، مردم نیز با هنر دست مردم لرستان به ویژه در بخش ورشو سازی، منبت کاری، کار روی شیشه، گلیم، گبه و فرش آشنا می شوند.

کارشناس فرهنگی و اجتماعی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری لرستان با اشاره به در نظر گرفتن یک غرفه برای عرضه لباسهای محلی لرستان تصریح کرد: در این غرفه با به روز رسانی طرح های منحصر به فرد لباسهای لری مدلهای جالبی عرضه شده که مورد استقبال مردم نیز قرار گرفته است.

چراغی با تاکید بر شاخصه های منحصر به فرد و زیبای لباسهای محلی لرستان، عنوان کرد: میراث فرهنگی لرستان با برپایی این غرفه ها و اطلاع رسانی بیشتر گامی مؤثر در جهت معرفی فرهنگ غنی لرستان برداشته است.

به هر حال آنچه امروز در رابطه با سنت های بومی و اصیل ضروری به نظر می رسد احیا لباس های محلی و به روز کردن این لباس های برای استفاده زنان و مردان در جوامع مختلف است.