جزوه تایپی روش تحقیق

بنام خداوند بخشنده مهربان

جزوه روش تحقیق دکتر سرشین

تحقیق چیست؟ در تحقیق یک مسئله وجود دارد که مورد بررسی عملی قرار می گیرد و در اینصورت یک تحقیق شکل می گیرد. هر تحقیق یک هدف دارد که آن یافتن راه حل مشکل است.

بررسی عملی و یافتن را حل مشکل بر روش علمی را یک تحقیق می نامند.

یافتن مسئله: اولین مرحله یافتن مسئله و بررسی وضعیت موجود است که خود یک تحقیق به نام تحقیق توصیفی است. با بررسی وضعیت موجود دلایل وجود شرایط حال مورد بررسی قرار می گیرد و تعداد زیادی دلیل یافت می شود. تعدادی از دلایل مهم مثلا شش تا را اندازه گیری کرده و با اندازه گیری وضعیت موجود مقایسه می کنیم که رابطه ای بین دلایل و وضعیت موجود حاصل می شود و تحقیق همبستگی شکل می گیرد.

سپس یک گروه انتخال کرده و آزمون گرفته و بعد تمرین داده میشود و بعد آزمون برگذار می شود که به آن تحقیق نیمه تجربی گفته می شود.

نکته: پس تحقیق می تواند یک تحقیق توصیفی یا یک تحقیق همبستگی یا یک تحقیق نیمه تجربی باشد.

تحقیقات از جنبه ی کلی به دو دسته تقسیم می شوند:

الف- تحقیقات بنیادی: به بررسی نظریه ها، ارائه آنها و ارتباط نظری متغیرها می پردازد. یکی از ویژگیهای آن این است که مستقیما برای حل یک مشکل فوریت ندارد و نتایج آن برای تحقیقات بعدی و تحقیقات کاربردی استفاده می شود.

ب- تحقیقات کاربردی: برای حل یک مشکل ویژه انجام می شود و از نظریه و نتایج بنیادی استفاده می کند.

به عنوان مثال کفش پاشنه بلند مضر است که می تواند هم تحقیق بنیادی و هم تحقیق کاربردی باشد یا بررسی بیماری خاص که یک تحقیق کاربردی است.

روشهای تحقیق در بیومکانیک ورزشی

کیفی: صرفا با مشاهده و بررسی کیفی متغیرها تحقیق را انجام می دهیم.

کمی: تحقیق با کمی کردن متغیرها انجام می شود یعنی تبدیل متغیرها به اعداد و ارقام.

در بیومکانیک سه حیطه ی مطالعه و تحقیق وجود دارد:

1.بنیادی: بصورت نظری و تئوری کار می کند.

2.درمانی و آسیبی : بصورت بنیادی و کاربردی در مورد آسیبها و درمانها و مکانیزم آسیبها و ناهنجاریها و تجهیزات مکانیکی بازتوانی کار میکند.

3.کاربردی : شامل تجزیه و تحلیل مهارتهای ورزشی و شامل بیومکانیک کار و فعالیت است. (طراحی تجهیزات و دستگاهها)

پروپوزال

مراحل نوشتن آن:

1.عنوان

2.مقدمه

3.بیان مسئله

4.ضرورت و اهمیت مسئله

5.اهداف تحقیق

6.فرضیه های تحقیق

7.پیشینه تحقیق (ادبیات و پیشینه)

8.روش تحقیق که شامل موارد زیر است:

-نوع تحقیق و طرح تحقیق

-جامعه و نمونه تحقیق

-روند کلی انجام تحقیق

-ابزارهای اندازه گیری شامل توضیح آزمونها و پرتکل ها

-تجزیه و تحلیل آماری

-رفرنس ها

پایان نامه

در بیومکانیک شامل پنج فصل است و هر فصل دارای بخشهای مختلفی است.

فصل اول: کلیات و معرفی تحقیق

-عنوان

-مقدمه

-بیان مسئله

-ضرورت و اهمیت

-اهداف تحقیق

-فرضیه های تحقیق

-محدوده تحقیق

-تعریف واژهای کلیدی بصورت نظری

فصل دوم: مبانی نظری و پیشینه تحقیق

-مقدمه

-بخش مبانی نظری

-بخش پیشینه تحقیق (که با بخش مبانی نظری ادغام می شود)

-جمع بندی

فصل سوم: روش انجام تحقیق

-مقدمه

-روش و طرح تحقیق

-جامعه و نمونه آماری

-متغیرهای تحقیق

-روند کلی انجام تحقیق

-نام بردن ابزارهای تحقیق

-توضیح آزمونها و پرتکل ها و روشهای ارزیابی

-شیوه های پردازش اطلاعات

-تجزیه و تحلیل آماری

فصل چهارم: نتایج و یافته های تحقیق

-مقدمه

-توصیف متغیرهای تحقیق (آمار توصیفی)

-آزمون فرضیه ها (آمار استنباطی)

دو مورد آخر می توانند با هم ادغام شوند.

فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری

-مقدمه

-خلاصه تحقیق

-خلاصه نتایج تحقیق

-بحث و بررسی در رابطه با نتایج بدست آمده

-نتیجه گیری

-محدودیت های تحقیق

-پیشنهادات برخاسته از تحقیق

-پیشنهادات برای تحقیقات آینده

مورد آخر ارائه منابع است.

مقاله

شامل موارد زیر است:

-عنوان

-اسامی

-محل خدمت یا وابستگی سازمانی نویسندگان

-چکیده

-واژه های کلیدی

-مقدمه

-روش کار (بطور کامل)

-نتایج و یافته ها

-بحث

-نتیجه گیری

-منابع

-چکیده انگلیسی (اگر مقاله فارسی باشد) شامل: عنوان، اسامی، محل خدمت، کلید واژه های کلیدی.

برای انجام یک کار تحقیقاتی باید وضعیت موجود را بررسی کنیم:

1.انتخاب یک حیطه کلی (علاقمندی – نیاز – معرفی یک سازمان)

البته بهتر است در حیطه معرفی یک سازمان یا حیطه استاد راهنما کار کرد)

2.سرچ گسترده در آن حیطه (یعنی در حیطه مورد نظر هرچه مقاله هست را سرچ می کنیم)

3.گزینش مقالاتی که نیاز داریم با خواندن چکیده آنها

4.مطالعه مقالات گزینش شده

5.یافتن کلید واژه های مهم

6.سرچ محدود به کلید واژه ها

7.مطالعه مقالات مرتبط با واژه ها

8.استفاده از منابع آخر مقالات و کتابها برای سرچ هدفمند

9.مطالعه مقالات جدیدی که پیدا کرده ایم.

10.در تمامی مراحل 1 تا 9 از مطالعات یادداشت برداری یا فیش برداری می کنیم، در واقع معنی خلاصه کردن را می دهد.

11.با کنار هم قرار دادن مطالب می توان تناقضات، نواقص و عدم توجه به برخی متغیرها یا شرایط را پیدا کرد. پوشش این نواقص، عنوان یا درست تر مسئله یا مشکل مورد نظر ماست.

نکته: اولین قدم در هر کار تحقیقی تشخیص مسئله و مشکل تحقیق است.

معمولا در بیان و صورت بندی مسئله چند نکته ضروری است:

1.تشخیص مفاهیمی که در مسئله مطرح شده اند.

2.تعیین ویژگی های مفاهیم

3.چگونگی ارتباط مفاهیم با یکریگر (ارتباط متغیرها)

منابع مسئله

1.خلاء موجود در دانش

2.عدم مطالقت نتایج پژوهشها

3.واقعیتها در روابط بررسی نشده

ملاکهای لازم برای انتخاب مسئله

1.رابطه بین دو یا چند متغیر را بیان یا مورد سئوال قرار می دهد.

2.مسئله باید روشن و بدون ابهام و بصورت سئوالی باشد.

3.مسئله باید قابل اندازه گیری و آزمون پذیر باشد.

حال به بررسی فصول پایان نامه می پردازیم:

فصل اول

شامل موارد زیر است:

-مقدمه: یک بحث کلی در رابطه با متغیرهای تحقیق داریم (در اینجا صرفا جهت آشنایی خواننده با متغیرها، اطلاعات کمی می نویسیم)

-بیان مسئله: شامل موارد زیر است:

الف- شامل تعریف تک تک متغیرها (البته اگر چند متغیر با هم همبستگی داشته باشند با هم تعریف می شوند)

ب- ارتباط بین متغیرها با توجه به پیشینه تحقیق

ج- طرح و بیان مشکل و مسئل

د- هدف تحقیق (که همان عنوان تحقیق است و تا روز آخر می تواند تغییر کند)

-ضرورت و اهمیت

-اهداف

-فرضیه

مثال: اثر تمرینات قدرتی و پلایومتریک بر تعادل

متغیر مستقل: تمرین با دو سطح قدرتی و پلایومتریک

متغیر وابسته: تعادل

متغیر تعادل شامل: تعریف تعادل و عوامل موثر در آن

متغیر تمرین شامل: تعریف تمرینات قدرتی و پلایومتریک و اثرات این تمرینات بر عصب، عضله، بافتها و استخوانها

ارتباط متغیرها: با توجه به تحقیقات گذشته، تمرینات ورزشی قدرتی و انواع آن چگونه بر تعادل اثر می گذارد.

طرح مسئله: بیان نواقص و عدم مطابقت مطالعات و میزان اهمیت تحقیق و مسئله (آخر همین پاراگراف در واقع همان هدف یا سئوال تحقیق می باشد)

ضرورت اهمیت تحقیق

ضرورت و اهمیت دو واژه جدا از هم هستند که با هم بکار می روند.

الف- اگر در تحقیقی ضرورت باید مطرح شود: چرایی انجام کار یا پژوهش (ذکر دلایل موجود برای انجام تحقیق)

در این بخش می توان نقایص کارهای قبلی، تناقضات کارهای قبلی، اصلاح اشتباهات قبلی، شیوه های اندازه گیری جدیدتر و معتبرتر و عدم توجه به یک سری متغیرها را آورد.

ب- اگر در تحقیقی اهمیت مطرح شود: اهمیت یا کاربرد نتایج تحقیق (دلایل چقدر می توانند مهم باشند)

نکته: ضرورت و اهمیت در پایان نامه بصورت یک بخش جدا از بیان مسئله مطرح می شود. یعنی ابتدا بیان مسئله مطرح می شود سپس ضرورت و اهمیت آن.

نکته: در مقالات بخش مقدمه ، بیان مسئله و بخش ضرورت و اهمیت تحقیق با هم مطرح می شود و بخش اصلی مربوط به ضرورت است نه طرح مسئله.

اهداف تحقیق: هر تحقیقی با توجه به مسئله و مشکل، هدف خاصی را دنبال می کند. این هدف با توجه به مسئله یک هدف کلی است که قرار است کل تحقیق برای دستیابی به آن باشد. این هدف را هدف کلی تحقیق می گویند. اما برای رسیدن به هدف کلی باید اهداف جزئی تری را در نظر می گیریم و با دستیابی به تک تک آنها به هدف اصلی و کلی برسیم. این اهداف جزئی تر را اهداف اختصاصی می نامند.

هدف کلی تحقیق بررسی مسئله بیان شده است که همان عنوان تحقیق است و بصورت یک جمله خبری بیان می شود. اهداف اختصاصی هدفهای ریز شده ای است که در نهایت از مجموعه آنها به هدف کلی تحقیق می رسیم. هر کدام از اهداف اختصاصی باید دقیق، روشن و کاملا اختصاص یافته باشد و هر کدام ما را به بخشی از هدف کلی برساند.

مثال: ارتباط ویژگیهای ایزوکینتیک عضلات چهارسر با میزان پرش عمودی

شیوه بیان هدف کلی به نوع تحقیق بستگی دارد. حال هدف کلی مثال بالا را می نویسیم که همان عنوان است و بصورت خبری است.

هدف کلی تحقیق: بررسی ارتباط ویژگیهای ایزوکینتیک عضلات چهارسر با میزان پرش عمودی است.

البته ویژگیهای ایزوکینتیک یکی نیست و می تواند موارد زیر باشد:

1.حداکثر گشتاور

2.اوج توان

3.میانگین توان

4.زمان رسیدن به اوج گشتاور

اهداف اختصاصی

هدف اختصاصی (1): بررسی ارتباط حداکثر گشتاور عضلات چهارسر با میزان پرش عمودی

هدف اختصاصی (2): بررسی ارتباط اوج توان عضلات چهارسر با میزان پرش عمودی

هدف اختصاصی (3): بررسی ارتباط میانگین توان عضلات چهارسر با میزان پرش عمودی

هدف اختصاصی (4): بررسی ارتباط زمان رسیدن به اوج گشتاور عضلات چهارسر با میزان پرش عمودی

نکته: نوشتن اهداف بسیار مهم است و باید متغیرها را خوب بشناسیم تا بدانیم چکار باید انجام دهیم. اگر هدف درست تعیین نشود نمی توانیم کار را درست انجام دهیم.

مثال: مقایسه فاکتورهای آمادگی جسمانی دختران دارای زانوی ضربدری و پرانتزی

هدف کلی تحقیق: مقایسه فاکتورهای آمادگی جسمانی دختران دارای زانوی ضربدری و پرانتزی است.

فاکتورهای آمادگی جسمانی:

1.استقامت قلبی عروقی

2.قدرت

3.سرعت

اهداف اختصاصی

هدف اختصاصی (1): مقایسه استقامت قلبی عروقی دختران دارای زانوی ضربدری و پرانتزی

هدف اختصاصی (2): مقایسه قدرت دختران دارای زانوی ضربدری و پرانتزی

هدف اختصاصی (3): مقایسه سرعت دختران دارای زانوی ضربدری و پرانتزی

نکته: زمانی می توانیم اهداف اختصاصی را درست تعیین کنیم که فاکتورهای آمادگی جسمانی را خوب بشناسیم.

نکته: وقتی هدف بررسی تاثیر یک داروی مشخص روی یک بیماری مشخص است در واقع هدف کلی با هدف اختصاصی یکی است.

فرضیه: فرضیه یک پاسخ موقت مسئله است. این پاسخ موقت بر اساس مطالعه در رابطه با ارتباط بین متغیرها و مطالعات انجام شده قبلی تعیین می شود. فرضیه در واقع انتظار محقق از نتایج تحقیق است.

نکته: فرضیه دو یا چند متغیر را به یکدیگر مرتبط می سازد که قبلا توضیح داده نشده و یا آزمایش نشده است. هر فرضیه باید فقط به یک هدف مرتبط باشد و باید قابل آزمون باشد.

نقش فرضیه در پژوهش

1.بدون فرضیه کسب دانش ممکن نیست. برای شناخت روابط متغیرها بر اساس مبانی نظری باید فرضیه داشته باشیم.

2.فرضیه جمله ای است که بصورت ربطی بیان می شود و به روابط بین متغیرها می پردازد. یعنی فرضیه انتظار محقق از روابط متغیرها را نشان می دهد.

3.فرضیه پژوهش را هدایت می کند و ما را به اهداف تحقیق می رساند. فرضیه چهارچوبی برای گزارش نتایج پژوهش را نیز فراهم می کند.

انواع فرضیه

دو نوع فرضیه وجود دارد:

1.فرضیه تحقیق (خلاف یا حکم)

2.فرضیه آماری (فرض صفر یا پوچ)

1.فرضیه تحقیق: همانطور که قبلا گفته شد انتظار محقق درباره رابطه بین متغیرهاست که می تواند بصورت جهتدار و یا بدون جهت باشد. فرضیه جهتدار فرضیه ای است که در آن جهت ارتباط، مقایسه یا اثر تعیین می شود و اگر جهت ارتباط مقایسه و اثر تعیین نشود فرضیه بدون جهت است.

2.فرضیه آماری: جمله یا عبارتی هستند که با استفاده از نمادهای آماری و بصورت پارامتر نوشته می شوند و در واقع فرضیه ای عکس فرضیه تحقیق است. یعنی اگر یکی مثبت است دیگری باید منفی باشد. فرضیه کلی و اختصاصی ندارد و به تعداد اهداف اختصاصی باید فرضیه داشته باشیم.

چند مثال

1.بین حداکثر گشتاور عضلات چهارسر و میزان پرش عمودی ارتباط وجود دارد. (ارتباط نه منفی است و نه مثبت)

2.سرعت دختران دارای زانوی ضربدری و پرانتزی متفاوت است. (بدون جهت)

3.بین حداکثر گشتاور و میزان پرش عمودی ارتباط منفی وجود دارد. (ارتباط منفی است)

4.سرعت دختران دارای زانوی ضربدری بیشتر از پرانتزی است. (ارتباط جهتدار)

نکته: فرضیه روش تحقیق را تعیین می کند که با چه ابزار و هدفی جلو برویم و بر اساس ابزار و هدف روش بحقیق را مشخص کنیم.

نکته: فرضیه را بر اساس متغیرهای وابسته ای که قرار است ارزیابی شوند تدوین می کنیم.

مثال: عنوانی بصورت زیر داریم:

اثر تمرینات در آب و خشکی بر تعادل ایستا و پویای زنان سالمند

هدف (1): بررسی اثر تمرینات در آب بر تعادل ایستا

هدف (2): بررسی اثر تمرین در خشکی بر تعادل ایستا

هدف (3): بررسی اثر تمرین در آب بر تعادل پویا

هدف (4): بررسی اثر تمرین در خشکی بر تعادل پویا

هدف (5): مقایسه اثر دو نوع تمرین آب و خشکی بر تعادل پویا

هدف (6): مقایسه اثر دو نوع تمرین آب و خشکی بر تعادل ایستا

فرضیه (1): تمرین در آب بر تعادل ایستا اثر دارد.

فرضیه (2): تمرین در خشکی بر تعادل ایستا اثر دارد.

فرضیه (3): تمرین در آب بر تعادل پویا اثر دارد.

فرضیه (4): تمرین در خشکی بر تعادل پویا اثر دارد.

فرضیه (5): اثر دو نوع تمرین در آب و خشکی بر تعادل پویا متفاوت است.

فرضیه (6): اثر دو نوع تمرین در آب و خشکی بر تعادل ایستا متفاوت است.

مهمترین ویژگی یک فرضیه این است که آزمون پذیر باشد. در صورتیکه این فرضیه ها و اهداف به ظاهر درست و در عمل غلطند زیرا باید برای تک تک متغیرها یک فرضیه جدا تعیین کرد.

ملاکهای تدوین (تبیین) فرضیه:

1.فرضیه باید آزمون پذیر باشد.

2.فرضیه باید روشن و دقیق و کاملا اختصاصی باشد.

3.فرضیه باید با نظریه یا مبانی نظری منطبق باشد.

4.فرضیه باید همبستگی، رابطه، مقایسه یا اثر دو یا چند متغیر را بیان کند.

5.فرضیه باید بدون تعصب و سوگیری باشد.

محدوده تحقیق: ابتدا باید محدوده و محدودیت را از هم جدا کنیم. محدوده یا قلمرو تحقیق یعنی حد مرزی ما چیست و چه مواری را در نظر می گیریم و چه مواردی را در نظر نمیگیریم.

تعریف محدوده تحقیق: قلمرو یا حوزه ای است که تحقیقی در آن انجام می شود و نتایج آن تحقیق به همان حوزه و محدوده قابل تعمیم است. بنابراین محدوده سنی، جنسی، ورزشی، نژادی، ملیتی، جغرافیایی، تغذیه ای، بیماری یا ناهنجاری خاص هم جزء قلمرو تحقیق به حساب می شوند.

هدف و فرضیه تحقیق محدوده را تعیین می کند. هر موردی که بتواند روابط بین متغیرها را تحت تاثیر قرار دهد، باید در محدوده تغییر مشخص شود و یا حتی در عنوان نیز مطرح گردد.

به عنوان مثال عناوین زیر داریم:

1.ارتباط بین وضعیت روانی و حفظ تعادل روی یک پا در حین فعالیتهای شناختی در دختران نوجوان با وضعیت اقتصادی نامناسب

2.اثر یک دوره تمرینات PNF بر میزان نیروی وارد بر ACL حین فعالیتهای شناختی در دختران نوجوان با وضعیت اقتصادی نامناسب

3.اثر یک دوره تمرین قدرتی و ویبریشن بر حداکثر گشتاور عضلات فلکسور دختران جوان شهر تهران

4.اثر افزایش استرس بر وضعیت حفظ تعادل دختران جوان شهر تهران

در اینجا باید محدوده ها را از خود متغیرها تعیین کنیم:

1.در مورد اول وضعیت اقتصادی به وضعیت روانی ربط دارد.

2.دو مورد دوم وضعیت اقتصادی هیچ ربطی به تمرینات PNF ندارد.

3.در مورد سوم عضلات فلکسور خاصی مشخص نشده است و اثر یک دوره تمرین قدرتی هیچ تاثیری بر اهل کجا بودن ندارد پس باید شهر تهران را از عنوان حذف کرد.

4.در مورد چهارم تعادل تحت تاثیر جنسیت و سن است و محدوده های سنی در تعادل خیلی نقش دارند. شهر تهران نیز درست است که در تعادل نقش ندارد ولی در استرس تاثیر دارد پس باید در عنوان آورده شود.

حال به بررسی آخرین آیتم در فصل اول یعنی تعریف واژه های کلیدی می پردازیم:

تعریف واژه های کلیدی: واژه های کلیدی واژه هایی هستند که در تحقیق بسیار تکرار شده اند و قالب اصلی تحقیق ما هستند. ممکن است این واژه ها در عنوان آمده باشد و ممکن است فقط ردی از آنها در عنوان باشد. واژه های کلیدی در فصل اول بصورت تئوریک و نظری تعریف می شود و باید تعریفی ارائه شود که مدنظر محقق است یعنی از بین تعاریف مختلف مرتبط ترین تعریف را ارائه دهیم.

بعنوان مثال عناوین زیر داریم:

1.خستگی یعنی کاهش توان تولیدی اختیاری (خستگی می تواند در سرعت و مقدار نیروی تولیدی تاثیر کند): تعریف مکانیکی

2.خستگی یعنی قطع یک بخشی از ارتباط عضلانی: تعریف فیزیولوژیکی

3.خستگی موضعی خستگی است که در گروهی از عضلات رخ می دهد: تعریف تئوریکی

4.با استفاده از دستگاه biodex با سرعت 60%، شخص آنقدر Fle و Ext انجام می دهد تا گشتاور تولیدی وی به نصف حداکثر گشتاور خودش برسد که در اینصورت می گوییم فرد خسته شده است: تعریف عملیاتی

نکته: پس باید بدانیم حیطه ما مکانیکی است یا فیزولوژیکی و یا... و طبق آن خستگی را تعریف کنیم.

نکته: واژه های کلیدی در فصل اول بصورت تئوریکی هستند ولی در فصل سوم بصورت عملی هستند.

فصل دوم

مبانی فصل دوم: مبانی نظری-پیشینه تحقیق

در فصل دوم مطالبی در رابطه با تعاریف و نظریه های مرتبط با متغیرها مطرح می شود و تحقیقاتی که در این حیطه انجام شده است نیز ارائه می شود. با وجود اینکه این مباحث در فصل دوم مطرح می شوند اولین مطالبی هستند که محقق باید مطالعه کرده باشد.

مثال: اثر افزایش دامنه حرکتی مفاصل کمربند شانه ای بر مقدار نیروی تولیدی در شنای پروانه مردان

1.دامنه حرکتی

2.روشهای افزایش و عوامل موثر بر ROM

3.شنای پروانه و نیروهای جلو برنده

4.عوامل موثر بر نیروهای جلوبرنده در شنای پروانه

5.اثر ROM بر نیروهای جلوبرنده شنای پروانه به همراه تحقیقات

عوامل بالا در واقع بصورت قالب بیان مسئله هستند.

دو روش در نوشتن فصل دوم وجود دارد:

1.نگارش فصل دوم به تفکیک موارد زیر

الف- مبانی نظری (تعریف مفصل متغیرها - دیدگاههای مختلف نسبت به متغیرها - نظریه های مرتبط با متغیرها – روابط بین متغیرها)

ب- پیشینه تحقیق شامل مطالعات انجام شده قبلی (عنوان – روش کار – نتایج – بحث (مهمترین قسمت است))

ج- جمع بندی (در جمع بندی باید بگوییم کارمان برای هدف نتیجه داده است یا نه و نیازی نیست رفرنس بدهیم زیرا جمع بندی خودمان است)

2.نگارش فصل دوم یا ادغام مبانی نظری و پیشینه تحقیق

نکته: روش اول روش و است و شخص روابط بین متغیرها را نمی داند ولی در روش دوم شخص وارد است.

نکته: در فصل دوم فقط متغیرهایی که به ما ربط دارد را مورد بحث قرار می دهیم نه چیز دیگر، مانند اثر یک دوره فعالیت بی هوازی بر فیبروژن خون. در فصل دوم اگر مبانی نظری مدنظر است فقط تعاریف را می نویسیم و مطالب مربوط به آن را، پس در فصل دوم، کتاب نمی نویسیم و بجایش مقالات مرتبط را می آوریم و نتایج آن را مورد بحث قرار می دهیم.

نکته:

1.فصل اول 6 تا 7 صفحه است.

2.فصل دوم مبانی نظری 5 صفحه و نتایح تحقیقات 15 صفحه است.

3.فصل سوم 10 تا 12 صفحه است. فصل سوم تعیین می کند که فصل چهارم ما چند صفحه است.

4.فصل چهارم معمولا چیزی بین هفت 7 صفحه و خیلی زیاد تا 20 صفحه است. البته بعضی ها تا 40 صفحه نیز می نویسند. (گزارش فصل چهارم خیلی تکنیکی است)

5.در فصل پنجم هر چه مطالعات بیشتری داشته باشیم فصل پنج بهتری می نویسیم و بین 15 تا 25 صفحه است و کسی که مطالعه ندارد نمی تواند فصل پنج خوبی بنویسد و باید بطور متوسط 100 مقاله مطالعه کرد.

فصل سوم

در این فصل بحث روش تحقیق است و مطالب آن نیز زیاد است و در این فصل نوع تحقیق را مشخص می کنیم. روش تحقیق بر اساس اهداف تحقیق، پیشینه تحقیق، مبانی نظری و بویژه فرضیه های تحقیق تعیین می شود. برای تعیین روش تحقیق باید موارد زیر را تعیین کنیم:

نوع تحقیق

کاربردی یا بنیادی است که شامل موارد زیر است:

1.بررسی وضعیت موجود (توصیفی)

2.از نوع ارتباط سنجی (همبستگی)

3.مقایسه ای (علی مقایسه ای)

4.از نوع اثر سنجی (آزمایشی (تجربی) – شبه آزمایشی – نیمه تجربی)

نکته: وقتی روش تحقیق تعیین شد اگر روش از نوع اثرسنجی باشد آنوقت ما باید طرح تحقیق تعیین کنیم، پس طرح تحقیق مخصوص سبک اثرسنجی است. حال باید ببینیم چه نوع طرحهای تحقیقی داریم.

جامعه و نمونه آماری

پژوهشگران غالبا توانایی اجرای یک پژوهش بر کل اعضای جامعه را ندارند به همین دلیل پژوهش خود را به نمونه کوچکی محدود می کنند. یکی از تصمیمات مهمی که در پیش روی پژوهشگر قرار دارد انتخاب نمونه است. نمونه باید نماینده جامعه ای باشد که پژوهشگر قصد تعمیم آن را به جامعه دارد.

به عنوان مثال وقتی روی قد افراد بین 50 تا 60 سال کار می کنیم میانگین قد آن نمونه باید نزدیک به میانگین قد آن جامعه باشد.

جامعه

جامعه، افراد، حوادث و اشیاء یا همه اعضاء واقعی یا فرضی که علاقمند هستیم نتایج پژوهش را به آنها تعمیم دهیم جامعه می گوییم. در هر تحقیقی حتما باید جامعه تعیین شود تا بتوانیم بطور دقیق نمونه مناسب انتخاب کنیم.

به عنوان مثال بررسی عضله چهارسر به رشته ورزشی بستگی دارد پس باید نوع رشته ورزش قید شود. پس تمام چیزها تحت تاثیر رابطه بین متغیرها است.

نمونه

تعداد افراد یا اشیائی که از یک جامعه برای انجام تحقیق انتخاب می شوند و فرض بر این است که هر نتیجه ای از تحقیق با آن نمونه بدست آید می تواند به جامعه تعمیم داده شود. لذا مزیت انتخاب یک نمونه از یک جامعه جلوگیری از اتلاف دقت و صرفه جویی در منابع مالی است.

برای انتخاب نمونه باید جامعه که قصد تعمیم آن را داریم انتخاب کنیم. سپس از طریق روشهای نمونه گیری یک نمونه را به عنوان نماینده آن انتخاب کنیم. برای اینکار باید تعاریف دقیقی برای جامعه ارائه دهیم و باید تعریف جامعه بر اساس روابط بین متغیرهای مدنظر در تحقیق و متغیرهای مداخله گر در تحقیق انجام شود.

اشتباهات معمول و رایج در نمونه گیری

1.انتخاب افرادی به عنوان نمونه تنها به این دلیل که در دسترس محقق هستند. (این مورد با نمونه های در دسترس اشتباه نشود)

2.بسیاری از تحقیقات علوم اجتماعی و انسانی که در آنها پژوهشگر گروههای کنترل و آزمایش را از جوامع مختلف انتخاب کرده است دارای سوگیری هستند و معمولا در تحقیقات رفتاری و نظرسنجی و اعتقادی و ارزشی بوجود می آید.

3.نمونه نباید به نحوی انتخاب شود که فقط نماینده واقعی یک جامعه باشد بلکه اندازه آن نیز باید به حدی باشد که پژوهشگر مطمئن شود که اگر نمونه دیگری با همان روش انتخاب کند نتایج مشابهی بدست خواهد آورد و اگر تعداد آزمودنی ها در نمونه انتخاب شده به اندازه کافی نباشد باید نسبت به یافته های تحقیق مشکوک بود.

4.بین ویژگیهای یک نمونه و جامعه قطعا اختلافاتی وجود دارد و اگر انتخاب نمونه بصورت تصادفی باشد این مقدار تفاوت قابل اندازه گیری است و به آن خطای نمونه گیری می گویند. خطای نمونه گیری تابع اندازه و حجم نمونه است. هرچه حجم نمونه کمتر باشد خطای نمونه گیری افزایش می یابد و اعتبار داده ها را کاهش می دهد. بنابراین نباید خطای نمونه گیری زیاد باشد زیرا کل تحقیق را زیر سوال می برد.

تعریف نمونه گیری

نمونه گیری عبارتست از انتخاب درصدی از یک جامعه به عنوان نماینده آن. برای اینکه مطمئن شویم نمونه انتخاب شده نماینده واقعی یک جامعه است باید آن را بصورت تصادفی از جامعه مورد نظر انتخاب کنیم، هرچند که چنین انتخابی به ندرت صورت می گیرد.

واژه های تصادفی دارای سه بعد می باشند:

1.معنی عامیانه آن که حاکی از یک نوع احساس ذهنی است با فقدان هرگونه نظم و نقشه از پیش تعیین شده تعیین می شود.

2.جنبه فرضی دارد و بر اساس تساوی احتمال دخداد حوادث استوار است. مثلا در یک نمونه گیری تمامی اعضای جامعه شانس برابری برای انتخاب داشته باشند.

3.بر اعمال و روشهایی دلالت می کند که استفاده از آنها امکان پیش بینی دقیق حوادث مورد نظر را از بین می برد.

روشهای نمونه گیری شامل:

1.نمونه گیری تصادفی ساده

2.نمونه گیری منظم یا سیستماتیک

3.نمونه گیری طبقه ای

4.نمونه گیری خوشه ای

5.نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای

6.نمونه گیری داوطلبانه

1.نمونه گیری تصادفی ساده:

در نمونه گیری تصادفی هر یک از اعضاء جامعه تعریف شده شانس برابر و مستقلی برای قرار گرفتن در نمونه دارد. منظور از مستقل بودن این است که انتخاب یک عضو به هیچ شکل در انتخاب سایر اعضاء جامعه تاثیری نداشته باشد. برای انجام چنین روشی معمولا از جدول اعداد تصادفی استفاده می کنیم.

2.نمونه گیری منظم یا سیستماتیک:

این روش نمونه گیری همانند نمونه گیری تصادفی ساده است، با این تفاوت که در این روش تمام اعضاء جامعه قبلا بصورت تصادفی فهرست شده اند. تفاوت این روش با روش تصادفی ساده در این است که در نمونه گیری منظم انتخاب هر عضو مستقل از انتخاب سایر اعضاء جامعه نیست.

3.نمونه گیری طبقه ای:

در بسیاری از طبقات انسانی محقق تمایل دارد نمونه تحقیقی را به گونه ای انتخاب کند که مطمئن شود زیرگروهها با همان سنتی که در جامعه وجود دارد به عنوان نماینده جامعه در نمونه حضور داشته باشد. این روش را روش نمونه گیری طبقه ای می نامیم.

4.نمونه گیری خوشه ای:

در نمونه گیری خوشه ای واحد اندازه گیری فرد یا شئ نیست، بلکه گروهی از افراد هستند که بصورت طبیعی شکل گرفته اند و گروه خود را تشکیل داده اند. این روش زمانی بکار می رود که انتخاب گروهی از افراد امکان پذیر است و این موقعیت زمانی پیش می آید که نتوانیم فهرست افراد یا اعضاء جامعه را تدوین کنیم.

5.نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای

6.نمونه گیری داوطلبانه:

در بسیاری از پژوهشها این نوع نمونه گیری استفاده می شود و بیشتر در جوامعی استفاده می شود که افراد از نظر اجتماعی - اقتصادی – روانی و فیزیکی، توانایی و علاقمندی برای شرکت در تحقیق را داشته باشند. بنابراین باید در قبل از شروع تحقیق کل اجزای تحقیق را برای افراد توضیح داد و آنها را در رابطه با ضرورت و اهمیت تحقیق توجیه کرد.

نکته: نباید داوطلب شده گروهی از افراد منجر به سوگیری موضوع تحقیق شود. مثلا در ورزشهایی که بصورت دوئل هستند (دو نفره) افرادی هستند که حس رقابت در آنها زیاد است و این افراد در آزمون با هم رقابت می کنند و داده های غیر واقعی به ما می دهند.

نمونه گیری توصیفی

در تحقیق توصیفی متغیرها فقط توصیف می شوند و هیچ استنباطی بصورت دقیق و کامل نمی توانیم داشته باشیم. برای استنباط دقیق باید از روشهای تحقیق دیگر استفاده کنیم. اما اصولا هر تحقیقی بخش توصیفی دارد.

روش تحقیق همبستگی

تحقیقات همبستگی تحقیقاتی هستند که در آنها رابطه بین دو یا چند متغیر با استفاده از روشهای آماری همبستگی بررسی می شود. هدف روش تحقیق همبستگی مطالعه ارتباط تغییرات یک متغیر با یک یا چند متغیر دیگر است و باید توجه کرد فقط ارتباط متغیرها بررسی می شود و رابطه علی – معلولی (یا رابطه علیت) مدنظر نیست. در تحقیق همبستگی تغییرات یک متغیر با متغیر دیگر همراه است اما به هیچ وجه نمیتوان گفت که روی همدیگر اثر دارند.

روش همبستگی برای دو هدف بکار می رود:

1.تعیین کشف رابطه بین متغیرها

2.پیش یک متغیر از طریق متغیرهای دیگر

نکته: روش همبستگی یا همبستگی می سنجد یا برآورد می کند و تخمین می زند.

تحقیق آزمایشی

آزمایش دقیق ترین و در عین حال بهترین شکل پژوهش علمی است. یکی از ویژگیهای عمده و مهم این روش کنترل است و بر پایه این ویژگی پژوهشگر می تواند رابطه علی و معلولی را بین متغیرهای پژوهش بررسی نماید. در این روش معمولا یک متغیر مورد نظر با استفاده از روشهایی که در تحقیق تعریف می شود مورد دستکاری قرار می گیرد. دستکاری یک متغیر از دیگر ویژگیهای بسیار مهم تحقیق آزمایشی است. در واقع هدف آزمایش عبارت است از تعیین روابط بین پدیده ها که این کار از طریق انتخاب طرح آزمایشی مناسب به منظور دستکاری یک متغیر و کنترل متغیرهای مزاحم صورت می گیرد.

متغیرهای یک تحقیق آزمایشی

تحقیق آزمایشی سه نوع متغیر در آن می تواند دخیل باشد:

1.متغیر مستقل

2.متغیر وابسته

3.متغیرهای مزاحم یا مداخله گر یا مخل

1.متغیر مستقل: متغیری است که دستکاری میشود (محقق آن را تغییر می دهد) و می تواند یک متغیر با چند زیر سطح باشد.

2.متغیر وابسته: متغیری که اثر متغیر مستقل روی آن بررسی می شود یا متغیری که تغییرات آن به اثر متغیر مستقل وابسته است. این متغیر نیز می تواند یک متغیر با زیر سطوح مختلف باشد.

3.متغیرهای مزاحم یا مداخله گر: متغیری است که در رابطه ی بین دو متغیر مستقل و وابسته دخالت می کند و به اصطلاح مزاحم رابطه آنها می شود (یعنی این متغیرها باید کنترل شوند).

مثال: اثر خستگی ناشی از فعالیت شدید و سبک بر کینتیک راه رفتن

در این مثال:

متغیر مستقل: خستگی (خستگی ناشی از فعالیت شدید خستگی ناشی از فعالیت سبک)

متغیر وابسته: کینتیک راه رفتن (GRF, power,moment, energy, work)

در اینجا متغیر مزاحم می تواند زمان باشد یعنی اینکه صبح تست انجام شود یا در زمان دیگر. پس تمام افراد باید در زمان مشابهی مورد تست قرار گیرند. متغیر مزاحم دیگر جرم است که در افراد مختلف متفاوت است.

نکته: سه ویژگی مهم پژوهشهای آزمایشی شامل انتخاب تصادفی، کنترل و تکرار آزمایش می باشد. هر سه ی این ویژگی ها در جهت اطمینان از نتایج تحقیق عمل می کنند یعنی این ویژگیها سعی می کند اثر متغیرهای مزاحم را کنترل کنند، در نتیجه استنباط و تعمیم نتایج با اطمینان بیشتری صورت گیرد.

اعتبار درونی و بیرونی تحقیقات آزمایشی

اعتبار درونی بدین معنی است که آیا اثر متغیر مستقل بر متغیر وابسته واقعا با کمترین خطا همراه است. برای اطمینان از اعتبار درونی باید کنترل زیادی بر تحقیق وجود داشته باشد. اما اینکار شرایط تحقیق را از وضعیت طبیعی دور می کند و باعث مصنوعی بودن شرایط آزمایش می شود. با اینحال هرچه کنترل روی آزمایش بیشتر باشد نتایج اعتبار بیشتری دارد. اما اعتبار بیرونی به معنی قابل تعمیم بودن نتایج یک آزمایش به جامعه است.

اگر کنترل زیادی بر آزمایش وجود داشته باشد و حالت تصنعی (مصنوعی بودن) پیش آید، تعمیم نتایج به جامعه بزرگتر مشکل تر می شود. بنابراین محققان ابتدا به دنبال اعتبار درونی تحقیق هستند و زمانی که روابط بین متغیرها بطور دقیق تعیین و کشف شد در مراحل بعدی آزمایش شرایط طبیعی تحقیق را فراهم می کنند تا نتایج به جامعه بزرگتر قابل تعمیم باشد.

طرحهای تحقیقات آزمایشی

در تحقیقات آزمایشی محقق باید تمام متغیرهای اثر گذار بر تحقیق بشناسد تا بتواند در صورت تمایل برای کنترل تحقیق طرحهای مناسبی را انتخاب نماید. هر تحقیق با یک یا چند سئوال یا هدف آغاز میشود و برای پاسخ به سئوالات و دستیابی به اهداف باید برنامه ای دقیق تدوین شود سپس ابزارهای مناسب آن طرح یا برنامه را مهیا نماید و با استفاده از آنها داده های مورد نیاز را جمع آوری نماید.

نکته: اگر طرح و برنامه تحقیق به درستی تدوین شده باشد محقق می تواند با استفاده از آمار استنباطی داده ها را بررسی نماید و به سئوالات یا اهداف خود برسد.

طرح تحقیق دو هدف را دنبال می کند:

1.به محقق کمک می کند تا به مسئله مورد مطالعه پاسخ صحیح بدهد.

2.روش و شیوه تحقیق و متغیرهای مزاحم را تحت کنترل دقیق پژوهشگر قرار دهد.

کیفیت طرح تحقیقی میزان توانایی محقق را در کنترل تحقیق نشان می دهد. منظور از توانایی محقق عبارتست از قدرت او در:

1.نمونه گیری و جایگزینی آزمودنی ها بصورت تصادفی در گروههای قابل مقایسه

2.دخل و تصرف، جابجایی و کم و زیاد کردن مقدار یا اندازه متغیر مستقل

3.تعیین زمانی که متغیر وابسته باید مشاهده یا اندازه گیری شود.

4. تصمیم در مورد اینکه چه گروهی باید در چه زمانی، مکانی و تحت چه شرایطی مورد آزمایش قرار گیرد.

وظیفه یک طرح تحقیق کنترل واریانس یا تغییرات است. طرح تحقیق در حقیقت چیزی جز چندین دستوالعمل اجرایی برای جمع آوری و تحلیل داده ها نیست. بنابراین طرح تحقیق یک مکانیسم کنترل کننده است که اصول آماری مورد استفاده در این مکانیسم عبارتند از:

1.به حداکثر رساندن واریانس متغیرهای آزمایش

2.کنترل واریانس متغیرهای مزاحم و ناخواسته

3.به حداقل رساندن واریانس خطا یا اشتباه

مثال: آیا خستگی روی عملکرد فرد تاثیر دارد یا نه

Post اعمال خستگیpre :خستگی (شدید)

Post اعمال خستگی pre :خستگی (سبک)

در بالا هر یک از گروهها تحت تاثیر یکی از گروههای مستقل (شدید یا سبک) قرار گرفته اند.

Post شدید pre یک گروه

Post شدید pre همان گروه

دو حالت بالا را می توان بصورت زیر نیز نوشت:

Post سبک post شدید pre :یک گروه

تحقیقات آزمایشی شامل سه دسته اند:

1.طرحهای شبه آزمایشی: که حداقل کنترل را اعمال می کنند (یکی از مهمترین وظیفه طرح تحقیق کنترل است).

2.طرحهای آزمایشی: که حداکثر کنترل را اعمال می کنند.

3.طرحهای نیمه آزمایشی یا نیمه تجربی: که کنترل آنها از طرحهای شبه آزمایشی بیشتر اما از آزمایشی کمتر است.

1.طرحهای شبه آزمایشی: در تحقیقات توصیفی استفاده می شوند و برای پژوهشهای علمی صرفا آزمایشی نمیتوان از آنها استفاده نمود. طرحهای شبه آزمایشی سه نوعند:

الف- طرح پس آزمون برای یک گروه

ب- طرح پیش آزمون و پس آزمون برای یک گروه

ج- طرح مقایسه گروههای ایستا

در این طرحها به دلیل عدم توانایی در کنترل عوامل مهم و موثر در تحقیق، روند انجام کار و نوع تحقیق شبیه به یک آزمایش است اما آزمایش نیست، چون در این طرحها متغیرهای مزاحم کنترل نمی شوند در نتیجه استنباط آماری از این طرحها بسیار مشکل است.

الف- طرح پس آزمون با یک گروه: در این طرح ابتدا یک گروه از آزمودنیها در معرض متغیر مستقل قرار داده می شود. سپس تاثیر این متغیر به متغیر وابسته مشاهده یا اندازه گیری می شود. در این طرح هیچگونه کنترلی بر اجرای طرح وجود ندارد. در نتیجه اعتبار درونی آن تحقیق زیر سئوال است. بنابراین نمی توان به نتایج اطمینان زیادی داشت.

مثال: اثر مشاهده فیلم آموزشی مهارت بر ویژگیهای کینماتیکی مهارت

X: متغیر مستقل (دیدن فیلم آموزشی)

T: اندازه گیری های به عمل آمده

ب- طرح پیش آزمون و پس آزمون با یک گروه: در این طرح قبل از اعمال متغیر مستقل، متغیر وابسته اندازه گیری می شود و دوباره پس از اعمال متغیر مستقل دوباره اندازه گیری می شود (یعنی متغیر وابسته). این طرح در مقایسه با طرح پس آزمون با یک گروه کنترل بیشتری را اعمال می کند اما هنوز کنترل در حدی نیست که بتوان به نتایج آن اطمینان کرد.

T1: اندازه گیری های به عمل آمده از پیش آزمون

T2: اندازه گیری های به عمل آمده از پس آزمون

X: متغیر مستقل (دیدن فیلم آموزشی)

برای تجزیه و تحلیل آمار استنباطی این نوع طرح از آزمون t همبسته یا t-student (t جفت شده یا وابسته) استفاده می کنیم به شرطی که مفروضات آمار پارامتریک برقرار باشد و اگر شرایط برقرار نباشد از آزمون ویل کاکسون استفاده می کنیم.

ج- طرح مقایسه گروههای ایستا: در این طرح دو گروه وجود دارد و مقایسه بین گروهی که در معرض متغیر مستقل قرار گرفته و گروهی که متغیر مستقل بر آن اعمال نمی شود صورت می گیرد. در این طرح انتخاب و جایگزینی آزمودنی ها بصورت تصادفی انجام نمی شود بلکه گروههایی که در این طرح شرکت می کنند قبل از انجام تحقیق شکل گرفته اند و عینا با همان ترتیب در تحقیق شرکت می کنند به همین علت این طرح را گروههای ایستا می نامند. یکی از متغیرهایی که می تواند در این طرح مداخله گر باشد نحوه انتخاب آزمودنیها است که علت این امر عدم انتخاب تصادفی آزمودنیها و همتا نبودن دو گروه است.

جزوه تایپی روش تحقیق

مطالب مشابه :

روش تحقیق آزمایش و شبه آزمایش

روش تحقیق آزمایشی

روش آزمایش و شبه آزمایش

تحقیق آزمایشی و روش های گرد آوری اطلاعات

نحوه ی تمایز طرح های آزمایشی، شبه آزمایشی و نیمه آزمایشی

روش تحقیق ترکیبی

روش های تحقیق پروپزال

جزوه تایپی روش تحقیق

مرکز تخصصی انجام پروپوزال، پایان نامه و تحلیل آماری در رشته روانشناسی