روش تحقیق:بررسی ناهنجاريهاي کودکان ابتدای پایه پنجم

این ناساز گار کیست؟

نویسندگان در مورد ناسازگاری عقاید مختلفی دارند. بعضی ها آن را نشانه ای از آسیب شناسی فرد می دانند، در حالی که بعضی دیگر ناسازگاری را بعنوان واکنش دفاعی در مقابل نظام اجتماعی ناسازگار تلقی می کنند بطور طبیعی بین این دوقطب مجموعه ای از گرایش های مختلف وجود دارد .حال ناسازگاری چه در ارتباط با انحراف روانی و چه مربوط به انحراف اجتماعی باشد ، این خطر وجود دارد که راهی اشتباه پیموده شود .قصد ما این است که این مسأله را روشن کرده ، نشان دهیم با رویکردی که در عین حال توجه به عوامل اجتماعی و روان شناختی باشد ، می توان یک رفتار ناسازگار ر ا متعادل نمود .تمرکز بر جنبه ی اجتماعی باعث می شود که نیمی از واقعیت نادیده گرفته شود . در عین حال توضیح کامل مسأله به وسیله ی روان شناسی فرد باعث می شود که همه ی مسئول در پدیده ی ناسازگاری بحساب نیاید . در منشأ ناسازگاری مشکلاتی در سطح عاطفی ، حسادت ، رقابت و تمایل بی حد به برتری جویی وجود دارد که به خاطر احساس نا امنی در فرد بوجود می آید.

از نظر عملی کودک ناسازگار حالت بی قیدی و عدم اطاعت را بروز داده حتی به مقابله با هر منطقی بصورت آگاهانه و یا نا آگاهانه برای از به کوره بدر بردن بزرگسال و واداشتن او به از دست دادن کنترل خود می پردازد ، این رفتار ارادی و اختیاری نیست و به صورت ناگهانی خود را بروز نمی دهد بلکه نتیجه ی فرایندی طولانی است که طی آن کودک ، رفتار افراد اشخاص بخصوص بزرگسالان را مشاهده کرده ، باتلقی این رفتار به عنوان رفتاری بی ارزش تصمیم می گیرد رفتاری بر خلاف آنچه از او انتظار می رود یا آنچه رفتار عادی ایجاب می کند از خود بروز دهد این رفتار ، ابزار نارضایتی او در عین حال ندایی برای کمک طلبیدن و مطالبه ی حق خود برای پذیرفته شدن و مورد محبت واقع شدن ، علی رغم معیارها برای طبیعی بودن است.

مهمترین نیاز کودک پیش از آنکه ناسازگار شود تمایل به دوست داشته شدن است. او امیدوار است همه ی انتظاراتش بدون برخورد با مقررات منع کننده تأمین می گردد. این نیاز در مورد برخورداری از امنیت عاطفی و حق زندگی است ، اما آیا در شرایط فعلی ، اولیا در برقراری رابطه ی سالم بین فردی را در او درونی کنند؟ زیرا این امر شرط لازمی است که مانع از این می شود که کودک دچار احساس های نا امنی ، طرد و حقارت گردد .

سه احساسی که می تواند حسادت و رقابت را به نحوی برا نگیزد که کودک خود را در حالت تنش بیابد ودر دراز مدت بسوی عدم تعادل عاطفی کشیده شود بدین ترتیب ناسازگاری پدیده ای ذاتی نیست بلکه نتیجه ی چیزی است که طفل به آن تن در می دهد یا تصور می کند که تن در می دهد . و باعث ایجاد ناخشنودی و ناکامی در او می گردد . واکنش کودک نوعی تنبیه است که بسوی انچه که او را رنج می دهد ؛ یعنی خانواده د، مدرسه و یطور کلی بسوی بزرگسالان هدایت می شود .

در پشت شخصیت غیر منطقی او ناسازگاری نشان دهنده ی واکنشی استقلال طلبانه است .بدین نحو است در مقابل هم نواعی و اطاعتی که می خواهند به او تحمیل کنند ، بدنبال آزاد کردن خود است.اگر مسئله را عمیق تر تحلیل کنیم ناسازگاری را به عنوان موجودی فوق العاده خود خواه تصور خواهیم کرد . که هیچ کس این حق را نمی دهد که آن اهمیتی را که او برای خودش قائل است نفی کند .

بزرگسالان قبل از هر نوع مداخله ا ی بفهمند که چرا این کودکان در پیروی از مقررات مشکل دارند و چرا آنان ناساز گار می شوند . این مسئله در دو بعد قابل طرح است : در سطح عاطفی و سطح محیط اجتماعی از نظر عاطفی کودک در خانه برای بکار بستن قوانینی که چگونگی و چرایی آن را نمی فهمد ، مشکل دارد از آن گذشته غالبا در او بدبینی خاصی بوجود آمده است ، زیرا از طریق ارتباطش با اولیا در رفتار آنان خطاهایی می بیند بدین جهت از دستو رهای مادر یا پدر سرپیچی کرده نافرمان و یا حتی غیر منطقی می شود . بنابراین مشکل این کودکان یا در ارتباط بین آنان و یا پدر و مادر است و یا بخاطر تبعیضی است که پدر و مادر بین آنان و برادران و خواهران آنان قائل شده ، بدین وسیله در این کودکان حس حسادت و رقابت را بر می انگیزد.

گروه دیگری از کودکان ناسازگار ، بخصوص در طبقات احتماعی محروم وجود دارد .این مححیط اجتماعی است که در آنان واکنشی در مقابل این بی عدالتی که احساس میکنند نباید تحمل کنند ؛بوجود می آورند. اگر این کودکان علاوه برآن مسائلی نیز در سطح احساسات عاطفی داشته باشند ، چیزی که متأسفانه بسیار رایج است، وضعیت وخیم تر می گردد.اگر این مسئله تنها وضعیت اقتصادی نامطلوب باشد کودک به رفتاری شییه کودکان بزهکار دست می زند . و این نوع رفتار برای او عدالت در برابر بی عدالتی اجتماعی است که او خود را محکوم آن می بیبند . به این معنا که کودکان و نوجوانان در پی تحمل حقارت ، بی عدالتی یا نا خشنود ی ، اختلال روانی خود را با عملیات بزهکاری و اقدامات جنایتکارانه نشان خواهند داد .

این وضعیت وقتی به وخامت بیشتری می انجامد که مدرسه آنان را در گروههای حاشیه ای قرار می دهد که بر اساس آنان این کودکان به عنوان انسان های دست دوم تلقی می گردند .

تجربیات ما، ما را در قبولاندن این امر وا می دارد که ناسازگاری ، ناشی از ناتوانی در سازگار شدن نیست.بلکه بیشتر واکنشی آگاهانه یا نا آگاهانه در مقابل فشار بزرگسالان و محیط است . ویلار در مقاله ای که در سال 1972 چاپ شده در مورد تحقیقی که در مورد پسران بزهکار انجام گرفت گزارش داده و به فراوانی بسیار بالای ساختار خانوادگی نا بهنجار آنان اشاره می کند . تحقیق گلوک (1956) با تأیید یافته های فوق نشان می دهد که در گروه نوجوانان بزهکار %60 متعلق به خانواده های از هم پاشیده اند . درحالی که این رقم در نوجوانان غیر بزهکار %30درصد است برای حالات آسیب پذیری فرد دلایل بیشماری را می توان برشمرد که عبارتند از :

1- طرد شدن از طرف خانواده

2- عدم امنیت عاطفی

3- آمادگی های ولادت و اثرات جنینی مربوط به مادر

میزان بالای تنش یا استرس به ایجاد ضعف و حقارت می انجامد ، زیرا استرس باعث تمرکز انرژی در ناحیه ای خاص گشته ، تغذیه کلی انرژی را تضعیف می کند. اگر استرس ادامه یابد انرژی فراوان و پایداری مصرف میگردد . این امر باعث می شود که در دراز مدت یا نیروی شخص کاهش می یابد و یا برخی از نواحی که محروم از سهم انرژی لازم است ، ضایع گردد.

راههای زیادی برای تعیین اینکه یک دانش آموز ناسازگار است یا خیر وجود دارد . ما اغلب در مدرسه با مشاهده ی بچه ها و یا گفت و گو با آنها این مطلب را در می یابیم .

از آنجایی که اغلب بچه ها سازگار هستند . معیارهای یک سازگاری سالم ذکر خواهد شد ، کودکانی که زیر این معیارها قرارگیرند برای رفع مشکلشان نیاز به کمک بیشتری دارند.

یک دانش آموز خوب سازگار عوامل زیر را دارا می باشد:

1- با همسالان خود به خوبی می جوشد

2- از ارتباط خانوادگی خوبی برخوردار است

3- درباره ی کار مدرسه از حداکثر توانایی خود استفاده می کند

4- احساس نمی کند که مردم دائما از او انتقاد می کنند

5- اغلب خندان و شادمان است

6- از آنچه در اطراف او می گذرد لذت می برد

7- کینه و حسد به دل نمی گیرد

8- از اشتباهات خود افسرده و ناراحت نمی شود

9- هدف های با ارزشی دارد

10- در یک جلسه ی بحث از حق خود دفاع می کند

11- در ایجاد ارتباط با بزرگترها به اندازه ی کافی پیشرفت دارد

12- فریاد نمی زند، شکلک در نمی آورد و بدون دلیل دعوا نمی کند

13- به خوبی می خوابد

14- هیچ گونه ناراحتی اعصاب آشکاری مثل جویدن ناخن ، مکیدن انگشت حرکات غیر عادی بدن و ... ندارد

تشخیص نوع رابطه ای که می تواند به ناسازگاری منتهی شود همیشه آسان نیست رابطه ی بین بزرگسال و کودک ناساز گار از ظرافت و پیچیدگی بسیاری برخوردار است .

از جمله اهداف کلی و ویژه که در این تحقیق دنبال می شود می توان به موارد زیر اشاره نمود:

1- ایجاد آگاهی در کودک در مورد واقعیت روابط بین فردی ، یعنی دادن فرصت برای درک و شناخت دیدگاه دیگری و نیز دلایل واکنش های خود

2- کمک به دانش آموز در تشخیص علل و منشأ اختلالات عاطفی خود تا بتواند ترس پنهانی خود را در این که عدم تعادل امری ذاتی و خارج از کنترل اوست ، از بین ببرد.

اهداف ویژه

1- ایجاد آگاهی بزرگسالان در رابطه با کودکان ناسازگار

2- تشریح وضعیت کودکان ناسازگار

3- شناسایی عواملی که باعث بروز چنین حالتی می شوند

4- قرار دادن مشاور برای کودکان در مدارس ابتدایی

مسئله ی ناسازگاری در کودکان و نوجوانان یکی از مسائلی است که اکثر خانواده ها ، مربیان، معلمان ، دست اندر کاران تعلیم و تربیت مدارس از آن رنج می برند و این عامل موجب رنج و زحمت اولیا و مربیان و اهل جامعه و مدرسه را فراهم نموده است .این امر نه تنها اطرافیان را به زحمت انداخته بلکه روحیات کودکان و نوجوانان را نیز تضعیف نموده است و بر فشارهای روحی و روانی و مشکلات دانش آموزی پرداخته و علل و عوامل آن را مورد بررسی قرار می دهیم و راه حل هایی را برای حل این مشکل رفتاری مطرح می نماییم.

الف) از نظر زیستی وروحی و روانی: که می توان به ناکام ماندن آرزو ها عقب ماندگی ذهنی ، وجود بیماریهای روحی و روانی مانند افسردگی و وسواس و اضطراب ، وجود حالتهای هیجانی مادران در دوره ی بارداری ، عوامل فیزیو لوژیکی نا بهنجاری کروموزوم جنسیت xxy در جنس نررا نام برد.

(ب) از نظر محیط زندگی و رشد عاطفی: که می توان به کمبود محبت و عاطفه در کودکان و نو جوانان ، عدم آرامش و اطمینان خاطر ، جدایی والدین از هم ، درگیری و زد و خورد در خانه و بد آموزیهای افراد خانه اشاره کرد.

ج) از نظر محیط اجتماعی: می توان به منع های شدید از طرف محیط ، مورد تمسخر قرار گرفتن در مدرسه توسط دوستان ، از دست دادن اعتماد بنفس در اغلب امور، خشن بودن محیط و موقعیت زندگی ، آلودگی هوا و مسمومیت های ناشی از آن ، زندگی در بین مردم فقیر نشین و کمبود ها و محدو دیت های ناشی از آن اشاره نمود.

رفتار های تند و خشن معلمان و مسئولین مدرسه تنبیهات بدنی شدید و مکرر و همراه با سرزنش ، سرکوب کردن شخصیت فرد در ملاء عام ، تحمیل کردن تکلیف سنگین درسی ، تماشای برنامه های تلویزیونی خشونت آمیز و پر خاشگر نیز از جمله عواملی هستند که باعث ناسازگاری کودک بخصوس پسر بچه ها در مدارس می شوند.

1- چه روشهایی برای مشخص کردن اینکه یک دانش آموز ناسازگار است وجود دارد؟

2- گودگ چگونه به چنین حالتی می رسد و چرا نمی تواند استدلال کند یا خود را کنترل نماید

3- عوامل موثر در ناسازگاری چیست؟

4- مهمترین نیاز کودک پیش از ناسازگاری چیست؟

5- والدین و مربیان تعلیم وتربیت چه نقشی در ناسازگاری کودک دارند؟

6- عواملی که ناسازگاری کودک را تشدید می کنند کدامند؟

7- روشهایی که در اصلاح ناسازگاری موثرند هستند کدامند؟

8- آیا جدا سازی این کودکان( نا سازگار) و ارجاع آنها به مدارس استثنایی درست است؟

9- معیارهای یک دانش آموز سازگار کدامند؟

10- آیا کودکان پسر نسبت به دخترها از ناسازگاری بیشتری برخوردارند؟

سازگاری: سازش ، موافقت، هماهنگی و خرد سندی

سازگاری در مدرسه: مجموعه واکنش هایی که توسط آن یک دانش آموز ساختار و رفتار خود را برای پاسخی موزون با شرایط جدید (مدرسه) و به فعالیت هایی که آن محیط از دانش آموز خواهد خواست تغییر دهد .

دو نوع سازگاری داریم: 1- مثبت 2- منفی

نوع مثبت را سازگاری و نوع منفی را ناسازگاری می گویند.

فرد ناسازگار : فردی غیر طبیعی نیست بلکه بیشتر طغیانگری است که طغیان او دیر یا زود علیه توانایی های روانی او عمل نموده و ضعف هایی در او بوجود می آورد.

تحقیقاتی که انجام شده هرکدام از زاویه ای خاص ، به برخی از جنبه های موضوع نگریسته و پرداخته است. در اینجا به ذکر چند نمونه از تحقیقاتی درباره ی سازگاری که تا حدودی می توان از آنها برای تحقیق در مورد ناسازگاری استفاده نمود می پردازیم.

الف) بررسی تنوع و فراوانی نا هنجاریهای رفتاری دانش آموزان سه مقطع تحصیلی سراسر کشور ، خانم شهلا فرقانی و نظارت علمی به عهده ی خانم دکتر شکوهی نوابی نژاد به آقای سید عباس طباطبایی و به سفارش معاونت پرورشی وزارت آموزش و پرورش بوده است.

در استان سمنان اجرای طرح به عهده ی آقای خلیل عبداللهی و با نظارت کمیته ی مرکزی اجرای طرح بوده است . تعداد نمونه سراسر کشور یک گروه دانش آموزی صد هزار نفری در استان سمنان به تناسب جمعیت دانش آموزی به تعداد 865 نفر بوده اند که این تعداد به شیوه ی انتخاب تصادفی خوشه ای به تناسب جمعیت دانش آموزان شهرستان و این تحقیق گر چه در نوع خود بی نظیر و بی سابقه بوده است . ولی فقط آماری از تنوع و فراوانی مشکلات رفتاری دانش آموزان به تفکیک جنسیت ، دوره های تحصیلی و شهری و روستایی بودن ارائه نموده است و در خصوص تجزیه و تحلیل داده ها ، آزمون داده ها و سنجش روابط آنها با یکدیگر و با عوامل ساختاری خانواده حتی میزان همبستگی نا هنجاریها ی مختلف با یکدیگر حداقل در سطح این استان کاری نشده است و اگر در کل کشور انجام شده باشد به علت عدم انتشار نتایج طرح هنوز اطلاعاتی در دست نیست .

ب) بررسی ساختار و خصوصیات شخصیتی نوجوانان پرخاشگر و ساخت خانواده های آنها .

در میان دانش آموزان مدارس راهنمایی تهران در سال 1365 مجری طرح آقای علیرضا مرادی با نظارت آقای دکتر محمد محمدی خدیوی زند بوده این تحقیق به سوالات و مواردی چون خصوصیات شخصیتی دانش آموزان پرخاشگر دوره ی راهنمایی و ضعیت تحصیلی ساختار خانواده و الگوی شخصیتی پدران آنها پاسخ داده است.

بدلیل اینکه جامعه آماری مورد تحقیق همه ی افراد خانواده را در بر نمی گیرد ، بصورت نمونه آن را انتخاب می کنیم . همچنین به علت پراکندگی دانش آموزان ناسازگار در مدارس و پایه های مختلف بهترین روش مشاهده و سپس مصاحبه با این دانش آموزان و استفاده از آزمون جملات ناتمام دکتر مایکل راتر می باشد. بنابر این با جمع آوری یافته ها به توصیف نتایج اقدام می کنیم.

داده های مورد نیاز

1- در مدارس پسرانه ناساز گاری بیشتر در چه پایه هایی نمایان است و عواملی که می تواند باعث ایجاد ناسازگاری می گردد کدامند.

2- محیط مدرسه و خانواده چه تأثیری در ناسازگاری کودکان دارد آیا می توان گفت پسران نسبت به دختران از ناسازگاری بیشتری برخوردارند.

جامعه ی آماری

تعداد: 35 نفر

دانش آموزان دختر و پسر در دبستان های اطراف شهرستان سراوان جامعه یاآماری این تحقیق را تشکیل می دهند.

مدارس سمیه ، یاسرکولو، حافظ ، 22بهمن ، زینبیه کولو، میقات که از مدارس سمیه و حافظ 2نفر نمونه و از بقیه مدارس هر مدرسه 4نفر انتخاب شد . تعداد دانش آموزان جمعا 20نفر می باشد.

در این تحقیق از 5 معلم پایه پنجم و 5 معلم پرورشی نیز مصاحبه به عمل آمد .

در این تحقیق سعی شده از طریق مشاهده ی رفتار مصاحبه ی حضوری با دانش آموزان و معلمین و تکمیل آزمون جملات ناتمام مایکل راتر استفاده شود.

با توجه به تحقیق انجام شده دانش آموزانی که از مدارس ابتدایی دخترانه ی پایه ی پنجم انتخاب شده اند از 25 نفر دانش آموز 8 نفر آنها 12 امتیاز گرفته و حدود 8نفر امتیاز 11را کسب کرده اند و 4نفر صفر امتیاز گرفنه اند.

همچنین از روش مصاحبه با معلمین و دانش آموزان دختر نسبت به پسرها کمتر دچار نا سازگاری می شوند و در بیان احساسات و جلب توجه والدین نسبت به کودکان پسر موفق تر هستند .

با توجه به مشاهدات انجام شده در مدارس دخترانه میزان زد و خورد و تنش و همچنین خشونت و تنبیه بدنی توسط معلمین و حملات جسمی به هم در این مدارس کمتر تکرار می شود.

مدارس پسرانه(پایه ی پنجم)

دانش آموزانی که از مدارس ابتدایی پسرانه انتخاب شده اند از 20نفر دانش آموز 6نفر امتیاز 12 و 8 نفر امتیاز 11 و 6نفر امتیار صفر کسب کرده اند. همچنین از روش مصاحبه با معلمین و دانش آموزان پسر نتایج بدست آمده نشان می دهد که تعداد دانش آموزان ناسازگار پسرنسبت به دانش آموزان دختر بیشتر است. و پسران در بیان احساسات و جلب توجه والدین و مربیان مدرسه نسبت به دختران کمتر موفق هستند.

با توجه به مشاهدات انجام شده در مدارس پسرانه میزان زد و خورد و تنش و همچنین خشونت و تنبیه بدنی ، حملات جسمی و ارجاع دانش آموزان به مدارس استثنایی بیشتر است .

نمونه ای از مصاحبه با دانش آموزان پسر

بعد از آشنایی دانش آموزان و ایجاد حس اعتماد و رابطه ی دوستانه با آنها سعی شد تا با مصاحبه ای دوستانه که دانش آموز احساس نکند مورد باز خواست قرار می گیرد سوالاتی متناسب با روحیه ی دانش آموزان از آنها شد که به شرح زیر می باشد:

حسین دانش آموزی است 11 ساله که میزان زد و خورد و زخمی شدن او در مدرسه، کوچه و مله زیاد است. همچنین به هنگام دعوا بسیار بد دهن نسبت به معلم و والدین بدبین است.

1- آیا دوست داری تنها باشی و با دیگر بچه ها بازی نکنی ؟

* بعضی وقتها آره ولی دوست ارم فوتبال بازی کنم

2- دوست داری سر به سر دیگران بگذاری؟

* اونا سر به سرم می ذارند و اذیتم می کنند

3- در مدرسه بیشتر اذیت می شوی یا خونه؟

* چیزی نمی گوید

4- چه فیل مهایی را بیشتر دوست داری؟

با هیجان می گوید: جکی جان، برسلی ، فیلم های جنگی و بزن بزن

5- اگر کسی تو را بزند چکار می کنی ؟

* انتقام می گیرم ، من هم می زنمش تا بمیره

6- آیا والدین شما مانع سر گرمی شما می شوند؟ (نمی گذارند بازی کنی)

* همیشه دوست دارن براشون کار کنم ، هر کاری می خواهند به من می گویند

7- دوست داشتی توی یک مدرسه و خانواده ی دیگری بودی؟

* سرش را به علامت تأیید تکان می دهد

8- معلمت را دوست داری؟

* نه همیشه من را می زند. بیشتر ازهمه به من مشق می گوید

9- اسم معلمت چیه؟

* برای معلم خود اسم کری را گذاشته در واقع اسم معلم او کریم است

دیگر حاضر به ادامه گفتگو نیست.

نمونه ی مصاحبه با معلمین

1- چرا در مقطع دبستان اغلب معلمین تا پایه های چهارم زن هستند امادر پایه های پنجم ، یا گاهاً چهارم مرد می گذارند؟

آقای دهواری می گوید:از نظر جسمی و جنسی و همچنین روحی روانی معلمین مرد بهتر از عهده ی کنترل دانش آموزان پسر بر می آیند. در واقع پسر ها نسبت به دختر ها ناسازگاری بیشتری با معلمین زن دارند.

آقای ریگی می گوید: شاید یکی از دلایل آن این باشد که یک مرد برای دانش آموزان دارای ابهت و جذبه ی بیشتری باشد و دانش آموزان چون پی به روحیه ی زنانه ی معلم پی می برند تلاش می کنند با ناراحتی و عصبانی کردن معلم زن خود مشاهده خشم و به نوعی جبران عقده های درونی خویش و یا به عبارتی غلبه بر بزرگترها خود را از تنش نجات دهند.

شما به عنوان یک رابط پرورشی برای جذب دانش آموزان ناسازگار چه کارهایی انجام می دهید . خانم عنایتی می گوید: با فعالیت هایی مانند سرود خواندن ، نمایش و کارهایی که بتوانند تا حدودی تخلیه ی عاطفی شوند از آنها استقبال می شود.

آیا تاکنون بصورت جدی با دیگر معلمان در باره ی این دانش آموزان بحثی شده است؟

متأسفانه خیر چون معلمین ما علاقه ای به شرکت در این گونه بحث ها را ندارند. و اگر هم بحثی شود همیشه خانواده را مقصر می دانند و د انش آموزان دارای مشکلات ناسازگاری را به مدارس استثنایی ارجاع می دهند.

پیشنهادات

1- والدین چنین کودکانی باید با مراجعه به روانپزشک و یا روانشناس با شکیبایی و ثبات قدم در این مسیر به فرزندانشان کمک کنند.

2- سعی شود در محیط آموزشگاه مسئولین مدرسه و سایر دبیران با دانش آموزان مذکور به خوبی رفتار کنند و از تنبیه بدنی و سرزنش در جمع دوستان خودداری نمایند .

3- دانش آموزانی که مشکل رفتاری دارند در برنامه های تربیتی و اخلاقی مدرسه مشارکت فعال داده شوند.

4- در محیط مدرسه و خانه باید برای کودکان و نوجوانان محیطی صمیمی فراهم گردد.

5- والدین در حضور فرزندان از کشمکش و نزاع خود داری کنند.

6- به شخصیت کودکان توجه و اهمیت داده شود و از تمسخر و سرزنش آنه در جمع خودداری شود.

7- برای کودکان ارزشهای اخلاقی مانند مسئولیت پذیری ، احترام به حقوق دیگران در مدرسه و خانه فراهم گردد.

8- مدیران، مربیان و معلمان و دست اندرکاران تعلیم و تربیت نباید بین دانش آموزان تبعیض قائل شوند .

9- حتی الامکان سعی شود از رفتارهایی که سبب می شود نوجوان رنجیده شودو از انتظارات و درخواست های نا معقول و خارج از توان دانش آموز جداً پرهیز کنند.

10- سعی شود در مدارس ابتدایی از معلمین و مشاورین خبره استفاده شود.

محدودیت ها

چون رسیدن به پاسخ های صحیح و صادقانه بسیار مشکل بوده است و از طرفی دانش آموزان از ترس بعضی از مسائل به سوالات پاسخ درست و منطقی نداده اند و با اجرای پرسشنامه نتوانستیم به آنچه که باید، برسیم و از طرفی در دست نبودن پیشینه تحقیق برای این عنوان و همچنین به علت پراکندگی دانش آموزان ناسازگار و در بعضی مواقع عدم همکاری مدیران و معلمین و والدین انجام این تحقیق با مشکلات زیادی مواجه شد.

آزمون جملات نا تمام مایکل راتر

این آزمون شامل 40 عبارت ناتمام که با توجه به سن دانش آموزان ابتدایی و درک آن متناسب با این گروه بعضی از گزینه ها حذف شده و تغییرات غیر محسوسی که باعث بهتر شدن در درک دانش آموزان دوره ی ابتدایی در این آزمون ایجاد شده است.

لطفا بعد از خواندن هر عبارت اولین نکته ای را که به ذهنتان می رسد را بنویسید.

1- من دوست دارم .........

2- در خانه ها ...............

3- هنگام خواب ...........

4- بهترین ....................

5- پسرها ....................

6- مردم .....................

7- یک مادر ..............

8- من احساس می کنم .........

9- بزرگترین ترس من ...........

10- در مدرسه .....................

11- من نمی توانم ..........

12 – ورزش .................

13- اعصاب من .............

14- من رنج می برم ..........

15- من نتوانستم ..................

16- آینده را من .............

17- گاهی اوقات ...........

18- من نفرت دارم ............

19- این مدرسه ............

20- من هستم خیلی ...........

21- تنها اشکال ............

22- کاش ............

23- پدرم ........

24 – من مخفیانه .........

25- من ............

26- رقص ...........

27- بزرگترین نگرانی من ...........

28- بیشتر دخترها .............

29- متأسفم ...............

30- من در بهترین شرایط ................

31- خوشترین زمان ...........

32- من هستم خیلی ...........

33- آنچه مرا ...........

34- میل دارم بدانم..............

35 - وقتی کودک بودم .................

36 – من احتیاج دارم .............

37- ازدواج ............

38 – فکر من ..........

39- ببخشید ..........

40- چرا همیشه ...........

هر چه نمر ه ی کسب شده بیشتر باشد سازگاری فرد بالاتر و هرچه پایین تر و به صفر نزدیک تر باشد ناسازگار تر و دارای احساسات منفی است.

آزمونهای جملات ناتمام به عنوان یکی از روش های فرافکن در ارزشیابی شخصیت مورد استفاده می باشد ، و در اولین بار در سال 1930 بوسیله ی tencller بکار برده شد ، متخصصانی چون levyT ،sacks ،rotter ،stein ، wheeler ، shore ، rohds ، willerman با پژوهش های خود ارزش و کارایی جملات ناتمام را در ارزشیابی روانی ، تخیلات ، عواطف و باز خورد ها و برداشت های آزمونی نیازها، شکست ها ومکانیسم هایی که وی بکار می برد ، تأکید کرده اند و آنها را وسیله ی مناسبی برای کسب اطلاعاتی که یافته های آزمونها دیگر را تکمیل می کند می دانند.

در این آزمونها اگر چه تفسیر پاسخ ها مبتنی بر تجربیات آزمونگر است و روش نمره گذاری خاصی برای آزمون پیشنهاد شده است با وجود این به هنگام تفسیر ، صرف نظر از روش نمره گذاری معمولاً به فراوانی پاسخ ها ، زمان تکمیل جملات ، جملات طولانی ، تظاهرات رفتاری آزمودنی ، پاک شدگی ، عدم تکمیل بعضی سر آغاز ها ، نوع واژه های مورد استفاده بار عاطفی آنه توجه می شود بطور کلی بررسی کمی و کیفی جملات می تواند آزمونگر را در شناخت بسیاری از ویژگی های آزمودنی از جمله درجه سازگاری عمومی وی سازگاری در خانواده ، مدرسه و محل کار ، پرخاشگری و تسلط گرایی ، پیشرفت گرایی ، مردم گریزی گوشه گیری کمک کند و تابلویی از اضطراب ، سوء ظن ترس های واهی ، احساس نا ایمنی ، احساس حقارت و خصومت را نیز در اختیار گذارد.

در نمره گذاری آزمون جملات ناتمام راتر را که بوسیله ی شاملو برای جمعیت ایرانی پیشنهاد کرده است استفاده نمود . ملاک های زیر توسط راتر برای نمره گذاری پیشنهاد شده است. برای جملات بیان کننده ی سازگاری و احساسات کاملا مثبت 12 امتیاز و برای جملات بیان کننده ی سازگاری و احساسات نسبتاً مثبت 11 امتیاز و برای جملاتی که به طرز مبهمی تکمیل شده اند ، بی جواب یا ناخوانا هستند و بیانگر هیچ گونه سازگاری و احساسات مثبت نیستند صفر در نظر گرفته می شود .

مهمترين عوامل انحراف عبارتند از:

1- خانواده 2-دوستان ناباب 3-دين گريزي و هوا پرستي 4-راهنمايان و الگوهاي نامناسب 5-جهالت 6-هجوم فرهنگي 7-فقر اقتصادي و بيكاري 8-محيط اجتماعي نامناسب

نتايج تحقيق موسوي(1377)نيز حاكي از ان است كه بين وضعيت تحصيلي،وضعيت تأهل،وضع زندگي والدين،تفاوت سطح سواد فرد با همسر،تأثير گروه دوستان،تفاوت سني فرد با والدين،ميزان پايبندي فرد به شعائر مذهبي با احتمال انحراف اجتماعي رابطه معناداري وجود دارد.

در تحقيق كه به بررسي عوامل اجتماعي مؤثر بر بزهكاري نوجوانان اصفهان (1373)پرداخته شده است.نتايج زير قابل ملاحظه است:

1-ميزان بهره مندي بزهكاران از امكانات زندگي در مقايسه با غير بزهكارانكمتر بوده است.

2-پايگاه اجتماعي خانواده بزهكاران و درامد ماهيانه انان در مقايسه با غير بزهكاران پائين تر بوده است.

3-ميزان گسيختگي در خانواده هاي بزهكاران به نسبت بيشتر از خانواده هاي غير بزهكار مي باشد.

4-ميزان رسيدگي و توجه والدين بزهكاران راجع به حل مشكلات فرزندانشان نسبت به والدين غير بزهكار كمتر است.

5-ميزان اگاهي والدين از وضعيت دوستان و معاشرين فرزندان در خانواده هاي بزهكاران به نسبت كمتر از خانواده هاي غير بزهكار است.

6-بزهكاران نسبت به غير بزهكاران تمايل بيشتري به تيپهاي كجرو دارند.

7-ميزان تماس افراد بزهكار در مقايسه با غير بزهكاران با دوستان كجرو بيشتر است.

نتيجه گيري

1-در مدارس دخترانه رعاين نكردن بهداشت ،مطالعه نكردن دروس،مبادله عكس و فيلمهاي غير مجاز،توجه نكردن به سخنان معلمين و مدير و معاونين،تخريب و اسراف اموال مدرسه،دعوا و رفتارهاي خشونت اميز و غيبت غير موجه به ترتيب بيشترين فراواني را در ميان رفتارهاي نابهنجار اجتماعي در محيط مدرسه به خود اختصاص داده اند.

2-در مدارس پسرانه به ترتيب اولويت رعايت نكردن بهداشت محيط مدرسه ،دعوا و رفتارهاي خشونت اميز،تخريب و اسراف اموال مدرسه،توجه نكردن به سخنان معلمين هنگام تدريس،توجه نكردن به سخنان مسئولين مدرسه،مبادله فيلمهاي مبتذل و ويدئويي،غيبت غير موجه و مطالعه نكردن دروس،بيشترين فراواني را در ميان رفتارهاي اجتماعي نابهنجار به خود اختصاص داده اند.

3-ميزان نابهنجاري در دانش اموزان پسر بيش از دختران است.

4-با افزايش سن دانش اموزان ميزان نابهنجاري انان افزايش مي يابد.

5-بين ويژگيهاي شخصيتي(ميزان پرخاشگري)دانش اموزان و ميزان نابهنجاريهاي اجتماعي انان تفاوت معناداري وجود دارد.

6-ميزان نابهنجاريهاي اجتماعي و رفتاري دانش اموزاني كه داراي نقص عضو هستند بيش از دانش اموزاني است كه از سلامتي برخوردارند.

7-بين ميزان نابهنجاريهاي نوجوانان و ميزان تقيد مذهبي انان رابطه معكوسي وجود دارد.

8-خانوادگيهايي كه ميزان گسيختگي در انها بيشتر بوده است ،ميزان نابهنجاريهاي اجتماعي فرزندانشان بيشتر بوده است.

9-بين ميزان نابهنجاريهاي نوجوانان و ميزان تقيد مذهبي خانواده رابطه معكوسي وجود دارد.

10-بين سطح تحصيلات والدين و ميزان نابهنجاريهاي دانش اموزان در خارج از محيطهاي اموزشي رابطه معكوسي وجود دارد.

11-بين وضعيت اقتصادي خانواده و ميزان ناهنجاريهاي دانش اموزان رابطه مثبتي وجود دارد.

12-بين ميزان امكانات اموزشي-تربيتي واحدهاي اموزشي و ميزان نابهنجاريهاي اجتماعي دانش اموزان رابطه معكوسي وجود دارد.

13-بين ميزان وقوع نابهنجاريهاي محيطهاي اموزشي و ميزان نابهنجاريهاي اجتماعي دانش اموزان رابطه مستقيمي وجود دارد.

14-بين ميزان كنترل اجتماعي در محيطهاي اموزشي و ميزان نابهنجاريهاي اجتماعي دانش اموزان رابطه معكوسي وجود دارد.

15-نتايج نشان ميدهد كه تأثير ميزان استفاده از ماهواره،ويدئو،تماشاي تلويزيون بر ناهنجاريها مثبت است.ماهواره بيش از ويدئو و ويدئو بيش از تلويزيون بر افزايش نابهنجاريهاي دانش اموزان تأثير ميگذارد.

16-بين تماشاي فيلمهاي عشقي و پليسي و جنايي و ميزان نابهنجاريهاي دانش اموزان رابطه مثبت وجود دارد.

17-بين ميزان نابهنجاريهاي اجتماعي نوجوانان و ميزان تقيد مذهبي دوستان انها رابطه معكوسي وجود دارد.

18-بين ميزان نابهنجاريهاي اجتماعي نوجوانان و ميزان نابهنجاريهاي دوستان انها رابطه مثبت و معناداري وجود دارد.

19-بين ميزان نابهنجاريهاي اجتماعي دانش اموزان و تعداد دوستان صميمي انها رابطه مثبت و معناداري وجود دارد.

پيشنهادات:

1-با توجه به تأثير تقيد مذهبي بر ناهنجاريها ضروري است خانواده،مدرسه با تقويت ارتباط خود و وسايل ارتباط جمعي اعم از راديو،تلويزيون،سينما,روزنامه ها و نشريات از طريق پيامهاي خود در طرز تفكر و رفتار افراد جامعه مؤثر واقع شوند.اگر پيامهاي اين رسانه ها به سمت ارزشهاي مذهبي جامعه گرايش پيدا كند،ميتواند در جهت تربيت ديني نسل جوان مؤثر افتد.

2-در محيط اموزشي با تشويق دانش اموزاني كه رفتارهاي متناسب با هنجارها و ارزشهاي مورد انتظار را دارا هستند و تنبيه متناسب دانش اموزاني كه فاقد چنين شرايطي هستند،ميتوان رفتار دانش اموزان را كنترل نمود.

3-هماهنگي مدير،معاونين در برخورد،دانش اموزان.

4-ايجاد ارتباط بين خانواده و مدرسه و بالا بردن سطح اگاهي وشناخت خانواده در مورد اثار سوء نابهنجاريهاي اجتماعي دانش اموزان.

5-تشكيل جلسات فوق برنامه و ارائه نتايج حاصل از رفتارهاي نابهنجار براي فرد و جامعه در محيطهاي اموزشي.

6-تشكيل جلسات پرسش و پاسخ با حضور والدين در محيطهاي اموزشي به منظور ارتقاء سطح اگاهي خانواده نسبت به سالم سازي محيط خانواده .

7-استفاده از حداقل امكانات به منظور انجام مسابقات در زمينه هاي مختلف ورزشي،علمي،اعتقادي و... ميتواند در ارضاء نياز استقلال طلبي و خود شناسي دانش اموزان بطور سالم مؤثر باشد و از بروز اشكال نابهنجاري،خودنمايي و ابراز وجود نوجوان بكاهد.

8-تقويت منابع كتابخانه اي در مدرسه بويژه كتابهاي علمي و تخيلي و كتابهايي در ارتباط با مسائل جوانان.

9-ارتقاء سطح اگاهي دانش اموزان در زمينه چگونگي انتخاب دوست و اگاه نمودن والدين در كمك به نوجوانان در انتخاب گروه دوستي خود و كنترل روابط انان با دوستانشان.

10-هنجارسازان جامعه به اين نكته توجه داشته باشند كه بازداشتن نوجوانان و جوانان از ويدئو و ماهواره وشبكه هاي اينترنت يك راهكار منطقي در جهت اثار سوء اين وسايل نخواهد بود بلكه بايستي توان گزينش صحيح را از طريق روند جامعه پذيري در ميان افراد جامعه بالا برد.

منابع

1- شرفی،محمد رضا . (1381). دنیای نوجوان . تهران : انتشارات تربیت.
2- شعاری نژاد ،علی اکبر.(1364). فرهنگ علوم رفتاری.تهران: انتشارات امیر کبیر .
3- نرمان ل .مان.(1969) . اصول روانشناسی{ترجمه ی دکتر محمود ساعتچی(1368)}. تهران: انتشارات امیر کبیر.
4- پاول هنری ماسن و دیگران . رشد و شخصیت کودک {ترجمه مهشید یاسایی(1372)}.تهران :نشر مرکز.
5- ریتا ال اتکینسون و دیگران. زمینه روانشناسی{ترجمه دکتر محمد تقی براهنی(1367)}.تهران :انتشارات رشد .
6- پايان نامه . پيري ، ليلا بررسي رابطه بين سبكهاي هويت و مهارتهاي زندگي (تواناييهاي ابراز وجود و مقابله با فشار رواني ) در دانش اموزان دختر مقطع پيش دانشگاهي شهر تهران . فارسي1383
سایتهای اینترنتی؛
7 - ترکمندی،حمید رضا . یکصد و ده تجربه از معلم نوآور . . {1387}.

www.zibaweb.com

8- سایت اینترنتی http://dbase.irandoc.ac.ir/00733/00733822.htm

9- سایت اینترنتی http://dbase.irandoc.ac.ir/00733/00733822.htm

10- وبلاگ اینترنتی http://www.masoudimaryam.blogfa.com/post-4.aspx

11- سايت اينترنتي

http://www.qudsdaily.com/archive/1385/html/4/1385-04

12- سایت اینترنتی

http://www.magiran.com/view.asp?Type=pdf&ID=214707

13- سایت اینترنتی http://www.bums.ac.ir/student/fa/payam_No1

روش تحقیق:بررسی ناهنجاريهاي کودکان ابتدای پایه پنجم

مطالب مشابه :

جملات زیبا وتکان دهنده

جملات زیبا

پایان نامه بررسی رابطة میان هوش هیجانی و سلامت روانی

انرژی نورانی، مقاله، تحقیق، پایان نامه، پایاننامه، پایانامه، فیزیک، خورشیدی، باتری، باطری، مکانیکی،

سفر نامه اقلیم کردستان عراق(بخش دوم)جشن تولد و گردش در سلیمانیه

پیام تبریک راد

روش تحقیق:بررسی ناهنجاريهاي کودکان ابتدای پایه پنجم