آتشگاه اصفهان

آتشگاه اصفهان یکی از سه اثر قدیمی به جا مانده از دوران باستان و از نظر بزرگی سومین اثر موجود در شهر اصفهان می باشد . و جزو هفت آتشکده بزرگ ایران در زمان قباد ساسانی بوده است .

بنایی است بر بالای کوه کوچکی ارتفاع 100 متر در 8 کیلومتری شهر اصفهان و تقریبا مرز غربی شهرستان می باشد . و بر کل دشت اصفهان مشرف است . احاطه شده در میان باغهای سرسبز و زیبای منطقه « مهربن » یا « ماربین » و در کناره رودخانه زاینده رود .

قدمت این مجموعه را به « طهمورث پیشدادی » نسبت میدهند و بنابر احتمال بسیار قوی به دوره اشکانیان و ساسانیان میرسد . مجموعه ای است از ساختمانهای بزرگ و کوچک مکعب شکل که به صورتی بسیار با شکوه در کنار هم قرار گرفته اند . دیوارهای بلند و با پهنای زیاد برآورده با آجرهایی به طول و عرض 40 و ارتفاع 14 سانتی متر با ملاط گل و حصیر هایی در لابه لای آن و تنظیمات هندسی و معماری این بنا آنرا در طول سالیانی زیاد استوار نگاه داشته است .

در بالاترین نقطه کوه بنایی استوانه ای قرار دارد که محل قرار گرفتن آتش مقدس بوده است . این آتشدان دارای 7 پنجره بزرگ قدی و یک در ورودی است که آتش درون آن از تمامی جهات قابل دید بوده است . ارتفاع ورودی آن به اندازه چند پله از سطوح اطراف است و بطور کامل بر تمامی مجموعه و کوه وقوف دارد . در داخل آن در بالای در و تمامی پنجره ها طاقچه هایی قرار دارند .

برخی از این مجموعه به عنوان یکی از « قصرهای شاهزادگان ساسانی » یاد کرده اند . برخی هم از آن به عنوان یک « دژ نظامی » یاد کرده اند که این مورد استفاده بیشتر در دوران اسلامی بوده است . اما شهرت و موقعیت محل ، کیفیت و نقشه ساختمان و مصالح بکار رفته در این بنا همگی از دلایلی است که نشان می دهد این مکان بعنوان آتشکده و معبدی بزرگ استفاده می شده است .

مهمترین خصوصیت آتشکده ها : 1- بر روی بلندی و مشرف بر کل منطقه 2- در میان باغها ، مزارع و نعمت های الهی 3- آب روان از یکطرف آن جاری است

و آتشگاه اصفهان هر سه این خصوصیات را دارد . همچنین از آن با عنوان معبد « آئین مهر » و نیز معبد « آناهیتا » نیز یاد کرده اند .

مجموعه آتشگاه اصفهان در طول تاریخ بعنوان یکی از جایگاههای آتش مقدس و در دوران های اخیر به دلیل موقعیت مذهبی و تفریحی همواره مورد توجه مردم اصفهان و اطراف بوده است .

آتشگاه اصفهان در 11/9/1330 با شماره 380 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید . در سالهای دهه 50 مرمت اساسی شده و در اوایل دهه 60 به جهت جلوگیری از ایجاد صدمات و تخریب توسط افراد و نیز بخاطر جلوگیری از ایجاد پایگاهی امن برای فساد ، درهای ورودی ساختمانهای آن بسته شده و بطور کامل استتار گردیده است و امروزه کمتر کسی می داند که راه ورود به داخل این ساختمانهای بزرگ کجا بوده است .

در طول سالهای دفاع مقدس از کوه آتشگاه بعنوان پایگاهی مهم جهت مراسم شادی و نورپردازی در مناسبتهای مختلف ملی و اسلامی و روزهای پیروزی در عملیاتها ، استفاده می شد که متاسفانه در سالهای بعد از جنگ بواسطه وجود جوّ تعصب گرایانه بیش از حد در میان برخی از افراد غالب بر امور دینی و کشوری ، این بنای عظیم و مهم مورد بی مهری قرار گرفته و مسئولین امر در برابر آن نوعی سیاست فراموشی مصلحتی در پیش گرفته اند و خیلی از افراد بدشان نمی آید که این مجموعه مهم ( به قول بعضی ها مظهر شرک ! ) به مرور از بین رفته و بکلی نابود شود .

در یکی دو سال اخیر هم تلاشهای زیادی از سوی برخی افراد صورت گرفته که آتشکده بودن این بنا را زیر سوال برده و آن را از اهمیت و تقدس تاریخی بیندازند . امروزه بسیاری از نقاط آن توسط عوامل طبیعی تخریب شده است و تقریبا نیمی از این مجموعه بصورت تلّی از خاک در آمده . در طول همین دو سال گذشته چند تکه از دیواره های آن توسط آب باران و عوامل دیگر کاملا نابود شده است .

البته در سالهای اخیر میراث فرهنگی اصفهان دکه ای برای فروش بلیت به گردشگران در پایین کوه دایر کرده است و شهرداری اصفهان در اقدامی در خور تحسین پارکی زیبا در کنار آن ایجاد کرده است . اما در مورد خود مجموعه و نگهداری آن هیچ اقدامی صورت نگرفته است .

این بنا را باید همانند تپه سیلک کاشان ، شهر سوخته ، معبد جغازنبیل ، کوه خواجه و ... در لیست میراث فرهنگی شکل گرفته بر بستر رودها و دریاچه ها دانست .

روایات تاریخی درباره آتشگاه اصفهان

آتشگاه اصفهان

مطالب مشابه :

گلپایگان و روستای کوچری

جاده نگو شخم بگو!!

ماجرای عزیز خان لوطی پاچنار

مسجد جامع هشترود

معرفی روستای ذوالبین

بوستان نهج‌البلاغه

آتشگاه اصفهان

نمونه سوالات نوبت اول پایه ششم 91

مالیات بر ارزش افزوده