روش ساخت سفال
شاهکار هنر پارينه سنگي در کلپورگان کوره هاي سفال را روشن کنيم
زنان بلوچ که در کلپورگان به فعاليت مشغولند هزاران سال است شاهکار هنر پارينه سنگي را در خود حفظ کرده و با تمام مشکلات زندگي حس هنرمندانه باطن خود را پرورش مي دهند.
اکنون کوره هاي سفال پزي کلپورگان که نام دومين کارگاه سفال دنيا و تنها موزه زنده سفال را با خود يدک مي کشد به علت نبود سوخت خاموش است و به نظر مي رسد حفظ سنت ها تنها با فقر و بيچارگي همراه بوده و کسي جز اين چند پيرزن با صلابت به فکر آن نيست.
" دلمراد دهواري" مسئول کارگاه سفال کلپورگان مي گويد: حداقل 35 روز بايد به دنبال سوخت برويم تا مقدار کمي پيدا کنيم و همين امر باعث مي شود روزهاي متمادي سفال ها روي هم بماند و پخته شود و سفال نپخته مشتري خود را نيز از دست مي دهد.
هيچ تکنولوژي وارد کلپورگان نشده است، آيا اگر کسي سعي در حفظ سنت هاي 7 هزار سال پيش دارد، خود نيز بايد به همان روش زندگي کند؟
پيرزن هاي 70 و 75 ساله که هر کدام 40 تا 45 سال سابقه کار دارند ولي بيمه نيستند و اگر روزي چشمان و دستان هنرمندشان ياراي کار نداشت اميدي به ادامه زندگي ندارد.
قدمت تاريخي سفال کلپورگان موجب شهرت جهاني آن شده است به طوري که حتي يافته هاي باستان شناسي بيانگر آن است که ظروف سفالي به دست آمده از شهر سوخته نيز همگي از کلپورگان تامين و با شتر به اين شهر منتقل مي شده است.
" عبدالسلام بزرگ زاده" معاون صنايع دستي سازمان ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري سيستان و بلوچستان ساخت بعضي ظروف در کلپورگان را مويد قدمت 7 هزار ساله آن مي داند و مي گويد: ظرفي در اين روستا ساخته مي شود که به "عود دودکن" مشهور است، در قديم نگهدارنده خاکستر مرده بوده و شبيه به آرامگاه حافظ است.
وي مي افزايد: ايرانيان قديم قبل از ورود اسلام زرتشتي بودند که در اين آيين مرده سوزي وجود نداشت و اين رسم به دوره ما قبل آن يعني آيين مهر پرستي مي رسد. تفاوت هندوها با مهر پرستان در همين ظروف بود، زيرا هندوها خاکستر مرده ها را به دل رودخانه گنگ مي سپردند ولي مهرپرستان خاکستر اجساد رفتگان خود را در اين ظروف نگه مي داشتند.
بزرگ زاده اين روستا را جز» 7 روستاي هدف گردشگري استان مي داند و خاطرنشان مي کند: متاسفانه هيچ فروشگاهي براي عرضه کالاهاي دست ساخته اين زنان عاشق بلوچ در روستا وجودندارد، در صورتي که با ايجاد چند مغازه در اطراف کارگاه و نمايش روند توليد آثار هنري مي توان حتي بهتر از ماسوله گردشگران را به اين منطقه جذب کرد.
وي اختصاص نيافتن اعتبارات را در بخش صنايع دستي مهمترين عامل رکورد آن دانست گفت: نه تنها بايد به شکلي جدي از هنرمندان روستاي کلپورگان حمايت کرد بلکه بايد دولت اجناس آنها را حتي در صورت ضرر، خريداري کند تا با طيب خاطر به زندگي ادامه دهند.
روستاي کلپورگان در سيستان و بلوچستان با سفالينه هاي تاريخي و با شهرت جهاني شاهکار انديشه و هنر زنان سيستان و بلوچستان در سرزمين ايران است که نسل به نسل و سينه به سينه از مادران به دختران بلوچ منتقل شده و گذشت و گذشت زمان و حوادث تاريخ نه تنها از اصالت آن کم نکرده بلکه بيش از پيش بر ارزش هاي هنري آن افزوده است.
خالقان سفال کلپورگان در طول تاريخ هميشه زنان بوده اند. آنها از چرخ براي سفالگري ، استفاده نمي کنند بلکه سفال را با دست مي سازند و براي تزيين سطح آن از اشکال خاص هندسي استفاده مي کنند که قدمتي طولاني دارد.
تمام تزيينات سفالينه ها نمادهاي تجديدي و ذهني هستند که نسل به نسل به يادگار مانده و حکايت از خواست هاي روحي هنرمند مي کند و گاهي نشانگر اعتقادات و باورهاي نشات گرفته از محيط است.
هنرمندان کلپورگاني "گل هاجک" را از کوهي به نام "شکوتک" تهيه مي کنند و با سنگ مخصوص مدوري مي کوبند تا خرد و نرم شود و پس از الک کردن خاک را همراه با آب در حوضچه اي مي ريزد و به شيوه هاي کاملا سنتي آن را تصفيه مي کنند، آب گل آلود يک تا دو روز در حوضچه مي ماند و پس از آن آب را تخليه مي کنند و گل ته نشين شده را بر مي دارند و پس از ورز دادن براي ساخت سفال آماده مي کنند.
گل ورز داده شده را درون بشقاب مانندي از جنس سفال که کف آن تکه پارچه کتاني قرار داده اند مي گذارند و با دست، ظرف مورد نظر را مي سازند، انگشت شصت پا نقش موتور چرخ سفال را بازي مي کند و با چرخاندن ظرف زيرين و کشيدن ديواره ظرف سفالينه اي تازه شکل مي گيرد.
هنرمندان گوشه نشين و دور افتاده سفالکار در کلپورگان که مشکلات بسياري در اشاعه هنر گذشتگان خود تحمل کرده اند از حداقل امکانات نيز بي بهره اند. در هواي سرد زمستان و در گرماي نفس گير تابستان، همان حصير زير انداز و گل و سنگ و چوب است که همدم دستان پينه بسته آنان است. ناگفته پيداست که حفظ تمدن، تاريخ و ارزش هاي قديمي از اهميت ويژه اي برخوردار است و وظيفه ماست که اين هنر اصيل را براي نسل جديد حفظ کنيم، همچنان که گذشتگان اين مهم را به خوبي انجام دادند.................................................................
مطالب مشابه :
روش ساخت سفال
کلپورگان - روش ساخت سفال - معرفی روستای کلپورگان هنر سفالگري در بلوچستان همراه با نام
3 - نحوه خشت زدن ، پهن کردن و دورگیری گل
سفال کهن| ساخت نقش برجسته سفالی | آموزش - 3 - نحوه خشت زدن ، پهن کردن و دورگیری گل - ساخت و آموزش
2 - قالب زدن
انواع قالب سفال در سری آموزش های ساخت تابلو نقش برجسته سفال بعد از برش و ورز دادن حال باید آن
نحوه درست کردن ظروف سفالی
علوم - نحوه درست کردن ظروف سفالی - مطالب این گل برای ساخت سفال آمادهٔ است.
نحوه ساخت انواع بلوک سیمانی
نحوه ساخت انواع بلوک مشخصات مواد اولیه مصرفی، طرز ساخت و مراقبت از بلوکها و خشک کردن آنها
گل سفال و گل سرامیک
سفال کهن| ساخت نقش برجسته سفالی | آموزش نحوه آماده کردن خاک سرامیک جهت سفال گری .
8 - خشک کردن
سفال کهن| ساخت نقش برجسته سفالی | آموزش - 8 - خشک کردن در قسمت بعدی ، نحوه سمباده
آموزش مجسمه سازی (جلسه 1-ساخت سردیس سفال با تکنیک مغزه ی کاغذی و پتینه آن)
مجسمه ، آموزش مجسمه سازی - آموزش مجسمه سازی (جلسه 1-ساخت سردیس سفال با تکنیک مغزه ی کاغذی و
برچسب :
نحوه ساخت سفال