مدرسه گریزی

دراین میان،دانش آموزان در مقام ورودی های این نظام، بعد از قرار گرفتن در فرایند آموزش و پرورش، به صورت تعلیم- دیدگان نظام آموزشی از آن خارج می شوند.اما گاهی این فرایند به درستی صورت نمی گیرد و به دلایل گوناگون ، ورودی ها و خروجی ها نظام آموزشی هم خوانی ندارند. یکی از دلایل این امر ، بی علاقه بودن دانش آموزان به یادگیری و آموزش است که خود معلول علل دیگری است. یادگیری مستلزم کنش و واکنش بین دانش آموزان و محیط است و در صورتی که این رابطه به درستی صورت نگیرد ، سبب بی علاقه شدن دانش آموزان به آموزش و افت و ترک تحصیلی خواهد شد.

ترک تحصیل و رها کردن مدرسه پدیده جدیدی نیست و از دیرباز به عنوان یکی از معضلات نظام آموزشی ، همواره مورد توجه بوده است . اما آنچه در این میان بیشتر به چشم می خورد، این است که امروزه مدارس به شیوه ی گوناگون ، خواست ها و نیازهای اغلب نوجوانان را برآورده نمی کنند و نمی توانند در آنان علاقه و انگیزه لازم را برای تحصیل علم به وجود آورند .

در این زمینه می توان به آسانی فهرستی از دلایل بی علاقه شدن به آموزش و مدرسه گریزی نوجوانان را به رشته تحریر درآورد. اما نباید این نکته را از نظر دور داشت که بسیاری از این دلایل ، در ویژگی های مدرسه ، طبیعت، جامعه ،مسائل و مشکلات خانوادگی و فردی ریشه دارد و پاره ای از آنها ، از ویژگی ها ی جوامع امروزی محسوب می شوند. بنابر این، به بررسی های متعدد و گوناگونی در این زمینه نیاز است تا عوامل موثر بر بی علاقه شدن دانش آموزان به آموزش شناسایی شود.

به همین منظور ، تحقیقی در جامعه ی دانش آموزان پسر دوره متوسطه در سال تحصیلی 1385-1384 در شهر تهران انجام شد. این تحقیق از نوع توصیفی زمینه یابی و ابزار جمع آوری اطلاعات ، پرسش نامه محقق ساخته 63 سؤالی بود که روایی و اعتبار لازم را نیز کسب کرده بود. این پرسش نامه در یک نمونه 180 نفری از دانش آموزان پسر، که در سال تحصیلی1385-1384 در مدارس تهران مشغول به تحصیل بودند، اجرا شد و پس از استخراج اطلاعات و داده ها و تجزیه و تحلیل آماری ، نتایج زیر به دست آمد:

عوامل موثر بر بی علاقه شدن دانش آموزان به آموزش، به دو دسته ی عوامل درون مدرسه ای و عوامل برون مدرسه ای تقسیم شده است.

عوامل درون مدرسه ای شامل عوامل فرهنگی، عوامل رفاهی و عوامل آموزشی برون مدرسه ای تقسیم شده است.

عوامل فرهنگی در برگیرنده مؤلفه های روابط کادر آموزشی با دانش آموزان ، صلاحیت شغلی، دانش معلمان و قوانین و مقررات حاکم بر محیط های آموزشی است.

عوامل رفاهی مؤلفه های امکانات تفریحی ، امکانات آموزشی و امکانات مشاوره ای درون مدرسه ای را در بر می گیرد.

عوامل آموزشی نیز مؤلفه هایی چون کتاب های درسی ، روش تدریس، انطباق اهداف با نیازهای دانش آموزان و وضعیت تحصیلی دانش آموزان را شامل می شود.

طبق نتایج به دست آمده از تحقیق انجام شده ، مهم ترین عامل از عوامل درون مدرسه ای ، عامل آموزشی است و در بررسی مؤلفه های هریک از عوامل درون مدرسه ای مشخص شد که از میان مؤلفه های عوامل فرهنگی ، روابط کادر آموزشی با دانش آموزان بیشترین تأثیر را بر علاقه مند شدن آنان به تحصیل به خود اختصاص می دهد.

همه ی مؤلفه های عوامل رفاهی ، به یک میزان بر بی علاقه شدن دانش آموزان به آموزش مؤثر است.این امر در مورد عوامل آموزشی نیز صادق است. عوامل برون مدرسه ای شامل عوام فرهنگی ، اجتماعی و اقتصادی است. عوامل فرهنگی ، مؤلفه های ارزش ها و نگرش های حاکم بر جامعه را در مورد تحصیلات مدرسه ای در بر می گیرد .عامل اجتماعی برون مدرسه ای شامل خانواده ، دوستان و اخلاق عمومی و عامل اقتصادی، شامل اقتصاد خانواده و بازار کار است.

طبق نتایج به دست آمده از تحقیق ، مهم ترین عامل از عوامل برون مدرسه ای مؤثر بر بی علاقه شدن دانش آموزان به آموزش ، عامل فرهنگی است. هم چنین در بررسی مؤلفه های هریک از عوامل برون مدرسه ای مشخص شد که از میان مؤلفه های عوامل فرهنگی، عامل نگرش های حاکم بر تحصیلات مدرسه ای بیشترین تأثیر را بر این موضوع دارد.

همه ی مؤلفه های عوامل اجتماعی به یک میزان بر بی علاقه شدن دانش آموزان به آموزش مؤثر است ؛از بین مؤلفه های عامل اقتصادی برون مدرسه ای ، عامل بازار کار مهم ترین عامل به شمار می رود.

در بخش دیگری از تحقیق ، مقایسه تأثیر عوامل درون مدرسه ای و برون مدرسه ای بر بی علاقه شدن دانش آموزان به آموزش، نشان داد که هردو دسته عوامل به یک میزان در این امر مؤثر است.

پیشنهادها

با توجه به اهمیت محتوای کتاب های درسی در بی علاقه شدن دانش آموزان به آموزش ، پیشنهاد می شود مؤلفان و برنامه ریزان کتاب های درسی تا حد امکان ، محتوای کتاب ها را مورد بازبینی قرار دهند و مطالب درسی را مطابق با نیازهای دانش آموزان تدوین کنند .
از جمله عوامل مؤثر بر بی علاقه شدن دانش آموزان مسائل مربوط به خانواده و محیط مدرسه است ، که با مشاوره شغلی ، تحصیلی و خانوادگی قابل حل است. بنابر این توصیه می شود خدمات مشاوره ای در مدارس متوسطه گسترش و کیفیت آن نیز بهبود یابد.در این زمینه ، گسترش کلاس های آموزش خانواده و افزایش همکاری خانه و مدرسه برای آشنا ساختن اولیای دانش آموزان با مسائل درسی ضروری است.
از دیگر عوامل مؤثر بر بی علاقه شدن دانش آموزان به آموزش، ضعف معلمان است. بنابر این توصیه می شود معلمان قبل از ورود به نظام آموزشی ، با معیارهای مطلوب گزینش شوند و سپس با برنامه ای مشخص و هدف دار تربیت گردند. در این زمینه ، رغبت فرد به شغل معلمی از اهمیت خاصی برخوردار است و باید مواظب بود که او ، به دلیل نیافتن شغل دیگری ، وارد نظام آموزشی نشده باشد.بهره مندی از ویژگی های روانی، عقیدتی و اخلاقی سالم، باید یکی از معیارهای گزینش معلم باشد؛ زیرا رسالت معلم ایجاب می کند که در این زمینه ها، سرآمد دیگران باشد تا بتواند بهترین تأثیر را بر ساخت شخصیت دانش آموز بگذارد. و این اقدام، در حکم یک اقدام پیشگیرانه ، باید مورد توجه مسئولان و دست اندرکاران تعلیم و تربیت قرار گیرد.

مدرسه گریزی

مطالب مشابه :

عوامل مؤثر در ترغیب دانش ‏آموزان به نماز با تأکید بر عوامل درون مدرسه ‏ای

مدرسه گریزی

سنجش گرایش دانش آموزان به نماز

سنجش گرایش دانش آموزان به نماز

سنجش گرایش دانش آموزان به نماز

‌‌‌مدرسه؛ کانون پیشرفت محلی

برگزاری مراسم افتتاحیه المپیاد ورزشی درون مدرسه ای

برنامه سالانه مدیریت فعال در مدرسه

در مقابله با آسیب های اجتماعی ، آموزش و پرورش را تنها نگذاریم