حفاظت و اصلاح چوب
تغییرات و نواقص چوب<?xml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" />
تغييرات ، عيبها و بيماريهايي كه بر چوب اثر ميكنند اغلب ناشي از اين واقعيتند كه چوب يك ماده زنده است . درخت چه در حالت قطع شده و چه ايستاده يك ماده ارگانيك است كه در معرض عوامل بيولوژيك قرار مي گيرد كه این مي تواند موجب تغيير، از ریخت افتادن، شكست و حتي تخريب آن گردد . اين عوامل فيزيكي و محيطي اغلب باعث كاهش ارزش چوب مي شوند.
عيوب رشد
از ديد صنعتي عمده نواقص و عيبهايي كه چوب در حال رشد نشان ميدهد اينها هستند:
1-رگه پيچ خورده و تابيده 2-چوب در هم بافته و به هم پيچيده 3-چوب ناهمگن 4-كيست و زگيل 5-كجي و انحناي تنه 6-درون چوب خارج ا زمركز 7-شكافت حلقه 8-مخروطي شدن 9-شاخه ها و رگه ها 10-چوب واکنشی
تغييرات طبيعي در گره ها يا رگه
گره ها يا رگه بسته به تغييرات طبيعي ميتوانند به دو حالت زنده (سالم و پيوسته ) و مرده (پيوسته و شكننده) وجود داشته باشند.
نواقص و بيماريها
به علت تغييرات رنگ : قارچهاي رنگي ( چوب آبي يا سبز)، رنگين شدن ويژه (قرمز درون رنگ پريده)
به علت انگلهاي گياهي و حشرات : 1-كشمشمك 2- اجتماع لارد 3- آسيبهاي ديگر
به علت جراحات : 4- اجسام خارجي 5-ورآمدگي پوست 6- پوشيدگي با كرك
به علت اعمال گوناگون : 7-شكافهاي شاخه 8-افت دروني 9-درون چوب خرد شده 10-شكافها (ناشي از يخ زدگي ، شكافتهاي ستاره اي ،قرار گرفتن در معرض خورشيد)
عيوب رگه از جمله انحراف ، خم و انحنا ، به هم پيچيدن ، ناهمگني ، پيچش و…… هميشه با رشد غير طبيعي كه چوب را از رشد موازي با مغز چوب باز ميدارد مربوط است . مثلا : زمينهاي سنگي كه به ريشه امكان رشد از يك جهت خاص را نمي دهند، تاثير باد و نور در يك جهت تنها باعث خم شدن يا انحناي اندك تنه ميشود وبنابراين رگه نيز خم ميشود. در حقيقت رگه نامنظم از نظر تزئيني جذابترند ولي اينگونه چوبها مقاومت و سختي كمتري دارند.
زگيلها و كيستها به اصطلاح چشم كبك در واقع غده و برآمدگيهاي ليگنين هستند كه به وسيله نهالهاي ساكن بوجود مي آيند كه اين شاخه ها پيوستگي خود به چوب را از دست داده و به طو رمستقل از درون رشد ميكنند.اگر به جاي يك شاخه چند شاخه وجود داشته باشد سطحي نا همگن و زبر و خشن به دست مي آيد اين چوب كه داراي اثر مرمري كه از نظر ساختماني بسيار سست است و به دليل الگوي رگه و درخشش خود براي تخته هاي تزئيني مناسب و بسيارگرانبهاست
انحناي تنه ناشي از فتوتروئيسم استكه رشد نابرابر در دو نيمه تنه ايجاد ميكند. و يك عيب جدي براي بزيدن آن است . به همين ترتيب براي عيبهاي درون چوب ميتوان گفت كه رشد آن تحت تاثير جابجائي درون چوب قرار ميگيرد اين اتفاق اغلب موقعي رخ ميدهد كه درخت در مناطق شيبدار يا صخره اي كه موانع باعث نابرابري بالا ميشوند ، رخ ميدهد.
مخروطي شدن تنه و شاخه ها هر يك به ترتيب مربوط به اتصال غيركامل دو تنه يا دو شاخه دو قلو ميباشد و درون چوب دوگانه نيز به برش مقاطع مربوط ميشود.اختلاف ماكزيمم ومينيمم قطر حلقه ها برحسب درصد انتهاي آن ميباشد كه اين عيب در برشهاي طولي مهم نيست ولي در برشهاي محيطي بسيار اهميت دارد . رشد چوب ناشي از كشش مكانيكي ، چوب واكنش ناميده ميشود اين رشد ميتواند تحت فشار اتفاق بيفتد كه چوب فشاري نام دارد. نكته جالب اين است كه پديده چوب كشش معمولا در چوبهاي پهن برگ و پديده چوب فشاري معمولا در چوبهاي سوزنی برگ دیده می شود .
گره ها در چوب در واقع تغيير رگه طبيعي چوب هستند كه مركز يك شاخه اي كه بطور جانبي روي تنه رشد كرده ميباشد و اثر آن در داخل همچنانكه رشد ادامه ميابد باقي ميماند . اين اثر در سراسر ضخامت اره و تنه يافت ميشود.
درختاني كه بطور تكي يا در گروههاي كوچك رشد ميكنند شاخه هاي فراوانتر و كلفتتر از آنهايي بطور فشرده و تنك هستند دارند . موقعيت گره بسته به شاخه ها دارد و به همين لحاظ در چوبهاي پهن برگ به شكل مارپيچي يا متغير و در چوبهاي رزيني به شكل عمودي ميباشد . اگر گره ها ناشي از شاخه هاي زنده باشند زنده هستند كه به چوب به روش در برگيرنده مي پيوندند و كم و بيش از گره هاي مرده زيان آورترند . گره هاي مرده از شاخه هاي مرده بدست مي آيند ،به چوب پيوسته نيستند و داراي رنگ تيره اند و اغلب در معرض پوسيدگي قرار دارند.
انگلهاي گياهي
عيبهايي كه موجب تغيير رنگ طبيعي چوب ميشوند مخصوصا به وسيله قارچهاي رنگي بوجود مي آيند كه تنها مايع درون سلولها را مي خورند بر خلاف قارچهاي سوراخ كن كه سلولز و ليگنين ديواره هاي سلول را ميخورند و چوب را خراب ميكنند .رايجترين تغيير رنگ آبي است كه ناشي از فساد جرم آلبوميني شيره است. بلوط ، راش ، شاه بلوط و غوشه د معرض رطوبت بالا تغيير رنگ ميدهند و چوب به رنگ مايل به خاكستري در مي آيد كه ناشي از قارچهاي هلوتيم است كه به جاي فاسد كردن چوب موجب افزايش چگالي چوب ميشوند و حتي عمر آن را افزايش ميدهند . سرانجام در بين پديده هايي كه با تغيير رنگ روبرو ميشوند درون چوب قرمز راش است كه به ويژه در درختان پبر به هنگام اسفنجر شدن درون چوب رخ ميدهد ،همچنانكه آب بر اثر خاصيت موئينگي بالا ميرود ، تانن را اكسيد ميكند كه به رنگ قرمز در ميآيد و مركز تنه را رنگ ميكند . قارچها همچنين رنگ قرمز كمرنگي توليد ميكنند كه پس از قرمز كردن چوب رنگ آن را به پودر كم رنگ يا تنباكويي در مي آورد.اين پديده هم در درخت و هم در چوبهاي كار شده رخ ميدهد.
حشرات آسيب رسان چوب
برخي حشرات به برگها هجوم مي آورند ، برخي ديگر به ريشه ، برخي زير پوست زندگي ميكنند و بقيه چوب مي خورند . عمده حشراتي كه چوب مي خورند اينها هستند.
1- زنبور چوب
2- سوراخ كننده
3- كرمهاي سوراخ كننده
4- كرم چوب
5- كرم سياه
6- مورچه نجار
7- مورچه سفيد
8- بيد چوب
9- حلزون
10-پروانه نجار
حملات حشرات از مورچه سفيد ترسناك با برآمدگيهاي دهاني بسيار قوي تا بيد چوب كه مي تواند سوراخهايي تا عمق 1.5 ميليمتر پر از گرد بسيار نرم آرد مانند ناشي از لاروها ايجاد كند متغير است . نامهاي علمي ويژگيهاي زيست شناختي و برخي واقعيات مربوط به حملات آنها و نوع چوبهاي مورد علاقشان چنين ميباشد:
1- زنبور چوب: ( سيركس ، ژونكس و سيركس گيگاس)داراي بدني دراز با شاخكهاي رشته اي و يك مته نيرومند براي سوراخ كردن كه به تدريج هنگام پيشروي لاروها پهن ميشود.سينكس و ژونكوس به رنگ آبي متاليك و سيركس گيگاس تيره و زرد ميباشد .
2- سوراخ كن :(آنوميوم استرياتوم ، پرتيناكس و ستلاتوم)داراي 6 پا و دو آرواره زيرين كه چوب را ميجود و صدايي بسيار شبيه صداي ساعت توليد ميكند ولي كوچكترين سر و صدايي باعث توقف كارش مشود و به بلوط علاقه دارد .
3- كرم سوراخ كن: (آنانيوم و يونكتاتوم) نشانه آن وجود سوراخهاي گرد 2ميليمتري ميباشد كه در داخل آن لاروها نقب زده اند و پر از خاك اره دانه اي ميباشد . اين حشرات در بيرون و درون چوب درختان رزيني كه به مدت چند سال استفاده شده اند يافت ميشود . همچنانكه در پهن برگهاي پير تيرها و لوازم قديمي هنري وجود دارد.
4- كرم چوب :(هيلومرديس باژولوس )سوراخهاي مرغي ،تميز و 3-4 ميليمتري نشانه آن است در داخل چوب نقبهايي وجود دارد كه به طور مداوم توسط لاروها باز ميگردند وو پر از خاك اره پودري ميباشند. كرم چوب به بيرهن درختان سوزني و درون چوب درختان سپيداار هجوم ميبرد ،اغلب در تيرهاي كاج و تير تلگراف يافت ميشوند .
5- كرم سياه :( بوستريكوس ، لينياتوس، استتوگرفوس و گزيكوبروسمرنرگرافوس) لارو آن بين پوست و چوب زندگي ميكند و حدود 8 ميليمتر به داخل چوب نفوذ مينمايد و داخل آن شيار درست ميكند. بويژه در چوبهاي رزيني و همچنين در بلوط و هم در چوب بريده شده و هم درخت در حال رشد يافت ميشود اين حشرات نقبهايي مايل به سباه درست ميكنند كه نامشان نيز برگرفته از اين موضوع است
6- مورچه چوب :( فريك يا هركوليانا ، ليگنيردا و فوكگينوسا ) هركوليانا بزرگتريت و قويترين مورچه است كه تا17 ميليمتر طول دارد و اغلب به دزختان ايستاده حمله ميكند وبه ندرت به درختان افتاده حمله ميكند .
7- مورچه سفيد : ( ترمس لوسينوگوس كالوترمس فلاويكرليس) از مضرترين حشرات براي چوب ميباشد زيرا به رطوبت نزديك زمين حمله ميكند و حتي تا آنجايي كه ساختمانهاي غير مسكوني باشند پيش ميرود و بويژه چوبهاي رزيني را تخريب ميكند برآمدگيهاي دهاني بسار قوي دارد .
8- بيد چوب :(ليكتوس كاناليكولا توسن يا ليكتوسن بزونيوس)داراي شاخكهاي اره كننده است كه مخصوصا به بردن چوب درختان راش و بلوط و تمامي چوبخاي نرم درختان حاره حمله كنند اين حشره سورخهاي گرد يا تخم مرغي به پهناي 1تا 5/1 ميليمتر ايجاد ميكند كه در داخل چوب تونلهاي باريك ودرازي در جهت رگه ظاهر ميشوند كه پر از گرد و غبار بسيار نرم است و لاروها با خوردن چوب آنرا ايجاد ميكنند.
9- حلزون چوب :( كملسيون ناوال) زرد و سياه است و با شاخكهايش دراز ميشود به طور حمله كرده تونلهايي در جهت رگه ايجاد ميكند
پروانه چوب: (كوسوس ليگنيپردامو ، زنزرااسكولي ، سيساكوليسيفورميس)بدن آنها بسيار بزرگ و كركدار داراي بلهاي بزرگخالدار خاكستري است لاروهاي صورتي رنگ اغلب به درختان پهن برگ زنده حمله ميكنند تا درختان قطع شده به ويژه درختان بيد و نارون. براي حفاظت از هجوم حشرات هنگامي در انبار نگهداري ميشودمعمولا با مواد ضد حشره مانند نفت ، تربانتين ، دي مكرو و نفتالين و … و آغشته يا تزريق ميگردد . براي اين چوبها كه زياد در برابر حشرات آسيبپذير نيستند و در ساختمان بكار ميروند به سادگي ميتوان جلا و رنگهايي را كه اين مواد در آنها وجود دارد بكار برد . گذشته از اين دامنه وسيعي از حشره كشها ، باكتري كشها و قارچ كشها وجود دارند .مطالب مشابه :
رنگ موی ولنسی Valancy Hair Color
فروشگاه نوین بهداشت - رنگ موی ولنسی Valancy Hair Color - رنگ مو، پودر دکلره، اکسیدان، محصولات سالنی
حفاظت و اصلاح چوب
به علت تغييرات رنگ : رنگ آن را به پودر كم رنگ يا تنباكويي در مي آورد.اين پديده مو هات هيوز
برچسب :
رنگ مو تنباكويي