تست المان هاي الكترونيكي با مولتي متر و روش هاي ديگر

آموزش تست مقاومت

مقاومت انواع مختلفی دارد . فعلاً آموزش تست یک مقاومت ثابت را توضیح می دهم .

جهت تست از دونوع مولتی متر می توانیم استفاده کنیم :

تست با مولتی متردیجیتال :
در این روش در حالی که مولتی متر را در مد تست مقاومت می گذاریم دوترمینال مولتی متر را به ابتدا به هم اتصال می دهیم تا سیم های ترمینال و خطای مولتیمتر را کنترل نمائیم . سپس دو پایه ترمینال را به دو سر مقاومت وصل نموده مقدار اهم نشان داده شده را مي خوانيم. در صورتیکه این مقدار با اندازه مقاومت که از روی رمز رنگ ها و یا از روی نوشته روی مقاومت قابل تشخیص است مقایسه می کنیم اگر این دوعدد بهم نزدیک بودند باتوجه به خطای مقاومت می گوئیم که مقاومت سالم است .

تست با مولتی متر آنالوگ ( عقربه ای ) :
در این روش نیز باید مولتی متر را در رنجهای تست کننده مقاومت بگذاریم البته تعیین این رنج بستگی به مقدار مقاومت ما دارداگر مقاومت ما کوچکتر از 100 اهم است مولتی متر را در رنج
Rx1 و اگر از 100اهم بزرگتر و کوچکتر از 10 کیلو اهم است در رنج Rx100 و در صورتیکه بزرگتر از 10کیلو و کوچکتر از 100 کیلو در رنج Rx1kو در صورتیکه بزرگتر از 100 کیلو باشد مولتی متر را در رنج Rx10k قرار داده و مقاومت را تست می کنیم در این مرحله نیز بایدمیزان اهم خوانده شده با اندازه واقعی مقاومت خیلی نزدیک باشد وفقط در حد خطای آن تلرانس قابل قبول است .

تست مقاومتهای متغیر :

الف : پتانسیو متر :
برای تست پتانسیومتر به کمک مولتی متر آنالوگ : ابتدا رنج مناسب انتخاب و سپس پایه وسط پتانسیومتر را نسبت به دوپایه دیگر اهم چک می کنیم طبیعی است که سر لغزنده وسط درهر کجا باشد عددی خوانده می شود و نیز می دانیم مجموع هردو عددی که از جمع اعداد خوانده شده هردو پایه طرفین بدست می آید برابر مقدار اهم کل پتانسیومتر می باشد .

حال برای اطمینان از عملکرد پتانسیومتر در حین تغییر اهم نیز می توانیم یکاز پایه های کناری را نسبت به پایه وسط در حالی چک نمائیم که پتانسیومتر را می چرخانیم در هر حالت باید تغییرات اهم را مشاهده کنیم اگر در نقطه ای تغییرات اهم ناجوری ( کم و زیاد شدن غیر طبیعی)مشاهده شود پتانسیو متر مشکل دارد و خلاصه لازم است که تغییرات یکنواخت و بدون قطع شدن باشد .

تست ولوم :
می دانیم که ولوم نیز نوعی مقاومت متغیر می باشد پس مانند پتانسیومتر تست می شود .

تست مقاومت های متغیر ویژه یا مخصوص :
این نوع مقاومت ها با تغییرات فیزیکی عمل میکنند .

تست مقاومت مخصوص Ldr :
می دانیم در مقابل تغییرات نور پاسخ می دهد . پس در حالیکه دو پایه آنرا به ترمینال های مولتی متر وصل نموده ایم در رنج Rx1k بهتر است در جلو نور مقاومت آنرا خوانده سپس با ایجاد سایه تغییر مقاومت آن رامشاهده کنیم .با پاسخ در مقابل تغییرات نور سالم بودن آن مشخص می شود .

تست مقاومت ویژه یا مخصوص Vdr :
می دانیم که Vdr نوعی مقاومت ویژه یا مخصوص است که با افزایش ولتاژ اهم آن کاهش می یابد پس معمولاً در جایی که قصد ثابت کردن ولتاژ رادارند مانند زنر استفاده می شود .
وبرای تست بدلیل مقاومت بالای آن با اهم متر قابل تست نیست و در مدار و با دانستن مقدار ولتاژ محل, تست می شود .

تست مقاومت Ptc :
می دانیم Ptc نوعی مقاومت است که با افزایش حرارت اهم آن افزایش و با کاهش حرارت اهم آن کاهش می یابد . پس اگر در حالیکه یایه های آن را به وسیله ترمینال های مولتی متر گرفته ایم با وسیله ای حرارت زا مانند هویه ، سشوار ، ..... حرارت دهیم مقدار اهم آن زیاد شده و علامت سالم بودن آن است . و عکس این عمل نیز درست است .
تست مقاومت ویژه Ntc) ) :بر عکس Ptc عمل می کند .

تست مقاومت Mdr :
این مقاومت در حوزه مغناطیس اهمش بالا می رود و می توان در هنگام تست با آهنربا تغییرات اهمش را ملاحظه کرد . نوع پیشرفته آن به نام Ic هال مشهور است . که در ضبط صوت های قدیمی سیلور دیده ایم .در گوشی های کشویی و تاشو هم برای تشخیص باز شدن درب گوشی استفاده می شود.

تست انواع خازن :
تست خازنهای کمتر از 10 نانو فاراد به سادگی توسط مولتی متر انجام نمی شود و فقط با خازن سنج تست می شود در صورتیکه خازن سنج ندارید روش های زیادی برای تست این نوع خازن می توان به کار برد .
برای تست این نوع خازن سه دور سیم روپوش دار معمولی را به دور هسته ترانس Hv که در دم دست داریم و تلویزیون در حال دریافت یک برنامه می باشد پیچیده و یک سر سیم را شاسی نموده خازن را به سر بعدی متصل و بایک مقاومت 10 کیلو اهمی شاسی کنید.
در این حالت تلویزیون را روشن کنید طبیعی است که Hv در سیم پیچ القا ء حدود 25 الی 30 ولت پیک تو پیک خواهد داشت که با مولتی مترها نزدیک 6ولت Ac می شود . حال ولتاژ دو سر خازن رااندازه گیری نمائید اینجانب در آزمایشی که انجام دادم خازن 1n حدود 5vac خازن 820pf حدود 4vac ولت را نشان داد می توان مقاومت کمتری را نیز انتخاب و رنج وسیعی ازخازنها را تست نمود از این روش می توان برای تست انواع خازن های بدون قطب استفاده نمود . و نتایج مختلفی برای انواع خازن ها تجربه نمود .
در این تست اگر دوسرخازن ولتاژی نداشته باشد به معنی شورت خازن واگر تقسیم ولتاژی ما بین مقاومت و خازنصورت نگیرد به معنی قطع خازن می باشد . لازم به توضیح است که باید مقدار خازن ومقاومت را درست انتخاب نمود .

و حال تست خازن های بالاتر از 10 nf الی 1میکروفاراد :
برای تست این نوع خازن می توان مولتی متر را روی رنج Rx10 قرار داده و میدانیم لحظه وصل ترمینال های مولتی متر اگر خازن خالی باشد توسط پیل 9v داخل مولتی مترشارژ شده و در حالت شارژ عقربه مولتی متر اهم مدار را در لحظه عبور جریان نشان می دهدمقدار ماکزیمم حرکت عقربه
را برای همیشه بخاطر بسپارید تقریباً متناسب با ظرفیتخازن عقربه منحرف می شود .
اگر در این روش بعد از شارژ کامل خازن ، اگر خازننشتی نداشته باشد خازن سالم است و اهم مشاهده شده بی نهایت است . و در صورتیکه خازننشت داشته باشد عقربه مقدار اهمی را نشان می دهد که گویای میزان نشتی خازن است .
و نیز اگر خازن قطع باشد هیچگونه عکس العمل مشاهده نمی شود و عقربه هیچ انحرافی نخواهد داشت .

تست خازن های 1میکرو فاراد الی 10 میکرو فاراد :
قبل ازنتیجه گیری باید به عرض برسانم که چون این خازنها الکترولیتی می باشند بنا براینممکن است تغییر ظرفیت بدهند لذا این آزمایش فقط قطع ویا شورت خازن را نشان می دهدبنا براین در بعضی مراحل تغییر ظرفیت و وجود نشتی در خازن باید خازن توسط خازن سنجتست شود ولی این دلیل برای یک تعمیر کار و یا یک الکترونیک کار سبب نمی شود که اینروش را یاد نگیرد .
برای این تست مولتی متر را در رنج Rx1k قرار داده و سپسشارژ و دشارژ خازن را باتوجه به قطبین باطری داخل مولتی متر( سیم مشکی مثبت و سیمقرمز منفی باطری است ) انجام می دهیم .

تست خازن های بالاتر از 10 میکرو فاراد :
برای تست این نوع خازن باید مولتی متر را در رنج Rx100 قرار دهیم.
شارژ ودشارژ خازن را ملاحظه نموده توجه به قطبین الزامی است و نشتی در حد جزئی قابل قبولاست .
بنا براین بعد از شارژ عقربه اهم زیادی را نشان می دهد . اگر خازن موجب حرکت عقربه نگردد یعنی قطع و در صورتیکه صفر باشد یعنی خازن شورت است و اگر اهم کمی نیز قرائت شود به معنی خراب بودن خازن است .

تست انواع دیود توسط مولتی متر :

در ابتدای توضیحات باید به عرض برسانم که تست قطعات در مدار و تست قطعات در خارج ازمدار با هم متفاوت است بنابراین همیشه این نکته را در نظر داشته باشیم .

تست دیود معمولی :
دیودهای معمولی را بشناسیم این دیودها از جنس سیليسیوم بوده برای کاربردهای متفاوت قابلیت عبور جریان های مختلفی را دارند ساده ترین نوع آن دیود N4148 می باشد که ظاهری کوچک مانند ديودهای زنر کم وات دارد و پوسته ی شیشه ای دارد . ویا دیودهای 1N4001 و که در یکسو سازی فرکانس پائین بیشترین کاربرد را دارند مانند کار برد در آدابتورها .
بعد از شناخت سطحی با دیود معمولی تست آن را توضیح می دهم .

ابتدا قطعه را خارج از مدارتست می کنیم . در صورتیکه مولتی متر ما هیوکی 3007 باشد !

ترمینالهای مولتیمتر را در گرایش مستقیم جهت تست عبور جریان از دیود به پایه های دیود اتصال دهید دراین حالت باید ترمینال قرمز به کاتد و ترمینال مشکی به آند دیود متصل باشد می دانیمکاتد توسط خط مدور روی بدنه دیود مشخص است در این حالت از دیود جریانی که توسط پیلداخل مولتی متر در آن جاری می شود عبور می کند ومقاومت دیود را برای این جریان میتوانیم روی صفحه مولتی متر قرائت کنیم معمولاً حدود 20 الی 30 اهم است . و در اینحالت حتماً مولتی متر باید روی RX1 باشد زیرا می خواهیم به حداکثر مقدار مقاومت ممکن دیود توجه داشته باشیم ودر این حالت این مقدار بایستی از 30 اهم بیشتر نشود . وگرنه دیود در گرایش مستقیم نمی تواند جریان را به خوبی از خود عبور دهد .

تست در حالت معکوس :
در این حالت ترمینال قرمز مولتی متر را به آند دیودوترمینال مشکی آن را به کاتد اتصال می دهیم اما چون باید مولتی متر را مُد RX10Kبگذاریم باید توجه داشته باشیم که بادست پایه های مولتیمتر لمس نشود چون مولتی متررا در حالت سنجش مقاومت بالا گذاشته ایم زیرا می خواهیم کوچکترین نشتی ممکن دیود رابسنجیم و لابد دراین حالت هیچ گونه نشتی قابل قبول نیست و باید عقربه اصلاً انحرافی نشان ندهد .

تست دیود زنر :
مولتی متر در گرایش مستقیم روی RX1 ومانند دیودمعمولی باید 20 الی 30 اهم را نشان دهد واصطلاحاً گویند مولتی متر در گرایش مستقیم راه می دهد .
در گرایش معکوس مولتی متر باید روی مُد RX1K بوده و هیچ گونه نشتیقابل قبول نیست .
اما جهت تست کامل دیود زنر باید دیود را توسط ولتاژ بالا تراز ولتاژ شکست و مانند شکل زیر درمدار زیر قرار داده و ولتاژ شکست آن را اندازهگیری نمود . تا از درستی ولتاژ شکست دیود مطمئن شویم .

تست ديود نوري ( Led )

ابتدا توضيحاتي راجع به بستن مدارات Led مي دهم.

اولين مطلب مهمي كه به نظرم مي رسد و بارها اين موضوع را در مداراتالكترونيك شاهد بوده ام قرار دادن ديودهاي Led در مدارات الكترونيكي بدون مقاومتكنترل جريان واين مسئله باعث خواهد شد كه ديودled طول عمر كمتر ونيز صدمه رسيدن بهمدارات مي گردد .

چون Led يك ديود مي باشد و بنابراين بايد به عنوان ديوددر مدارات مورد استفاده قرار گيرد . و هيچ وقت ديود را در مدار به عنوان مصرف كنندهدر نظر نداشته باشيد . ونيز مي دانيم هيچ مداري بسته بدون مصرف كننده نيست .

نتيجه عرايضم اين است كه در يك مداربسته كه از Led استفاده مي كنيم حتماًمقاومت كنترل جريان را با حساب و كتاب درستي در نظر داشته باشيم . مصرف يك Led از 10الي 20 ميلي آمپر است وبراي استفاده دائمي از يك Led در مدار مقاومت كنترل جريان آنرا براساس اين مقدار مصرف محاسبه كنيم .
ونيز مي دانيم ولتاژ مورد نياز يك Led بستگي به رنگ نور آن از 7/1 الي 2/2 ولت متفاوت است البته خيلي راحت اين ولتاژ بدست مي آيد كافي است وقتي Led را در مدار قرار مي دهيم ( با سري نمودن مقاومت كنترل جريان آن ) مقدار ولتاژ دوسر Led را اندازه گيري نمائيم . تا ولتاژ مورد نياز Led بدست آيد
از دو مطلب فوق نتيجه مي گيريم كه اولاً با يك پيل 5/1 ولتي انتظارروشن شدن Led را نداشته باشيم چون هر Led با يك ولتاژ مخصوص خود روشن مي شود .

ثانياً اگر مي خواهيم گرايش مستقيم يك Led را تست كنيم بايد ولتاژ اعماليبه Led بيشتر از 5/1 باشد و نيز مي دانيم كه مولتي مترها اكثراً مانند مولتي مترهيوكي 3007 براي تست در حالت اهمي از باطري 5/1 ولتي براي مُدهاي Rx1 و Rx100 و Rx1k استفاده مي كنند و اين ولتاژ نمي تواند يك ديود Led را روشن كند چون همچنان كهدر بالا عنوان شد حداقل 7/1 ولت جهت شكستن سد پتانسيل Led لازم است .
بنابراينجهت تست در حالت حتي گرايش مستقيم يك Led بايد از مُدRx10k كه تغذيه آن معمولاًتوسط يك پيل 9 ولتي انجام مي گيرد استفاده نمود .
نتيجه نهايي :
تست Led : گرايش مستقيم : مولتي متر در مُد Rx10k و مولتيمتر بايد راه بدهد .
گرايش معكوس : مولتي متر در همين مُد و هيچ گونه نشتي قابل قبول نيست .

تست Led فرستنده مادون قرمز :
گرايش مستقيم : مولتي متر در مُد Rx1 و مولتي متر بايد راه بدهد .
گرايش معكوس : مولتي متر در مُد Rx10k و هيچ گونه نشتي قابل قبول نيست .

تست دیود ژرمانیومی :
دیود های ژرمانیومی یک دیود اتصال نقطه ای و شیشه ای شفافی بودند که در مواردی ازجمله آشکار سازی در دتکتورها قابل استفاده بودند اخیراً در دستگاه های الکترونیکی کاربرد زیادی ندارند .
روش تست : در گرایش مستقیم با مولتی متر در رنج Rx1 راه بدهد . و در گرایش معکوس و در رنج Rx100 راه ندهد نشتی جزئی مانعی ندارد .

تست المان هاي الكترونيكي با مولتي متر و روش هاي ديگر

مطالب مشابه :

آموزش و آشنايی با مولتی متر

تست المان هاي الكترونيكي با مولتي متر و روش هاي ديگر

مولتی متر(تست قطعات)

مولتی متر:

انواع مولتی متر AC/DC و کلمپ آمپرمتر(آمپر متر انبری)، Clamp meter

مولتی متر

آشنایی با انواع مولتی متر پودمان کاربابرق کاروفناوری هشتم

نحوه تست قطعات الکترونیکی مختلف

تست انواع دیود توسط مولتی متر

نحوه تست قطعات الکترونیکی با مولتي متر