عكس و آموزش نگهداري از كبك

عكس كبك

آموزش نگهداري از كبك

مقدمه

نژادهای متنوعی از کبک شامل کبک های اهلی و وحشی در سراسر جهان وجود دارد. کبک چوکار یا چوکار هندی (Alectoris chukar chukar) از دیرباز در این جهان پهناور می زیسته و دارای جمعیت بسیار زیادی بوده است ولی پس اینکه در دشتها ساکن شد توسط انسان بطور بی رویه شکار گردید و تعداد آن به سرعت روی به تنزل گذارد. سایر گونه های کبک, مثل کبک عربی (Alectoris melanocephala) در جمعیت های بسیار بزرگی در همه نقاط جهان زندگی میکند. در این میان چوکار هندی کبکی است که در جهان امروزی بصورت اقتصادی مورد بهره برداری قرار می گیرد.

کبک چوکار :

کبک چوکار به صورت چهارده نژاد در اغلب نقاط آسیا تا بالکان پراکنده هستند . آنها را به طور دستی در نواحی امریکا ، نیوزیلند و هاواوی پخش کرده اند که با موفقیت شرائط محیط را پذیرفته اند .

عادات غذايي:

کبک معمولا از گياهان شامل علفها و دانه هاي آنها, برگ گياهان و ميوه بوته ها بر اساس فراواني و دسترسي فصلي تغذيه مي کنند.

غذاهاي جانوري: حشرات

غذاهاي گياهي: گيلهان سبز, برگها, دانه ها, حبوبات و ميوه ها

پراکندگی:

۱۴ گونه مختلف از این نوع پرنده تا کنون شناسایی شده است. زیستگاه طبیعی این پرنده از کوههای منطقه خاورمیانه و آسیا از شرق یونان و جنوب بلغارستان , آسیای صغیر تا منچوری چین گسترده است. کبک در آمریکای شمالی, هاوایی و نیوزیلند نیز از جمعیت خوبی برخوردار شده است.

زیستگاه طبیعی:

کبک را می توان در کویرها ,دامنه ها, کوه ها و صخره ها یافت.

مشخصات ظاهری:

وزن: از ۵۱۰ تا ۶۸۰ گرم با متوسط ۵۹۵ گرم

نرها (با وزن ۵۱۰ تا ۸۰۰ گرم) کمی از ماده ها (با وزن ۴۵۰ تا ۶۸۰ گرم) از لحاظ طول و وزن بزرگترند. ترکیب پرها در هر دو جنس نر و ماده یکسان است. رنگ این پرنده قهوه ای مایل به خاکستری در بالا و زرد کمرنگ در قسمت شکم است. یک خط سیاه از قسمت جلوی سر آغاز شده و پس از عبور از چشمها و گردن, در قسمت بالای سینه تمام می شود و سر و سینه خاکستری پرنده را از قسمت سفید رنگ گلو جدا می کند. پهلوی پرنده با ترکیبی از رنگ سیاه و شاه بلوطی متمایل به سفید پوشانده شده و پرهای انتهایی بال, به رنگ شاه بلوطی هستند. نوک, لبه پلکها, ساق و پاهای کبک به رنگ صورتی تا قرمز سیر هستند. اگرچه هر دو جنس نر و ماده ممکن است دارای یک سیخک کوچک در قوزک پا باشند, ولی این معمولا از مشخصات جنس نر است. کبک های نابالغ کوچکتر هستند و به رنگ قهوه ای و خاکستری هستند. در زیستگاه طبیعی این پرنده, رنگ آن بسته به موقعیت جغرافیایی منطقه متغیر است. رنگ پرندگان مناطق خشک تر, بیشتر متمایل به خاکستری و سفید است.

تولید مثل:

جوجه های کبک

فواصل تولید مثل: کبک ها بسته به شرایط محیطی, یک مرتبه در سال تولید مثل می کنند.

فصل تولید مثل: از فروردین آغاز شده و بسته به منطقه جغرافیایی ممکن است تا اواخر تیر و اوایل مرداد نیز در مناطق سردسیر ادامه یابد.

تعداد تخم ها: از ۷ تا ۲۱ عدد

مدت زمان خوابیدن بر روی تخم ها: ۲۴ روز به طور متوسط

کبک ها تک همسر هستند. نرها با نشان دادن تمایل خود به ماده با کج کردن سر و باز کردن بالها و نمایش آنها در اواخر اسفند اقدام به جفت گیری می کنند. هنگام خشکسالی و کمبود غذا, عمل تولید مثل ممکن است محدود به چند پرنده شود. نرها از ماده ها در مقابل نرهای دیگر محافظت می کنند.
آشیانه کبک از ساقه های ساده که گاهی با پر و خاشاک پوشانده می شود, در میان صخره ها و یا مناطق پر از بوته و خاشاک, تشکیل می گردد. یافتن آشیانه کبک ها مشکل است و به خوبی تحت مطالعه قرار نگرفته اند. تعداد تخم ها بسته به شرایط محیطی از ۷ تا ۲۱ عدد متغیر است. دوره خوابیدن روی تخم ها معمولا ۲۴ روز است و این عمل معمولا وظیفه ماده است. از اواسط اردیبهشت تا اواسط مرداد, جوجه ها از تخم بیرون می آیند که بستگی به موفقیت تخم اول دارد. جوجه ها در هنگام بیرون آمدن از تخم, باهوش و توانا هستند و می توانند پس از چند هفته, پرواز کنند. پس از گذشت ۱۲ هفته, جوجه ها بالغ می شوند. نرها معمولا تا زمان پرورش جوجه ها با خانواده می مانند, اگرچه بعضی از آنها پس از تخمگذاری ماده, خانواده را ترک و به نرهای دیگر ملحق می شوند. هنوز زمان زیادی تا شناختن کامل عادات تولید مثل کبک ها مانده است.مادر و شاید هم پدر, از جوجه ها مراقبت می کنند تا آنها مستقل گردند.

هدف از پرورش کبک:

بيش از هر چيز، می بايستی هدف از پرورش کبک مشخص و تعريف شود. سه هدف مجزا و بعضاً طبق شرايطی توأم به شرح زير می تواند در پرورش کبک مورد توجه قرارگيرد. پرورش کبک مولد. توليد جوجه يک روزه. توليد نيمچه گوشتی. در پرورش کبک مولد؛ کبک دار، جوجه يک روزه را تا حد نيمچه (نيمچه تخم گذار) پرورش داده و با تعيين جنسيت آن ها به نسبت سه پرنده ماده به همراه يک پرنده نر در سن حدود 5 الی 6 ماهگی به فروش می رساند. به منظور تحقق هدف دوم يعنی توليد جوجه يک روزه، نياز به پرورش گله مادری می باشد. در اين واحدها، کبک های ماده با رسيدن به سن بلوغ جنسی، جفت گيری نموده و شروع به تخم گذاری می نمايند. تخم ها روزی سه بار جمع آوری و پس از ضدعفونی در محلی مخصوص منتظر ورود به دستگاه جوجه کشی، نگه داری می شوند. در دستگاه جوجه کشی پس از حدود 24 روز جوجه های تازه متولد شده به عنوان جوجه يک روزه به پرورش دهندگان کبک گوشتی فروخته می شوند. اين پرورش دهندگان که هدف سوم را دنبال می کنند، جوجه های يک روزه را به بلوغ فيزيکی در سن 12 تا 14 هفتگی رسانيده و کبک های به اصطلاح پروار خود را روانه کشتارگاه می نمايند.

رفتار:

کبک ها در هنگام صبح و بعد از ظهر در روی زمین به چرا مشغولند. آنها مهاجرت نمی کنند و جابجایی های فصلی آنها فقط در ارتفاع است. پرواز کبک معمولا در هنگام احساس خطر انجام می شود و به مسافتهای کوتاه و در سراشیبی محدود است. هنگام عبور از ناهمواریهای سطح زمین, کبکها بر روی پاهای خود جست می کنند و ترجیح می دهند بدوند تا پرواز کنند. گروه اجتماعی اولیه از یک دسته کبک شامل تعداد گوناگونی از بالغ ها و جوجه هایشان تشکیل می شود و بزرگترین گروه ها را می توان در چشمه ها دید. گروههای بزرگتر در زمستان تشکیل می شوند. کبک ها در هنگام شب را زیر بوته ها و یا داخل صخره ها به سر می برند. نرها به طور فعال از قلمرو خود دفاع می کنند.

ارتباط و قوه ادراک:

کبک در حالتهای گوناگون, از صداهای مختلف استفاده می کند که به سه دسته تقسیم می شوند: هشداری, جنگی و جنسی. بیشترین صدایی که از کبک شنیده می شود با آوای chuck, chuck ,… است که از هر دو جنس نر و ماده بر می آید که به تدریج به آوای chukar, chukar ,… تبدیل میگردد و از فواصل دور قابل شنیدن است. از این رو نام کبک را Chukar Partridge گذاشته اند.

عادات غذایی:

کبک معمولا از گیاهان شامل علفها و دانه های آنها, برگ گیاهان و میوه بوته ها بر اساس فراوانی و دسترسی فصلی تغذیه می کنند.

غذاهای جانوری: حشرات

غذاهای گیاهی: گیلهان سبز, برگها, دانه ها, حبوبات و میوه ها

اهمیت منفی اقتصادی برای انسان:

کبک به پراکندگی و رشد علفهای هرزه کمک می کند. همچنین کبک مستعد ابتلا به بیماری های مرغی بوده و در مزارع پرورش این پرنده, می تواند آن را به انسان منقل کند.

اهمیت مثبت اقتصادی برای انسان:

کبک Chukar اولین پرنده ای قابل شکار است که در سال ۱۸۹۳ به آمریکای شمالی وارد شده و برای آژانس های شکار در این منطقه ایجاد درآمد کرده است. دشواری شکار این پرنده و وجود آن در دامنه ها و مناطق دوردست, شکار این پرنده را برای شکارچیان جذاب می کند. گوشت کبک نیز از طعم بسیار خوشمزه ای برخوردار است.

جایگاه پرورش کبک
محلی را که کبک ها در آن پرورش می یابند اصطلاحاً جایگاه می گویند. جایگاه پرورش کبک می بایستی از نوع پرورش تبعیت کند بدین معنی که جایگاه پرورش کبک گوشتی باجایگاه پرورش کبک تخم گذار و سالن هایی که به صورت قفسی تجهیز شده اند تفاوت محسوسی دارد که در جای خود تشریح خواهند شد ولی قبل از هر چیز اشاره و تاکید بر چند نکته ضروری است. اول اینکه کبک ها پرندگانی عادت پذیر هستند و خود را با شرایط مختلف وفق می دهند ولی با این حال می بایستی حداقل امکانات را برای آنها فراهم نمود. دوم اینکه قبل از ساخت جایگاه برای کبک می بایست ضوابط نظام دامپروری کشور که حدود ، فواصل و شرایط سالن های پرورش ماکیان را مشخص می کند در نظر گرفت. بدین معنی که می بایستی از سازمان جهاد کشاورزی استان مربوطه پروانه تاسیس اخذ نمود. بنابراین قبل از تهیه زمین برای ایجاد مزرعه پرورش کبک، بهتر است به واحد صدور پروانه معاونت امور دام سازمان جهاد کشاورزی استان مراجعه نموده و با کارشناسان آن واحد مذاکره و محل و موقعیت زمین را به اطلاع آنها برسانید تا با در نظر گرفتن ضوابط نظام دامپروری کشور، اقدامات لازم انجام شود.ضمن آنکه بعد از دریافت موافقت اصولی؛ ادارات دامپزشکی، محیط زیست، میراث فرهنگی، امور اراضی و ... می بایستی درخصوص بلامانع بودن ایجاد واحد پرورشی کبک اعلام نظر نمایند. در هر صورت برای ایجاد یک مزرعه پرورش کبک توجه به موارد زیر ضروری است:
1- زمین محل احداث جایگاه پرورش کبک می بایستی حداقل 1000 متر با مزارع پرورش ماکیان در اطراف، فاصله داشته و از مناطق مسکونی دور بوده و جاده های ارتباطی کوتاه و مناسبی داشته باشد.
2- بهتر است زمین مزبور در جهت دریافت باد از سمت مزارع دیگر پرورش طیور و کارخانه های آلاینده نباشد.
3- بهتر است زمین محل احداث جایگاه در مناطق پست و در معرض سیل و طوفان و بادهای تند نباشد.
4- آب مورد استفاده می بایستی از نقطه نظر شوری و املاح مورد توجه قرار گرفته و هم چنین موانع غیر بهداشتی نیز نداشته باشد.
5- کف سالن های محل پرورش می بایستی حداقل 40 تا 50 سانتیمتر بلندتر از سطح زمین اطراف بوده و شیب مناسب(حداقل 3 درصد) داشته باشد تا در صورت شستشو، آب های آلوده امکان خروج از سالن را داشته باشند.
6-دیوارها و کف سالن به صورت اصولی عایق کاری شوند تا امکان تبادلات گرما و سرمای ناخواسته در فصول مختلف سال از بین برود.
7- سالن ها شرقی غربی ساخته شوند بدین معنی که یک طول سالن به سمت جنوب و طول دیگر به سمت شمال باشد تا امکان دریافت نور خورشید با هدف از بین بردن میکروب های احتمالی را داشته باشد.
یک روش قدیمی با هدف پرورش کبک مولد، نگه داری این پرنده در سالن هایی است که متصل به اتاق پرواز با کف توری(سیمی) هستند. در این روش، کبک ها به بیماریهای سر سیاه، کوکسیدیوز، کرم های چینه دان و روده آلوده نمی شوند. اتاق های پرواز می تواند از بعد از جوجه کشی مورد استفاده قرار گیرند. در واقع جوجه ها از دو هفتگی در اتاق های پرواز قرارمی گیرند. اندازه اتاق های پرواز را می توان تغییر داد اما باید به اندازه کافی بزرگ باشد و امکان پرواز در آن وجود داشته باشد. اندازه اتاق پرواز می تواند به عرض حدود 3.5 و طول 28 متر باشد. چشمه های توری کف معمولاً حدود 2.5 سانتیمتر است. هر کبک 50 سانتیمتر مربع فضا در اتاق پرواز نیاز دارد. پرورش کبک در قفس های ثابت نیز محقق می شود. بدین منظور قفس هایی با اندازه هر قفس 1.5 در 0.7 متر و با ارتفاع حدود 0.4 متر پیشنهاد شده است. تقریباً 25 پرنده در هر واحد تا سن 14 هفتگی نگه داری می شوند. شیب کف هر واحد 10 درصد در نظر گرفته می شود. یک منبع آب اتوماتیک در بیرون قفس نصب می شود و آب تازه و خنک برای پرندگان مهیا می گردد. سینی های فلزی زیر توری کف قفس را می توان به راحتی تمیز کرد.

وضعیت بقا:

نسل کبک ها به صورت جهانی در معرض خطر نیست. در اکثر مناطق, جمعیت آنها ثابت بوده یا در حال افزایش است. با وجو این, با از بین رفتن زیستگاه های طبیعی و شکار بیش از حد, ممکن است بر جمعیت آنها موثر باشد. همچنین انتقال بیماری از مرغ های خانگی و یا بوقلمون ها, می تواند بر جمعیت آنها اثر گذارد.

رفتار کبک ها:

دکتر محمد ابراهیم باستانی پاریزی نویسنده ی صاحب نام معاصر در مقاله ای که اصلا مربوط به زیست شناسی نیست، مطلب جالبی درباره ی رفتار کبک نوشته است. او از جمله نوشته است که: “…کبک یک هواشناس دقیق است و ضمناً قانون تنظیم خانواده را هم مراعات می کند، بدین معنی که در سال های خشکسالی و کم باران، تخم می گذارد ولی از روی تخم برمی خیزد _ و طبعاً تخم ها فاسد می شوند. زیرا می داند که جوجه ها در بهار خشک آن سال بدون دانه خواهند ماند، – بچه ناوردن، به از شش ماهه افکندن جنین…”
اگر این مطلب را به صورت سوال دربیاوریم، حتما سوالی خوب و تفسیری از آب در می آید. از آن سوال ها که عمق یادگیری را اندازه می گیرند.

پرورش :

برای جلوگیری از آسیب دیدن پای پرنده, چوکارها در بسترهای عمیق و یا در کف سالن پرورش داده می شوند یا اینکه قفسهایی که کف آنها با کاغذ و مقوای نازک پوشیده شده است برای چند روز اول پس از تخم درآمدن جوجه ها تهیه می گردد. به علت اینکه جوجه کبکها بسیار کوچک هستند به منظور جلوگیری از فرار جوجه ها باید اشیای جامدی مثل فیبر در ناحیه پرورش آنها قرار داده شود. فراهم آوردن آبخوری کم عمق که بیش از ۱ سانتیمتر عمق نداشته باشد از خیس شدن و خفه شدن جوجه ها جلوگیری می کند حتی سیم کشی بر روی آبخوری توصیه می گردد. پرورش جوجه ها از دمای ۳۳ درجه سانتیگراد شروع می گردد که ترجیحا با دماسنج حساس اندازه گیری می شود و به ازای هر سه روز دما ۱ درجه سانتیگراد کاهش می یابد تا اینکه به ۲۱ درجه برسد این دما تا زمان پرورش کامل جوجه ها (معمولا تا ۵-۴ هفتگی) ثابت نگه داشته می شود. برای ۱۰ هفته اول پرورش ۳ عدد آبخوری ۵/۴ لیتری و ۱ متر مربع فضای تغذیه برای ۱۰۰ عدد جوجه کبک در نظر گرفته می شود.

خصوصیات تشخیصی کبک چوکار :

همانطوریکه در عکس فوق مشاهده می گردد خطهای سیاه مشخصی از پیشانی این کبک شروع شده و از چشمها گذشته و به طرف گردن پایین آمده است. سینه, پشت و پهلوها خاکستری بوده و دارای نوک سیاه جانبی است. منقار و پاها در کبک های بالغ قرمز مایل به نارنجی است. پرندگان جوان دارای پرهای ثانویه خالدار پروازی, همراه با دو بال پروازی اصلی بیرونی می باشند که از لحاظ شکل و شرایط رنگ با پر سایر نژادهای کبک متفاوت است این بالهای بیرونی پروازی, تا دومین سال نمی ریزند. نرها دارای وزن زنده ۶۵۰ گرمی هستند و ماده ها حدود ۱۰% سبکتر از نرها می باشند. نرها و برخی از ماده ها دارا رفتارهای خاص جفت گیری هستند و تعیین جنسیت در آنها از طریق کلواک (مقعد) امکان پذیر است.

جفتگیری :

کبک های بالغ قادر هستند که دماهای بالا را تحمل کند و در مراتع پرورشی حصارکشی شده بزرگ, لانه گزینی کنند و با استفاده از پوشش زمین و موانع طبیعی خود را از نور مستقیم خورشید محافظت نمایند. چوکارها در جمعیتهای بزرگ و بصورت صنعتی پرورش داده می شوند در هنگامی که مراتع کافی در اختیار باشد مراتع مخصوص نگهداری کبک به ازای هر پرنده ۵/۲ متر مربع می باشد که باید بطور متناوب از آنها استفاده کرد تا پوشش علفزار برای تغذیه و پنهان شدن کبک مناسب باشد. قفسهای کبک باید بزرگتر از حالت استاندارد باشد و برای هر کبک ۳/۰ متر مربع مساحت در نظر گرفته شود با وجود اینکه چوکارها عمدتا با جفت خود زندگی می کنند ولی ممکن است که نسبت تلاقی در گروه های بزرگ ۳:۱ باشد. گله های داشتی باید در اواخر زمستان انتخاب شوند تا قبل از شروع تخمگذاری از بارور بودن تخمها اطمینان حاصل گردد. تولید تخم در هر کبک چوکار ۳۰ عدد تخم می باشد. چوکارهای نر بیشترین حالت باروری را در فصل نسبتا کوتاهی نشان می دهند (کمتر از ۳ ماه) و تا سن ۳۰ هفتگی نمی توان آنها را با نور مصنوعی به بلوغ رساند. نوردهی نرها باید ۲ هفته قبل از جفتگیری صورت پذیرد در این حالت انتظار می رود که تخمهای بارور ۳-۲ هفته پس از جفتگیری گذاشته شوند.

کنترل جوندگان :

چوکارها در روی زمین ساکن هستند و در آن لانه می سازند و جهت در امان ماندن از حمله جوندگان لانه های خود را ۳۰ سانتیمتر در زمین حفر می کنند و با این روش جوندگان را کنترل می کنند. با حصارکشی لانه سایر شکارگرها را نیز از لانه خود دور نگه می دارند.

نوردهی :

در شرایط طبیعی چوکارها از اوایل بهار تا اواسط تابستان تخمگذاری می کنند و نوردهی مصنوعی کبکهای ماده ممکن است که این دوره را طولانی تر کند که شدت نور حداکثر Lux10 می باشد افزایش تدریجی برنامه نوردهی به ۱۶ ساعت و کاهش آن به ۸ ساعت در روز ایده آل است.

جوجه کشی :

برای جوجه کشی, تخمهای کبکها باید حداقل ۲ بار در روز جمع آوری گردند ولی در آب و هوای گرم تعداد دفعات بیشتری مورد نیاز است تا از رشد جنین جلوگری گردد تخم ها باید با برس نرم تمیز شوند و حداکثر ۲ هفته می توان تخمهای جوجه کشی را قبل از اقدام به جوجه کشی نگهداری کرد که باید در ۱۵ درجه سانتیگراد با ۷۵% رطوبت نسبی نگهداری کرد و در هر روز دو بار آنها را چرخاند. اگر دستگاه جوجه کشی مخصوص تخم مرغ باشد باید شرایطی مهیا کرد تا بتوان تخمهای کبک را در آنها جای داد. شرایط مناسب برای جوجه کشی در کبک ۶/۳۷ درجه سانتیگراد و رطوبت نسبی ۵۹% می باشد. تخمهایی که برای جوجه کشی در داخل دستگاه جوجه کشی قرار داده می شود در طول ۲۴ روز دوره جوجه کشی باید به طور صحیح چرخانده شوند تخمهایی که قبل از دوران جوجه کشی نگهداری شده اند ممکن است دو روز بیشتر از بقیه در دستگاه جوجه کشی باقی بمانند و احتمالا قابلیت جوجه کشی آنها در مقایسه با تخمهای تازه به مقدار کمی پایینتر خواهد بود. تخمهای داخل دستگاه ۳ بار در روز باید چرخانده شوند حتی تعداد دفعات بیشتر نتایج بهتری حاصل خواهد کرد. ولی چرخاندن تخمها از روز ۲۱ جوجه کشی که به دستگاه هچر منتقل می گردند متوقف می شود. در داخل هچر دمای ۵/۳۶ درجه و رطوبت نسبی ۶۹% ایده آل است. ضدعفونی کردن سترها و هچرها با گاز فرمالدئید در بین دوره های جوجه کشی یک عمل معمول بر علیه آلودگی باکتریایی است بهداشت اتاق جوجه کشی بسیار مهم است یک ماده ضدعفونی کننده ارزان و بی خطر برای ضدعفونی کردن ظروف, سطحها و تجهیزات لازم است که معمولا از محلول نشاسته (قلیای) ۵/۰ کیلوگرم در ۱۸ لیتر آب استفاده می شود ابتدا سقف و دیوارها خیسانده شده و سپس بطور کامل شسته میشوند. تخمها در روز ۲۱ در هنگام انتقال به دستگاه هچر نورآزمایی می گردند تا تخمهای بارور و غیر بارور جدا شوند که این روش در روز ۴ جوجه کش هم امکان پذیر است.

همخواری :

به علت اینکه چوکارها پرندگان شکاری هستند تمایل بسیاری به همخواری دارند نوک چینی در ۳ روز اولیه سن میتواند از بروز همخواری جلوگیری کند فراهم آوردن بستر کافی و جیره غذایی مناسب و کافی باعث آسایش جوجه ها شده و ریختن کاه و علوفه سبز در محل می تواند به پیشگیری از همخواری کمک کند. باید مراقب بود که رطوبت بیش از اندازه بالا نرود و شدت نور مناسب باشد تا میزان همخواری کم شود.

تغذیه :

جیره های رشد بوقلمون که با پوسته صدف مکمل سازی شده باشد برای پرورش چوکارها مناسب است که باید ۱ ماه قبل از جفتگیری تهیه شود. گله های مادر در هر هفته ۳۰۰ گرم خوراک مصرف می کنند ولی جوجه کبک ها در طول دوره پرورش, جیره های استارتر (آغازین) بوقلمون را تغذیه کنند و سپس تا هنگام فروش جیره رشد دریافت می کنند.

با این جیره چوکار ممکن است در ۱۸ هفتگی به ۶۰۰ گرم برسد که ضریب تبدیل غذایی آن ۶:۱ است.

پرورش کبک از تخم تا جوجه :

کبک از پرندگانی است که به سهولت قابل پرورش بوده و در صورت تولید انبوه, از درصد بهره وری بالایی برخوردار است. به طوری که می توان گوشت آن را عرضه داشت. کبک را می توان با به کار گیری تکنیک های مدیریتی ویژه و استفاده از سیکل نوری معین, در تمام طول سال پرورش داد.

مرگ جنین :

هچ یا (جوجه گیری) ناموفق را می توان در ۲ عامل تخم بدون نطفه و دیگری مرگ جنین جویا شد. به طوری که هر یک از این عوامل می تواند بعد از مرحله هچ یا با روش کندلینگ تشخیص داده شود. بدین منظور باید تخم های هچ نشده را جمع آوری و آنها را بررسی نمود. باید توجه داشت که ثبت تعداد دفعات مرگ جنین در تخم ها می تواند در تغییر و اصلاح روش کنونی جوجه کشی و نهایتا افزایش بهره وری موثر واقع شود.
مرگ جنین به طور قطع در دو زمان متفاوت از دوره جوجه کشی روی می دهد. یکی در ۳ روز اول جوجه کشی و دیگری در ۳ روز آخر مانده به زمان هچ. مرگ ناگهانی جنین قبل از زمان هچ در پی تغییر وضعیت زیستی جنین از محیط داخل تخم به فضای بیرون میباشد. در این حالت جوجه ممکن است با مشکلاتی همانند تنفس و جذب کیسه زرده مواجه گردد که گاهی اوقات کنترل رطوبت لازمه رفع این موانع میباشد. به طور نرمال از میان تخم های نطفه دار %۹۳ - %۸۸ و در حالت کلی هچ %۹۰ - %۸۵ تخم ها باید به جوجه تبدیل شوند. نظر به اینکه مرگ زودرس جنین در زمان شکل گیری ارگان های جنینی روی می دهد, رشد مناسب جنین در داخل تخم همراه با مشخصه های بارزی اعم از قرار گرفتن سر در زیر بال راست, بزرگی سلول هوا به اندازه کافی جهت قرار گرفتن جوجه در حالت مناسب برا ی هچ و عدم خشکی لایه و پوسته تخم (شالاز) در مدت زمان هچ جوجه می باشد. شایان ذکر است که باید به علائم خشکی, وضعیت نوک و فرم صحیح بال و پا توجه داشت و در صورت مشاهده هرگونه مورد غیر معمول, آن را به منظور تشخیص علل و اخذ راهکار های مطلوب در مراتب آتی, ثبت نمود. زیرا به موجب آن می توان درصد نطفه داری, جوجه گیری و همچنین درصد کلی تخم های هچ شده را محاسبه نمود. در پایان ذکر این نکته حائزاهمیت است که هرگونه تغییر در مقادیر ثبت شده یا پراکندگی میزان مرگ جنین می تواند به عنوان زنگ هشداری برای اصلاح به موقع مشکلات جزئی و جلوگیری از شیوع و تشدید آن تا حد بحرانی در نظر گرفته شود.
هچ یا (جوجه گیری) ناموفق را می توان در ۲ عامل تخم بدون نطفه و دیگری مرگ جنین جویا شد. به طوری که هر یک از این عوامل می تواند بعد از مرحله هچ یا با روش کندلینگ تشخیص داده شود. بدین منظور باید تخم های هچ نشده را جمع آوری و آنها را بررسی نمود. باید توجه داشت که ثبت تعداد دفعات مرگ جنین در تخم ها می تواند در تغییر و اصلاح روش کنونی جوجه کشی و نهایتا افزایش بهره وری موثر واقع شود.
مرگ جنین به طور قطع در دو زمان متفاوت از دوره جوجه کشی روی می دهد. یکی در ۳ روز اول جوجه کشی و دیگری در ۳ روز آخر مانده به زمان هچ. مرگ ناگهانی جنین قبل از زمان هچ در پی تغییر وضعیت زیستی جنین از محیط داخل تخم به فضای بیرون میباشد. در این حالت جوجه ممکن است با مشکلاتی همانند تنفس و جذب کیسه زرده مواجه گردد که گاهی اوقات کنترل رطوبت لازمه رفع این موانع میباشد. به طور نرمال از میان تخم های نطفه دار %۹۳ - %۸۸ و در حالت کلی هچ %۹۰ - %۸۵ تخم ها باید به جوجه تبدیل شوند. نظر به اینکه مرگ زودرس جنین در زمان شکل گیری ارگان های جنینی روی می دهد, رشد مناسب جنین در داخل تخم همراه با مشخصه های بارزی اعم از قرار گرفتن سر در زیر بال راست, بزرگی سلول هوا به اندازه کافی جهت قرار گرفتن جوجه در حالت مناسب برا ی هچ و عدم خشکی لایه و پوسته تخم (شالاز) در مدت زمان هچ جوجه می باشد. شایان ذکر است که باید به علائم خشکی, وضعیت نوک و فرم صحیح بال و پا توجه داشت و در صورت مشاهده هرگونه مورد غیر معمول, آن را به منظور تشخیص علل و اخذ راهکار های مطلوب در مراتب آتی, ثبت نمود. زیرا به موجب آن می توان درصد نطفه داری, جوجه گیری و همچنین درصد کلی تخم های هچ شده را محاسبه نمود. در پایان ذکر این نکته حائزاهمیت است که هرگونه تغییر در مقادیر ثبت شده یا پراکندگی میزان مرگ جنین می تواند به عنوان زنگ هشداری برای اصلاح به موقع مشکلات جزئی و جلوگیری از شیوع و تشدید آن تا حد بحرانی در نظر گرفته شود.جوجه کشی و دستگاه جوجه کشی :

دوره جوجه کشی به مدت ۲۴ روز طول میکشد و لذا درجه حرارت ماشین جوجه کشی باید ۹۹/۸ درجه فارن هایت تنظیم و میزان رطوبت ۶۵ درصد تنظیم گردد . در روز هچ جوجه ها میزان رطوبت بایستی ۸۰ درصد باشد .
اگر رطوبت در هچر به اندازه کافی نباشد موجب خشک شدن پوسته داخلی تخم ها گشته و جوجه ها به سختی میتوانند پوسته داخلی و خارجی تخم را شکسته و از تخم خارج شوند صورت استفاده از ماشین های جوجه کشی معمولی گذاشتن پارچه ای خیس در داخل هچر و یا استفاده از مرطوب کننده های اتوماتیک در داخل دستگاه هچر الزامی است . ماشین های جوجه کشی تمام اتوماتیک که رطوبت و حرارت را به طور خودکار انجام میدهند توصیه می گردد. یکی از مسایل مهم در افزایش میزان هچ چرخش تخم ها در داخل ستر است . این عمل مانع از ان میشود تا جنین به سطح پوسته نزدیک و به ان بچسبد که در غیر این صورت ضمن پاره شدن شالاز تخم، موجب مرگ جنین خواهد شد . سیستم چرخش اتوماتیک ماشین جوجه کشی هر یک ساعت یکبار مانع از اشکال فوق شده و باعث ایجاد یک هچ موفق نیز خواهد شد .

هچ (جوجه گیری) :

مرحله هچ به ۲ یا ۳ روز آخر دوره جوجه کشی اطلاق گردیده که در این روزها جوجه ها پوسته تخم را شکسته و بیرون می آیند. در این زمان باید از چرخاندن تخم ها خودداری نمود. بدیهی است که در ۳ روزآخر باید تخم ها را از دستگاه ستر به دستگاه هچر انتقال داد. اما در صورت عدم دسترسی به هچر، باید تخم ها را از شانه های گرداننده ستر برداشته و آنها را در سبد های پلاستیکی یا فلزی هچر یا روی یک مقوای ضخیم قرار داد. در صورت استفاده از مقوا بایدتوجه داشت که جریان هوا را مسدود نکرده و یا با آب یا اجزای گرمازا تماس نداشته باشد. در این میان افزایش رطوبت حائز اهمیت بوده و آنرا می توان با قرار دادن یک ظرف آب یا افزایش سطح تبخیر دستگاه، به ۹۰% F رساند. زمان بیرون آمدن از تخم به قدرت و توانایی جسمی جوجه جهت شکستن پوسته بستگی دارد. در این هنگام جوجه ها همزمان با تقلا برای خروج از تخم مدتی را به استراحت به منظور بازیابی دوباره نیرو پرداخته که نباید جوجه را مرده فرض نمود. کل زمان هچ بین ۱۰ تا ۲۰ ساعت طول کشیده که در این مدت جای هیچ نگرانی نیست. اما در صورت تجاوز زمان به بیش از ۲۰ ساعت، آنگاه باید تخم های شکسته را بررسی نموده و حتی الامکان جوجه ها را بیرون آورد. هنگامی که جوجه ها از تخم بیرون می آیند باید در دستگاه باقی مانده تا خشک شوند. به منظور تسریع روند خشک شدن جوجه ها، تهویه باید افزایش یابد. زمانی که بیش از %۹۰ درصد جوجه ها خشک شوند، آنگاه باید آنها را از دستگاه برداشت و به بستر پرورش انتقال داد. اگر جوجه ها بیش از حد در دستگاه باقی بمانند ممکن است با خشکی عضلات مواجه شده و در مواقع بحرانی تلف شوند.تخم هایی که یک روز بیش تر از زمان مورد انتظار در دستگاه باقی مانده و جوجه نشده اند بعنوان ضایعات تلقی شده و باید حذف گردند. باید توجه داشت که کمک به جوجه جهت بیرون آمدن از تخم در اکثر مواقع بی نتیجه مانده و به مرگ جوجه منتهی می گردد. زیرا ممکن است کیسه زرده به طور کامل جذب نشده باشد و هنگام جداسازی جوجه از تخم پاره شود. جوجه های ضعیف در صورت بیرون آمدن از تخم باید از سایر جوجه ها جدا شده و به طور وی‍‍‍‍ژه تحت مراقبت قرار گیرند. زیرا زمانی که با سایر جوجه ها در شرایط عادی رها شوند، دوام نیاورده و تلف می گردند. در پایان متذکر می گردد که جوجه های ضعیف را هرگز نباید برای مولد منظور نمود زیرا ممکن است که خصایص ژنتیکی به سایر جوجه های حاصله از این مولد انتقال یابد.

جوجه ریزی :

دو هفته اول پرورش از اهمیت خاصی برخوردار است لذا بایستی شروع خوبی داشت و به همین دلیل برنامه ریزی از قبل خیلی مهم تلقی میشود . بدین منظور جایگاه اولیه جوجه ها بایستی گرم و اب و غذا به راحتی در دسترس باشند . بنا بر این از صحت انجام کار کلیه ابخوری ها ، دانخوری ها و همچنین منابع گرما زا بایستی اطمینان حاصل نمود . زیرا جوجه ها در ده روز اول نمی توانند خود را با شرایط محیط وفق دهند . بنابر این منابع گرمازا از قبیل لامپ های الکتریکی لامپ های حرارتی و بخاری های نفتی و یا گازی از ملزومات بشمار میرود. بایستی در نظر داشت اگر جوجه ها در زیر مادر مصنوعی یکجا و در مرکز ان جمع شوند درجه حرارت کم است و اگر به اطراف پراکنده شوند درجه حرارت زیر مادر مصنوعی زیاد میباشد و بایستی حرارت را کم نمود حالت مطلوب پراکندگی یکنواخت زیر مادر مصنوعی میباشد.

عكس و آموزش نگهداري از كبك

پرورش کبک از تخم تا جوجه :

مطالب مشابه :

پرورش مرغ مینا در خانه

عكس و آموزش نگهداري از كبك

پرورش کبک و قرقاول

طرز صحیح شکار کبک

ساخت ماشین جوجه کشی خانگی

پرورش بلدرچین

بوقلمون

جوجه کشی از فنچ - کلیاتی در مورد فنچ