آشنایی با رشته مهندسی پزشکی

مهندسی پزشکی چیست؟

مهندسی پزشکی رشته ی نوپایی است که دامنه ی مهارت های آن به طور روز افزون در حال گسترش است. این رشته یکی از تازه ترین رشته هایی است که قدم به عرصه دنیای تکنولوژی جهانی نهاده و این رشته بدین منظور شکل یافته تا پزشکان را در تشخیص و درمان یاری دهد.

مهندسی پزشکی دقت و تنوع در تشخیص را گسترش داده است بطوری که تشخیص بدون دستگاهها امکان پذیر نیست تاکنون دستگاهایی از جمله PET,EEG,ECG,MRI,CT-Scan کمک بسیار بزرگی به پزشکی نموده اند و هم راستای وسایل تشخیصی وسایل و ملزومات درمانی گسترش یافته تا بیماران را به گونه ای تحت درمان قرار گیرند که می توان سمعک، ونتیلاتور ،دیالیز، اولتراسوند و کاربردهای متعدد لیزر را نام برد.

مهندس پزشک در گام های اولیه بهره برداری ، تعمیر ، پشتیبانی و نگهداری و تنظیم و استانداردسازی دستگاه های را انجام می دهد و در مراحل بالاتر توسعه ، ارتقا و بهبود دستگاههای پزشکی و یا حتی می تواند به طراحی و ساخت یک دستگاه اقدام کند.

ر این رشته به علت ابداعات و نوآوری وسیعی که صورت میگیرد شاخه های جدیدی از مهندسی پزشکی سازمان می گیرند که شرح مختصری از زیرشاخه های این رشته ذکر شده است.

هدف این رشته تربیت متخصصانی است که بتوانند با بهره گیری از مهارت های مهندسی و آنلایز مسائل بیولوژیکی و پزشکی وسایلی را طراحی کنند که به پزشکان در تشخیص دقیق تر و درمان بهتر کمک کند.

البته پر واضح است که اگر علم مهندسی در حیطه ی پزشکی قدم نمی گذاشت ، بی شک این علم (پزشکی) امروزه چنین پیشرفت نمی کرد . به طور مثال اگربسیاری از وسایل تصویر برداری پزشکی ساخته نمی شد ، بسیاری از بیماری ها قابل تشخیص نبود و یا اگر مثلا پروتزها و ایمپلنت ها ساخته نمی شد بسیاری از بیماران قسمتی از توانایی های خود را برای همیشه از دست میدادنند.

به دلیل دامنه گسترده ی این رشته ، در سطح دنیا به گرایشات زیر تقسیم میشود:

. Bioinstrumentation

. Biomechanics

. Biomaterials

. Cellular & Genetic engineering

. Clinical engineering

. Medical imaging

. Orthopaedic Bioengineering

. Rehabilitation engineering

. System physiology

شایان به ذکر است که در دانشگاه های ایران این رشته از مقطع کارشناسی تا دکتری در چهار گرایش بیو الکترونیک ، بیو مواد ، بیو مکانیک و بالینی اراته می گردد که دانشگاه هایی همچون :

دانشگاه صنعتی امیر کبیر(بیو الکترونیک ، بیومواد، بیومکانیک)، دانشگاه سهند تبریز(بیوالکترونیک)،دانشگاه شاهد(بالینی)، دانشگاه آزاد اسلامی واحدهای علوم و تحقیقات(بیو الکترونیک ، بیومواد، بیومکانیک، بالینی) مشهد و دزفول در مقطع کارشناسی دانشجو می پذ یرند.(لازم به ذکر است که در مقطع کارشناسی ارشد بیومتریال فقط در حال حاضر سه دانشگاه امیر کبیر، علم و صنعت و علوم و تحقیقات دانشجو می پذیرند)

گرایش ابزار دقیق بیومدیکال
کاربردی است از الکترونیک و تشخیص و برررسی ساختاربیماری ها رایانه ها بخش اصلی این گرایش را بر عهده دارند سیستم های تصویر پزشکی به وسیله مهندسان این رشته ساخته می شوند.

گرایش بیومواد

کاربرد این شاخه استفاده از بافت های زنده ومواد مصنوعی و کاشت آنها در بدن است انتخاب مواد صحیح برای کاشت و پیوند در بدن انسان و یکی از حساس ترین و مشکل ترین عملیات مهندسی پزشکی است.آلیاژهای فلزی،سرامیک ها،پلیمرها وکامپوزیت ها از مواد مورد استفاده در کاشت بافت ها مصنوعی هستند,اینگونه مواد باید غیرسمی،غیرسرطان زا،و از نظر شیمیایی غیر فعال و بادوام و دارای قدرت مکانیکی کافی باشند.

گرایش بیومکانیک

بیومکانیک به استفاده از مکانیک کلاسیک در زمینه های مهندسی پزشکی و بررسی حرکت تغییرات مواد جریان های درون بدن و طرح آنها و انتقال مواد شیمیایی در محیط می پردازد .
پیشرفت در این شاخه به ساخت قلب مصنوعی ، دریچه های قلب ، مفاصل مصنوعی درک بهتر از عملیات و کارکرد قلب ، ریه ، شریان ها ،مویرگ ها ،استخوان ها ،غضروف ها ،تاندون ها، دیسکهای بین مهره ای و پیوندهای سیستم اسکلتی-عضلانی بدن شده است.

مهندسی پزشکی بالینی

بکارگیری تکنولوژی فرایند های بیماری دیابتی است. متخصصان این رشته همراه با گروهی متشکل از پزشکان، پرستارها و تکنسین ها یک تیم درمانی را تشکیل می دهند .مهندس پزشک بالینی مسئول خرید ،نگهداری ،تعمیر، بررسی اطلاعات کامپیوتری، تجهیزات پزشکی، ابزارکسب اطلاعات حیاتی و…است و همچنین تجهیزات مورد نیاز پزشکان وبیمارستان را در زمینه های خاص طراحی یا تطبیق می دهند.

تمامی این موارد مستلزم بهره گیری از سیستم های کامپیوتری ، به همراه تجهیزات ونرم افزارهای طراحی شده برای کنترل این تجهیزات و جمع آوری اطلاعات و تجزیه و تحلیل آنهاست. مهندس پزشک بالینی باید همواره از آخرین تکنولوژی های مربوط به درمان و مراقبت های پزشکی بهره گیری کند.
مهندسی سلول ، بافت و ژنتیک

این گرایش بیشتردر زمینه ی پزشکی ودرگستردهی میکروسکوپیک می پردازد در این شاخه تخصص درآناتومی بیوشیمی و مکانیک سلول ها و ساختارهای درون سلولی برای درک بیشتردر فرایند بیماری توا نایی داخل شدن به بخشهای ویژه سلول لازم است.

تصویرگری پزشکی

در این رشته اطلاعات جمع آوری شده درتغییرات پدیده های فیزیکی در بدن را با بهره گیری از تکنولوژی تحلیل پردازش الکتریکی وسرعت بالای آن تجزیه وتحلیل می کنند و به صورت یک تصویر در می آورند و اغلب این تصاویررا می توان با اعمال غیر تهاجمی(بدون آسیب)بدست آورد به نحوی که هیچ اثر دردی برای بیمار نداشته با شد.

مهندسی توانبخشی

یک شاخه جدید و توسعه یافته مهندسی پزشکی است،متخصصان این رشته به بالابردن توانایی ها وبهبود بخشیدن به کیفیت زندگی افراد کمک می کند و با توجه به پیشرفت تکنولوژی به طراحی محل های جدید و روشهای نوین برای سکونت ارتباط و … کمک می نماید.

مدل سازی سیستم های فیزیولوژیکی

در این زمینه سعی می شود با استفاده از قوانین موجود در مهندسی و تکنیک های پیشرفته و ابزار،لازم یک طرح کلی و جامع از ارگان های زنده،از باکتری گرفته تا انسان تهیه می کنند در این رشته برا ی تحلیل اطلاعات حاصل از آزمایشها و فرمول بندی کردن جزئیات فیزیولوژیکی با روبط ریاضی، از مدل سازی کامپیوتر استفاده می شود.سیستم های زنده دارای یک مجموعه بسیار باقاعده به همراه بازخورد برای کنترل خود هستند.

طراحی اندام های مصنوعی و دستگاه ها

با استفاده از روشهای مهندسی ومحاسبات مکانیکی به بررسی اعمال وکارکرد استخوان ها ،مفاصل وعضلات می پردازد ومی تواند مفاصل راطراحی کند.متخصص این رشته اصطحکاک روان سازی و فرسایش طبیعی مفاصل مصنوعی رابررسی می کند و فشارهای وارد بر سیستم عصبی- اسکلتی بدن را تجزیه و تحلیل می نماید.او درباره مواد بیولوژیکی ومصنوعی جدیدتر برای جایگزینی استخوانها،غضروفها، تاندونهاودیسکهای بین مهره ای تحقیق می کند.

آشنایی با رشته مهندسی پزشکی

مطالب مشابه :

آخرین اخبار روز علوم آزمایشگاهی

پوزیشن

دكتر سيد نصرالله سيار مؤسس اولين رشته فوق تخصصي خون وانكولوژي در ايران

پذیرش 432 دانشحوی کارشناسی ارشد پرستاری

جدول شهریه دانشگاهها درسال 1392

پرستاران برگزیده کشوری معرفی شدند

بازی درمانی در کاهش درد کودکان بعد از عمل جراحی موثر است

پسران دم بخت بیشتر از دختران اند / 1018 پسر مقابل هزار دختر

آشنایی با رشته مهندسی پزشکی