ارتباط سلامت کلیه ها با کنترل قند و فشار خون

گفت و گو با دکتر محمد علی زرگر، اورولوژیست:

برای حفظ سلامت کلیه ها، فشار و قند خونتان را کنترل کنید

تورم اطراف چشم ها، درد در قسمت پهلوها و زیر دنده ها، بالا بودن فشار خون و تکرر ادرار به ویژه در هنگام شب، همگی از علایم ابتلا به بیماری کلیوی به شمار می رود. علایمی که اکثر افراد با بی توجهی به آن، خود را در معرض نارسایی کلیه قرار می دهند. دیابت و فشار خون از مهم ترین عوامل نارسایی کلیه شناخته شده اند که در صورت کنترل قند و فشار خون، می توان از بروز این نارسایی جلوگیری کرد. بیماری های کلیه و راه های درمان آن موضوع گفت و گوی ما با دکتر محمد علی زرگر، متخصص جراحی کلیه و مجاری ادراری و نایب رییس انجمن اورولوژی ایران است. با ما همراه باشید.

¨ انواع بیماری های کلیه چیست؟

o اصولا دو نوع بیماری کلیه وجود دارد. نخست بیماری است که نسج کلیه را درگیر می کند و دیگری بیماری های مربوط به عروق کلیه است. بیماری نسج اصلی کلیه کلومرولونفریت است که انواع مختلفی دارد. اگر شخصی به بیماری نفریت حاد مبتلا شود تا 90 درصد بهبود یافته و ضایعه ای پیدا نمی کند. در بزرگسالان درصد بهبود کمتر بوده، عده ای پس از سال ها ابتلا به این بیماری در صورت درمان نشدن مبتلا به نارسایی کلیه می شوند. یکی از مشخصات نارسایی کلیه، کوچک شدن آن است. کودکانی که گلودرد آنان درمان نمی شود، نیز مستعد ابتلا به نفریت می شوند. شانس نارسایی کلیه در بزرگسالان بیش از کودکان است و در کودکان امکان بهبود بیماری بیشتر است. در صورت پیشروی نارسایی کلیه، بیمار دیالیز شده و مورد پیوند کلیه قرار می گیرد. در افرادی که عروق کلیه شان درگیر می شود، شریان کلیه باریک می شود. مثل درختی که به آن آب نمی رسد، خونرسانی به کلیه از هر جهت کاهش می یابد. در چنین مواقعی، مجرای عروق سرخرگ تنگ شده که اگر این میزان به 50 تا 60 درصد برسد، کلیه بیمار در آینده کوچک خواهد شد. به عبارتی یک کلیه تا دو سانت از کلیه مقابل کوچک تر خواهد شد. این نبود توازن اندازه کلیه ها موجب فشار خون می شود. ابتلا به فشار خون، کلیه سالم را نیز درگیر می کند.

¨کدام بیماری فرد را بیشتر مستعد ابتلا به نارسایی کلیه می کند؟

o دیابت، فشار خون و عفونت کلیه (پیلونفرت) از عوامل مهم نارسایی کلیه محسوب می شود. اگر فردی بیماری دیابت خود را کنترل نکند، نه تنها به نارسایی کلیه مبتلا می شود که قند بالا سبب آسیب به چشم و دیگر عروق بدن او می شود. فشار خون بالا نیز در صورت کنترل نشدن منجر به نارسایی کلیه می شود. فردی که دیابت دارد، مثانه اش بزرگ شده، قدرت انقباض آن کاهش می یابد. در آن صورت وقتی که مثانه پر و سرریز می شود، فرد کنترل خود را روی ادرار از دست می دهد. در مجموع بیماری های مثانه به دو قسمت تقسیم می شود. نخست بیماری مثانه پرفشار (اسپاستیک) و دوم مثانه کم فشار (فلکسید). اگر فردی در قسمت فوقانی نخاع دچار ضایعه باشد، مبتلا به بیماری مثانه پرفشار یا اسپاستیک می شود. در صورتی که ضایعه در قسمت تحتانی نخاع باشد، فرد به بیماری مثانه کم فشار یا فلکسید دچار می شود. دیابت ابتلا به بیماری مثانه کم فشار را به همراه دارد. در چنین وضعیتی مثانه پر و بدون اراده بیمار سرریز می شود. به دلیل آنکه مرکز ادرار کردن در قسمت تحتانی نخاع قرار دارد، اگر این مرکز به دلیل بیماری دیابت تحت تاثیر قرار گیرد، فرد مبتلا به بیماری مثانه کم فشار خواهد شد. دیابت اعصاب مربوط به احساس پربودن مثانه را تخریب می کند. بنابراین فرد کنترل روی ادرار خود ندارد. چه مثانه پرفشار باشد، چه کم فشار، روی کلیه ها اثر منفی برجای می گذارد. ولی آثار تخریبی مثانه پرفشار روی کلیه ها به مراتب بیش از مثانه کم فشار است.

¨ بی اختیاری ادرار بیشتر در زنان دیده می شود یا در مردان؟

o در خانم ها بیشتر است. بی اختیاری ادرار در زنان معمولا به دلیل نقص عملکرد عضلاتی است که به نگهداری و دفع ادرار کمک می کند.

¨ آیا بی اختیاری ادرار در زنان با افزایش سن آنان رابطه دارد؟ علت این بیماری در زنان چیست؟

o اگر چه مشکلات ناشی از کنترل مثانه در زنان مسن بیشتر از زنان جوان به چشم می خورد، ولی کاهش کنترل مثانه همیشه به دلیل افزایش سن اتفاق نمی افتد.عفونت مجاری ادراری، عوارض جانبی برخی داروها، ضعف عضلات لگن به علت حاملگی و زایمان، ضعف مثانه، ضعف عضلات مجرای ادراری، نبود تعادل هورمونی به ویژه در زنان یائسه و اختلالات عصبی از شایع ترین دلایل بی اختیاری ادراری در زنان به شمار می رود. مراجعه به پزشک متخصص، سبب می شود تا پزشک پس از یافتن علت ابتلا به بی اختیاری ادرار، نسبت به درمان آن اقدام کند. تمرین ها و تصحیح عادت های رفتاری، معالجه با دارو و عمل جراحی از شیوه های رایج درمان بی اختیاری ادراری در زنان است.

¨ روش های درمانی بی اختیاری ادراری در مردان نیز همین موارد است؟

o خیر. در افرادی که سرطان پروستات غیر پیشرفته دارند، برای درمان نیاز است، کل پروستات و ضمایم آن برداشته شود. یکی از عوارض مهم این عمل، بی اختیاری ادراری است که در معمولا با درمان های طبی و ورزش های مخصوص درمان می شود. اگر پس از انجام این ورزش ها، بی اختیاری ادرار هنوز ادامه داشت، می توان از چند روش درمانی بهره گرفت. نخست استفاده از " اسفنکتر " بیرونی است. این وسیله دستگاهی است که در بدن بیمار کاشته می شود. شامل یک بالشتک است که زیر مجرا قرار می گیرد. این دستگاه همچنین دارای دکمه و مخزن مایع است که با فشار دکمه، مایعی از مخزن در بالشتک رفته به مجرا فشار می آورد و باعث جلوگیری از نشست ادرار می شود. بیمار موقع ادرار می بایست، همان دکمه را فشار دهد. روش اسفکتر مصنوعی، شیوه ای گران و پیچیده است. روش " اسلینگ " نیز روش دیگری است که شیوه ای ساده تر از روش اسفکتر بوده و در دهه گذشته ابداع شده است. این روش حاوی بالشتک هایی است که زیر مجرا قرار می گیرند و بر دو نوع است. نوع اول که در موقع عمل جراحی توسط پزشک کار گذاشته می شود و نوع دوم که بیمار فشار روی بالشتک را از بیرون کنترل می کند. روش دیگر تزریق موادی زیر مجرا است که با تزریق این مواد از نشت ادرار جلوگیری می شود. این مواد تنها یکبار تزریق شده و نیاز به تزریق مکرر آن نیست. این مواد حجم دهنده که در گردن مثانه و در زیر مجرا تزریق می شود، کمک می کند تا بیمار با افزایش فشار مجرا بتواند، ادرار خود را کنترل کند.

¨ آیا امروزه می توان از ربات ها در اعمال جراحی اورولوژی بهره گرفت؟

o بلی. در حقیقت تکنولوژی رباتیک از لاپاراسکوپی جدیدتر بوده، دامنه آن نسبت به بسیاری از روش های دیگر از وسعت بیشتری برخوردار است.

¨ از علم رباتیک در کدام اعمال جراحی در حوزه اورولوژی بهره گرفته می شود؟

o به کمک ربات می توان اعمال جراحی را در زمینه های جراحی پروستات، سنگ شکن، لاپاراسکوپی، اعمال جراحی سیستم ادراری تحتانی، اعمال جراحی رادیکال و جراحی مثانه انجام داد.

¨ لطفا در مورد روش اعمال جراحی رباتیک بیشتر توضیح دهید.

o در این شیوه پزشک در اتاقی می نشیند و عمل جراحی را در بخش دیگری که می تواند شهر یا کشور دیگری باشد، کنترل می کند. دستگاه در این روش، طبق دستور پزشک عمل می کند. در حقیقت ربات به تقلید از کار پزشک می پردازد. علم جدید رباتیک سبب ارتباط بین جراح و ربات شده است.

¨ به غیر از کنترل اعمال جراحی از راه دور، جراحی با ربات چه مزیت دیگری دارد؟

o ربات با بزرگ نمایی چهار- پنج برابری نقطه ای که نیاز به جراحی دارد، مانند لاپاراسکوپی، سبب می شود، اعمال جراحی دقیق تر و ظریف تر انجام شود. به عبارتی، بزرگ نمایی ربات سبب می شود، عروق و اعصاب بسیار بزرگ تر به نمایش در آمده، شانس اعمال جراحی موفق افزایش و در عوض عوارض عمل جراحی کاهش یابد.

¨ در حال حاضر کدام کشورها از ربات برای اعمال جراحی خود بهره می گیرند؟

o هم اینک در امریکا و کشورهای غربی از این شیوه استفاده می شود.

¨ آیا در ایران نیز از این شیوه بهره گرفته می شود؟

o خیر. در ایران ربات وجود ندارد. به عبارتی امکان تهیه آن به دلیل تکنولوژی پیچیده آن در شرایط کنونی مقدور نیست.

ارتباط سلامت کلیه ها با کنترل قند و فشار خون

مطالب مشابه :

ارتباط سلامت کلیه ها با کنترل قند و فشار خون

رضوان پرویزی

معرفی بیمارستان تخصصی و فوق تخصصی زنان و زایمان کوثر

حقایق و باورهای غلط در مورد کمردرد

بهترین ورزش برای کاهش وزن

روده باریک چه نقشی در بدن دارد؟

خون در ادرار نشانه چیست؟

ایا دیسک کمر بدون جراحی قابل درمان است

نکاتی برای یک کفش خوب

تنگی کانال نخاعی چگونه ایجاد میشود