پاسخ به چند سوال( فكر كنيد و پاسخ دهيد) تاريخ معاصر

1- به نظر شما چرا نمايندگان مجلس شوراي ملي در نوشتن قانون اساي مشروطه شتاب داشتند؟( درس چهارم)

نخستين قانون اساسي ايران در مدتي كمتر از سه ماه پس از افتتاح اولين دوره ي مجلس شوراي ملي تنظيم شد و مظفرالدين شاه روز چهاردهم ذي القعده (هشتم دي ماه 1285) يعني فقط 10 روز قبل از مرگ آن را امضاء كرد. در تنظيم نخستين قانون اساسي ايران شتابزدگي زيادي به كار رفت و بسياري از مطالب مهم( كه بعداً در متمم قانون اساسي به آن اضافه شد) از قلم افتاد. زيرا مظفر الدين شاه در شرف موت و بيم آن مي رفت كه پس از مرگ او محمد علي ميرزا به وعده هاي پدر وفا نكند.اين نگراني ها كاملاً به جا بود

زيرا مظفرالدين شاه در روز بيست و چهارذي القعده (18 دي ماه 1285 ش) درگذشت . جانشين او بناي ناسازگاري با آزاديخواهان را گذاشت.

2- به نظر شما چرا دولت هاي روسيه و انگليس به بي طرفي ايران در جنگ جهاني اول توجهي نكردند؟( درس ششم)

با آغاز جنگ جهاني اول احمد شاه طي فرماني بي طرفي ايران در جنگ اعلام كرد.اما بيش از دو ماه از صدور اين فرمان نگذشته بود كه نيروهاي عثماني وارد خاك ايران شدند و اروميه و تبريز را به تصرف خود دراوردند.متعاقب تجاوز نيروهاي عثماني روس ها نيز به ايران لشگر كشي نمودند.در نتيجه در بهمن ماه 1293 بين قواي دو كشور جنگي در گرفت كه عثماني ها در اين نبرد شكست خورده و قسمت اعظم آذربايجان به تصرف روسها در آمد همزمان به اين واقعه نيروهاي انگليسي وارد جنوب ايران شده و با پيش روي آن ها درجنوب، ايران به اشغال قواي سه كشور روس ، انگليس و عثماني در آمد.اشغال مناطق آذربايجان غربي و كردستان، كرمانشاه، همدان و بروجرد و همچنين حمايت آلمان و عثماني از دولت موقت در كرمانشاه تحت رياست نظام السلطنه مافي اين نگراني در متفقين تقويت مي كرد كه عدم اشغال ايران مساوي است با سلطه ي متحدين در اين كشور و به منظور جلوگيري از اين امر بدون توجه به اعلام بيطرفي ايران به سرزمين ما حمله ور گرديدند.

3- به نظر شما چرا انگليسي ها رضاشاه را وادار به استعفا كردند؟(درس دهم)

جنگ جهاني دوم كه با حمله ي نيروهاي آلمان هيتلري به لهستان در روز اول سپتامبر 1939 م (1318 ش) آغاز شد سرآغاز يك تحول عظيم سياسي در سراسر جهان بود كه ايران هم نمي توانست از آن بركنار بماند.ايران در اين جنگ اعلام بيطرفي نمود ولي رضا شاه از پيشرفت هاي برق آساي آلمان در اوايل اين جنگ شگفت زده شده بود.روابط خود را با آلمان توسعه داد و در آبان 1318 دكتر متين دفتري را كه به طرفداري از آلمان شهرت داشت به نخست وزيري برگزيد ولي دوران نخست وزيري او هشت ماه بيشتر بطول نينجاميد و رضا شاه در سال 1319 كه به طرفداري از سياست انگليس شهرت داشت به منظور سوء ظن انگليس به نخست وزيري برگزيد ولي اين تدبير كمي دير شده بود و انگليسي ها همچنان با ترديد و بدگماني اعمال رضاشاه را دنبال مي كردند.با وجود اين تا روز 22 ژوئن 1941 كه نيروهاي آلمان به روسيه حمله كردند خطري ايران را تهديد نمي كردو انگليسي ها به تنهايي جرات مداخله در ايران را نداشتند ولي با حمله ي هيتلر به روسيه و اتحاد روسيه و انگليس در برابر دشمن مشترك ايران هم در برابر تهديد جدي قرار گرفت روز 26 ژوئن 1941 يعني فقط چهار روز بعد از هجوم سربازان آلمان به خاك روسيه " سر بولارد" سفير انگليس به اتفاق " اسمير نوف " سفير شوروي با رضا شاه ملاقات كرده از او خواستند دستور اخراج اتباع آلماني از ايران را صادر نمايد.سفيران انگليس و شوروي ، آلماني ها را به فعاليت هاي جاسوسي و خرابكاري در ايران متهم كرده ادامه ي حضور آن ها را در ايران در شرايط جنگي براي امنيت خود خطرناك مي دانستند.رضا شاه در پاسخ به سفراي كشورهاي ياد شده اظهار داشت كه ايران كشور بي طرفي است و فعاليت آلماني ها در ايران هم محدود به كارهاي ساختماني و امور بازرگاني است اما پاسخ وي براي آنان قانع كننده نبود. روز 19 ژوئيه اخطار ديگري به ايران داده شد و بالاخره روز 16 اوت يادداشت مشترك انگليس و شوروري نوعي اولتيماتوم به دولت ايران بود رضا شاه اين اتمام حجت را جدي نگرفت تا اينكه از روز 18 اوت انگليسي ها در برنامه هاي فارسي ايستگاه رادويي خود كه از بغداد پخش مي شد به شدت رضا شاه را مورد حمله قرار داده و براي دخالت مسلحانه در ايران زمينه سازي مي كنند. و يك هفته بعد در 25 اوت 1941 سربازان ارتش سرخ از مرز هاي شمال و نيروهاي انگليس از طريق مرزهاي ايران و عراق و بنادر جنوب به ايران حمله ور مي شوند.ايران تمام شرايط انگليس و روس را پذيرفته اتباع آلماني را اخراج و راه آهن را در اختيار نيروهاي اشغال گر مي گذارد سپس انگليسي ها برنامه ي تغيير سلطنت و ايجاد رژيم جمهوري در ايران را به رياست محمد علي فروغي مطرح مي كنند ولي وي از قبول اين پيشنهاد خودداري نموده و سفير انگليس را قانع كرد كه تغيير رژيم سلطنتي در ايران زمينه را براي تسلط روس ها در ايران فراهم خواهد ساخت سرانجام توافق شد كه رضا شاه به نفع پسرش از مقام سلطنت استعفا دهد.شرط انگليسي ها براي قبول سلطنت محمد رضا شاه اين بود كه او فقط نقش يك مقام تشريفاتي را بر عهده بگيرد و اختيار اداره ي امور كشور با نخست وزير و دولت منتخب پارلمان باشد. انگليسي ها به انتقام ناسپاسي رضا شاه او را به طور تحقيرآميزي از ايران تبعيد و در جزيره ي دور افتاده ي موريس در جنوب غربي اقيانوس كبير زنداني كردند.

4- منظور از انقلاب سفيد ماهيت و اهداف آن چيست؟(درس شانزدهم)

يك ماه بعد از ختم غائله ي انجمن هاي ايالتي و ولايتي طرح شش ماده اي معروف به انقلاب سفيد تهيه مي شود و شاه آن را در يك اجتماع غير عادي در تهران كه از نمايندگان طبقات مختلف مردم از جمله كشاورزان و كارگران براي شركت در آن دعوت شده بودند اعلام مي نمايد.در اين اجتماع كه روز 19 دي ماه سال 1341 در يك استاديوم سرپوشيده ي ورزشي در تهران تشكيل شد شاه اصول شش گانه انقلاب سفيد خود را به اين شرح اعلام داشت:

1- الغاي رژيم ارباب – رعيتي با تصويب اصلاحات ارضي ايران بر اساس لايحه ي اصلاحيه ي قانون اصلاحات ارضي مصوب 19 دي ماه 1340 و ملحقات آن.

2- تصويب لايحه ي قانون ملي كردن جنگل ها در سراسر كشور.

3- تصويب قانون فروش سهام كارخانجات دولتي به عنوان پشتوانه ي اصلاحات ارضي.

4- تصويب لايحه ي قانون سهيم كردن كارگران در منافع كارگاه هاي توليدي و صنعتي.

5- لايحه ي اصلاحي قانون انتخابات.

6- لايحه ي ايجاد سپاه دانش به منظور تعليمات عمومي و اجباري.

5- هدف حكومت پهلوي از انتشار مقاله ي ايران و استعمار سرخ و سياه چه بود؟( درس بيستم)

در سال 1978 م (1356 ش) پس از سفر كارتر به ايران و تجليل و ستايش فوق العاده ي او از حكومت پهلوي و با يادآوري ايران به عنوان جزيره ي ثبات، قوت قلبي براي شاه محسوب مي شد كه كما في سابق آمريكا به حمايت از اقدامات و موضع شاه در ايران خواهد پرداخت و سعي كرد از اين فرصت در جهت كوبيدن مخالفان خود بهره برداري كند.شاه براي گروه هاي كوچك چريكي كه گاه دست به عمليات تروريستي مي زدند يا گروه هاي روشنفكري كه غالباً با لحن تمسخر آميزي از آن ها سخن مي گفت اهميت زيادي قائل نبود او بيشتر از همه ي مخالفانش، از امام خميني(ره) و پيروان او در ايران وحشت داشت و گزارش هايي كه درباره ي تكثير نوارهاي سخنان امام در نجف و پخش وسيع آن در سراسر كشور به دست وي مي رسيد بيش از پيش موجب نگراني وي شده بود. و به همين جهت فرداي روزي كه كارتر تهران را ترك گفت تصميم گرفت به يك مبارزه ي جدي عليه امام خميني(ره) دست بزند و اين كار را با دستور تهيه و انتشار مقاله ي توهين آميز عليه امام به منظور تحقير و بي اعتبار كردن ايشان آغاز كرد.اين كه چه كسي اين مقاله را نوشته است هنوز يكي از معماهاي تاريخي است عده اي شخص شاه را نويسنده ي مقاله معرفي مي كنند از جمله فريدون هويدا (برادر امير عباس هويدا نخست وزير سابق) كه اذعان مي دارد شاه بدون مشورت با ديگران مبادرت به اين عمل نموده است و گروه ديگر از جمله نويسنده ي آمريكايي به نام (ويليام فوربيس) در كتاب تحت عنوان "سقوط تخت طاووس" نويسنده ي مقاله را شخصي به نام "پرويز نيكخواه" كه بعد از پيروزي انقلاب اسلامي به همين اتهام اعدام شد را نويسنده ي مقاله معرفي مي كنند.

شهلا فرزانه

پاسخ به چند سوال( فكر كنيد و پاسخ دهيد) تاريخ معاصر

مطالب مشابه :

پاسخ به چند سوال( فكر كنيد و پاسخ دهيد) تاريخ معاصر

توضیحات تکمیلی کتاب تاریخ معاصر ایران

مهارت پاسخ دادن به سوالات امتحانی

نمونه طرح درس تاریخ معاصر

پاسخ خودآزمایی درس اول تاریخ سال سوم دبیرستان

فصلنامه یا فحشنامه تاریخ معاصر؟؟ آقای محمد حسین طارمی پاسخ دهند