بررسی ماسکهای محافظ تنفسی و رسپیراتور ها

بررسی ماسکهای محافظ تنفسی و رسپیراتور ها

بررسی ماسکهای محافظ تنفسی

ضرورت بررسی

در تمام صنايع، کنترل آلاينده ها برای حفظ سلامتی کارکنان و محيط زيست يکی از مهمترين اهداف ايمنی و بهداشتی کارخانجات می باشد. در کنترل آلودگی هوا علاوه بر استفاده از تکنيکهای پيشرفته پالايش هوا، استفاده از وسايل حفاظت تنفسی فردی بعنوان آخرين راه حل، يک ضرورت است. برای انتخاب سيستمهای حفاظت تنفسی در مرحله اول بايد غلظت و نوع آلاينده های محيط مورد مطالعه و بررسی قرار گيرد.

سيستمهای حفاظت تنفسی و به ويژه ماسکها و فيلترهای متناسب، بايد با عنايت به نتايج مطالعات فوق انتخاب شوند. با در اختيار قراردادن ماسکهای غير استاندارد و نا مناسب، بدون بررسی آزمايشگاهی و کيفيت آنها، مسئولين در پرسنل ايجاد اطمينان نموده و باعث افزايش قرارگيری آنها در معرض آلاينده ها می شوند. بايد توجه داشت که مواد مورد استفاده در ساخت ماسک، آلرژی زا و يا مولد ذره نباشد. صاحبان صنايع و دست اندرکاران بهداشت حرفه ای کارخانجات می بايستی با آگاهی کامل از مشخصه های آلاينده های محيط کار خود، ماسک متناسب را برای حفظ سلامت کارکنان و افزايش بازدهی آنها در شرايط اقتصادی بهينه، ماسکهای حفاظت تنفسی را انتخاب کنند. به اين ترتيب، استفاده از ماسکهای گران قيمت، دارای کارايی بسيار بالا برای ربايش ذرات بسيار ريز، در يک کارخانه با محيط کاری دارای ذرات درشت، ضروری نبوده و توصيه نمی شود.

برخی ازعوامل آلودگی هوا:

- منواکسيد کربن که گازی بی رنگ و بی بو است مهمترين عامل آلودگی هوا می باشد

- دی اکسيد نيتروژن نيز سبب ايجاد بارانهای اسيدی می گردد.

- گاز ازن که بی رنگ و بی بو است به دليل قابليت تجزيه پذيری زياد سبب از بين رفتن بافت ريه می گردد.

- دی اکسيد گوگرد سبب کاهش سيستم دفاعی ريه ها و تشديد بيماريهای قلبی و تنفسی می گردد.

- ذرات معلق آلی که اغلب زير 10 ميکرون قطر دارند برروی قفسه صدری و سرطانی شدن ريه موثر است.

هدف استفاده از ماسکهای تنفسی

1- به علت کمبود اکسيژن هوا در محيط کار

2- به علت وجود آلاينده های گازی در محيط کار

3- به علت وجود آلاينده های ذره ای در محيط کار

در صورتيکه به خوبی بر شرايط محيط کار واقف نباشيم بايد از ماسکهای تنفسی که هر سه هدف فوق را تامين کند استفاده نمائيم. از سه مورد فوق کمبود اکسيژن جايگاه ويژه ای دارد بدان معنی که در ابتدا يک ماسک بايد بتواند اکسيژن مورد نياز فرد را تامين نموده و سپس آلاينده های محيط را جذب کند. ماسکهای فيلتردار می توانند فقط در هنگامی که غلظت اکسيژن در هوای محل کمتر از 17 درصد نباشد استفاده شوند. ميزان تنفس انسان در وضعيت عادی 15 ليتر درد قيقه و در وضعيت کارسنگين 120-90 ليتر در دقيقه می باشد.

ماسکها به دو دسته کلی شامل ماسکهای تصفيه هوای تنفسی و ماسکهای تامين کننده هوای تصفيه شده تقسيم می شوند. ماسکهای تصفيه هوای تنفسی به دو دسته کلی تقسيم می شوند که ماسکهای تنفسی ذره ای جهت گرفتن ذرات بوده و ماسکهای تنفسی گازی برای جذب و حذف گازها و بخارات بکار می روند. در صورتيکه هر دو نوع آلاينده در محيط وجود داشته باشد از ترکيب هر دو استفاده می شود.

آلاينده های هوا

آلاينده های هوا صدمات جدی را به ريه وارد می سازند که اغلب آنها برگشت ناپذير می باشد محيطهای کاری مختلف و مواجهه با فعاليتهای مختلف کاری خطرات متنوعی را می توانند بوجود آورند.

معمولا آلاينده های هوا به ذرات معلق مانند غبارها- دودها- مه و گردوآلاينده های گازی شکل مانند گازها و بخارات و بوهای مختلف تقسيم می شوند. ذرات ريز و معلق معدنی مانند ( ذغال سنگ-پنبه نسوز و غبار فلزات و دودها مانند روی-آهن-سرب و غبار اسيدها و رنگ دانه ها و حشره کشها و دود مواد نفتی دارای ذرات معلق آلاينده بوده که می توانند اثرات خورندگی، سميت و سرطان زايی و آسيب رساندن به محيط زيست را ايجاد نمايند.

آلاينده های گازی نيز که از فعل و انفعالات شيميايی پديد می آيند می توانند آلودگی را گسترش داده و حتی با گسترش زنجيره شيميايی آلاينده های ثانويه را نيز ايجاد کنند. بوها نيزکه اکثرا ناشی از عوامل شيميايی می باشد ممکن است دارای عناصر مواد شيميايی باشند بطور مثال خودروها هنگام کار ذرات ريز کربن و گازهای HO, NOxCO را توليد می کنند.

اصطلاحات:

آئروسل: حالت تعليق ذرات مايع يا جامد در گازها می باشد که قطر اين ذرات حدود 001/0 تا 100 ميکرومتر تغيير می کند ذرات آئروسل مايع تقريبا کروی شکل (آئروسلهایروغنی) هستند ولی آئروسلهای جامد معمولا برحسب منابع توليد شان اشکال کاملا متفاوت و پيچيده دارند مانند آئروسلهای معدنی که به شکل چند ضلعی نامنظم می باشند-آئروسلهای شيشه-پنبه کوهی و الياف گياهی و پشم که فيبروزنی Fibrous می باشند- آئروسلهای جامد کروی مانند دود-خاکستر فرار و گرده گلها.

گردوغبار:: گردوغبار در اثر مجزا شدن مواد مختلف جامد به ذرات بسيار کوچک تشکيل می شود و معمولا در هوا شناور و معلق می گردد. گردوغبار ممکن است منشا معدنی-شيميايی-آلی و يا حيوانی باشد. انتشار و پراکندگی آنها در محيط روی افرادی که باآن تماس پيدا می کنند برحسب جنس گردوغبار، اندازه ذرات و طول مدت استنشاق احتمالا ايجاد عوارض و بيماريهای گوناگونی می کنند.

ميست (مه): عبارتست از آئروسلهای مرئی که بصورت ذرات و قطرات ريز مايع در هوا توليد می گردد.

فيوم(دمه) : فيوم يادود فلزی عبارت است از ذرات جامدی که در اثر تراکم گازها پس از تصعيد از مواد مذاب توليد می گردند وتوليد آنها معمولا باانجام يک واکنش شيميايی مانند اکسيداسيون همراه

است. ذرات بزرگتر از يک ميکرون مستقيما از متراکم شدن بخارات يا بخارات فلزی توليد می شوند.

ماسکها:

فيلترها بايد بتوانند حفاظت در برابر ذرات 10-2/0MM را ايجاد نمايند. استفاده از ماسکهای رايج که نامشخص و فاقد تائيديه برای رفع آلودگی می باشند هيچ کمکی به پيشگيری از مضرات آلودگی هوا نمی کنند چون اين ماسکها فقط قادرند ذرات بالای 10 ميکرون را جذب نمايند و ليکن قطر همگی ذرات و گازهای آلاينده هوا زير 10 ميکرون می باشد

ماسکها مجموعه ای از لايه های اليافی می باشند که معمولا بصورت منظم چيده نشده اند با اين وجود ترجيحا نحوه قرار گرفتن الياف بايد بگونه ای باشد که جهت جريان هوا با آنها زاويه 90 درجه بسازد که اين نيز بستگی به تکنيکهای ساخت فيلتر(ماسک يکبار مصرف) دارد يک فيلتر مناسب فيلتری است که الياف آن تا آنجا که ممکن است از هم جدا باشند ولی وقتی که به آن از روبرو نگاه می شود هيچ سوراخ و درزی قابل تشخيص نباشد . فيلترهای اليافی از لنفهای سلولزی يا کتان و يا مخلوطی از سلولز و الياف پلاستيکی يا شيشه ای ساخته می شوند راندمان فيلتر و در نتيجه کارآيی آنها نيز بستگی به قطر الياف دارد.

فيلتر های اليافی(ماسک) براساس راندمان يک ليف منفرد و مجزا پايه گذاری می شود و برای بدست آوردن معادلات، ذرات را کروی شکل در نظر می گيرند راندمان يک ليف که به معنی توانايی آن برای حذف ذرات از جريان هوا می باشد تابعی از الگوی جريان هوا-قطر ليف-قطرو جرم حجمی ذره و بار الکتريکی ذره و ليف می باشد.

آزمون فيلترها (ماسکهای يکبار مصرف)

1- کارآيی

برای شناسايی فيلترهای مناسب انجام تست کارآيی و افت فشار لازم است. هر فيلتر دارای يک قابليت ربايش يا راندمان است. که بصورت زير محاسبه می گردد

E راندمان ربايش فيلتر (کارايی) %

N1 تراکم ذرات قبل از فيلتر E= N1- N2 *100 N1

N2 تراکم ذرات بعد از فيلتر

2-نفوذپذيری فيلتر (تخلخل)

نفوذپذيری فيلتر برابر با حاصل تفريق راندمان از عدد يک می باشد و با P نشان می دهند واحد آن درصد می باشد.

P= 1- E = N2 * 100

N1 تراکم ذرات قبل از فيلتر

N2 تراکم ذرات بعد از فيلتر

3- دانسيته فشردگی (صلبيت)

برای فيلترهای اليافی، دانسيته از فرمول زير تعيين می شود که معمولا بين 01/0 تا 3/0 می باشد

:x دانسيته

X = 1- P

P: ميزان نفوذپذيری (تخلخل)

E = x

راندمان فيلتراسيون با افزايش ضخامت فيلتر افزايش می يابد و حجم هوای عبوری به نسبت حجم الياف کاهش می يابد Q

V: سرعت ................. = V

Q: هوای عبوری از فيلتر ليتر/ دقيقه

A: سطح مقطع فيلتر Cm2

نفوذپذيری ذرات با افزايش ضخامت فيلتر بصورت نمايی کاهش می يابد ذراتی که به سادگی در فيلتر گير می افتند در چند لايه اول جذب می شوند.

در يک فيلتر اليافی معين معمولا ذرات بين 05/0 تا 5/0 ميکرومتر کمترين راندمان ربايشی (E) را دارا می باشند بنابراين تمامی ذرات کوچکتر يا بزرگتر از اين گستره با راندمان بيشتری گير می افتند

4- افت فشار

مقاومت يا افت فشار در يک فيلتر حاصل اثر مقاومت هر ليف در برابر جريانی است که از آن عبور می کند. افت فشار يک فيلتر تابع نيروی نگهدارنده ای است که در اثر وجود تمامی ليفها و طرز قرار گرفتن آنها در فيلتر بوجود می آيد. برای محاسبه افت فشار از معادله ديويس (1973) بصورت زير استفاده می شود.

^P = htv0 f (X)

Df2

^P : افت فشار

Df : قطر الياف

Ht: ضخامت فيلتر

V0 : سرعت ذرات

F (X ) : ضريب تخلخل

افت فشار نسبت مستقيم با ضخامت فيلتر و نسبت معکوس با قطر الياف دارد.

بهترين فيلتر بايد حداقل افت فشار را داشته باشد.

5- فاکتور کيفيت:

معيار بسيار مفيد برای مقايسه فيلتر های گوناگون با ضخامتهای مختلف ، فاکتور مرغوبيت يا فاکتور کيفيت می باشد.

Qf = QT = Ln (1/P )

^ P P

Em = 1-P

Qf : فاکتور کيفيت

^P : افت فشار

P : نفوذپذيری فيلتر (تخلخل)

هر چه Qf در يک فيلتر بزرگتر باشد آن فيلتر مرغوب تر است.

حال که با روش آزمون فيلترها آشنا شديم بايد بدانيم بهترين ماسک به نمونه ای اطلاق می شود که دارای کارايی بالا برای ربايش ذرات و افت فشار پايين برای ايجاد کمترين فشار بر اعضای تنفسی کارگر باشد به اين ترتيب می توانيم محل استفاده ماسکهای مختلف را محاسبه کنيم و از نوع متناسب با نوع کار استفاده نمائيم.

فيلتر های غبارگير:

ماسکها برای جذب ذرات حتی ذرات بسيار کوچک کارآيی لازم را دارند در تئوری فيلتراسيون 5 اصل وجود دارد که ذرات بر اين اساس جذب می گردند.

1- حرکت بروانی: بيشترين اثر را برروی ذرات کوچک دارد

2- گير افتادن: بهترين اثر را برروی ذرات بزرگ دارد.

3- برخورد داخلی: بهترين اثر را برروی ذرات بزرگ دارد.

4- ته نشينی بر اساس وزن: بيشترين اثر را برروی ذرات بزرگ دارد.

5- جذب استاتيکی: قوی ترين اثر را برروی ذرات کوچک دارد.

بنابراين بيشترين نفوذ را ذراتی با قطر 6/0 ميکرون دارند.

همانطوريکه قبلا گفته شد ماسکهای تصفيه کننده هوا که روی صورت قرار گرفته و دارای فيلترهای قابل تعويض می باشند جهت گرفتن ذرات و گازو بخارات بکار می روند در صورتيکه فقط ذرات در محيط باشد از فيلترهای غبارگير گروه P استفاده می شود و در صورتيکه گازها در محيط کار باشند از فيلترهای گازی استفاده می گردد و در صورتيکه هر دو نوع آلاينده در محيط وجود داشته باشند از ترکيب هر دو استفاده می شود.

..........................................................................................................................................

رسپیراتور

رسپیراتور وسیله ای می باشد که روی دهان ، بینی یا تمام صورت یا سر قرار می گیرد و آنها را در مقابل هوای آلوده محافظت می نماید. انواع آن به شرح ذیل می باشد:
رسپیراتورهای که به طور محکم• برروی صورت می نشینند: نیم ماسکها ( فقط دهان و بینی را پوشش می دهند ) ، تمام صورت ( تمام صورت را از بالای پیشانی تا زیر چانه را پوشش می دهند )
رسپیراتورهای• که به طور محکم برروی صورت قرار نمی گیرند : شامل هودها و هملتهای که تمام سر را می پوشانند .
علاوه بر‌ آن دو دسته مهم رسپیراتورها به شرح ذیل می باشند:
• تصفیه کننده های هوا : که آلاینده ها زا از هوا جدا می سازد.
تامین کننده های• هوا‌ : که هوای تمیز و قابل استنشاق را از یک منبع بدون آلودگی تامین می نماید. براساس یک قاعده کلی، رسپیراتورهای تامین کننده هوا در زمان مواجهه با آلاینده های خیلی خطرناک استفاده می شوند .

چرا کارگران به رسپیراتورها نیاز دارند؟
زمانی که کارگران مجبورند در محیطی با اکسیژن نا کافی یا دارای گرد و غبار ، فیوم، دود ، میست ، گاز و بخار و یا اسپری های مضر فعالیت نمایند، نیاز به رسپیراتور دارند . این مواد خطرناک می توانند باعث بروز سرطان ، نارسایی های ریوی ، بیماری و یا مرگ گردند.
در مکانهای که مواد سمی وجود دارند و اقدامات کنترلی در جهت حذف یا کاهش این مواد ناکافی باشند، استفاده از رسپیراتورها ضروری می باشد . برخی از رسپیراتورهای تامین کننده هوا ، در محیط هایی که کمبود اکسیژن دارند نیز استفاده می گردند . در مواجهه با هوای آلوده یا کم اکسیژن ، به سرعت فرد دچار افزایش ضربان قلب و افزایش تنفس ، کاهش سطح هوشیاری یا حس تعادل می گردد. هنگامی که فرد مشغول فعالیت مخاطره آمیزی باشد مانند بالا رفتن از نردبان ، کاهش لحظه ای حس تعادل می تواند حادثه ساز باشد .

چه زمان کارگران می بایست از رسپیراتور استفاده نمایند؟
کارگران زمانی نیاز به استفاده از رسپیراتورها دارند که اقدامات مهندسی و عملیاتی قادر به کنترل موثر آلاینده های هوای محیط کار نباشند .استراتژی های کنترل آلاینده ها شامل ایزوله یا محدود کردن فرآیند آلوده ، خارج کردن هوای آلوده یا جایگزینی مواد با سمیت کمتر می باشد.
رسپیراتورها ایجاد محدودیت می نمایند و جز اقدامات کنترل مهندسی موثر محسوب نمی گردند. در مواقعی که با اقدامات کنترلی نمی توان غلظت آلاینده را به حد استاندارد شغلی رساند ، مانند زمان عملیات تعمیر و نگهداشت ، شرایط اضطراری ، زمان نصب اقدامات کنترل مهندسی، رسپیراتورها بهترین یا تنها راه کاهش میزان مواجهه کارگران می باشند. در مواردی که کنترل های مهندسی نتواند غلظت آلاینده را به زیر حد استاندارد شغلی برسانند ، استفاده از رسپیراتورها الزامی می باشند .
در جاهایی که استفاده از رسپیراتورها نیاز می باشد ، می بایسیت یک روش اجرایی ویژه جهت اطمینان از اثر بخشی این تجهیزات لحاظ گردد.

چگونه می توان از مناسب بودن وسایل حفاظتی اطمینان حاصل نمود؟
استاندارد رسپیراتورهای OSHA کارفرمایان را ملزم می سازد که در مواقعی که کارگران می بایست از رسپیراتورها استفاده نمایند ،‌برنامه ای موثر در مورد رسپیراتورها تدوین و اجرا نمایند . مخاطرات مختلف ، رسپیراتورهای متفاوتی نیاز دارند و کارگران مسئول استفاده از رسپیراتورهای مناسب و پیروی از برنامه حفاظت تنفسی می باشند.
این استاندارد ، دارای الزاماتی نظیر برنامه های مدیریتی ، دستورالعمل های ویژه محیط کار ،‌ انتخاب رسپیراتور ، آموزش کارگران ، تست های فیت شوندگی ، ارزیابی پزشکی ، طریقه استفاده از رسپیراتور ، تمیز کردن ، نگهداری و تعمیر می باشد.
کارگران باید تا زمانیکه کنترل های مهندسی اجرا شوند ، از رسپیراتورها استفاده نمایند. در صورتیکه کنترلهای مهندسی اجرا نشوند ، کارفرمایان موظف به تهیه رسپیراتور می باشند و برای حفظ سلامتی تا زمانیکه لازم است ، کارگران می بایست از آنها استفاده نمایند. برای یک محیط کار ویژه می بایست لوازم حفاظتی به طور مناسب انتخاب ، استفاده و نگهداری گردند . علاوه به آن کارفرمایان می بایست در تمام جنبه های برنامه حفاظت تنفسی، کارگران را آموزش دهند.

روند اطمینان از اثر بخش بودن رسپیراتورها :
چگونه می توان برنامه حفاظت تنفسی را بهبود بخشید :
اولین هدف مرور برنامه حفاظت تنفسی ، جلوگیری از تماس با گرد و غبار ، فاگ ، فیوم ، میست ، گازها و بخارات و اسپری های مضر و جلوگیری از بیماریهای شغلی است .
مدیر برنامه ، مسئول اجرای برنامه می باشد . برای اینکه این فرد بتواند بر اجرای برنامه نظارت داشته باشد ، می بایست اطلاعات کافی در مورد رسپیراتورها داشته باشد .
در برنامه ها و یا شرکتهای بزرگ ، مدیریت واحدهای بهداشت صنعتی ، مرکز درمانی ،‌ مهندسی ایمنی یا واحد آتش نشانی باید مدیریت این برنامه را بر عهده بگیرند .
هر برنامه حفاظت تنفسی می بایست در خصوص آموزش تمامی کاربران تاکید داشته باشد . کارفرمایان می بایست این آگاهی را بدهند که رسپیراتورها عامل خطر را حذف نمی نمایند . اگر رسپیراتورها آسیب ببینند ، کاربر در تماس فراتر از حد مجاز با مواد خطرناک قرار می گیرد . بخاطر اینکه درصد آسیبهای احتمالی کاهش یابند ، رسپیراتورها می بایست خوب روی صورت محکم شوند و در محیط مناسب و پاکیزه نگهداری شوند .
کارفرمایان و کارگران باید بدانند که رسپیراتورها هزینه بر و دارای محدودیت می باشند . کارگران مجاز به تغییر یا برداشتن رسپیراتور ها نمی باشند حتی اگر احساس ناراحتی نمایند .

یک برنامه کارا دارای فاکتورهای ذیل می باشد :
• نوشتن دستورالعملهای ویژه محیط کار
• ارزیابی برنامه
• انتخاب رسپیراتورهای مناسب مورد تایید NIOSH
• آموزش
• آزمایش محکم شدن روی صورت
• بازرسی ، تمیز کردن ، نگه داری و انبارش
• ارزیابی پزشکی
در هر جایی که مطابق استاندارد OSHA ، کارگران نیاز به استفاده رسپیراتورها دارند می بایست برنامه حفاظت تنفسی اجرا گردد . برای اطمینان از اینکه کارگران به طور مناسب و ایمن از رسپیراتورها استفاده می نمایند ، کارفرما می بایست کاربران را با دستورالعملهای استفاده از رسپیراتورها آشنا گرداند .
در محل کارهایی که حد تماس کمتر از حدود مخاطره آمیز اند ، ولی کارگران بطور داوطلبانه از رسپیراتورها استفاده می نمایند نیز می بایست برنامه ای با جزئیات کامل در خصوص راهنمایی کاربران رسپیراتورها تدوین گردد . کارفرمایان می بایست ارزیابی نمایند که خود رسپیراتورهای مصرفی برای کارگران مضر نباشد و اگر چنین بود ، کارفرما می بایست کارگران را مورد ارزیابی پزشکی قرار دهند و اگر نیاز بود به وسیله جزئیات برنامه ، استفاده از رسپیراتورها را محدود نمایند . کارفرمایان می بایست کارگرانی را که بطور داوطلبانه از رسپیراتورها استفاده می نمایند ، از مفاد پیوست استاندارد حفاظت تنفسی OSHA مطلع سازند .
کارفرمایان می بایست به طور مرتب اثر بخشی برنامه را مورد ارزیابی قرار دهند و اگر نیاز باشد دستورالعمل را بازنگری نمایند . یک تیم مدیریت می تواند این ارزیابی های دوره ای را مدیریت نماید .

چگونه می توان رسپیراتور مناسب انتخاب نمود :
• نوشتن دستورالعملهای ویژه محل کار
• شناسائی آلاینده ها و مقادیر آنها
• توجه به فاکتورهای تاثیر گذار بر کارآیی رسپیراتورها
• انتخاب رسپیراتور مناسب مورد تایید NIOSH
• آموزش
• اندازه گیری های محیط کار
• استانداردهای کیفی هوا NIOSH

رسپراتورها می بایست مطابق با روش مورد تایید NIOSH استفاده گردند . در هنگام انتخاب رسپیراتورها ،‌ کارفرمایان می بایست به خواص فیزیکی و شیمیایی آلاینده ها ، سمیت و غلظت مواد خطرناک و درصد اکسیژن موجود در هوا توجه نمایند . از دیگر فاکتورهای انتخاب ، می توان از نوع و مقدار مخاطرات ، میزان کار ،‌ محل هایی که می بایست استفاده گردند ، جابجایی ، الزامات و شرایط کاری ، محدودیت و مشخصات رسپیراتورهای موجود نام برد .
در رسپیراتورها ، فیلترها یا جاذبهایی به عنوان تصفیه کننده هوا استفاده می گردند که مواد مضر را از هوا بر می دارند . آنها از ماسکهای یکبار مصرف تا وسایل پیشرفته متغیرند . این وسایل نمی توانند تولید اکسیژن نمایند ، بنابراین نباید در محیطهایی با اکسیژن کم یا دیگر محیطهایی که به سرعت سلامتی را به خطر می اندازند استفاده گردند .
رسپیراتورهای تامین کننده هوا برای تهیه هوای قابل تنفس از منبع پاک یا دیگر محیطهای بدون آلودگی محل کار طراحی گردیده اند شامل : رسپیراتورهای تامین کننده هوا ( SAR ) یا وسایل تولید کننده هوا ( SCBA ) می باشند .
زمان انجام فعالیت ، شامل زمان مورد نیاز برای ورود و خروج به محیط آلوده ،‌ یکی از فاکتورهای مهم در تعیین نوع رسپیراتور می باشد . برای مثال SCBA ، ماسک ضد گاز و کارتریجها در دوره نسبتا کوتاهی می توانند استفاده گردند . به عبارت دیگر ، رسپیراتورهای تامین کننده هوا که به وسیله یک کمپرسور و شلنگ هوا را تامین می نمایند ، برای دوره زمانی طولانی قابل استفاده می باشند . اگر غلظت آلاینده کم باشد ، رسپیراتورهای دارای فیلتر ضد گرد و غبار می تواند بدون نیاز به جایگزینی برای مدت طولانی استفاده شوند . در صورتیکه غلظت آلاینده بالاتر باشد ، رسپیراتورهای تامین کننده هوا نظیر فشار مثبت SAR ، محافظت بهتری برای مدت طولانی ارائه می دهند .
رسپیراتورهای تامین کننده هوا ( SAR ) نیاز به توجه به زمان پر شدن ظرفیت فیلتر ، برنامه زمانبندی تعویض فیلتر ، توجه به تاریخ انقضاء ندارند . اما موارد مذکور می بایست در مورد رسپیراتورهای تصفیه کننده هوا مورد توجه قرار گیرند .
رسپیراتورها نباید توانایی کارگران را در بینایی ، شنوایی ، ارتباطات و انجام کار ایمن مختل سازند . به عنوان مثال رسپیراتورهای تامین کننده هوا ( SAR ) ممکن است توانایی حرکتی را محدود سازند و خطرات دیگری ایجاد نمایند . SARS با رول شلنگ ، محدوده عملیاتی کارگر را محدود می سازند و در تماس با ماشین آلات ممکن است با گیر کردن شلنگ ایجاد خطر نمایند . همچنین در SCBA ، سیلندر هوای فشرده سنگین و بزرگ می باشد که ممکن است بالا رفتن و حرکت در فضای بسته را محدود سازد . همچنین وزن سیلندر هوای فشرده ، باری اضافه بر دوش کارگر می باشد .
فاکتور دیگر قابل توجه در استفاده از رسپیراتورها ،‌ میزان هوای تامین شده می باشد . میزان کار کارگر ، مقدار هوای تنفسی را در دقیقه تعیین می نماید . حجم هوای تامین کننده نیازهای تنفسی کارگر و زمان استفاده از رسپیراتورهای تامین کننده هوا نظیر SCBA و SAR خیلی مهم می باشد . زیرا این حجم تعیین کننده زندگی کاربر می باشد .
همچنین در استفاده از SAR با جریان ثابت ،‌ میزان حداکثر فلو مهم می باشد . به منظور ایجاد فشار مثبت می بایست فلوی هوای تامین شده بیشتر از حداکثر فلوی تنفسی باشد .
مقاومت بالای تنفس در رسپیراتورهای تصفیه کننده هوا در شرایط کار سخت به ویژه در هوای گرم و مرطوب موجب سختی تنفس کارگر می شود . به منظور کاهش فشارهای اضافی بر روی کارگر می بایست تا حد امکان از رسپیراتورهای سبکتر که حداقل مقاومت تنفسی را ایجاد می نمایند استفاده گردد .
SCBA و تعدادی از رسپیراتورهای شیمیایی کانیستردار ، در هنگام انقضای مصرف ، هشدار می دهند که ممکن است به صورت درجه فشار ، تایمر با آلارم صوتی ،‌ یا یک شاخص رنگی نشان دهنده تاریخ انقضاء در کارتریج یا کانیستر باشد . استفاده کننده می بایست عملکرد و محدودیتهای هر نوع از تجهیزات هشدار دهنده را بداند . در مورد خیلی از ماسکهای ضد گاز و رسپیراتورهای کارتریج دار که بدون تجهیزات هشدار دهنده می باشند ، کارفرما باید برنامه زمان بندی تعویض کانیستر یا کارتریج را برقرار نماید . به علاوه کارگران باید هر شیفت کاری را با کارتریجها و کانیسترهای جدید شروع نمایند .

کاربردهای ویژه رسپیراتورها چه می باشد :‌
در لیست زیر ، اطلاعات ساده ای در مورد مشخصات و فاکتورهای انتخاب رسپیراتورها ارائه شده است . غلظت آلاینده یا اندازه ذرات نیز مشخص شده است . تعدادی از استانداردهای OSHA اطلاعات دقیقتری در مورد انتخاب رسپیراتورها ارائه می دهند .

مخاطرات آنی تهدید کننده سلامتی و زندگی :‌

شرایط مخاطرات نوع رسپیراتور
کمبود اکسیژن آلاینده های گازی ، بخارات و سایر آلاینده های خیلی سمی هوا ماسک تمام صورت فشار مثبت SCBA که برای حداقل 30 دقیقه قابل استفاده می باشند . ترکیب ماسک تمام صورت و فشار مثبت SAR با یک تامین کننده هوای خودکار .
نجات از هوای آلوده رسپیراتور فشار مثبت SCBA ، ماسک ضد گاز ، ترکیبی از SAR و SCBA

مخاطرات غیر آنی تهدید کننده سلامتی و زندگی :‌
شرایط نوع رسپیراتور
آلاینده های گازی و بخارات ماسک SAR فشار مثبت ، ماسک ضد گاز و رسپیراتورهای دارای کارتریج و کانیستر
آلاینده به صورت ذرات SAR فشار مثبت شامل رسپیراتور ضد ذرات ، رسپیراتورهای تصفیه کننده هوای قوی دارای فیلتر های با کارآیی بالا ،‌ رسپیراتورهای تصفیه کننده هوا با فیلتر مخصوص ذرات
آلاینده های گازی با ذرات رسپیراتور تامین کننده فشار مثبت ، ماسک گازی ، رسپیراتورهای کارتریج دار مواد شیمیایی با فیلتر مکانیکی .
دود و سایر آلاینده های وابسته به آتش :‌ SCBA با فشار مثبت مناسب برای استفاده در این مکانها می باشد .
چه کسانی نیاز به آموزش دارند :
جهت کاربرد صحیح رسپیراتورها ، آموزش الزامی می باشد . کارفرمایان می بایست کارگران و سرپرستان را در خصوص انتخاب ، استفاده و نگهداری مناسب رسپیراتورها آموزش دهند . به تمامی کارگرانی که لازم است از رسپیراتورها استفاده نمایند باید دستورالعملهای استفاده صحیح از تجهیزات و محدودیت های مربوط به آنها ارائه شود . کارفرمایان باید بر اساس سطح سواد کارگران ، برنامه های آموزشی را توسعه دهند .
آموزش ها می بایست توانایی و محدودیت های رسپیراتورها ، دلیل نیاز به رسپیراتور ، روش مناسب محکم کردن رسپیراتورها در صورت ، استفاده و نگهداری را بطور جامع برای کارگران بیان نمایند .

آموزشها می بایست موارد ذیل را در بر گیرند :
• چرا استفاده از رسپیراتورها ضروری می باشد
• ماهیت مخاطرات تنفسی و پیامد ناشی از کاربرد ، نگهداری و محکم شدن صحیح رسپیراتورها در صورت
• دلیل انتخاب یک نوع خاص رسپیراتور
• توانایی ها و محدودیت های رسپیراتور انتخابی
• طریقه بازرسی ، پوشیدن و درآوردن و بررسی نشتی رسپیراتورها
• نگهداری رسپیراتورها و الزامات انبارش
• چگونگی استفاده موثر از رسپیراتور در شرایط اضطراری شامل زمانیکه رسپیراتور عملکرد نامناسبی دارد
• چگونگی تشخیص علائم و عوارض پزشکی که ممکن است استفاده موثر از رسپیراتور را محدود سازد
• استفاده کننده باید بداند که کاربرد نامناسب رسپیراتور و یا نگهداری نامناسب آن ، موجب مواجهه بیش از حد می گردد . همجنین آنها باید بدانند که استفاده از رسپیراتورهای فیت نشده با صورت و یا نگهداری نامناسب آنها ، موجب بیماری مزمن یا حاد یا مرگ ناشی از مواجهه بیش از حد با آلاینده های هوا می گردد .

چگونه مطمئن می شوید رسپیراتور بخوبی با صورت فیت شده است :‌
انواع مختلفی از رسپیراتورها و حتی انواعی از یک نوع رسپیراتور ، مشخصات فیت شوندگی متفاوتی دارند . یک نوع رسپیراتور به صورت همه افراد فیت نمی شود . ممکن است یک نوع خاص رسپیراتور به طور مناسب به صورت تعدادی از کارگران فیت شود .
کارفرمایان باید تعداد کافی از رسپیراتورها در انواع و سایزهای مختلف ارائه دهند تا این اطمینان حاصل گردد که هر کارگری رسپیراتور مناسب و مطلوبی انتخاب می نماید . عینکهایی که توسط کارگران استفاده می شود در فیت شدن رسپیراتور مشکل ایجاد می نماید . بندهای ویژه ای جهت نگهداری عینک در کنار ماسک تمام صورت موجود می باشند . یک فرد آموزش دیده می بایست ماسک تمام صورت و عینک را به طوری فیت نماید که علاوه بر دید خوب ، راحتی و عایق بندی مناسب را ارائه دهد . رسپیراتورها باید بطور مناسب فیت شوند . رسپیراتورها بدون فیت شدن محکم بین ماسک و صورت کاربر ، حفاظت مناسبی ارائه نمی دهند . در نتیجه ریش ، سایز موهای صورت ،‌ عدم وجود دندان مصنوعی ، تغییر شکل صورت ،‌ جواهر آلات و یا گیره مو که در زیر ماسک صورت قرار می گیرند موجب اختلال برای عایق بندی و فیت شدن ماسک می شوند . به منظور حفاظت مناسب تنفسی ، ماسک صورت را قبل از هر بار استفاده بررسی نمایید . شما می توانید عایق بندی آنرا با ایجاد فشار مثبت و فشار منفی کنترل نمایید . جزئیات این کار در پیوست B-1 استاندارد حفاظت تنفسی OSHA آمده است .
برای رسپیراتورهایی که محکم فیت می شوند ، تست فیت شوندگی لازم می باشد . شما می توانید این تست را از دو طریق انجام دهید :‌ کمی و کیفی .
تست کیفی :‌ در تست کیفی در اطراف ناحیه تنفسی فردی که ماسک زده است ،‌ مواد بی ضرر با بوی تند یا محرک رها نمایید . اگر فرد بو یا تحریکی احساس نکرد ،‌ نشان دهنده این است که ماسک بخوبی فیت شده است .
تست کمی : تست کمی اطلاعات دقیقتری و کاملتری در مورد فیت شدن رسپیراتورها ارائه می دهند . کاربر تمریناتی را انجام می دهد که نشتی ماسک را کاهش دهد . ابزارهای تست که فیت شوندگی ، اندازه گیری های عددی را در خصوص میزان نشتی رسپیراتورها ارائه می دهند .
جزئیات دستورالعمل تست های کمی و کیفی فیت شوندگی در پیوست A استاندارد محافظت تنفسی OSHA آمده است .

چگونگی بازرسی و مراقبت از رسپیراتورها :‌
بررسی تمامی رسپیراتورها قبل و بعد از هر دفعه استفاده با توجه خاص به بخشهای لاستیکی یا پلاستیکی که می تواند خراب یا خم گردد مهم می باشد . ماسک ، بندهای سر ،‌ شیرها ،‌ لوله های اتصال ،‌ کارتریجها و یا فیلترها باید در وضعیت خوبی باشند . بازرسی رسپیراتورها باید شامل بررسی محکم بودن اتصالات نیز باشد . کاربر باید حداقل ماهی یکبار رسپیراتورهای SCBA را بازدید نماید و مطمئن شود که سیلندرهای اکسیژن و هوا مطابق با دستورالعمل سازنده کاملا شارژ شده اند . بازدید باید شامل بررسی رگولاتور و تجهیزات هشدار دهنده نیز باشد تا از عملکرد صحیح اطمینان حاصل شود . کارفرمایان باید سوابق و تاریخ بازدید و نتایج آنرا نگهداری نمایند .
کاربران باید کارتریجهای شیمیایی و کانیسترهای ضد گاز را در صورت نیاز مطابق با توصیه های سازنده تعویض نمایند تا حفاظت کامل ارائه شود . به علاوه آنان باید فیلترهای شیمیایی را در مواقع نیاز به منظور جلوگیری از مقاومت زیاد تعویض نمایند . تنها افراد با تجربه مجاز به تعمیـــر بخشهای ویژه رسپیراتورهـــا می باشند . این افراد باید مطابق با دستورالعملهای کارخانه سازنده اقدام به تعمیر نمایند . و تلاش به تعمیر یا تعویض خارج از دستورالعملهای سازنده عمل نکنند .
کارفرما باید مطمئن شود که رسپیراتورها تمیز و بدون آلودگی هستند و آنها را بصورت بهداشتی نگهداری می نمایند . به علاوه کارفرما باید مطمئن باشد که رسپیراتورهای مورد استفاده برای شرایط اضطراری ، تمیز هستند و بعد از هر بار استفاده فورا ضدعفونی شده اند .
رسپیراتورها باید با محلول دترجنت شستشو شوند و سپس در یک محلول ضدعفونی کننده غوطه ور گردند . پاک کننده و ضدعفونی کننده ای که به طور موثری رسپیراتورها را تمیز می کنند دارای عوامل ضد باکتری هستند که به صورت تجاری در دسترس می باشند . عوامل ضد باکتری که به طور مکرر استفاده می شوند شامل ترکیبات آبی آلومینیوم می باشند . شوینده و ضدعفونی کننده های قوی و خیلی از حلالها می توانند به بخش های پلاستیکی و لاستیکی رسپیراتورها صدمه بزنند . این مواد را با احتیاط یا پس از مشورت با کارخانه سازنده به کار برند . کاربران می بایست رسپیراتورها را در مکانهایی به دور از گرد و غبار ، نور خورشید ،‌ گرما و سرمای زیاد یا رطوبت بالا و مواد شیمیایی آسیب رسان انبار نمایند . در زمان بسته بندی و انبارش ، هر رسپیراتور می بایست به شکل طبیعی قرار گیرد . به منظور جلوگیری از تغییر شکل بخشهای پلاستیکی و لاستیکی می بایست ماسک صورت و شیر خروجی در حالت طبیعی قرار گیرند .

چرا به ارزیابی پزشکی نیاز است :
کارگران باید نسبت به فعالیتهایی که نیاز به رسپیراتور دارند آگاه شوند . مراکز مجاز بهداشت شغلی یا پزشک محلی باید شرایط فیزیکی و بهداشتی مربوطه را تعیین نمایند . ارزیابی پزشکی می تواند توسط یک پزشک یا مرکز بهداشت شغلی با استفاده از پرسشنامه پزشکی یا معاینات پزشکی که اطلاعات یکسانی ارائه می دهند ، انجام گردد . پرسشنامه پزشکی در پیوست C استاندارد حفاظت تنفسی OSHA آمده است . ارزیابی باید قبل از اینکه کارگر ،‌ رسپیراتور را در محیط کار استفاده نماید انجام شود . کارفرمایان می بایست توصیه های مکتوب برای هر کارگر جهت استفاده از رسپیراتور را از مراکز بهداشت کار دریافت نمایند . ارزیابی های پزشکی دیگر باید به مراکز بهداشت ارائه شود و مرکز بهداشت باید آنها بررسی نماید .

چگونه محل کار را پایش نمائید :‌
کارفرمایان می بایست بر شرایط محیط کار ، میزان تماس یا استرس کارگران در محیط کار ، شرایط محیطی و بار فیزیکی ناشی از به کارگیری رسپیراتورها ، نظارت داشته باشند . تغییر پروسه کاری ،‌ دما ، جریان هوا ،‌ رطوبت و شیوه انجام کار ممکن است در غلظت آلاینده اثر بگذارد . کارفرمایان می بایست فاکتورهای موثر در غلظت آلاینده را به صورت دوره ای پایش نمایند .
در محیط هایی که خطرات آنی برای سلامتی یا زندگی ایجاد می کنند ،‌ کارفرمایان باید مطمئن شوند تمامی کارگران از محل آلوده خارج شده اند . کارگران باید خط ارتباط صوتی یا تصویری خود را با کارفرما در این محیطها حفظ نمایند .
در دستورالعمل سازمان آتش نشانی آمده است که کارفرمایان می بایست مطمئن شوند که اگر حداقل دو کارگر وارد ساختمان شده است در تمامی طول مدت کار باید باهم در ارتباط باشند . همچنین حداقل دو نفر در خارج از مکان آتش ، با دسترسی به راه فرار اضطراری ، باید اقدام به اطفاء حریق در مواقع لازم نمایند . مطابق دستورالعمل داخلی سازمان آتش نشانی تمامی کارگران درگیر می بایست از رسپیراتور SCBA استفاده نمایند .

چگونه باید تجهیزات و استانداردها ارائه گردند :
تجهیزات محافظت تنفسی می بایست مورد تایید OSAH برای محل و با درنظر گرفتن میزان تماس کارگران باشد .
هوا و اکسیژن کمپرس شده و هوای مایع و اکسیژن مصرفی رسپیراتورها باید بخوبی تصفیه شده باشند . اکسیژن باید مطابق با الزامات کتاب راهنمای دارویی ایالات متحده برای اکسیژن قابل تنفس پزشکی باشد . هوای فشرده باید حداقل الزامات هوای تنفسی درجه D در انجمن گازهای فشرده ( CGA ) را برآورده سازد . اکسیژن فشرده نباید در ماسکهایی که جریان باز دارند استفاده شود ، بجز در ماسکهایی که برای اکسیژن طراحی شده اند .
کارفرمایان می بایست هوای تنفسی رسپیراتورها را از طریق کمپرسور یا سیلندر تامین نمایند . برای آزمایش سیلندرها ،‌ به ویژگی ظروف ترابری دپارتمان حمل و نقل ( 49 CFR PART 178 ) مراجعه شود .
کارفرمایان می بایست ظروف گازهای تنفسی را مطابق با الزامات NIOSH که در ( 42 CFR PART 84 ) آمده است مشخص نمایند . جزئیات بیشتر در مورد منبع هوای فشرده و کاربرد ایمن آن در CGA در پمفلت G-7.1-1989 آمده است .
کمپرسور تامین کننده هوا می بایست دارای تجهیزات ایمنی و آلارم باشد . ساختار کمپرسور ها باید به گونه ای باشد که از ورود آلاینده ها به سیستم تامین کننده هوا جلوگیری نمایند و برای اطمینان از کیفیت هوای تنفسی ، در ورودی هوا بستر جاذب تصفیه کننده هوا و فیلتر نصب شود . اگر کمپرسور گریسی به کار برده می شود ، از وجود آلارم دی اکسید کربن و افزایش دما یا هر دو اطمینان حاصل کنید . اگر تنها آلارم دمای بالا استفاده شده است ، کارفرما می بایست به طور مرتب دی اکسید کربن هوای کمپرسور را تست نماید .
به منظور جلوگیری از مخلوط شدن تصادفی دیگر گازها و یا اکسیژن غیر قابل تنفسی به سیستم رسپیراتورها ، می بایست اتصالات خروجی شیلنگ هوا متفاوت از سایر اتصالات باشد .

برنامه ها ، سرویسها و کمک های OSHA :
OSHA چگونه می تواند کمک نماید :‌
OSHA می تواند با ارائه دامنه وسیعی از برنامه ها شامل ایمنی ، بهداشت ، طرحهای مشاوره ای کاری ، برنامه های حفاظتی داوطلبانه ، استراتژی های مشارکتی ، آموزش و تحصیلات کمک نماید . تعهد همه جانبه ایمنی و بهداشت در محیط کار می تواند به شغل ، کار و زندگیتان ارزش بخشد .

چگونه سیستم مدیریت ایمنی و بهداشت می تواند به کارگران و کارفرمایان یاری رساند :‌
کارکردن در محیط ایمن و بهداشتی می تواند نوآوری و خلاقیت ایجاد نموده و در نتیجه باعث افزایش کارآیی و تولید گردد . کلید ایمنی و بهداشت محیط کار ، مدیریت جامع ایمنی و بهداشت می باشد .
OSHA ابزارهای کمکی الکترونیکی در وب سایت خود دارد که کاربر را به صورت گام به گام تا دسترسی به برنامه های جامع ایمنی و بهداشت پیش می برد . آدرس اینترنتی این تجهیزات الکترونیکی WWW.OSHA.GOV می باشد و بر اساس راهنمایی می باشد که چهار عنصر عمومی موفقیت در سیستم مدیریت ایمنی و بهداشتی را تعیین می نمایند . این چهار عنصر شامل :
• رهبری مدیریت و مشارکت کارگران
• ارزیابی محیط کار
• حفاظت و کنترل مخاطرات
• آموزش ایمنی و بهداشت

مراحل برنامه شامل چه می باشد :
بازنگری سال 1970 ایمنی و بهداشت کار OSHA ، ایالت ها را تشویق به توسعه و اجرای ایمنی و بهداشت شغلی می نماید . OSHA این طرحها را پایش و بهبود می بخشد و تا 50 درصد هزینه اجرای هر برنامه ای را تامین اعتبار می نماید . این طرحها باید الزامات استاندارد را پوشش بدهد . نظیر فعالیتهای داوطلبانه که حداقل اثر بخشی OSHA فدرال را داشته باشد .
اخیرا 26 ایالت و ناحیه ، برنامه های خود را دارند . 23 ایالت ، کارگران در بخش خصوصی و عمومی ( دولت محلی و ایالتی )‌ را پوشش می دهد و 3 ایالت نیوجرسی ، نیویورک و کانکتیکتور فقط بخش عمومی را پوشش می دهند . برای اطلاعات بیشتر در مورد این برنامه ، به سایت OSHA مراجعه نمایید .

کمکهای مشاوره ای چه می باشند :
کمکهای مشاوره ای بنا به درخواست کارفرمایانی که تمایل به ایجاد و نگهداری محیط کار ایمن و بهداشتی دارند ، در اختیار قرار می گیرد . و توسط OSHA به مقدار زیاد تامین اعتبار می شوند و خدمات بدون هزینه به کارفرمایان صنایع کوچک توسط مشاوران ایمنی و بهداشت مجاز ایالتی ارائه می شود .

برنامه های دستیابی به ایمنی و بهداشت شغلی چیست :
در برنامه مشاوره ای ، کارفرمایان نمونه ، متقاضی شرکت در برنامه های دستیابی به ایمنی و بهداشت شغلی می باشند . شرایط مشارکت مواردی را شامل می شود که محدود به دریافت یک خدمت کامل ، مشاوره خصوصی جامع و اصلاح مخاطرات شناخته شده برنامه مدیریت موثر ایمنی و بهداشت نمی شود .

بررسی ماسکهای محافظ تنفسی و رسپیراتور ها

مطالب مشابه :

حفاظت از دستگاه تنفسی

انتشار کتاب حقوق حفاظت از هوا

رسپیراتور

بررسی ماسکهای محافظ تنفسی و رسپیراتور ها

آنچه از کدکس غذایی باید بدانیم

دانلود پاورپوینت کلیات بهداشت حرفه ای

دانلود کتاب و روش کمی سازی چک لیستهای بازرسی سیستم های OHSAS 18000

ارتباط بین نطام مدیریت ایمنی بهداشت و محیط زیست HSE با استانداردهای ISO و OHSAS

دانلود کتاب راهنمای عمليات بلند كردن بار و قوانین تجهیزات حمل بار (LOLER)

روشهاي استاندارد اندازه گيري و ارزشيابي عوامل زيان آور محيط كار (متن كامل)